بۇلشىق ەتتەردىڭ جۇمىسى
تاقىرىبى: §28بۇلشىق ەتتەردىڭ جۇمىسى.
بۇلشىق ەت قوزعالىسىنىڭ رەتتەلۋى
ماقساتى: ا) بۇلشىق ەتتەردىڭ جۇمىسى مەن بۇلشىق ەت قوزعالىسىنىڭ رەتتەلۋى، بۇلشىق ەتتەردىڭ ستاتيكالىق جانە ديناميكالىق جۇمىس ورىنداي الۋى جونىندە تۇسىنىك بەرۋ
ب) قاڭقا بۇلشىق ەتتەرى تەز جيىرىلا الۋعا قابىلەتتىلىگى مەن تانىستىرۋ جانە كەز كەلگەن بۋىندا
قوزعالۋدى قاراما - قارسى ارەكەت ەتەتىن ەكىدەن كەم ەمەس بۇلشىق ەتتەر ىسكە اسىراتىنىن بايانداۋ ارقىلى بىلىمدەرىن دامىتۋ
س) وقۋشىلاردى كۇندەلىكتى دەنە شىنىقتىرۋ جاتتىعۋلارىن ورىنداۋعا تاربيەلەۋ
كورنەكىلىگى: دياگراممالار، سۇراقتار، سۋرەتتەر، سانتيمەترلىك جۇمساق تاسپا، ەلەكتروندى وقۋلىق
ءتۇرى: اشىق ساباق، زەرتحانالىق جۇمىس
ءادىسى: بايانداۋ، سۇراق - جاۋاپ، تاقتامەن جۇمىس.
ساباقتىڭ بارىسى
I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
II. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ:
1. كولدەنەڭ جولاقتى بۇلشىق ەتتىڭ قۇرلىسى قانداي؟
2. قاڭقا بۇلشىق ەتتەرىن قانداي توپقا بولەمىز؟
3. ميميكالىق بۇلشىق ەتتەرگە قايسى بۇلشىق جاتادى؟
4. دەنە بۇلشىق ەتتەرى قانداي قىزمەت اتقارادى؟
5. كوكەت جانە قالاي اتايمىز؟
III. جاڭا ساباق
بۇلشىق ەتتەر جيىرىلعاندا يىنتىرەك سياقتى ارەكەت ەتىپ سۇيەكتى قوزعالىسقا كەلتىرەدى. كەز كەلگەن بۋىندا قوزعالۋدى باسقاراتىن بۇلشىقەتتەر سانى ەكىدەن كەم بولمايدى، ولاردى بۇگۋ جانە جازۋ
بۇلشىق ەتتەرى اتقارادى.
بۇلشىق ەتتەردىڭ جۇمىسىن جۇيكە جۇيەسى باسقارادى، ولاردىڭ ارەكەت ۇيلەسىمدىلىگىن قامتاماسىز ەتەدى. ولاردىڭ جۇمىسىن شىنايى جاعدايعا بەيىمدەيدى جانە رەفلەكستىك سيپاتقا يە بولادى.
دەنە ەڭبەگى بولماسا بۇلشىق ەتتەر السىرەپ، جانسىزدانىپ سەنىپ قالۋى مۇمكىن. بۇلشىق ەتتەر ۇزاق ۋاقىت دەنە ەڭبەگىمەن اينالىسا قاجۋى مۇمكىن.
قاجۋ دەگەنىمىز - بۇلشىق ەتتەردىڭ فيزيولوگيالىق كۇيى. دەمالعان سوڭ بۇلشىق ەت قالپىنا كەلەدى. ەڭبەك فيزيولوگياسىن زەرتتەگەن ورىس عالىمى ي. م. سەچەنيەۆ. قاجۋ ورتالىق جۇيكە جۇيەسىندە جۇرەتىن پروسەستەرمەن بايلانىستى، سونىمەن قاتار بۇلشىق ەتتە جينالعان زات الماسۋ ونىمدەرىنە تاۋەلدى.
IY. قورىتىندى
دەنە ەڭبەگىمەن، دەنە شىنىقتىرۋ، سپورتپەن ۇنەمى شۇعىلدانىپ جۇرگەن ادام ەپتى، دەنە بۇلشىق ەتتەرى جاقسى جەتىلگەن، قيمىلدارى ۇيلەسىمدى دە ءدال بولادى. دەنەسى شىنىققان ادام كۇشتى، ءتوزىمدى، جۇمىسقا قابىلەتتى كەلەدى.
Y.№7 - زەرتحانالىق جۇمىس
ورگانيزم دامۋى مەن ءوسۋ دەڭگەيىن انىقتاۋدىڭ انترومەتريالىق ءادىسى
YI. ۇيگە تاپسىرما:§28. بۇلشىق ەتتەردىڭ جۇمىسى. بۇلشىق ەت قوزعالىسىنىڭ رەتتەلۋى
69 - 70 سۋرەتتەردى داپتەرگە سالۋ.
§27 - 28 تاقىرىپتاردان تەسە جۇمىسىن جازۋ.
بۇلشىق ەت قوزعالىسىنىڭ رەتتەلۋى
ماقساتى: ا) بۇلشىق ەتتەردىڭ جۇمىسى مەن بۇلشىق ەت قوزعالىسىنىڭ رەتتەلۋى، بۇلشىق ەتتەردىڭ ستاتيكالىق جانە ديناميكالىق جۇمىس ورىنداي الۋى جونىندە تۇسىنىك بەرۋ
ب) قاڭقا بۇلشىق ەتتەرى تەز جيىرىلا الۋعا قابىلەتتىلىگى مەن تانىستىرۋ جانە كەز كەلگەن بۋىندا
قوزعالۋدى قاراما - قارسى ارەكەت ەتەتىن ەكىدەن كەم ەمەس بۇلشىق ەتتەر ىسكە اسىراتىنىن بايانداۋ ارقىلى بىلىمدەرىن دامىتۋ
س) وقۋشىلاردى كۇندەلىكتى دەنە شىنىقتىرۋ جاتتىعۋلارىن ورىنداۋعا تاربيەلەۋ
كورنەكىلىگى: دياگراممالار، سۇراقتار، سۋرەتتەر، سانتيمەترلىك جۇمساق تاسپا، ەلەكتروندى وقۋلىق
ءتۇرى: اشىق ساباق، زەرتحانالىق جۇمىس
ءادىسى: بايانداۋ، سۇراق - جاۋاپ، تاقتامەن جۇمىس.
ساباقتىڭ بارىسى
I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
II. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ:
1. كولدەنەڭ جولاقتى بۇلشىق ەتتىڭ قۇرلىسى قانداي؟
2. قاڭقا بۇلشىق ەتتەرىن قانداي توپقا بولەمىز؟
3. ميميكالىق بۇلشىق ەتتەرگە قايسى بۇلشىق جاتادى؟
4. دەنە بۇلشىق ەتتەرى قانداي قىزمەت اتقارادى؟
5. كوكەت جانە قالاي اتايمىز؟
III. جاڭا ساباق
بۇلشىق ەتتەر جيىرىلعاندا يىنتىرەك سياقتى ارەكەت ەتىپ سۇيەكتى قوزعالىسقا كەلتىرەدى. كەز كەلگەن بۋىندا قوزعالۋدى باسقاراتىن بۇلشىقەتتەر سانى ەكىدەن كەم بولمايدى، ولاردى بۇگۋ جانە جازۋ
بۇلشىق ەتتەرى اتقارادى.
بۇلشىق ەتتەردىڭ جۇمىسىن جۇيكە جۇيەسى باسقارادى، ولاردىڭ ارەكەت ۇيلەسىمدىلىگىن قامتاماسىز ەتەدى. ولاردىڭ جۇمىسىن شىنايى جاعدايعا بەيىمدەيدى جانە رەفلەكستىك سيپاتقا يە بولادى.
دەنە ەڭبەگى بولماسا بۇلشىق ەتتەر السىرەپ، جانسىزدانىپ سەنىپ قالۋى مۇمكىن. بۇلشىق ەتتەر ۇزاق ۋاقىت دەنە ەڭبەگىمەن اينالىسا قاجۋى مۇمكىن.
قاجۋ دەگەنىمىز - بۇلشىق ەتتەردىڭ فيزيولوگيالىق كۇيى. دەمالعان سوڭ بۇلشىق ەت قالپىنا كەلەدى. ەڭبەك فيزيولوگياسىن زەرتتەگەن ورىس عالىمى ي. م. سەچەنيەۆ. قاجۋ ورتالىق جۇيكە جۇيەسىندە جۇرەتىن پروسەستەرمەن بايلانىستى، سونىمەن قاتار بۇلشىق ەتتە جينالعان زات الماسۋ ونىمدەرىنە تاۋەلدى.
IY. قورىتىندى
دەنە ەڭبەگىمەن، دەنە شىنىقتىرۋ، سپورتپەن ۇنەمى شۇعىلدانىپ جۇرگەن ادام ەپتى، دەنە بۇلشىق ەتتەرى جاقسى جەتىلگەن، قيمىلدارى ۇيلەسىمدى دە ءدال بولادى. دەنەسى شىنىققان ادام كۇشتى، ءتوزىمدى، جۇمىسقا قابىلەتتى كەلەدى.
Y.№7 - زەرتحانالىق جۇمىس
ورگانيزم دامۋى مەن ءوسۋ دەڭگەيىن انىقتاۋدىڭ انترومەتريالىق ءادىسى
YI. ۇيگە تاپسىرما:§28. بۇلشىق ەتتەردىڭ جۇمىسى. بۇلشىق ەت قوزعالىسىنىڭ رەتتەلۋى
69 - 70 سۋرەتتەردى داپتەرگە سالۋ.
§27 - 28 تاقىرىپتاردان تەسە جۇمىسىن جازۋ.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: كومپيۋتەر دەگەن نە؟ باعدارلامالىق جابدىقتار.
