InfoHub Logo

بۇگىنگى تاڭدا الەم كوز ىلەسپەس جىلدامدىقپەن وزگەرىپ جاتىر. الەمنىڭ باعىتى، بولاشاعى بۇلىڭعىر بولىپ تۇرعان ساتتە، ەلباسى ن. ءا. نازاربايەۆتىڭ «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» اتتى باعدارلامالىق ماقالاسى ەلدى جارقىن بولاشاققا باستايتىن داڭعىل جول بولماق.

رۋحاني جاڭعىرۋ – ادام بالاسىنىڭ ونىڭ ىشكى جان دۇنيەسىنىڭ جاڭعىرۋى، ساناسى، تۇسىنىگى جاڭا وزگەرىستەردى سارالاپ، دۇرىس قابىلداي بىلۋىندە. رۋحاني جاڭعىرۋ باستاۋىن بۇگىن العان ماسەلە ەمەس. بۇل باعىتتا اتقارىلىپ جاتقان جۇمىستار دا از ەمەس.

ءقازىر بىلەكتىنىڭ ەمەس، ءبىلىمدىنىڭ سالتانات قۇرعان ۋاقىتى. تابىستى بولۋدىڭ كىلتى – بىلىمدە. سانالى ۇرپاق تاربيەلەپ، ءبىلىم بەرۋ - ەلباسى ساياساتىنىڭ باستى جانە نەگىزگى باعىتتارىنىڭ ءبىرى. تاۋەلسىزدىكتىڭ العاشقى جىلدارىنان باستاپ، مىڭداعان جاستى الەمنىڭ ماڭدايالدى جوعارى وقۋ ورىندارىندا ءبىلىم الۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن بولاشاق باعدارلاماسى جۇزەگە اسىرىلۋى، ەلىمىزدە جوعارى دەڭگەيدە ءبىرقاتار ۋنيۆەرسيتەتتەردىڭ اشىلۋى، زياتكەرلىك مەكتەپتەر جۇيەسىنىڭ قالىپتاسۋى ءبىلىم بەرۋ سالاسىنداعى جەتىستىكتىڭ ناقتى كورسەتكىشى بولا الادى.

ەلدىڭ جارقىن بولاشاعى ءبىلىمدى جاستاردىڭ قولىندا. وسى تۇرعىدا ۇستازدارعا قويىلاتىن تالاپ تا جوعارىلادى. بۇگىنگى ۇستاز شاكىرتىنە عىلىم نەگىزدەرىنەن مالىمەت بەرىپ قانا قويماي، العان ءبىلىمىن شىنايى ومىرمەن ۇشتاستىرىپ، ونى دۇنيەجۇزىلىك ءبىلىم، اقپارات، ەكونoميكا كەڭىستىگىنە شىعۋعا، ياعني قaتاڭ باسەكe جاعدايىندا ءومىp سۇرۋگە ءتاpبيەلەۋى كەرەك.

قازاقستاننىڭ ءبىرىنشى جاڭعىرۋى 25 جىل بۇرىن كسرو-نىڭ قيراندىسىنان شىعىپ، ءوز جولىمىزدى دەربەس مەملەكەت رەتىندە باستاعانىمىزدان باستالعان بولاتىن.

ەكىنشى جاڭعىرۋ «قازاقستان-2030» ستراتەگياسىنىڭ قابىلدانۋىمەن جانە جاڭا ەلوردا - استانانىڭ سالىنۋىمەن باستالدى. ءۇشىنشى جاڭعىرۋ ەلباسىنىڭ «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» ماقالاسىمەن جالعاسىن تابۋدا. ۇلت ساناسىنىڭ جاڭعىرۋىن ماقسات ەتكەن بۇل ەڭبەك- باعدارلامالىق قۇجات. ۇلكەن ەكى بولىمنەن تۇراتىن ماقالانىڭ ەكىنشى جارتىسىندا ەلباسى كەز كەلگەن جاڭعىرۋدىڭ ەڭ الدىمەن ۇلتتىق بولمىسقا، ءداستۇردىڭ زامانا سىنىنان سۇرىنبەي وتكەن وزىعىنا نەگىزدەلۋىن قاداپ ايتىپ وتىر.

ن.ءا.نازاربايەۆ بۇل رەتتە، تۇتاس قوعامنىڭ جانە ءاربىر قازاقستاندىقتىڭ ساناسىن جاڭعىرتۋدىڭ بىرنەشە باعىتىنا جەكە-جەكە توقتالادى. «سانانى جاڭعىرتۋدىڭ» مازمۇنىن نەگىزدەي وتىرىپ، پرەزيدەنت جاڭعىرۋدىڭ التى باعىتىن بەلگىلەيدى:

1. باسەكەگە قابىلەتتىلىك؛

2. پراگماتيزم؛

3. ۇلتتىق بىرەگەيلىكتى ساقتاۋ؛

4. ءبىلىمنىڭ سالتانات قۇرۋى؛

5. قازاقستاننىڭ ريەۆوليۋسيالىق ەمەس، ەۆوليۋسيالىق دامۋى؛

6. سانانىڭ اشىقتىعى.

اتالمىش باعىتتاردىڭ ءبارى بارىنشا وزەكتەندىرىلگەن جانە ۋاقىتتىڭ تالاپتارىنا ناقتى جاۋاپ بەرەدى. «ماڭگىلىك ەل» بولۋىمىز ءۇشىن بىزگە اۋاداي قاجەتتى قاسيەتتەر مەن قۇندىلىقتاردىڭ قاينارى توعىسىپ، اقىل-پاراساتى تولىسقان، عالامدىق عىلىمدى يگەرگەن ادامدار كوپ بولسا، ەلىمىز وركەنيەتتى، باسەكەگە قابىلەتتى بولاتىنى اقيقات. «بولاشاقتا ۇلتتىڭ تابىستى بولۋى ونىڭ تابيعي بايلىعىمەن ەمەس، ادامدارىنىڭ باسەكەلىك قابىلەتىمەن ايقىندالادى… سوندىقتان، ءاربىر قازاقستاندىق، سول ارقىلى تۇتاس ۇلت ءححى عاسىرعا لايىقتى قاسيەتتەرگە يە بولۋى كەرەك. مىسالى، كومپيۋتەرلىك ساۋاتتىلىق، شەت تىلدەرىن ءبىلۋ، مادەني اشىقتىق سياقتى فاكتورلار اركىمنىڭ العا باسۋىنا ءسوزسىز قاجەتتى العىشارتتاردىڭ ساناتىندا. سول سەبەپتى، «سيفرلى قازاقستان»، «ءۇش تىلدە ءبىلىم بەرۋ»، «مادەني جانە كونفەسسياارالىق كەلىسىم» سياقتى باعدارلامالار – ۇلتىمىزدى، ياعني بارشا قازاقستاندىقتاردى ءححى عاسىردىڭ تالاپتارىنا دايارلاۋدىڭ قامى»، – دەپ اشىپ كورسەتەدى. باسەكەگە قابىلەتتىلىك ساياسات پەن ەكونوميكادا، ءبىلىم، عىلىمدا، تەحنولوگيادا، ياعني بارلىق سالادا بولۋى ءتيىس. لاتىن الىپبيىنە كوشۋ – ماڭگىلىك ەلدىڭ رۋحاني جاڭعىرۋىنىڭ باسى بولسا، «تۋعان جەر»باعدارلاماسى جاڭا عاسىرداعى الەمدىك، وڭىرلىك، ىشكى-سىرتقى تاۋەكەلدەرگە قارسى تۇرا الاتىن وتانشىلدىق تاربيەنىڭ، ۇلتجاندىلىقتىڭ كەپىلى بولماق.

سونداي-اق،«قازاقستاننىڭ كيەلى جەرلەرىنىڭ گەوگرافياسى» جوباسى جالپىۇلتتىق قاسيەتتى ورىنداردى جانە اسا قاستەرلى جەرلەردى ساقتاۋعا، ءارى ەلدەگى تۋريستىك ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. «جاھانداعى زاماناۋي قازاقستاندىق مادەنيەت» جوباسىن ىسكە اسىرۋ قازاقستاندى ءوز شىعارماشىلىعى ارقىلى دۇنيە جۇزىنە تانىتاتىن كوپتەگەن تالانتتارعا جول اشادى.

«قازاقستانداعى 100 جاڭا ەسىم» جوباسى بۇگىنگى زامانداستارىمىزدىڭ ءتۇرلى سالالارداعى جەتىستىكتەرىن دارىپتەۋدى قامتاماسىز ەتەدى جانە جاستاردى ادامگەرشىلىككە تاربيەلەۋدىڭ جارقىن ۇلگىسى بولادى. بۇل تاپسىرمالار مەملەكەتتىڭ جانە ازاماتتىق قوعامنىڭ بارلىق يدەولوگيالىق جۇمىسىنىڭ ورتا مەرزىمدى پەرسپەكتيۆاداعى نەگىزى بولادى. نازاربايەۆ ايتقانداي: «بولاشاقتىڭ نەگىزى، ءبىلىم وردالارىنىڭ اۋديتوريالارىندا قالانادى». «جاڭا گۋمانيتارلىق ءبىلىم. قازاق تىلىندەگى 100 جاڭا وقۋلىق» جوباسىن جۇزەگە اسىرىپ، قوعامدىق جانە گۋمانيتارلىق عىلىمداردى وقىتۋدىڭ جاڭا دەڭگەيىنە شىعۋ مىنا ماقساتتارعا قول جەتكىزۋدى كوزدەيدى: – ەلىمىزدىڭ بارلىق جوعارعى وقۋ ورىندارىندا گۋمانيتارلىق عىلىم كافەدرالارىن قايتا قۇرۋ؛ – گۋمانيتارلىق ءبىلىمنىڭ بارلىق باعىتتارى بويىنشا الەمدەگى ەڭ ۇزدىك 100 كىتاپتى قازاق تىلىنە اۋدارۋ؛ – مەملەكەتتىك ەمەس ۇلتتىق اۋدارما بيۋروسىن قۇرۋ. وقۋلىقتاردى قازاق تىلىنە اۋدارۋ جوباسىنىڭ جيىنتىق اسەرى 2018-2019 جىلداردان باستاپ ەلىمىزدەگى جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ ستۋدەنتتەرى قوعامدىق جانە گۋمانيتارلىق عىلىمدار بويىنشا الەمدە ۇزدىك وقۋ ۇلگىلەرى بولىپ تابىلاتىن كىتاپتارمەن وقۋدى باستايدى.

سۋعا باسىندا وتىرعان ەل ەمەس، اياقتا قونىس ەتكەن ەل يەلىك ەتەدى دەپ قورىتىندىلاساق ۇلتتىق يدەولوگياسى تەمىرقازىعىنا اينالعان تابىستى ەل بولۋىمىز ءۇشىن جاقسىلىققا ۇمتىلىپ، جامانشىلىقتان ارىلىپ، سانالى تۇردە بارلىق قاسيەتتەرىمىزدى ىزگىلەندىرىپ، سانانى رۋحاني جاعىنان ۇنەمى جەتىلدىرىپ، دامىتىپ وتىرۋعا ءتيىستىمىز. ەڭ باستىسى – باعىت-باعدارىمىز انىق، جولىمىز جارقىن.

---