ءبىلىمدى مىڭدى جىعار
باتىس قازاقستان وبلىسى،
بوكەي ورداسى اۋدانى، سايقىن اۋىلى،
م - س. باباجانوۆ اتىنداعى جوبب مەكتەبى
قىدىرسيحوۆا بالبوپە وتەۋعالي قىزى
ءبىلىمدى مىڭدى جىعار
ماقساتى: سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ پاندەر بويىنشا العان بىلىمدەرىن بايقاۋ، تاپقىرلىققا، ۇيىمشىلدىققا تاربيەلەۋ، توپپەن جۇمىس ىستەي ءبىلۋ.
ءتۇرى: سايىس ساباق
ءادىسى: توپتىق جۇمىس، وي قوزعاۋ، سۇراق - جاۋاپ.
كورنەكىلىگى: توپ اتتارى، سايىس تۇرلەرى، قيما قاعازدار.
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
2. پسيحولوگيالىق دايىندىق.
كىرىسپە ءسوز. بۇگىن ءبىز سەندەرمەن «بىلىكتى مىڭدى جىعار» اتتى ينتەللەكتۋالدى ويىنىن وتكىزەمىز.
وقۋشىلار اسىق ارقىلى توپقا بولىنەدى.
1توپ العىرلار
2-توپ بىلىمدىلەر
3-توپ ويشىلدار
ءار توپ ۇراندارىن اتاپ، وزدەرىن تانىستىرادى.
I. قىزىقتى پاندەر
1- توپ العىرلار
1. ءماتىن نەشەگە بولىنەدى؟ (3)
2. ادام نەمەن تىنىس الادى؟ (اۋا)
3. ساندى ورنەك نەدەن قۇرالادى؟ (ساننان)
4. قويدىڭ ءتولى؟ (قوزى)
5. 9 - بەن 5 - ءتىڭ كوبەيتىندىسى؟ (45)
6. قارا التىن دەگەن نە؟ (كومىر)
7. ۇلتتىق اسپاپ نە؟ (دومبىرا)
8. كوكجيەكتىڭ نەگىزگى تۇسى نەشەۋ؟ (4)
9. پايدالى قازبالار نەشەگە بولىنەدى؟ (3)
10. قانداي تاۋىقتىڭ ەتىن جەۋگە بولمايدى؟ (پىسپەگەن)
2 - توپ بىلىمدىلەر
1. 3 ساعات 2 مينۋتتا نەشە مينۋت بار؟
2. دىبىستار نەشەگە بولىنەدى؟ (2)
3. وسىمدىكتىڭ جەر استى مۇشەسى؟ (تامىر)
4. ەشكىنىڭ ءتولى؟ (لاق)
5. داۋىستى دىبىستاردىڭ تۇرلەرى؟ (2)
6. 8 - بەن 7 - ءنىڭ كوبەيتىندىسى؟ (56)
7. تاس كومىر قايدا كوپ؟ (قاراعاندا)
8. ءۇش ءبيدى اتا. (تولە، ايتەكە، قازىبەك)
9. ەستۋ مۇشەسى (قۇلاق)
10. ەڭ ۇلكەن ءۇش تاڭبالى سان؟ (999)
3- توپ ويشىلدار
1. 1 ساعاتتا نەشە مينۋت بار؟ (60مين)
2. اياقتالعان ويدى بىلدىرەدى؟ (سويلەم(
3. ادامعا ەڭ قاجەتتى جاعدايلار؟ (اۋا، سۋ، جارىق)
4. 3 دم نەشە سم (30 سم)
5. سيىردىڭ ءتولى؟ (بۇزاۋ)
6. ادام دەنەسىنىڭ تىرەگى (قاڭقا)
7. 7 - مەن 6 - نىڭ كوبەيتىندىسى؟ (42)
8. سويلەم مۇشەلەرى نەشەگە بولىنەدى؟ (2)
9. كۇي اتاسى كىم؟ (قۇرمانعازى)
10. ەكى ادام 4 ساعات جول ءجۇردى. ءارقايسىسى نەشە ساعات ءجۇردى.
II. وي تولعانىس. بەرىلگەن سۋرەتتەردەن ايىرماشىلىقتاردى 3 مينۋت ىشىندە تابۋ. ءار توپتىڭ ايىرماشىلىعىن تابۋىنا بايلانىستى قازىلار القاسى باعا بەرەدى.
1-توپ.
ءپىل ك3ءتى، ءپىل ك3ءتى ەمەس، ءتىل كۇشتى.
100 دەن 1ەۋ – شەشەن، 1000 نان 1ەۋ – كوسەم.
ونەرلىنىڭ قولى 6ن.
2-توپ.
50 جىلدا ەل جاڭا، 100 جىلدا – قازان.
ەر جىگىت 1 سىرلى 8 قىرلى بولسىن.
ەل قۇلاعى – 50.
3-توپ.
ەر جىگىت 1دە 1 كىسىلىك، 1دە 1000 كىسىلىك.
ەر قارۋى – 5 قارۋ.
10 ەت ولشەپ – 1 رەت كەس.
ءىىى. ماقالدار سايىسى.
جالعاسىن تاپ.
1-توپ:
1. وتان وتتان دا ىستىق، (جالىنى بار شوقتان دا ىستىق)
2. ەل ءىشى – بەرەكە، (كوپ ءىسى - مەرەكە)
3. ەر تۋعان جەرىنە كەلەر،
(ات تۇرعان جەرىنە كەلەر)
4. ەڭبەك ەتپەي ەلگە وكپەلەمە، (تەرىڭدى توكپەي جەرگە وكپەلەمە)
5. بىلىمدىگە دۇنيە جارىق، (ءبىلىمسىزدىڭ كۇنى كارىپ )
2-توپ:
1. ونەر – اعىپ جاتقان بۇلاق، (ءبىلىم – جانىپ جاتقان شىراق)
2. وتانسىز ادام – (ورمانسىز بۇلبۇل)
3. ءار ەلدىڭ زاڭى باسقا، (يتتەرى قارا قاسقا)
4. بولات قايناۋدا شىنىعادى، (باتىر مايداندا شىنىعادى)
5. ەڭبەگىنە قاراي – قۇرمەت، (جاسىنا قاراي - ىزەت)
3-توپ:
1. وتان ءۇشىن كۇرەس، (ەلگە تيگەن ۇلەس)
2. اعايىن تاتۋ بولسا ات كوپ، (ابىسىن تاتۋ بولسا اس كوپ)
3. ەر جىگىتتىڭ ەكى سويلەگەنى ولگەنى، (ەمەننىڭ يىلگەنى سىنعانى)
4. ەڭبەگىڭ ەگىز بولسا، (بايلىعىڭ سەگىز بولادى)
5. اقىلدىعا جان قىمبات، (اقىلسىزعا مال قىمبات)
ماقالمەن جاۋاپ.
1-توپ:
1. قار جانادى ما؟ (قالاۋىن تاپسا، قار جانادى)
2. ەتىكتى قونىشىنان باسىپ كيۋگە بولا ما؟ (قولىڭنان كەلسە، قونىشىڭنان باس)
3. وتتان نە ىستىق؟ (وتان وتتان دا ىستىق)
4. وتقا ءتۇسىپ كۇيمەۋگە بولا ما؟ (وتان ءۇشىن وتقا ءتۇس كۇيمەيسىڭ)
2-توپ:
1. ەڭ ءتاتتى نە؟ (انانىڭ ءسۇتى ءتاتتى)
2. ينەمەن قۇدىق قازۋعا بولا ما؟ (ءبىلىم ينەمەن قۇدىق قازعانداي)
3. شوشقا ۇرە مە؟ (قورادا يت جوقتا شوشقا ۇرەدى)
4. بىلگەنىڭ قانشا، بىلمەگەنىڭ قانشا؟ (بىلگەنىڭ ءبىر توعىز، بىلمەگەنىڭ توقسان توعىز)
3-توپ:
1. ادامنىڭ قاي مۇشەسى قورقاق، قاي مۇشەسى باتىر؟ (كوز قورقاق، قول باتىر)
2. تاۋىق ءتۇس كورە مە؟ (تاۋىقتىڭ تۇسىنە تارى كىرەدى)
3. ەر قارۋى نەشەۋ؟ (ەر قارۋى – بەس قارۋ)
4. ەر نەشە رەت، قورقاق نەشە رەت ولەدى؟ (باتىر ءبىر رەت، قورقاق مىڭ رەت ولەدى)
ماقال - تەست.
1-توپ:
1. تۋعان جەردىڭ.... كۇيەسىز.
ا) ءۇيى ءا) ءتۇتىنى ب) ارى
2. كاسىبى باردىڭ..... بار.
ا) ءناسىبى ءا) اقشاسى ب) باعى
3. ەرىنبەگەن..... سۋ ىشەدى.
ا) ەلەكتەن ءا) قۇدىقتان ب) شەلەكتەن
4. كىتاپ......، ءبىلىم توقىعاندىكى
ا) العاندىكى ءا) وقىعاندىكى ب) ساتقاندىكى
5. كىسى اتى تەرشىل، كىسى كيىمى.....
ا) اقشىل ءا) قالىڭ ب) كىرشىل
2-توپ:
1. اتا - اناڭ وتىرعان.... توبەسىنە شىقپا.
ا) ءۇيدىڭ ءا) ءدوڭنىڭ ب) توبەنىڭ
2. اكەنىڭ ءقادىرىن..... بولعاندا بىلەرسىڭ
ا) قارت ءا) باستىق ب) بالالى
3. جىعىلىپ جاتىپ..... كۇلمە
ا) سۇرىنگەنگە ءا) جۇگىرگەنگە ب) تۇرعىزعانعا
4....... ۋاقىت سوققان جەلدەي تەز وتەر
ا) تىعىز ءا) جاقسى ب) باقىتتى
5. شىن جولداس.... بەرىك، ەرگە سەرىك
ا) بولاتتاي ءا) جاۋعا ب) سوزگە
3-توپ:
1. ءساۋىر بولماي..... بولماس
ا) ءتاۋىر ءا) كۇن ب) جاڭبىر
2. جاسىڭدا قىلجىڭ بولساڭ، وسكەندە.... بولارسىڭ
ا) اقىلدى ءا) سۋىق ب) مىلجىڭ
3. ءبىر اشتىقتىڭ، ءبىر.... بار
ا) توقتىعى ءا) تاماعى ب) بەرەرى
4. اناسىن سۇيگەننىڭ.... ءسۇي
ا) ءوزىن ءا) بالاسىن ب) اناسىن
5. وتان.... باستالادى.
ا) ۋيدەن ءا) قالادان ب) وتباسىنان
كورەرمەندەرمەن جۇمىس.
كورسەتىلگەن سۋرەتتەرگە ماقال ايتۋ (گۇل، قىز، انا، كىتاپ، باتىر)
كىم تاپقىر؟
ماقالدى قيمىلمەن، ىم - يشارامەن تۇسىندىرەدى. توپتار تابۋى كەرەك.
1. قولى قيمىلداعاننىڭ، اۋزى قيمىلدار.
2. ەڭبەك ەتسەڭ ەرىنبەي، تويادى قارنىڭ تىلەنبەي.
3. اناعا قاراپ قىز وسەر،
اكەگە قاراپ ۇل وسەر
4. تاسپەن اتقاندى اسپەن ات
5. وتان وتتان دا ىستىق
قورىتۋ.
ءمۇعالىم: مىنە «ءبىلىمدى مىڭدى جىعار» اتتى سايىستان سايىسكەرلەرىمىزدى انىقتايتىن كەزگە جەتتىك.
الداعى ۋاقىتتا تەك ءبىلىمنىڭ بيىگىنەن كورىنە بەرىڭدەر دەگەن تىلەكپەن سايىس ساباعىمىزدى اياقتايمىز.
سايىسقا قاتىسقان وقۋشىلارىمىزدى ماداقتاپ، ماراپاتتايمىز.
بوكەي ورداسى اۋدانى، سايقىن اۋىلى،
م - س. باباجانوۆ اتىنداعى جوبب مەكتەبى
قىدىرسيحوۆا بالبوپە وتەۋعالي قىزى
ءبىلىمدى مىڭدى جىعار
ماقساتى: سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ پاندەر بويىنشا العان بىلىمدەرىن بايقاۋ، تاپقىرلىققا، ۇيىمشىلدىققا تاربيەلەۋ، توپپەن جۇمىس ىستەي ءبىلۋ.
ءتۇرى: سايىس ساباق
ءادىسى: توپتىق جۇمىس، وي قوزعاۋ، سۇراق - جاۋاپ.
كورنەكىلىگى: توپ اتتارى، سايىس تۇرلەرى، قيما قاعازدار.
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
2. پسيحولوگيالىق دايىندىق.
كىرىسپە ءسوز. بۇگىن ءبىز سەندەرمەن «بىلىكتى مىڭدى جىعار» اتتى ينتەللەكتۋالدى ويىنىن وتكىزەمىز.
وقۋشىلار اسىق ارقىلى توپقا بولىنەدى.
1توپ العىرلار
2-توپ بىلىمدىلەر
3-توپ ويشىلدار
ءار توپ ۇراندارىن اتاپ، وزدەرىن تانىستىرادى.
I. قىزىقتى پاندەر
1- توپ العىرلار
1. ءماتىن نەشەگە بولىنەدى؟ (3)
2. ادام نەمەن تىنىس الادى؟ (اۋا)
3. ساندى ورنەك نەدەن قۇرالادى؟ (ساننان)
4. قويدىڭ ءتولى؟ (قوزى)
5. 9 - بەن 5 - ءتىڭ كوبەيتىندىسى؟ (45)
6. قارا التىن دەگەن نە؟ (كومىر)
7. ۇلتتىق اسپاپ نە؟ (دومبىرا)
8. كوكجيەكتىڭ نەگىزگى تۇسى نەشەۋ؟ (4)
9. پايدالى قازبالار نەشەگە بولىنەدى؟ (3)
10. قانداي تاۋىقتىڭ ەتىن جەۋگە بولمايدى؟ (پىسپەگەن)
2 - توپ بىلىمدىلەر
1. 3 ساعات 2 مينۋتتا نەشە مينۋت بار؟
2. دىبىستار نەشەگە بولىنەدى؟ (2)
3. وسىمدىكتىڭ جەر استى مۇشەسى؟ (تامىر)
4. ەشكىنىڭ ءتولى؟ (لاق)
5. داۋىستى دىبىستاردىڭ تۇرلەرى؟ (2)
6. 8 - بەن 7 - ءنىڭ كوبەيتىندىسى؟ (56)
7. تاس كومىر قايدا كوپ؟ (قاراعاندا)
8. ءۇش ءبيدى اتا. (تولە، ايتەكە، قازىبەك)
9. ەستۋ مۇشەسى (قۇلاق)
10. ەڭ ۇلكەن ءۇش تاڭبالى سان؟ (999)
3- توپ ويشىلدار
1. 1 ساعاتتا نەشە مينۋت بار؟ (60مين)
2. اياقتالعان ويدى بىلدىرەدى؟ (سويلەم(
3. ادامعا ەڭ قاجەتتى جاعدايلار؟ (اۋا، سۋ، جارىق)
4. 3 دم نەشە سم (30 سم)
5. سيىردىڭ ءتولى؟ (بۇزاۋ)
6. ادام دەنەسىنىڭ تىرەگى (قاڭقا)
7. 7 - مەن 6 - نىڭ كوبەيتىندىسى؟ (42)
8. سويلەم مۇشەلەرى نەشەگە بولىنەدى؟ (2)
9. كۇي اتاسى كىم؟ (قۇرمانعازى)
10. ەكى ادام 4 ساعات جول ءجۇردى. ءارقايسىسى نەشە ساعات ءجۇردى.
II. وي تولعانىس. بەرىلگەن سۋرەتتەردەن ايىرماشىلىقتاردى 3 مينۋت ىشىندە تابۋ. ءار توپتىڭ ايىرماشىلىعىن تابۋىنا بايلانىستى قازىلار القاسى باعا بەرەدى.
1-توپ.
ءپىل ك3ءتى، ءپىل ك3ءتى ەمەس، ءتىل كۇشتى.
100 دەن 1ەۋ – شەشەن، 1000 نان 1ەۋ – كوسەم.
ونەرلىنىڭ قولى 6ن.
2-توپ.
50 جىلدا ەل جاڭا، 100 جىلدا – قازان.
ەر جىگىت 1 سىرلى 8 قىرلى بولسىن.
ەل قۇلاعى – 50.
3-توپ.
ەر جىگىت 1دە 1 كىسىلىك، 1دە 1000 كىسىلىك.
ەر قارۋى – 5 قارۋ.
10 ەت ولشەپ – 1 رەت كەس.
ءىىى. ماقالدار سايىسى.
جالعاسىن تاپ.
1-توپ:
1. وتان وتتان دا ىستىق، (جالىنى بار شوقتان دا ىستىق)
2. ەل ءىشى – بەرەكە، (كوپ ءىسى - مەرەكە)
3. ەر تۋعان جەرىنە كەلەر،
(ات تۇرعان جەرىنە كەلەر)
4. ەڭبەك ەتپەي ەلگە وكپەلەمە، (تەرىڭدى توكپەي جەرگە وكپەلەمە)
5. بىلىمدىگە دۇنيە جارىق، (ءبىلىمسىزدىڭ كۇنى كارىپ )
2-توپ:
1. ونەر – اعىپ جاتقان بۇلاق، (ءبىلىم – جانىپ جاتقان شىراق)
2. وتانسىز ادام – (ورمانسىز بۇلبۇل)
3. ءار ەلدىڭ زاڭى باسقا، (يتتەرى قارا قاسقا)
4. بولات قايناۋدا شىنىعادى، (باتىر مايداندا شىنىعادى)
5. ەڭبەگىنە قاراي – قۇرمەت، (جاسىنا قاراي - ىزەت)
3-توپ:
1. وتان ءۇشىن كۇرەس، (ەلگە تيگەن ۇلەس)
2. اعايىن تاتۋ بولسا ات كوپ، (ابىسىن تاتۋ بولسا اس كوپ)
3. ەر جىگىتتىڭ ەكى سويلەگەنى ولگەنى، (ەمەننىڭ يىلگەنى سىنعانى)
4. ەڭبەگىڭ ەگىز بولسا، (بايلىعىڭ سەگىز بولادى)
5. اقىلدىعا جان قىمبات، (اقىلسىزعا مال قىمبات)
ماقالمەن جاۋاپ.
1-توپ:
1. قار جانادى ما؟ (قالاۋىن تاپسا، قار جانادى)
2. ەتىكتى قونىشىنان باسىپ كيۋگە بولا ما؟ (قولىڭنان كەلسە، قونىشىڭنان باس)
3. وتتان نە ىستىق؟ (وتان وتتان دا ىستىق)
4. وتقا ءتۇسىپ كۇيمەۋگە بولا ما؟ (وتان ءۇشىن وتقا ءتۇس كۇيمەيسىڭ)
2-توپ:
1. ەڭ ءتاتتى نە؟ (انانىڭ ءسۇتى ءتاتتى)
2. ينەمەن قۇدىق قازۋعا بولا ما؟ (ءبىلىم ينەمەن قۇدىق قازعانداي)
3. شوشقا ۇرە مە؟ (قورادا يت جوقتا شوشقا ۇرەدى)
4. بىلگەنىڭ قانشا، بىلمەگەنىڭ قانشا؟ (بىلگەنىڭ ءبىر توعىز، بىلمەگەنىڭ توقسان توعىز)
3-توپ:
1. ادامنىڭ قاي مۇشەسى قورقاق، قاي مۇشەسى باتىر؟ (كوز قورقاق، قول باتىر)
2. تاۋىق ءتۇس كورە مە؟ (تاۋىقتىڭ تۇسىنە تارى كىرەدى)
3. ەر قارۋى نەشەۋ؟ (ەر قارۋى – بەس قارۋ)
4. ەر نەشە رەت، قورقاق نەشە رەت ولەدى؟ (باتىر ءبىر رەت، قورقاق مىڭ رەت ولەدى)
ماقال - تەست.
1-توپ:
1. تۋعان جەردىڭ.... كۇيەسىز.
ا) ءۇيى ءا) ءتۇتىنى ب) ارى
2. كاسىبى باردىڭ..... بار.
ا) ءناسىبى ءا) اقشاسى ب) باعى
3. ەرىنبەگەن..... سۋ ىشەدى.
ا) ەلەكتەن ءا) قۇدىقتان ب) شەلەكتەن
4. كىتاپ......، ءبىلىم توقىعاندىكى
ا) العاندىكى ءا) وقىعاندىكى ب) ساتقاندىكى
5. كىسى اتى تەرشىل، كىسى كيىمى.....
ا) اقشىل ءا) قالىڭ ب) كىرشىل
2-توپ:
1. اتا - اناڭ وتىرعان.... توبەسىنە شىقپا.
ا) ءۇيدىڭ ءا) ءدوڭنىڭ ب) توبەنىڭ
2. اكەنىڭ ءقادىرىن..... بولعاندا بىلەرسىڭ
ا) قارت ءا) باستىق ب) بالالى
3. جىعىلىپ جاتىپ..... كۇلمە
ا) سۇرىنگەنگە ءا) جۇگىرگەنگە ب) تۇرعىزعانعا
4....... ۋاقىت سوققان جەلدەي تەز وتەر
ا) تىعىز ءا) جاقسى ب) باقىتتى
5. شىن جولداس.... بەرىك، ەرگە سەرىك
ا) بولاتتاي ءا) جاۋعا ب) سوزگە
3-توپ:
1. ءساۋىر بولماي..... بولماس
ا) ءتاۋىر ءا) كۇن ب) جاڭبىر
2. جاسىڭدا قىلجىڭ بولساڭ، وسكەندە.... بولارسىڭ
ا) اقىلدى ءا) سۋىق ب) مىلجىڭ
3. ءبىر اشتىقتىڭ، ءبىر.... بار
ا) توقتىعى ءا) تاماعى ب) بەرەرى
4. اناسىن سۇيگەننىڭ.... ءسۇي
ا) ءوزىن ءا) بالاسىن ب) اناسىن
5. وتان.... باستالادى.
ا) ۋيدەن ءا) قالادان ب) وتباسىنان
كورەرمەندەرمەن جۇمىس.
كورسەتىلگەن سۋرەتتەرگە ماقال ايتۋ (گۇل، قىز، انا، كىتاپ، باتىر)
كىم تاپقىر؟
ماقالدى قيمىلمەن، ىم - يشارامەن تۇسىندىرەدى. توپتار تابۋى كەرەك.
1. قولى قيمىلداعاننىڭ، اۋزى قيمىلدار.
2. ەڭبەك ەتسەڭ ەرىنبەي، تويادى قارنىڭ تىلەنبەي.
3. اناعا قاراپ قىز وسەر،
اكەگە قاراپ ۇل وسەر
4. تاسپەن اتقاندى اسپەن ات
5. وتان وتتان دا ىستىق
قورىتۋ.
ءمۇعالىم: مىنە «ءبىلىمدى مىڭدى جىعار» اتتى سايىستان سايىسكەرلەرىمىزدى انىقتايتىن كەزگە جەتتىك.
الداعى ۋاقىتتا تەك ءبىلىمنىڭ بيىگىنەن كورىنە بەرىڭدەر دەگەن تىلەكپەن سايىس ساباعىمىزدى اياقتايمىز.
سايىسقا قاتىسقان وقۋشىلارىمىزدى ماداقتاپ، ماراپاتتايمىز.
You Might Also Like
