بيولوگيا پانىنەن ەنت-عا تەست نۇسقالارى جاۋاپتارىمەن 2 ءبولىمى
1 -نۇسقا
1. Cاعاقتى جاپىراق بولادى
A) بيدايدا
B) الوەدا
C) قايىڭدا
D) كۇرىشتە
E) جۇگەرىدە
2. جۇگەرىنىڭ جەمىسى-:
A) جيدەك.
B) تۇقىمشا.
C) بۇرشاققىن.
D) بۇرشاققاپ.
E) دانەك.
3. ورگانيكالىق تىڭايتقىشتاردىڭ ىشىندە كوبىرەك قولدانىلاتىنى-
A) كوڭ (قي)، قاراشىرىك.
B) شىمتەزەك.
C) كۇل.
D) ساڭعىرىق.
E) قۇم.
4. قىنانىڭ دەنەسىندە سەلبەسىپ تىرشىلىك ەتەتىن بالدىرلاردىڭ
ساڭىراۋقۇلاقتاردان الاتىن زاتى
A) اۋا.
B) كومىرسۋ.
C) ورگانيكالىق زاتتار.
D) مايلار.
E) مينەرالدى زاتتار جانە سۋ.
5. ىشەكقۋىستىلاردىڭ دەنەسى-
A) ەكى قاباتتى.
B) كوپ قاباتتى.
C) ءبىر جاسۋشالى.
D) ءبىر قاباتتى.
E) ءۇش قاباتتى.
6. پارازيتتىك تىرشىلىك ەتەتىن جاندىك:
A) ميزان.
B) تاراقان.
C) كەنە.
D) ءبۇيى.
E) شۇبالشاڭ.
7. دەنەدەگى قاندى جۇرەككە اپاراتىن تامىر:
A) قىلتامىر.
B) سالاتامىر.
C) قولقا.
D) ليمفا.
E) كوكتامىر.
8. شىلىم ءتۇتىنىنىڭ ىشىندە بولادى:
A) ۋلى گاز، شاڭ، قۇيە.
B) ۋلى گاز، وتتەگى، شەمەن.
C) ۋلى گاز، شاڭ، وتتەگى.
D) ۋلى گاز، شاڭ، شەمەن.
E) ۋلى گاز، شاڭ، توزاڭ.
9. ءتىرى ورگانيزمدەردىڭ جەر بەتىنىڭ قابىعى
A) گيدروسفەرا.
B) ليتوسفەرا.
C) اتموسفەرا.
D) نووسفەرا.
E) بيوسفەرا.
10. العاشقى اڭداردىڭ مەكەنى
A) ءۇندىستاندا.
B) امەريكادا.
C) جاپونيادا.
D) اۆستراليادا.
E) افريكادا.
11. جاسۋشانىڭ قۇرامىنداعى ورگانيكالىق زات:
A) كاليي ءحلوريدى
B) Cۋ
C) ناتريي ءحلوريدى
D) نۋكلەين قىشقىلى
E) تۇزدار
12. وسىمدىكتىڭ جەر استى قورەكتەنۋ مۇشەسىنىڭ ەڭ ۇشى:
A) قوسالقى تامىر
B) تامىر تۇكشەسى
C) جاناما تامىر
D) نەگىزگى تامىر
E) تامىر ويماقشاسى
13. ءسىڭىر سوزىلعاندا،سۇيەك تايعاندا كورسەتىلەتىن العاشقى كومەك:
A) زاقىمدالعان جەرگە ىستىق باسىپ ، وراپ تاستاۋ
B) ءسىڭىردى داكەمەن وراۋ
C) شيراتپامەن تاڭۋ
D) زاقىمدالعان جەرگە سۋىق باسۋ
E) زاقىمدالعان جەرگە سۋىق باسىپ قاتتى وراپ تاستاۋ
14. ادام اعزاسىنداعى اس قورىتۋ جولىنىڭ جۇقپالى اۋرۋى:
A) سيرروز.
B) قانتىشقاق (ديزەنتەريا).
C) كوليت.
D) گاستريت.
E) جارا.
15. Aدرەنالين گورمونىن بولەتىن-
A) جاس بەزدەرى.
B) سىلەكەي بەزدەرى.
C) بۇيرەكۇستى بەز.
D) قالقانشا بەز.
E) القىم بەزى.
16. نۋكلەين قىشقىلدارىنىڭ اتقاراتىن قىزمەتى:
A) قورعانىشتىق.
B) قۇرىلىستىق.
C) كاتاليزدىك.
D) اقپاراتتىق.
E) ەنەرگەتيكالىق.
17. فەرمەنتتەر تابيعاتى جاعىنان:
A) اقۋىزدار (ءنارۋىزدار) .
B) كومىرسۋلار.
C) دنق.
D) مينەرالدى تۇزدار.
E) مايلار.
18. اعزانىڭ جۇمىرتقا قابىعىن جارىپ شىققاننان كەيىنگى كەزەڭى:
A) ەمبريوگەنەز
B) فيلوگەنەز
C) پوستەمبريوگەنەز
D) تۇرلەنىپ دامۋ
E) ونتوگەنەز
19. ورگانيكالىق زاتتاردى بەيورگانيكالىق زاتتارعا اينالدىراتىن اعزالار:
A) ءبىر جاسۋشالى بالدىرلار.
B) كوسموپوليتتەر.
C) اۆتوتروفتىلار.
D) رەدۋسەنتتەر.
E) پرودۋسەنتتەر.
20. جەمىسى جەل ارقىلى تارالاتىن وسىمدىك
A) شەتەن
B) ىنجۋگۇل
C) سارى قاراعان
D) يتوشاعان
E) باقباق
21. جەل ارقىلى توزاڭداناتىن وسىمدىك:
A) شيە
B) قارابيداي
C) ەسىنەك
D) ۇرمەبۇرشاق
E) حوش ءيىستى تەمەكى
22. كوپقىلتاندىلاردىڭ سەزىم مۇشەسى:
A) جاي كوزى.
B) سيپاپ cەزۋ، كورۋ، تەپە-تەڭدىك.
C) ءيىس سەزۋ.
D) كۇردەلى كوزى
E) ءدام سەزۋ.
23. گەتەروزيگوتالى اعزادا ءبىر عانا بەلگىسى بويىنشا تۇزىلەتىن جۇپ گامەتاسى:
A) 8
B) 1
C) 2
D) 4
E) 6
24. ءار الۋان تىرشىلىك جاعدايىندا پايدا بولىپ، اعزانىڭ قۇرىلىم دەڭگەيىن كۇردەلەندىرەتىن ەۆوليۋسيالىق وزگەرىس
A) دەگەنەراسيا.
B) كونۆەرگەنسيا.
C) ديۆەرگەنسيا.
D) يديواداپتاسيا.
E) ارومورفوز.
25. «دينوزاۆرلار ءداۋىرى» بولىپ ەسەپتەلەتىن زامان:
A) مەزوزوي.
B) ارحەي.
C) پروتەروزوي.
D) پالەوزوي.
E) كاينوزوي.
1 C E A E A C E A E D D E E B C D A C D E B B C E A
نۇسقا -2
1. وسىمدىكتىڭ جەر استى قورەكتەنۋ مۇشەسىنىڭ ەڭ ۇشى:
A) قوسالقى تامىر
B) تامىر تۇكشەسى
C) جاناما تامىر
D) نەگىزگى تامىر
E) تامىر ويماقشاسى
2. اۋا تەمپەراتۋراسى 120-200 ارالىقتا سەبىلەدى
A) قارابيداي
B) ءسابىز
C) تەمەكى
D) اسبۇرشاق
E) بيداي
3. قوسجارناقتى كلاسىنىڭ وسىمدىكتەرى:
A) جۇگەرى.
B) بيداي.
C) ىنجۋگۇل.
D) لالاگۇل.
E) ۇرمەبۇرشاق.
4. Cاڭىراۋقۇلاقتىڭ سپورالارى ونەتىن ورتا
A) كەبۋ توپىراق.
B) قاراشىرىگى مول ىلعالدى توپىراق.
C) ىلعالى مول، ءبىراق قاراشىرىگى از توپىراق.
D) قۇس ساڭعىرىعىنىڭ ءىشى.
E) سۋ.
5. اكتينيانىڭ تىرشىلىك ەتەتىن مەكەنى-
A) مۇحيتتار.
B) توپىراق.
C) كولدەر.
D) تەڭىزدەر.
E) تۇششى سۋ.
6. ەنسەفاليت اۋرۋىن جۇقتىرۋشى جاندىك:
A) تاراقان.
B) تايگا كەنەسى.
C) ورمەكشى.
D) ءبۇيى.
E) شۇبالشاڭ.
7. قاننىڭ ەريتروسيتتەرى
A) قاننىڭ اق تۇيىرشىكتەرى.
B) قان جارعاقشاسى.
C) سۇيىق كلەتكاارالىق زات.
D) سۇيىق ىشكى ورتا.
E) قاننىڭ قىزىل تۇيىرشىكتەرى.
8. وتتەگىن تاسىمالداۋشى قاننىڭ قۇرام بولىگى:
A) ترومبوسيت
B) گەموگلوبين
C) فيبرين
D) لەيكوسيت
E) گەموترومبوسيت
9. توپىراقتا ازوت قوسىلىستارىن جيناۋشى باكتەريالار اتالادى:
A) ءساپروفيتتى.
B) نيترلەۋشى.
C) حەموسينتەزدەۋشى.
D) ءپارازيتتى.
E) دينيترلەۋشى.
10. قازىرگى كەزدەگى جورعالاۋشىلار اراسىندا كۇردەلى قۇرىلىستى:
A) جىلاندار
B) كروكوديلدەر
C) حامەلەوندار
D) كەسىرتكەلەر
E) تاسباقالار
11. تىرناق جانە شاش جاتاتىن ۇلپا.
A) بۇلشىقەت.
B) ەپيتەليي.
C) جۇيكە.
D) سۇيەك.
E) دانەكەر.
12. كەنە ارقىلى تارالاتىن اۋرۋ
A) پنيەۆمونيا
B) قويانشىق
C) سىزداۋىق
D) شيقان
E) ەنسەفاليت
13. جالپاق بۇلشىق ەتتەر
A) يىقتا
B) كەۋدەدە
C) شايناۋ
D) مويىندا
E) قولدا
14. اعزاعا ۋلى اسەر ەتەتىن وسىمدىك-
A) قوي بۇلدىرگەن
B) اسقاباق
C) مەڭدۋانا
D) قيار
E) يتمۇرىن
15. ادرەنالين گورمونى بولەتىن بەز:
A) ەپيفيز.
B) قوسالقى بەز (گيپوفيز).
C) بۇيرەك ءۇستى بەزى.
D) ۇيقى بەزى.
E) قالقانشا بەز.
16. يادرونىڭ بولىمىندە ورنالاسقان دنق مولەكۋلاسى:
A) يادرو شىرىنىندا.
B) يادرو قابىقشاسىندا.
C) يادروشىقتا.
D) يادرو قوسىندىلارىندا.
E) حروموسومادا.
17. جاسۋشاداعى بەيورگانيكالىق قوسىلىستار:
A) سۋ، تۇزدار.
B) كومىرسۋلار، سۋ.
C) ماي قىشقىلى.
D) مايلار، اقۋىزدار (ءنارۋىزدار).
E) گليۋكوزا، كالسيي فوسفاتى.
18. ادام ۇرىعىندا جۇيكە جۇيەسىنىڭ ءتۇزىلۋى باستالادى:
A) ءبىر اپتالىق ۇرىعىندا
B) ءتورت اپتالىق ۇرىعىندا
C) ءۇش اپتالىق ۇرىعىندا
D) ەكى اپتالىق ۇرىعىندا
E) بەس اپتالىق ۇرىعىندا
19. سىرتقى ورتاداعى ماۋسىمدىق وزگەرىستەردىڭ ەڭ نەگىزگى ارەكەتتەرى.
A) جاۋىن-شاشىن مولشەرى.
B) اۋانىڭ اتموسفەرالىق قىسىمى.
C) كۇن جارىعىنىڭ ۇزاقتىعىنىڭ وزگەرۋى.
D) قاردىڭ ءتۇسۋى.
E) اۋا تەمپەراتۋراسىنداعى وزگەرىس.
20. گۇلدىڭ ەڭ نەگىزگى بولىمدەرى:
A) انالىق موينى جانە انالىق اۋزى
B) انالىق جانە اتالىق
C) گۇلساعاق جانە گۇلتابان
D) كۇلتەجاپىراقشالار
E) توستاعانشا جاپىراقشا
21. جەمىستىڭ ءتۇزىلۋى :
A) انالىق جاتىنىندا
B) انالىق موينىندا
C) انالىق اۋزىندا
D) اتالىقتاردا
E) تۇقىمباستامادا
22. ادامنىڭ بۇيەنىندە تىرشىلىك ەتەتىن جۇمىر قۇرت:
A) ىشەكسورعى
B) قىلدىرىقباس
C) سۋىرتقى
D) ۇشكىرقۇرت
E) قىلقۇرت
23. ورتالىق Aمەريكا ورتالىعىنان شىققان وسىمدىك (وتانى):
A) سويا.
B) بيداي.
C) كارتوپ.
D) ورامجاپىراق.
E) جۇگەرى.
24. بۋناقدەنەلەردىڭ كەڭىنەن تارالۋ ءداۋىرى.
A) پالەوزوي.
B) كاينوزوي.
C) مەزوزوي.
D) پروتەروزوي.
E) ارحەي.
25. بيوگەوسەنوز:
A) توپىراق
B) ءتىرى اعزا مەن ورتا بىرلەستىگى
C) ءتىرى اعزا
D) تىرشىلىك ساتىسى
E) ءتۇر جيىنتىعى
2 E C E B D B E B B B B E B C C E A C C B A D E B B
نۇسقا -3
1. ورگانيكالىق تىڭايتقىشتاردىڭ ىشىندە كوبىرەك قولدانىلاتىنى-
A) كوڭ (قي)، قاراشىرىك.
B) شىمتەزەك.
C) كۇل.
D) ساڭعىرىق.
E) قۇم.
2. تامىر مەن بۇرشىكتىڭ وسۋىنە قاتىساتىن ۇلپا -
A) قورعا جيناۋشى.
B) جابىن.
C) ءتۇزۋشى.
D) فوتوسينتەزدەۋشى.
E) تىرەك.
3. القا تۇقىمداستارعا جاتاتىن وسىمدىك
A) ءسابىز.
B) تەمەكى.
C) يتمۇرىن.
D) بيداي.
E) المۇرت.
4. پەنيسيلل ساڭىراۋقۇلاقتاردىڭ جاتاتىن نەگىزگى توبى:
A) جەۋگە جارامدى.
B) قالپاقشالى ساڭىراۋقۇلاقتار.
C) ءپارازيتتى.
D) زەڭ ساڭىراۋقۇلاقتار.
E) ۋلى.
5. گيدرانىڭ تىرشىلىك ەتەتىن مەكەنى-
A) تەڭىزدەر.
B) مۇحيتتار.
C) تۇششى سۋ.
D) كولدەر.
E) لاس شالشىق سۋ.
6. تايگا كەنەسى ادامعا ەنسەفاليت جۇقتىرۋى مۇمكىن، سەبەبى:
A) ادام قانىندا بولادى.
B) ادام مەن جانۋار قانىندا بولادى.
C) جۇقپا قوزدىرعىشى.
D) اعاشتاردا بولادى.
E) ۆيرۋستى تاسىمالداۋشى.
7. قان قۇرامىنىڭ وزگەرۋى مەن ازايۋىنان تۋاتىن اۋرۋ:
A) گيپەرتونيا.
B) ستەنوكارديا.
C) ديابەت.
D) دالتونيزم.
E) انەميا.
8. قاي دارۋمەن قىرقۇلاق اۋرۋىن ەمدەيدى:
A) ۆ.
B) س.
C) ا.
D) D.
E) ە.
9. جەردىڭ گەولوگيالىق قابىعى بيوسفەرا:
A) توپىراقتان تۇرادى.
B) گاز تەكتەس زاتتاردان تۇرادى.
C) سۇيىق زاتتاردان تۇرادى.
D) ءتىرى ورگانيزمدەردەن تۇرادى.
E) قاتتى زاتتاردان تۇرادى.
10. تەك توستاعانشادان نەمەسە تەك كۇلتەدەن تۇراتىن گۇلسەرىك:
A) بىرىكپەگەن جاپىراقشالى
B) جاي
C) قوس جىنىستى
D) قوس
E) بىرىككەن جاپىراقشالى
11. شەمىرشەكتى بالىقتاردا باسقالارعا قاراعاندا جوق مۇشە:
A) باسسۇيەك
B) قابىرشاقتار
C) جۇزبەقاناتتار
D) تورسىلداعى
E) ومىرتقا جوتاسى
12. جاسۋشادا زاتتاردىڭ ءتۇزىلۋ، ىدىراۋ پروسەستەرى:
A) تىتىركەنۋ.
B) بيولوگيالىق ءتۇزىلۋ
C) زات الماسۋ.
D) كوبەيۋ.
E) قوزۋ.
13. نەيروننىڭ ۇزىن ءوسىندىسى
A) دەندريت
B) اكسون
C) رەسەپتور
D) نەيريت
E) جۇلىن
14. ءبىرىڭعاي سالالى بۇلشىقەتتەن قۇرالعان
A) جۇرەك
B) اياقتى بۇعىپ جازاتىن
C) تۇلعانى قيمىلداتاتىن
D) قان تامىرلارى
E) قابىرعا ارالىق
15. تىنىس الۋدىڭ جيىلىگى مەن تەرەڭدىگىن تۋدىراتىن تىنىسالۋ ورتالىعىنىڭ قوزۋى:
A) سو2 كونسەنتراسياسى ارتقاندا.
B) تىنىس شىعارعاندا.
C) سو كونسەنتراسياسى ارتقاندا.
D) و2 كونسەنتراسياسى ارتقاندا.
E) تىنىس العاندا.
16. ۇلتابار
A) اش ىشەكتىڭ سوڭعى ءبولىمى.
B) باۋىردىڭ وزەگى.
C) توق ىشەكتىڭ ءبولىمى.
D) اش ىشەكتىڭ باستاپقى ءبولىمى.
E) سوقىرىشەك.
17. دنك نۋكلەوتيدتەرىنىڭ قۇرامىنا كىرمەيتىن حيميالىق قوسىلىس
A) دەزوكسيريبوزا.
B) ادەنين.
C) فوسفور قىشقىلى.
D) ماي قىشقىلى.
E) سيتوزين.
18. حروموسومانىڭ قىزمەتى:
A) كومىرسۋ سينتەزدەيدى.
B) فوتوسينتەزگە قاتىسادى.
C) جاسۋشانىڭ قوزعالۋىنا اسەر ەتەدى.
D) تىنىس الۋعا قاتىسادى.
E) تۇقىم قۋالاۋشىلىق اقپاراتىن ساقتايدى.
19. قورەكتىك تىزبەك دەگەنىمىز
A) قورەكتىك قاتىناسپەن بايلانىسقان اعزالار توبى.
B) ۇقساس بيوتوپتار بىرلەستىگى.
C) ءبىر بيوتوپتا تىرشىلىك ەتەتىن اعزالار توبى.
D) سەلبەسىپ تىرشىلىك ەتەتىن اعزالار توبى.
E) ءبىر-بىرىن جەيتىن جانۋارلار.
20. ميكروسكوپتىڭ ۇلكەيتەتىن ەكى شىنىسى بار ءبولىمى:
A) تۋبۋس
B) وبەكتيۆ
C) وكۋليار
D) اينا
E) شتاتيۆ
21. دارىگەرلىك ماقساتقا قولدانىلاتىن بۋىلتىق قۇرت
A) قىلدىرىقباس
B) شۇبالشاڭ
C) سۇلىك
D) قۇمقازار
E) كەرەندە
22. بارلىق بۇلشىقەت ۇلپالارى تۇزىلەدى:
A) ەنتودەرمادان
B) ەكگودەرمادان
C) پلازمادان
D) مەزودەرمادان
E) ەكتودەرما ەنتودەرمادان
23. قىزىل گۇلدى اس بۇرشاعىن (گەنوتيپى اا) گ ۇلى اق ءتۇستى دارامەن بۋدانداستىرعاندا (گەنوتيپى اا) ءبىرىنشى ۇرپاعىندا (F1) الىناتىن گيبريدتەرى:
A) 25% اق گۇلدىلەر جانە 75% قىزىل گۇلدىلەر.
B) 25% قىزىل گۇلدى جانە 75% اق گۇلدىلەر.
C) 100% قىزىل گۇلدىلەر.
D) 50% قىزىل گۇلدى جانە 50% اق گۇلدىلەر.
E) 100% اق گۇلدىلەر.
24. ءتىرى تابيعاتتى جۇيەلەۋدە اسا زور ەڭبەك سىڭىرگەن
A) چ.دارۆين
B) ك.ليننەي
C) رۋلە
D) ج.ب.لامارك
E) ف.ەنگەلس
25. جانۋارلاردىڭ قۇرلىققا شىعۋ ءداۋىرى:
A) ارحەي.
B) پالەوزوي.
C) پروتەروزوي.
D) مەزوزوي.
E) كاينازوي.
3 A C B D C E E B D B D C B D A D D E A C C D C B B
4-نۇسقا
1. جاسۋشالىق قۇرىلىس ءتان
A) تەك بىرنەشە ۆيرۋستارعا.
B) ۆيرۋس پەن فاگتارعا عانا.
C) بارلىق وسىمدىكتەرگە.
D) پوليوميەليتكە.
E) باكتەريوفاگتارعا.
2. تامىر تىنىس الۋ كەزىندە سىڭىرەتىنى:
A) وتتەگى
B) مينەرالدى تۇز
C) كومىرقىشقىل گازى
D) سۋ
E) ورگانيكالىق زاتتار
3. بۇرشاق تۇقىمداستارىنا جاتادى:
A) بيداي.
B) ۇرمەبۇرشاق.
C) استرا (قاشقار گۇل).
D) تارى.
E) قىزاناق.
4. اعاشقۇلاق (ترۋتوۆيك) ساڭىراۋقۇلاعىنىڭ اعاشتاردى زاقىمداۋى:
A) جىپشۋماقتارىمەن
B) جەكەلەنگەن جىپشەلەرىمەن
C) قالپاقشاسىمەن
D) سپورالارىمەن
E) جەمىستى دەنەسىمەن
5. گيدراداعى بۇرشىكتەنۋى:
A) رەگەنەراسياسى
B) جىنىستىق كوبەيۋى
C) دامۋى
D) قورەكتەنۋى
E) جىنىسسىز كوبەيۋى
6. ۋلى بەزى بولمايتىن جاندىك:
A) قىرشايان.
B) قاراقۇرت.
C) ءبۇيى.
D) شارشىلى ورمەكشى.
E) وزەن شايانى.
7. قاننىڭ قۇرامىنا كىرەتىن جاسۋشالار
A) ەپيتەليي جاسۋشالارى.
B) ەت جاسۋشالارى.
C) وستەوسيتتەر (سۇيەكى جاسۋشالار).
D) لەيكوسيتتەر.
E) Hەيروندار.
8. ادرەنالين قاندا شەكتەن تىس كوبەيگەندە، اعزادا بولاتىن وزگەرىس:
A) قان تامىرلارى كەڭەيەدى.
B) جۇرەك جۇمىسى كۇشەيىپ، دەنە قىزۋى كوتەرىلەدى.
C) قاندا گليۋكوزا ازايادى.
D) دەنە قىزۋى تومەندەيدى.
E) اسقورىتۋ كۇشەيەدى.
9. ءتىرى ورگانيزمدەر تىرشىلىك ەتەتىن جەر بەتىنىڭ گەولوگيالىق قابىعى:
A) ليتوسفەرا.
B) بيوسفەرا.
C) گيدروسفەرا.
D) نووسفەرا.
E) اتموسفەرا.
10. كىندىگى جۋان،ەتجەڭدى گۇلشوعىرى:
A) سوبىق
B) شوقپارباس
C) كۇردەلى ماساق
D) شاشاقگۇل
E) ماساق
11. Cۇتقورەكتiلەردiڭ تەرiسiندەگi تۇبiت جامىلعىسى
A) تەرىنى زاقىمدانۋدان قورعايدى.
B) دەنەدەگى جىلۋدى ساقتايدى.
C) تەرىنى لاستانۋدان ساقتايدى.
D) سيپاپ سەزۋگە قاجەت.
E) تۇلەۋ ءۇشىن قاجەت.
12. ادرەنالين بولىنەتىن بەز:
A) جىنىس.
B) گيپوفيز.
C) ۇيقى.
D) بۇيرەك ءۇستى.
E) قالقانشا.
13. مي باعاناسىنا كىرەتىن بولىگى
A) ميشىق.
B) سوماتيكالىق جۇيكەلەر.
C) شەتكى جۇيكە جۇيەسى.
D) سوپاقشا مي.
E) ۇلكەن مي سىڭارلارى.
14. تىرەك-قيمىل جۇيەسىن دامىتۋعا قاتىسى جوق ويىن:
A) التىباقان
B) قىز قۋۋ
C) اق سۇيەك
D) بايگە
E) جۇمباق ايتۋ
15. وكپەدەن جۇرەككە باراتىن قانتامىر باي:
A) كومىرقىشقىل گازىنا
B) ازوت وكسيدىنە (II)
C) ازوتقا
D) بوگدە گازدارعا
E) وتتەگىنە
16. اۋىزدا قورىتىلاتىن زات
A) قۇرعاق اس
B) سۇيىق اس
C) كومىرسۋ
D) اقۋىز
E) مايلار
17. مايلاردىڭ، كومىرسۋلاردىڭ سينتەزدەلۋ ارەكەتى جۇرەدى:
A) ۆاكۋولدە.
B) تەگىس بەتتى ەندوپلازمالىق توردا.
C) گولدجي كومپلەكسىندە.
D) يادرودا.
E) ليزوسومادا.
18. ەسكى جاسۋشالاردىڭ جاڭارىپ وتىرۋىنىڭ سەبەبى:
A) كوبەيۋ.
B) ىدىراۋ.
C) جيىرىلۋ.
D) قوزۋ.
E) تىتىركەنۋ.
19. اگروسەنوزدار -
A) وتە كوپ تۇرلەردەن قۇرالعان بيوگەوسەنوزدار.
B) جاساندى بيوگەوسەنوزدار.
C) جويىلمايتىن تۇراقتى بيوگەوسەنوزدار.
D) توپىراققا تۇسكەن زاتتاردى پايدالاناتىن بيوگەوسەنوزدار.
E) تابيعي بيوگەوسەنوزدار.
20. تۇقىمىنىڭ ونگىشتىگى +15 بولاتىن وسىمدىك:
A) ءسابىز
B) قاۋىن
C) پياز
D) ۇرمەبۇرشاق
E) بۇرشاق
21. باۋىرسورعىشتىڭ دامۋى:
A) جۇمىرتقا - دەرناسىل - سيستا - ەرەسەك اعزا.
B) جۇمىرتقا - كىرپىكشەلى دەرناسىل - قۇيرىقتى دەرناسىل - قۇيرىقسىز دەرناسىل - سيستا - ەرەسەك اعزا.
C) جۇمىرتقا - سيستا - ەرەسەك اعزا.
D) جۇمىرتقا - كىرپىكشەسىز دەرناسىل - قۇيرىقتى دەرناسىل - سيستا.
E) جۇمىرتقا - كىرپىشەلى دەرنىاسىل - قۇيرىقسىز دەرناسىل - ەرەسەك اعزا.
22. ونتوگەنەزدىك دامۋدا ەكتودەرما قاباتىنان پايدا بولاتىن:
A) بۇلشىق ەت.
B) ءزار شىعارۋ جۇيەسى.
C) جۇيكە تاقتاشاسى.
D) ىشەك.
E) حوردا.
23. اللەلدىك گەندەردىڭ ورنالاسۋى:
A) ءار جۇپ حروموسومادا.
B) ءبىر اۋتوسومدا جانە جىنىس حروموسومادا.
C) جىنىس حروموسومادا.
D) گومولوگتى حروموسومادا.
E) تاق گەندەر.
24. قورعانىش رەڭگە جاتادى:
A) زەبردىڭ اشىق ورنەگى.
B) ۋسىز جاندىكتەردىڭ ۋلى جاندىكتەرگە ۇقساۋى.
C) حان قىزىنىڭ ەستە قالاتىن ايقىن ءتۇسى.
D) ءپىشىنى بۇتاققا ۇقساس جۇلدىزقۇرت.
E) شاعاتىن جابايى ارانىڭ ءتۇسى.
25. Aدامداعى رۋديمەنتتەرگە جاتاتىن
A) كوكەتتىڭ بولۋى.
B) تۇكتىلىك.
C) ءۇشىنشى قاباق.
D) قۇيرىقتىڭ دامۋى.
E) كوپ ەمشەكتىلىك.
4 C A B D E E D B B A B D D E E C B A B B B C D B C
5-نۇسقا
1. كۇلتە ىشىندە ورنالاسادى
A) توستاعانشا
B) اتالىقتار
C) ساباق
D) گۇلساعاق
E) گۇلتابان
2. كۇنباعىستىڭ جەمىسى-
A) دانەك.
B) جيدەك.
C) تۇقىمشا.
D) بۇرشاق قىن.
E) قاۋاشاق.
3. اعاشتاردىڭ تامىرلارىمەن سيمبيوزدىق تىرشىلىك ەتەتىن ساڭىراۋقۇلاقتار:
A) قايىڭقۇلاق.
B) قاستاۋىش.
C) اق زەڭ.
D) اعاشقۇلاق.
E) اشىتقى ساڭىراۋقۇلاقتار.
4. پوليپتەر:
A) كوپ قارمالاۋىشتى جاندىكتەر.
B) كوپ سيممەتريالى جاندىكتەر.
C) كوپاياقتى قوزعالمايتىن جاندىكتەر.
D) كوپ تاباندى جاندىكتەر.
E) كوپ بۇرشىكتى جاندىكتەر.
5. ءحيتيندى جابىننىڭ اتقاراتىن قىزمەتى:
A) قورعانىش.
B) سىرتقى ورتامەن بايلانىس.
C) تىنىس الۋ.
D) قاناينالىم.
E) سەزىم مۇشەسى.
6. تۇماۋ ۆيرۋستارىنىڭ كەزدەسەتىن جەرى-
A) وكپەدە.
B) قاقىرىقتا، سىلەكەيدە.
C) تەردىڭ قۇرامىندا.
D) جاستىڭ قۇرامىندا.
E) تەرىدە.
7. ادام دەنەسىندە كۇن ساۋلەسىنىڭ اسەرىنەن تۇزىلەدى:
A) ۆ دارۋمەنى.
B) ا دارۋمەنى.
C) د دارۋمەنى.
D) ك دارۋمەنى.
E) س دارۋمەنى.
8. جاسۋشانىڭ بارلىق ورگانويدتارىنىڭ ورنى:
A) جاسۋشا ورتالىعى.
B) ليزوسوما.
C) پلاستيدتەر.
D) يادرو.
E) سيتوپلازما.
9. جەردىڭ سانالى قابىعى-
A) ليتوسفەرا.
B) گيدروسفەرا.
C) نووسفەرا.
D) اتموسفەرا.
E) بيوسفەرا.
10. شاشاق تامىر جۇيەسى بار وسىمدىك:
A) ۇرمەبۇرشاق.
B) كۇنباعىس.
C) باق-باق.
D) قاۋىن.
E) پياز.
11. بالىقتاردىڭ قاناينالىم جۇيەسى:
A) ەكى قاناينالىم شەڭبەرى
B) تۇيىق ەمەس
C) ءتورت قاناينالىم شەڭبەرى
D) ءۇش قاناينالىم شەڭبەرى
E) ءبىر قاناينالىم شەڭبەرى
12. قاڭقانى قۇرايتىن ۇلپا:
A) جۇرەك بۇلشىقەتى.
B) جۇيكە.
C) بۇلشىقەت.
D) ەپيتەليي.
E) دانەكەر.
13. ۇيقى جانە سەرگەكتىكتى رەتتەيتىن ورتالىق
A) ۇلكەن مي سىڭارىندا
B) مي كوپىرشەسىندە
C) ارالىق ميدا
D) ميشىقتا
E) ورتاڭعى ميدا
14. جالپاق سۇيەك
A) ورتان جىلىك
B) الاقان سۇيەكتەرى
C) ساماي سۇيەگى
D) اسىقتى جىلىك
E) ومىرتقا
15. ەريتروسيتتەر جاسالادى.
A) ۇيقى بەزىندە
B) ليمفا تۇيىنىندە
C) جىلىك مايى مەن كەمىكتە
D) باۋىردا
E) كوك باۋىردا
16. قازىرگى زامانداعى فيزيولوگيالىق تەورياعا اكادەميك ي.پ.پاۆلوۆتىڭ قوسقان ۇلەسى
A) قارىن ءسولى ءبولىنۋىنىڭ گۋمورالدىق جولمەن رەتتەلۋىن كورسەتتى.
B) بارلىق وسىمدىكتەر مەن جانۋارلاردىڭ ءبىرتۇتاستىعىن دالەلدەدى.
C) تۇقىم قۋالاۋشىلىق پەن وزگەرگىشتىك قۇبىلىستارىن اشتى.
D) جەكە جانۋاردىڭ دامۋى، تاريحي دامۋدى قايتالايتىندىعىن دالەلدەدى.
E) اعزا ونتوگەنەزىندە ولاردىڭ تاريحي دامۋىنىڭ جاڭا جولى سالىناتىنىن كورسەتتى.
17. حروموسومالاردا بولاتىن.
A) كومىرسۋ
B) ماي.
C) اقۋىز (ءنارۋىز).
D) اتف.
E) دنق.
18. ميكروورگانيزمدەر سەلەكسياسىندا كەڭ قولدانىلاتىن ادىستەر:
A) پوليپلويديا.
B) ەكسپەريمەنتتىك مۋتاگەنەز.
C) قولدان سۇرىپتاۋ.
D) جاقىن تۋىستار اراسىنداعى ءادىس.
E) ارىدەن بۋدانداستىرۋ ءادىسى.
19. ورگانيكالىق زاتتى جاسايتىن جاسىل وسىمدىكتەردىڭ توبى :
A) پرودۋسەنتتەر.
B) كونسۋمەنتتەر.
C) رەدۋسەنتتەر.
D) گەتەروتروفتار.
E) سيمبيوزدى ءومىر سۇرەتىندەر.
20. جۇگەرىنىڭ گۇلدەرى:
A) ەكى ءۇيلى
B) قوس جىنىستى
C) ءبىر ءۇيلى
D) دارا جىنىستى
E) جىنىسسىز
21. تۇقىمنىڭ قۇرامىنداعى ورگانيكالىق زاتتار-
A) سۋ.
B) ءار ءتۇرلى زاتتار.
C) ماي، كراحمال، اقۋىز.
D) مينەرالدى زاتتار، سۋ.
E) مينەرالدى زاتتار، اقۋىز.
22. قازاقستاننىڭ مال شارۋاشىلىعىنا زياندى قۇرت:
A) قىلقۇرت
B) سۋىرتقى
C) تاسپا قۇرت
D) ۇشكىرقۇرت
E) ميقۇرت
23. رەدۋكسيالىق ءبولىنۋدىڭ پروفازاسى كەلەسى ساتىلاردان تۇرادى:
A) لەپتونەما، زيگونەما، پاحينەما، ديپلونەما، دياكەنەز.
B) لەپتونەما، زيگونەما، پارتەنوگەنەز، ديپلونەما، دياكەنەز.
C) لەپتونەما، زيگونەما، پاحينەما، پارتەنوگەنەز، دياكەنەز.
D) لەپتونەما، پارتەنوگەنەز، پاحينەما، ديپلونەما، دياكەنەز.
E) لەپتونەما، ديپلونەما،زيگونەما، پاحينەما، دياكەنەز
24. تابيعاتتا ءتۇردىڭ تىرشىلىك ەتۋ ارەالىن انىقتاۋ كريتەريى.
A) گەنەتيكالىق - فيزيولوگيالىق.
B) ەكولوگيالىق - فيزيولوگيالىق.
C) فيزيولوگيالىق - سيستەماتيكالىق.
D) گەوگرافيالىق - ەكولوگيالىق.
E) مورفولوگيالىق - اناتوميالىق.
25. العاشقى جەلىلىلەردىڭ (باسسۇيەكسىزدەر ءتيپى) پايدا بولعان ءداۋىرى
A) ارحەي.
B) پالەوزوي.
C) پروتەروزوي.
D) مەزوزوي.
E) كاينوزوي.
5 B C A C A B C E C E E E B C C A E B A D C E A D C
6-نۇسقا
1. قۇرعاقشىلىققا ءتوزىمدى، جىلۋ سۇيگىش وسىمدىك.
A) بيداي.
B) كۇرىش.
C) س ۇلى.
D) تارى.
E) قامىس.
2. كارتوپتىڭ شىققان جەرى:
A) چيلي جانە پەرۋ تاۋلارى.
B) اۆستراليا.
C) يران.
D) افريكا.
E) ينديا.
3. قىنا قاباتتاماسىنداعى (دەنەسىندە) جاسىل بالدىرلاردىڭ ءرولى
A) توپىراقتان سۋدى سىڭىرەدى.
B) قۇنارسىز جەرلەردە وسۋىنە اسەر ەتەدى.
C) قىنانىڭ كوبەيۋىنە قاتىسادى.
D) فوتوسينتەز ناتيجەسىندە ورگانيكالىق زات تۇزەدى.
E) قىنانىڭ وسۋىنە اسەر ەتەدى.
4. ىستىق ەلدەردە ۇيقى اۋرۋىن تاراتۋشى
A) لەيشمانيا
B) قۇرتامىش
C) تريپانوسوما
D) بەزگەك
E) ليامبليا
5. بۋناقدەنەلىلەردىڭ تىنىس الۋى :
A) قۇرساعىن بىرەسە جيىرىپ، بىرەسە سوزۋدىڭ ناتيجەسىندە دەمتۇتىكتەگى اۋا جاڭارادى.
B) اياقتارىندا ورنالاسقان جەلبەزەكتەرى ارقىلى.
C) بۇكىل دەنە جامىلعىسى ارقىلى تىنىس الادى.
D) وكپە ارقىلى.
E) اياعىندا ورنالاسقان وكپە قاپشىعى ارقىلى.
6. تىنىسالۋ مۇشەلەرىنىڭ اۋرۋىنا جاتاتىنى
A) سەرروزيت.
B) اتەروسكلەروز.
C) تۋبەركۋلەز.
D) مەشەل.
E) كاريەس.
7. بۇيرەك ءۇستى بەزىنىڭ بولەتىن گورمونى:
A) ءوسۋ گورمونى.
B) تيروكسين.
C) ادرەنالين.
D) گليۋكاگون.
E) ينسۋلين.
8. اۆتوتروفتى قورەكتەنەتىن اعزالار:
A) ۆيرۋستار.
B) ساڭىراۋقۇلاقتار.
C) وسىمدىكتەر.
D) ادام.
E) جانۋارلار.
9. قىزىل كىتاپتىڭ مىندەتتەرى-
A) ءۇي جانۋارلارىنىڭ بارلىق ءتۇرىن ساقتاپ قالۋ.
B) رەسپۋبليكا زاڭدارىنا سايكەس سيرەك تۇرلەردى قورعاۋ.
C) جابايى وسىمدىكتەردىڭ بارلىق ءتۇرىن ساقتاپ قالۋ.
D) جابايى جانۋارلاردىڭ بارلىق ءتۇرىن ساقتاۋ.
E) مادەني وسىمدىكتەردىڭ بارلىق ءتۇرىن ساقتاپ قالۋ.
10. جاپىراق تاقتاسىنىڭ ۇستىڭگى جانە استىڭعى جاق بەتتەرىن قاپتايتىن قابىقشا:
A) باعانالى جاسۋشالار
B) بورپىلداق جاسۋشالار
C) جۇيكەلەر
D) وتكىزگىش شوق.
E) ءوڭ
11. سۇيەكتى بالىقتاردىڭ اسقورىتۋ جۇيەسىندە جوق مۇشە:
A) باۋىر
B) ىشەك
C) اسقازان
D) ءوت
E) كلواكا
12. ىشكى جانە سىرتقى سەكرەسيا بەزدەرىنىڭ قىزمەتىن قاتار اتقارادى
A) ەپيفيز
B) سىلەكەي بەزى
C) گيپوفيز
D) ۇيقى بەزى
E) ماي بەزى
13. ميدىڭ تورلى قابىقشاسىنىڭ قابىنۋ سەبەپتەرى:
A) تۇماۋ
B) مي شايقالۋ
C) باس سۇيەك زاقىمدانۋ
D) باسقا سوققى تيۋ
E) بيىكتەن قۇلاۋ
14. سۇيەكتىڭ ۇزارىپ ءوسۋى نەگە بايلانىستى؟
A) بۇلشىقەت جاسۋشالارىنىڭ بولىنۋىنە.
B) سۇيەك ءىشى جاسۋشالارىنىڭ بولىنۋىنە.
C) سۇيەك ۇشىنداعى شەمىرشەك ۇلپاسى جاسۋشالارىنىڭ بولىنۋىنە.
D) بۇلشىقەتتىڭ جيىرىلىپ سوزىلۋىنا.
E) سۇيەك ۇلپاسىنىڭ قاتتىلىعىنا.
15. اعزانى ميكروبتاردىڭ ەنۋىنەن ساقتايدى:
A) پروترومبين
B) ەريتروسيت
C) ترومبوسيت
D) گەموگلوبين
E) لەيكوسيت
16. تۇز قىشقىلى نەنىڭ قۇرامىنا كىرەدى؟
A) سىلەكەيدىڭ.
B) ءوتتىڭ.
C) ۇيقى بەزى ءسولىنىڭ.
D) اسقازان ءسولىنىڭ.
E) ىشەك ءسولىنىڭ.
17. بيوسينتەز
A) ورگانيكالىق قوسىلىستاردىڭ ىدىراۋى.
B) ورتانىڭ فيزيكالىق، حيميالىق وزگەرىستەرىنە جاۋاپ بەرۋ قابىلەتى.
C) جاي زاتتاردىڭ قوسىلىپ، اقۋىز، ماي، كومىرسۋدىڭ ءتۇزىلۋى.
D) جاسۋشانىڭ مولشەرى مەن سالماعىنىڭ ارتۋى.
E) جاسۋشانىڭ ءبولىنۋ ارقىلى ەكىگە ءبولىنىپ، ءوزىن-وزى ءوندىرۋى.
18. بلاستۋلا:
A) ەكى قاباتتى ۇرىق
B) جەلىلىلەر مۇشەلەرىنىڭ قالىپتاسۋ ساتىسى
C) جۇمىرتقا جاسۋشالارىنىڭ ۇرىقتانۋى
D) ءۇش قاباتتى ۇرىق
E) ءبىر قاباتتى ۇرىق
19. كۇن ساۋلەسى ەنەرگياسىنىڭ حيميالىق زاتتار ەنەرگياسىنا اينالۋىن جۇزەگە اسىراتىن
A) پرودۋسەنتتەر.
B) رەدۋسەنتتەر.
C) كونسۋمەنتتەر.
D) ۆيرۋستار.
E) باكتەريوفاگتار.
20. جەمىسى جەل ارقىلى تارالاتىن-
A) ۇيەڭكى.
B) شەتەن.
C) يتوشاعان.
D) سارى قاراعان.
E) ىنجۋگۇل.
21. جەكە گۇلدەر بىرىنەن سوڭ ءبىرى كەزەكتەسىپ، ورتاق كىندىكتەن تارالاتىن ۇزىن گۇلساعاقتارى بار گۇلشوعىرى
A) ماساق
B) قالقانشا
C) شاشاق
D) سوبىق
E) شاتىر
22. پارازيت قۇرتتاردى زەرتتەيتىن عىلىم سالاسى:
A) گينەكولوگيا
B) كارديولوگيا
C) گەلمينتولوگيا
D) ەندوكرينولوگيا
E) دەرماتولوگيا
23. Aتا-انالارى بىر-بىرىنەن ەكى جۇپ بەلگى بويىنشا اجىراتىلاتىن دارالاردى شاعىلىستىرۋ
A) تىركەس تۇقىمقۋالاۋ زاڭى.
B) تولىمسىز دومينانتتىلىق.
C) مونوگيبريدتى شاعىلىستىرۋ.
D) ديگيبريدتى شاعىلىستىرۋ.
E) گامەتالار تازالىعى ەرەجەسى.
24. ايقاس توزاڭداناتىن وسىمدىكتەر سەلەكسياسىندا ءار ءتۇرلى تارماقتارى ءوزارا توزاڭداندىرۋ:
A) ارىدەن گيبريدتەۋ.
B) لينياارالىق گيبريدتەر.
C) پوليپلويديالىق ءادىس.
D) مۋتاگەنەزدىك ءادىس.
E) مەنتور ءادىسى.
25. ەۆوليۋسيانىڭ قوزعاۋشى كۇشىنە جاتپايتىنى:
A) تۇقىمقۋالاۋشىلىق وزگەرگىشتىك.
B) تابيعي سۇرىپتالۋ.
C) بەيىمدەلۋشىلىك.
D) تۇقىمقۋالاۋشىلىق.
E) تىرشىلىك ءۇشىن كۇرەس.
6 D A D C A C C C B E E D A C E D C E A A C C D B C
7-نۇسقا
1. جەمىسىندە ورگانيكالىق قىشقىلدار بار وسىمدىك -
A) جۇگەرى.
B) ارپا.
C) قارابيداي.
D) اسبۇرشاق.
E) قىزاناق.
2. بۇرشاقتۇقىمداس وسىمدىك تۇقىمدارى وتە باي:
A) اقۋىزعا (ءنارۋىزعا)
B) مايلارعا.
C) مينەرالدى زاتقا.
D) كراحمالعا.
E) سۋعا.
3. اق زەڭنىڭ ءجىپشۋماق جىپشەلەرى ... تۇرادى.
A) ەكى جاسۋشادان
B) ءۇش جاسۋشادان
C) ءتورت جاسۋشادان
D) ءبىر عانا جاسۋشادان
E) كوپ جاسۋشادان
4. ىشەكقۇرتتارمەن كۇرەس شارالارىن زەرتتەگەن:
A) ا.و. كوۆاليەۆسكيي.
B) م.ف. يۆانوۆ.
C) ك.ي. سكريابين.
D) ن.س. بۋتارين.
E) پ.ي. ماريكوۆسكيي.
5. اياقتارى بىرنەشە بۋناقتاردان قۇرالاتىن جاندىكتەر:
A) بۋىناياقتىلار.
B) بۋىلتىق قۇرتتار.
C) بۋناقدەنەلىلەر.
D) بىلقىلداقدەنەلىلەر.
E) كوپ قىلتاندى قۇرتتار.
6. دەنساۋلىق ساقتاۋ شارتتارى جانە اۋرۋدىڭ الدىن الۋ شارالارى تۋرالى عىلىم:
A) فيزيولوگيا.
B) ەكولوگيا.
C) گيگيەنا.
D) ءتانتانۋ.
E) مەديسينا.
7. تۋبەركۋلەز تاياقشاسىنىڭ زاقىمدايتىن مۇشەسى-
A) ىشەكتەر.
B) اسقازان.
C) وكپە.
D) قانتامىرلار.
E) باۋىر.
8. جاسۋشا قۇرامىنداعى سۋ مولشەرى
A) 30 %
B) 1 %.
C) 70%- 80 %.
D) 5 %.
E) 20 %.
9. جەردىڭ اۋا قاباتى اتالادى:
A) ليتوسفەرا.
B) گيدروسفەرا.
C) اتموسفەرا.
D) ستراتوسفەرا.
E) تروپوسفەرا
10. توز دەگەنىمىز
A) ءبولىنۋ جاسۋشالارىنان تۇراتىن ءتۇزۋشى ۇلپا.
B) مەحانيكالىق ۇلپا، وسىمدىككە مىقتى سەرپىمدىلىك بەرەدى.
C) ءولى جاسۋشالاردىڭ بىرنەشە قاباتتارىنان تۇراتىن جابىن ۇلپاسى.
D) قۇرامىندا پلاستيدتەرى بار جاسۋشالاردان تۇراتىن نەگىزگى ۇلپا.
E) ءتىرى جاسۋشالاردىڭ ءبىر قاباتىنان تۇراتىن جابىن ۇلپا.
11. كوپ تۇقىمباستاماسى بار جاتىن-
A) ماقتادا
B) بيدايدا
C) ارپادا
D) قارابيدايدا
E) الحورىدا
12. سۇتقورەكتىلەر تەرىسىنىڭ سوزىلعىشتىعى، سۋ جۇقپايتىندىعى كەلەسى بەزدەرگە بايلانىستى:
A) ءسۇت
B) ءيىس
C) ماي
D) گورمون بولەتىن
E) تەرى
13. ميدىڭ تورلى قابىقشاسىنىڭ قابىنۋى
A) گايموريت
B) اراحنويديت
C) ەنسەفاليت
D) مەنينگيت
E) پوليپ
14. Aدامنىڭ ءسىڭىرى
A) بۇلشىقەتتى جازادى.
B) يىلگىشتىك قاسيەت بەرەدى.
C) بۇلشىقەتتى سۇيەككە بەكىتەدى.
D) بۇلشىقەتتى بۇگەدى.
E) بۇلشىقەتتى جيىرادى.
15. كوكتامىر قانى دەپ اتالاتىن قان
A) موچيەۆيناعا قانىققان قان.
B) كومىرقىشقىل گازىنا قانىققان قان.
C) وتتەگىنە قانىققان قان.
D) گليۋكوزا مەن پەپتيدتەرگە قانىققان قان.
E) ىشەكتەردەن اعىپ شىققان قان.
16. قارىندا اقۋىز ىدىراتاتىن فەرمەنت
A) ادرەنالين
B) تيروزين
C) تريوپسين
D) پەپسين
E) ينسۋلين
17. ميكسەدەما اۋرۋىنىڭ پايدا بولۋى
A) ءوسۋ گورمونىنىڭ جەتىسپەۋشىلىگىنەن.
B) قالقانشا بەزى قىزمەتىنىڭ جەتىسپەۋشىلىگىنەن.
C) ادرەنالين گورمونىنىڭ ارتىق بولىنۋىنەن.
D) قالقانشا بەزى قىزمەتىنىڭ شەكتەن تىس بولۋىنان.
E) تيموزين گورمونىنىڭ ارتىق مولشەرىنەن.
18. جاسۋشانىڭ سۇيىق ورتادا قوزعالۋعا بەيىمدەلگەن جىپشە ءتارىزدى نازىك وسىندىلەرى:
A) ءوسىندى.
B) دەنەشىك.
C) تاراقشا.
D) كىرپىكشەلەر، تالشىقتار.
E) تۇيىرشىكتى ەندوپلازمالىق تور.
19. ەكتودەرما دەگەنىمىز :
A) سىرتقى ۇرىق جاپىراقشاسى.
B) ءبىر قاباتتى شار ءتارىزدى ءىشى قۋىس ۇرىق.
C) ۇرىق دامۋىنىڭ قوس قاباتتى ساتىسى.
D) ۇرىقتىڭ ءۇشىنشى قاباتىنىڭ ءتۇزىلۋى.
E) ىشكى ۇرىق جاپىراقشاسى.
20. تىرشىلىگىندە تىم بولماسا ءبىر رەت گۇلدەيتىن وسىمدىكتىڭ اتالۋى:
A) ءبىر جىلدىق.
B) گۇلدى.
C) كوپ جىلدىق.
D) ەكى جىلدىق.
E) شوپتەكتەس.
21. قازاقستان جەرىندەگى قورىقتار سانى
A) 20
B) 9
C) 15
D) 11
E) 10
22. كومبيناتيۆتىك وزگەرگىشتىك دەگەنىمىز:
A) ميتوز بارىسىندا گەنەتيكالىق ماتەريال كوشىرمەسى
B) حروموسوما قۇرىلىسىنىڭ وزگەرۋى
C) گامەتالاردىڭ كەزدەيسوق قوسىلىپ، جاڭا ۇيلەسىمدەردىڭ ءتۇزىلۋى
D) سىرتقى ورتا جاعدايىنا اسەرى
E) حروموسومالار سانىنىڭ وزگەرۋى
23. انالوگيالىق مۇشەلەرگە جاتاتىندار:
A) قۇس قاناتى مەن ءيتتىڭ تابانى.
B) بۇرشاقتىڭ مۇرتشاسى مەن كاكتۋستىڭ تىكەنەگى.
C) كورتىشقان مەن باقانىڭ الدىڭعى قولدارى.
D) ەگەۋقۇيرىق پەن باقانىڭ الدىڭعى قولدارى.
E) قۇس قاناتى مەن كوبەلەكتىڭ قاناتى.
24. قىستا ورامجاپىراق (قىرىققابات) كوبەلەگى -
A) قىرىلادى.
B) قۋىرشاق كۇيىندە قىستاپ شىعادى.
C) ەرەسەك كۇيىندە قىستاپ شىعادى.
D) دەرناسىل قالپىندا قىستاپ شىعادى.
E) جۇمىرتقا قالپىندا قىستاپ شىعادى.
25. قاسقىردىڭ بوكەنگە شابۋىلى:
A) باسەكەلەستىك.
B) جىرتقىشتىق.
C) سەلبەسۋ.
D) پارازيتتىك.
E) ارامتاماقتىق.
7 E A D C A C C C C C A C B C B D B D A B B C E B B
8-نۇسقا
1. شىرنەلىكتەر جاتاتىن ۇلپا:
A) جابىن
B) وتكىزگىش
C) تىرەك
D) نەگىزگى
E) ءبولىپ شىعارۋشى
2. كوڭدى (قيدى) توپىراققا كۇزدە شاشۋ سەبەبى:
A) وسىمدىك ءسىڭىرۋى ءۇشىن.
B) تۇقىمنىڭ ءىسىنۋى ءۇشىن.
C) ەرۋى ءۇشىن.
D) ءشىرۋى ءۇشىن.
E) ءوسۋدى تەزدەتۋ ءۇشىن.
3. القا تۇقىمداسىنىڭ گۇلىندەگى كۇلتە جاپىراقشالارىنىڭ سانى-
A) 5.
B) 6.
C) 4.
D) 8.
E) 10.
4. قاراعايلى ورمانداردا وسەتىن قىنا
A) قابىرشاق قىنا
B) تالشىق قىنا
C) بۇتا قىنا
D) جاپىراق قىنا
E) ءجىپ ءتارىزى قىنا
5. ترەماتودتار، ول:
A) ىشەكسورعى.
B) اقسۇلاما.
C) ۇشكىرقۇرت.
D) كىرپىكشەلى قۇرتتار.
E) سورعىش قۇرتتار.
6. جارعاققاناتتىلارعا جاتاتىنى:
A) شانشار.
B) قوڭىز.
C) ىزىلداق.
D) سونا.
E) شەگىرتكە.
7. وكپەنىڭ سىرتقى قاباتىنىڭ اتاۋى:
A) پليەۆرا (ءسىرىقاۋىز)
B) سەروز
C) تۇتىنشەلەر
D) كوپىرشىكتەر
E) كەدىر-بۇدىر قابىقشا
8. گاستريت (اسقازاننىڭ قابىنۋى)-
A) تىك ىشەكتىڭ اۋرۋى.
B) بۇيرەكتىڭ اۋرۋى.
C) ىشەكتىڭ اۋرۋى.
D) باۋىردىڭ اۋرۋى.
E) اسقازاننىڭ سىلەمەيلى قابىعىنىڭ اۋرۋى.
9. بيوسفەرا تۋرالى ءىلىمدى جازعان -
A) B.ي.Bەرنادسكيي.
B) C.C.چەتۆەريكوۆ.
C) ي.ي.شمالگاۋزەن.
D) A.ن.Cەۆەرسوۆ.
E) ن.ي.Bاۆيلوۆ.
10. اتالىق جانە انالىق جىنىس جاسۋشالارىنىڭ قوسىلۋى.
A) توزاڭ
B) توزاڭدانۋ
C) ۇرىقتانۋ
D) تۇقىمباستاما
E) تۇقىم
11. قۇرباقا تەرىسىنىڭ قۇرىلىسىنىڭ ەرەكشەلىگى؟
A) تەرىسىندە كىلەگەيلى بەزدەر جوق.
B) تەرىسى تەگىس، قابىرشاقپەن قاپتالعان.
C) تەرىسى اكتى پلاستينكامەن قاپتالعان.
D) سۇيەكتى قابىرشاقپەن قاپتالعان.
E) تەرىسى بۇدىرلى كىلەگەيلى بەزبەن قاپتالعان.
12. ۇيقى بەزى بولەتىن گورمونداردىڭ قىزمەتى:
A) كومىرسۋ الماسۋىن رەتتەيدى
B) بارلىق بەزدەردىڭ جۇمىسىن رەتتەيدى
C) ماي الماسۋدى رەتتەيدى
D) توتىعۋ-توتىقسىزدانۋ رەاكسياسىن جىلدامداتادى
E) اعزانىڭ ءوسۋىن رەتتەيدى
13. مي قىرتىسىنداعى كورۋ ايماعى
A) تاڭداي
B) توبە
C) ساماي
D) ميشىق
E) شۇيدە
14. بۋىننىڭ شىعۋى:
A) سۇيەك زاقىمدالماي ، سۇيەكتىڭ ويىسى زاقىمدالسا
B) بۋىن قالتاسى زاقىمدالسا
C) ءسىڭىر سوزىلعاندا
D) بۋىن سۇيەكتەرى ورنىنان تايعاندا
E) قابىعى زاقىمدانعاندا
15. جۇرەكتىڭ كىشى قاناينالىم شەڭبەرى باستالاتىن بولىگى:
A) وڭ جاق قۇلاقشا.
B) وڭ جاق قارىنشا.
C) قولقا.
D) سول جاق قۇلاقشا.
E) سول جاق قارىنشا.
16. اعزادا جەتىسپەگەندە تەرى اۋرۋى دەرماتيت پايدا بولادى
A) - ا
B) - ك
C) - ن
D) - D
E) - س
17. فوتوسينتەز پروسەسى جۇرەتىن جاسۋشا ورگانويدى:
A) حلوروپلاست.
B) ميتوحوندريا.
C) حروموپلاست.
D) ليزوسوما.
E) ريبوسوما.
18. كومىرسۋلاردىڭ ىشىندەگى پوليساحاريدتەر:
A) گليۋكوزا
B) كراحمال
C) فرۋكتوزا
D) دەزوكسيريبوزا
E) ريبوزا
19. ۇرپاعىندا اجىراماي ءوزىنىڭ بەلگىلەرىن تازا كۇيىندە ساقتاپ قالۋى:
A) بەلگىسىنىڭ باسىم بولۋى.
B) گەتەروزيگوتا.
C) گوموزيگوتا.
D) گەندەردىڭ جيىنتىعى.
E) بەلگىسىنىڭ جوعالۋى.
20. شىرشالى ورماننىڭ ءۇشىنشى قاباتى(ساتىسى)-
A) قاراقات.
B) ۇيەڭكى.
C) مۇكتەر.
D) تەرەكتەر.
E) قايىڭدار.
21. قىرىقبۋىننىڭ جازدىق وركەنى:
A) بولمايدى
B) جاسىل
C) قوڭىر
D) قىزىل
E) اق
22. مەيوزدىق كەزەڭدە حروموسومالار جيىنتىعى:
A) ەكى ەسە ازايادى
B) ءبىر جۇبى ارتىپ كەتەدى
C) كەزدەيسوق وزگەرىسكە ۇشىرايدى
D) ەكى ەسە كوبەيەدى
E) وزگەرىسسىز قالادى
23. اند (وڭتۇستىك امەريكا) ورتالىعى … وتانى.
A) مايلى تاعامنىڭ
B) كۇرىشتىڭ
C) كارتوپتىڭ
D) ءجۇزىمنىڭ
E) ورامجاپىراقتىڭ (قىرىققابات)
24. جاس عالىم ا. ۋوللەس پەن چ. ءدارۆيننىڭ تۇجىرىمى
A) تۇرلەر ۇنەمى جاڭارىپ وتىرادى
B) تابيعي سۇرىپتالۋ جۇرەدى
C) ءتۇر وزگەرمەيدى
D) اعزالار كۇردەلەنىپ دامۋى بولمايدى
E) ءتۇر وزگەرۋگە بەيىم
25. ءار تۇرگە جاتاتىن اعزالاردىڭ ءوزارا جاعداي تۋعىزا وتىرىپ تىرشىلىك ەتۋى:
A) ارامتاماقتىق.
B) جىرتقىشتىق.
C) پارازيتتىك.
D) باسەكەلەستىك.
E) سەلبەسۋ.
8 E D A C E A A E A C E A E D B C A B C A B A C B E
9-نۇسقا
1. سۇيەكتى شىرىندى جەمىس-
A) كارتوپ
B) قاراقات
C) الحورى
D) الما
E) ءجۇزىم
2. كاكتۋستىڭ ءتۇرى وزگەرگەن ساباعى:
A) پيازشىق
B) تامىرساباق
C) شىرىندى
D) سوياۋ
E) تۇينەك
3. جاپىراقتارى پاراللەل (قاتار)جۇيكەلى وسىمدىك:
A) استىق تۇقىمداستار.
B) القا تۇقىمداستار.
C) بۇرشاق تۇقىمداستار.
D) راۋشان گۇلدىلەر
E) مۇكتەر
4. قاراعايدىڭ ءاربىر قىسقارعان وركەنىندە داميتىن جاپىراقتار:
A) ون ەكى قىلقان.
B) ەكى قىلقان (قوس قىلقان).
C) ءتورت قىلقان.
D) ءۇش قىلقان.
E) ءبىر قىلقان.
5. قىنا دەنەسىندە ساڭىراۋقۇلاق
A) ورگانيكالىق زات تۇزەدى.
B) وسكەن جەرىنە بەكىنىپ تۇرۋىنا كومەكتەسەدى.
C) سپورا تۇزۋگە قاتىسادى.
D) ەرەكشە قىشقىل بولەدى.
E) سۋ جانە وندا ەرىگەن مينەرالدى تۇزداردى سىڭىرەدى.
6. ەرەسەك كەنەنىڭ جۇرەتىن اياعىنىڭ سانى:
A) 4 جۇپ.
B) 6 جۇپ.
C) 2 جۇپ.
D) 3 جۇپ.
E) 5 جۇپ.
7. ادامنىڭ ىشەك-قارىن اۋرۋلارىنا جاتادى:
A) وتيت.
B) ريەۆماتيزم.
C) تۋبەركۋلەز.
D) پالە.
E) ءىشقۇرت.
8. وي ەڭبەگىنىڭ گيگيەناسىنا جاتادى:
A) ۇيىقتاپ الۋ
B) تىنىعۋ كەزىندە دوپ ويناۋ
C) ءاربىر 30-40 مينۋتتا تىنىعۋ
D) 2 ساعات تاپجىلماي وتىرۋ
E) جارتى ساعات ساباق وقۋ
9. حالىقارالىق ادام جانە بيوسفەرا باعدارلاماسىنا قاتىسۋشى مەملەكەتتەر -
A) تابيعات ەسكەرتقىشتەرىن ۇيىمداستىرادى.
B) بيوسفەرالىق قورىقتار ۇيىمداستىرادى.
C) كادىمگى قورىقتار ۇيىمداستىرادى.
D) ميكروقورىقتار ۇيىمداستىرادى.
E) قورىقشالار ۇيىمداستىرادى.
10. جىنىسسىز جولمەن كوبەيۋگە جاتادى:
A) سپورامەن
B) دانەگىمەن
C) تۇقىممەن
D) گۇلمەن
E) جەمىسپەن
11. ۇياسىن جەرگە سالاتىن (جاسايتىن) قۇستار
A) قارعا، ساۋىسقان، ۇزاققارعا.
B) بابىسەك، قامىستورعاي.
C) ءبىزتۇمسىق شوجە، قۇرقىلتاي.
D) ۇيرەك، تىرنا، قۇرلار.
E) توقىلداق، شىمشىق، شىبىنشى.
12. جاسۋشادا ءارى فەرمەنت، ءارى گورمون، ءارى قۇرىلىس ماتەريال:
A) اقۋىز
B) دنك
C) كراحمال
D) كومىرسۋلار
E) رنك
13. سوپاقشا مي-
A) تونۋستى رەتتەيدى.
B) جۇلىنمەن بايلانىستى رەتتەيدى.
C) اسقورىتۋدى رەتتەيدى.
D) قوزعالىستى رەتتەيدى.
E) قوزۋدى مي قىرتىسىنا وتكىزۋدى رەتتەيدى.
14. شامالى قوزعالمالى سۇيەكتەر:
A) جامباس بەلدەۋى جانە ورتان جىلىك
B) يىق بەلدەۋى جانە بۇعانا
C) ومىرتقا
D) تومەنگى جاقسۇيەك
E) باسسۇيەك
15. قان ازدىقتىڭ بەلگىسى:
A) ليمفوسيتتەردىڭ جەتىسپەۋى.
B) ترومبوسيتتەردىڭ جەتىسپەۋى.
C) فاگوسيتتەردىڭ جەتىسپەۋى.
D) لەيكوسيتتەردىڭ جەتىسپەۋى.
E) ەريتروسيتتەر، مەن گەموگلوبيننىڭ جەتىسپەۋى.
16. بالالاردا مەشەل اۋرۋىنىڭ دامۋى مىنا ءۆيتاميننىڭ (دارۋمەننىڭ) جەتىسپەۋىنەن بولادى-
A) ا
B) ۆ12
C) س
D) د
E) ۆ1
17. تۇقىم قۋالايتىن بەلگىنى ۇرپاقتان ۇرپاققا جەتكىزۋشى:
A) سيتوپلازما.
B) ميتوحوندريالار.
C) ليزوسومالار.
D) حروموسومالار.
E) ۆاكۋول.
18. كومىرسۋلاردىڭ جاسۋشادا اتقاراتىن قىزمەتى.
A) كاتاليزاتورلىق.
B) تاسىمالداۋ.
C) قورعانىش.
D) ەنەرگەتيكالىق.
E) تۇقىمقۋالاۋ اقپاراتىن ساقتاپ قالۋ.
19. اللوپوليپلونديا:
A) ءار ءتۇرلى ءتۇر جانە تۋىستاردىڭ تۇتاس گەنومدارىن قوسۋ
B) تۋىستاردى ءوزارا بۋداستىرۋ
C) ءار ءتۇرلى تۇرلەر ءوزارا بۋداستىرۋ
D) كوپ بەلگىسى بار تۇرلەردى ءوزارا بۋدانداستىرۋ
E) ءار ءتۇرلى بەلگىسى بار تۋىستاردى ءوزارا بۋدانداستىرۋ
20. تەك سۋدا ونەتىن وسىمدىك
A) كۇرىش
B) تارى
C) جۇگەرى
D) ارپا
E) قارابيداي
21. سيىر سەپەنىنىڭ فينكاسىن جويۋ جولى - سيىر ەتىن:
A) تولىق ءپىسىرۋ
B) تۇزداۋ
C) شالا ءپىسىرۋ
D) جۋۋ
E) كۇنگە كەپتىرۋ
22. تۇرلەنىپ داميدى
A) كەسىرتكە
B) كوگەرشىن
C) باقا
D) يت
E) جىلان
23. Aدامنىڭ ادامتەكتەس مايمىلداردان شىققاندىعى تۋرالى العاش جازعان عالىم-
A) چ.دارۆين.
B) ج.ب.لامارك.
C) A.ن.Cەۆەرسوۆ.
D) ف.ەنگەلس.
E) Aريستوتەل.
24. ەكوجۇيە
A) ايماق
B) تۇرلەردىڭ دامۋى
C) تۇرلەر جيىنتىعى
D) تۇرلەردىڭ تۇراقتى دەڭگەيى
E) تۇرلەردىڭ وزگەرۋى
25. استىق داقىلدارىنىڭ بيوگەوسەنوزى:
A) اگروسەنوز
B) ورمان شارۋاشىلىعى
C) بيوسەنوز
D) قورىق
E) گەوسەنوز
9 C C A B E A E C B A D A C C E D D D A A A C B D A
10-نۇسقا
1. كارتوپ تۇينەگىنەن ورگانيكالىق زاتتار گۇلگە جەتكىزىلەدى
A) كامبييمەن.
B) قابىق وڭىمەن.
C) سۇرەك ارقىلى.
D) ءتىن ارقىلى.
E) وزەكپەن.
2. جىلۋ سۇيگىش وسىمدىكتەرگە جاتاتىن:
A) بيداي.
B) اسبۇرشاق.
C) قارا بيداي.
D) اسقاباق.
E) ءسابىز.
3. استىق تۇقىمداسقا جاتاتىن وسىمدىك:
A) پياز.
B) شومىر.
C) ورامجاپىراق.
D) ءسابىز.
E) جۇگەرى.
4. ساڭىراۋقۇلاق جاسۋشاسىندا بولمايدى:
A) يادرو شىرىنى.
B) يادروشىق.
C) سيتوپلازما.
D) حلوروفيلل.
E) يادرو.
5. تولىق تۇرلەنىپ داميتىن بۋناقدەنەلىلەردىڭ وتريادى:
A) بيتتەر
B) ينەلىكتەر
C) بۇرگەلەر
D) داۋىتتەر
E) تاراقاندار
6. جۇرەكتىڭ بۇلشىقەتتى قاباتى:
A) قۇلاقشا.
B) ميوكارد.
C) قارىنشا.
D) ەندوكارد.
E) ەپيكارد.
7. ۇيقى رەفلەكسىن زەرتتەگەن عالىم:
A) ي.پ.پاۆلوۆ
B) ي.م.سەچەنوۆ
C) پ.ك.انوحين
D) ي.ي.مەچنيكوۆ
E) ن.ي.پيروگوۆ
8. قوس مەكەندىلەردىڭ جەردە كەڭ تاراعان ءداۋىرى:
A) ارحەي.
B) مەزوزوي.
C) كاينوزوي.
D) پالەوزوي.
E) پروتەروزوي.
9. جەر عالامشارىنىڭ سۋ قاباتى اتالادى:
A) اتموسفەرا.
B) ليتوسفەرا.
C) تروپوسفەرا.
D) گيدروسفەرا.
E) ستراتوسفەرا.
10. قىزعالداقتى كوبەيتۋ جولى:
A) مۇرتشا ارقىلى
B) تۇينەك ارقىلى
C) سۇلاتپا وركەن ارقىلى
D) تامىرساباق ارقىلى
E) پيازشىق ارقىلى
11. ءسۇت بەزدەرى ناشار دامىعان سۇتقورەكتىلەر
A) ەحيدنا (ءتۇرپى).
B) كوالا.
C) كەنگۋرۋ.
D) كىرپى.
E) قويان.
12. جۇيكە جاسۋشالارىندا قاجەتسىز ۋلى جاسۋشىلاردى سىڭىرەدى
A) ميتوحوندريي
B) ليزوسوما
C) قابىقشا
D) ريبوسوما
E) سەنتروسوما
13. مىنەز-قۇلىقپەن، ەسكە ساقتاۋ، سويلەۋ بايلانىستى
A) الدىڭعى ميعا
B) جۇلىنعا
C) ميشىققا
D) مي سىڭارلارىنا
E) سوپاقشا ميعا
14. ءىشى قۋىس، تىعىز زاتتان تۇراتىن، ۇزىن سۇيەك
A) بۇعانا
B) جامباس
C) جىلىك
D) قابىرعا
E) ءتوس
15. الكوگول اسەرىنەن بولاتىن باۋىر اۋرۋى
A) تۋبەركۋلەز
B) سيرروز
C) باۋىرسورعى
D) سەپەن
E) ليامبليوز
16. اعزاداعى نەگىزگى ەنەرگيا قورى:
A) كومىرسۋ
B) دارۋمەن
C) ماي
D) امينقىشقىلى
E) اقۋىز (ءنارۋىز)
بقو، تەرەكتى اۋدانى،
پريرەچنىي جوببم،
ءىى ساناتتى ينفورماتيكا ءپانى
ءمۇعالىمى ايشۋاكوۆ مەرلان اديلوۆيچ
تەست ەنت بيولوگيا
1. Cاعاقتى جاپىراق بولادى
A) بيدايدا
B) الوەدا
C) قايىڭدا
D) كۇرىشتە
E) جۇگەرىدە
2. جۇگەرىنىڭ جەمىسى-:
A) جيدەك.
B) تۇقىمشا.
C) بۇرشاققىن.
D) بۇرشاققاپ.
E) دانەك.
3. ورگانيكالىق تىڭايتقىشتاردىڭ ىشىندە كوبىرەك قولدانىلاتىنى-
A) كوڭ (قي)، قاراشىرىك.
B) شىمتەزەك.
C) كۇل.
D) ساڭعىرىق.
E) قۇم.
4. قىنانىڭ دەنەسىندە سەلبەسىپ تىرشىلىك ەتەتىن بالدىرلاردىڭ
ساڭىراۋقۇلاقتاردان الاتىن زاتى
A) اۋا.
B) كومىرسۋ.
C) ورگانيكالىق زاتتار.
D) مايلار.
E) مينەرالدى زاتتار جانە سۋ.
5. ىشەكقۋىستىلاردىڭ دەنەسى-
A) ەكى قاباتتى.
B) كوپ قاباتتى.
C) ءبىر جاسۋشالى.
D) ءبىر قاباتتى.
E) ءۇش قاباتتى.
6. پارازيتتىك تىرشىلىك ەتەتىن جاندىك:
A) ميزان.
B) تاراقان.
C) كەنە.
D) ءبۇيى.
E) شۇبالشاڭ.
7. دەنەدەگى قاندى جۇرەككە اپاراتىن تامىر:
A) قىلتامىر.
B) سالاتامىر.
C) قولقا.
D) ليمفا.
E) كوكتامىر.
8. شىلىم ءتۇتىنىنىڭ ىشىندە بولادى:
A) ۋلى گاز، شاڭ، قۇيە.
B) ۋلى گاز، وتتەگى، شەمەن.
C) ۋلى گاز، شاڭ، وتتەگى.
D) ۋلى گاز، شاڭ، شەمەن.
E) ۋلى گاز، شاڭ، توزاڭ.
9. ءتىرى ورگانيزمدەردىڭ جەر بەتىنىڭ قابىعى
A) گيدروسفەرا.
B) ليتوسفەرا.
C) اتموسفەرا.
D) نووسفەرا.
E) بيوسفەرا.
10. العاشقى اڭداردىڭ مەكەنى
A) ءۇندىستاندا.
B) امەريكادا.
C) جاپونيادا.
D) اۆستراليادا.
E) افريكادا.
11. جاسۋشانىڭ قۇرامىنداعى ورگانيكالىق زات:
A) كاليي ءحلوريدى
B) Cۋ
C) ناتريي ءحلوريدى
D) نۋكلەين قىشقىلى
E) تۇزدار
12. وسىمدىكتىڭ جەر استى قورەكتەنۋ مۇشەسىنىڭ ەڭ ۇشى:
A) قوسالقى تامىر
B) تامىر تۇكشەسى
C) جاناما تامىر
D) نەگىزگى تامىر
E) تامىر ويماقشاسى
13. ءسىڭىر سوزىلعاندا،سۇيەك تايعاندا كورسەتىلەتىن العاشقى كومەك:
A) زاقىمدالعان جەرگە ىستىق باسىپ ، وراپ تاستاۋ
B) ءسىڭىردى داكەمەن وراۋ
C) شيراتپامەن تاڭۋ
D) زاقىمدالعان جەرگە سۋىق باسۋ
E) زاقىمدالعان جەرگە سۋىق باسىپ قاتتى وراپ تاستاۋ
14. ادام اعزاسىنداعى اس قورىتۋ جولىنىڭ جۇقپالى اۋرۋى:
A) سيرروز.
B) قانتىشقاق (ديزەنتەريا).
C) كوليت.
D) گاستريت.
E) جارا.
15. Aدرەنالين گورمونىن بولەتىن-
A) جاس بەزدەرى.
B) سىلەكەي بەزدەرى.
C) بۇيرەكۇستى بەز.
D) قالقانشا بەز.
E) القىم بەزى.
16. نۋكلەين قىشقىلدارىنىڭ اتقاراتىن قىزمەتى:
A) قورعانىشتىق.
B) قۇرىلىستىق.
C) كاتاليزدىك.
D) اقپاراتتىق.
E) ەنەرگەتيكالىق.
17. فەرمەنتتەر تابيعاتى جاعىنان:
A) اقۋىزدار (ءنارۋىزدار) .
B) كومىرسۋلار.
C) دنق.
D) مينەرالدى تۇزدار.
E) مايلار.
18. اعزانىڭ جۇمىرتقا قابىعىن جارىپ شىققاننان كەيىنگى كەزەڭى:
A) ەمبريوگەنەز
B) فيلوگەنەز
C) پوستەمبريوگەنەز
D) تۇرلەنىپ دامۋ
E) ونتوگەنەز
19. ورگانيكالىق زاتتاردى بەيورگانيكالىق زاتتارعا اينالدىراتىن اعزالار:
A) ءبىر جاسۋشالى بالدىرلار.
B) كوسموپوليتتەر.
C) اۆتوتروفتىلار.
D) رەدۋسەنتتەر.
E) پرودۋسەنتتەر.
20. جەمىسى جەل ارقىلى تارالاتىن وسىمدىك
A) شەتەن
B) ىنجۋگۇل
C) سارى قاراعان
D) يتوشاعان
E) باقباق
21. جەل ارقىلى توزاڭداناتىن وسىمدىك:
A) شيە
B) قارابيداي
C) ەسىنەك
D) ۇرمەبۇرشاق
E) حوش ءيىستى تەمەكى
22. كوپقىلتاندىلاردىڭ سەزىم مۇشەسى:
A) جاي كوزى.
B) سيپاپ cەزۋ، كورۋ، تەپە-تەڭدىك.
C) ءيىس سەزۋ.
D) كۇردەلى كوزى
E) ءدام سەزۋ.
23. گەتەروزيگوتالى اعزادا ءبىر عانا بەلگىسى بويىنشا تۇزىلەتىن جۇپ گامەتاسى:
A) 8
B) 1
C) 2
D) 4
E) 6
24. ءار الۋان تىرشىلىك جاعدايىندا پايدا بولىپ، اعزانىڭ قۇرىلىم دەڭگەيىن كۇردەلەندىرەتىن ەۆوليۋسيالىق وزگەرىس
A) دەگەنەراسيا.
B) كونۆەرگەنسيا.
C) ديۆەرگەنسيا.
D) يديواداپتاسيا.
E) ارومورفوز.
25. «دينوزاۆرلار ءداۋىرى» بولىپ ەسەپتەلەتىن زامان:
A) مەزوزوي.
B) ارحەي.
C) پروتەروزوي.
D) پالەوزوي.
E) كاينوزوي.
1 C E A E A C E A E D D E E B C D A C D E B B C E A
نۇسقا -2
1. وسىمدىكتىڭ جەر استى قورەكتەنۋ مۇشەسىنىڭ ەڭ ۇشى:
A) قوسالقى تامىر
B) تامىر تۇكشەسى
C) جاناما تامىر
D) نەگىزگى تامىر
E) تامىر ويماقشاسى
2. اۋا تەمپەراتۋراسى 120-200 ارالىقتا سەبىلەدى
A) قارابيداي
B) ءسابىز
C) تەمەكى
D) اسبۇرشاق
E) بيداي
3. قوسجارناقتى كلاسىنىڭ وسىمدىكتەرى:
A) جۇگەرى.
B) بيداي.
C) ىنجۋگۇل.
D) لالاگۇل.
E) ۇرمەبۇرشاق.
4. Cاڭىراۋقۇلاقتىڭ سپورالارى ونەتىن ورتا
A) كەبۋ توپىراق.
B) قاراشىرىگى مول ىلعالدى توپىراق.
C) ىلعالى مول، ءبىراق قاراشىرىگى از توپىراق.
D) قۇس ساڭعىرىعىنىڭ ءىشى.
E) سۋ.
5. اكتينيانىڭ تىرشىلىك ەتەتىن مەكەنى-
A) مۇحيتتار.
B) توپىراق.
C) كولدەر.
D) تەڭىزدەر.
E) تۇششى سۋ.
6. ەنسەفاليت اۋرۋىن جۇقتىرۋشى جاندىك:
A) تاراقان.
B) تايگا كەنەسى.
C) ورمەكشى.
D) ءبۇيى.
E) شۇبالشاڭ.
7. قاننىڭ ەريتروسيتتەرى
A) قاننىڭ اق تۇيىرشىكتەرى.
B) قان جارعاقشاسى.
C) سۇيىق كلەتكاارالىق زات.
D) سۇيىق ىشكى ورتا.
E) قاننىڭ قىزىل تۇيىرشىكتەرى.
8. وتتەگىن تاسىمالداۋشى قاننىڭ قۇرام بولىگى:
A) ترومبوسيت
B) گەموگلوبين
C) فيبرين
D) لەيكوسيت
E) گەموترومبوسيت
9. توپىراقتا ازوت قوسىلىستارىن جيناۋشى باكتەريالار اتالادى:
A) ءساپروفيتتى.
B) نيترلەۋشى.
C) حەموسينتەزدەۋشى.
D) ءپارازيتتى.
E) دينيترلەۋشى.
10. قازىرگى كەزدەگى جورعالاۋشىلار اراسىندا كۇردەلى قۇرىلىستى:
A) جىلاندار
B) كروكوديلدەر
C) حامەلەوندار
D) كەسىرتكەلەر
E) تاسباقالار
11. تىرناق جانە شاش جاتاتىن ۇلپا.
A) بۇلشىقەت.
B) ەپيتەليي.
C) جۇيكە.
D) سۇيەك.
E) دانەكەر.
12. كەنە ارقىلى تارالاتىن اۋرۋ
A) پنيەۆمونيا
B) قويانشىق
C) سىزداۋىق
D) شيقان
E) ەنسەفاليت
13. جالپاق بۇلشىق ەتتەر
A) يىقتا
B) كەۋدەدە
C) شايناۋ
D) مويىندا
E) قولدا
14. اعزاعا ۋلى اسەر ەتەتىن وسىمدىك-
A) قوي بۇلدىرگەن
B) اسقاباق
C) مەڭدۋانا
D) قيار
E) يتمۇرىن
15. ادرەنالين گورمونى بولەتىن بەز:
A) ەپيفيز.
B) قوسالقى بەز (گيپوفيز).
C) بۇيرەك ءۇستى بەزى.
D) ۇيقى بەزى.
E) قالقانشا بەز.
16. يادرونىڭ بولىمىندە ورنالاسقان دنق مولەكۋلاسى:
A) يادرو شىرىنىندا.
B) يادرو قابىقشاسىندا.
C) يادروشىقتا.
D) يادرو قوسىندىلارىندا.
E) حروموسومادا.
17. جاسۋشاداعى بەيورگانيكالىق قوسىلىستار:
A) سۋ، تۇزدار.
B) كومىرسۋلار، سۋ.
C) ماي قىشقىلى.
D) مايلار، اقۋىزدار (ءنارۋىزدار).
E) گليۋكوزا، كالسيي فوسفاتى.
18. ادام ۇرىعىندا جۇيكە جۇيەسىنىڭ ءتۇزىلۋى باستالادى:
A) ءبىر اپتالىق ۇرىعىندا
B) ءتورت اپتالىق ۇرىعىندا
C) ءۇش اپتالىق ۇرىعىندا
D) ەكى اپتالىق ۇرىعىندا
E) بەس اپتالىق ۇرىعىندا
19. سىرتقى ورتاداعى ماۋسىمدىق وزگەرىستەردىڭ ەڭ نەگىزگى ارەكەتتەرى.
A) جاۋىن-شاشىن مولشەرى.
B) اۋانىڭ اتموسفەرالىق قىسىمى.
C) كۇن جارىعىنىڭ ۇزاقتىعىنىڭ وزگەرۋى.
D) قاردىڭ ءتۇسۋى.
E) اۋا تەمپەراتۋراسىنداعى وزگەرىس.
20. گۇلدىڭ ەڭ نەگىزگى بولىمدەرى:
A) انالىق موينى جانە انالىق اۋزى
B) انالىق جانە اتالىق
C) گۇلساعاق جانە گۇلتابان
D) كۇلتەجاپىراقشالار
E) توستاعانشا جاپىراقشا
21. جەمىستىڭ ءتۇزىلۋى :
A) انالىق جاتىنىندا
B) انالىق موينىندا
C) انالىق اۋزىندا
D) اتالىقتاردا
E) تۇقىمباستامادا
22. ادامنىڭ بۇيەنىندە تىرشىلىك ەتەتىن جۇمىر قۇرت:
A) ىشەكسورعى
B) قىلدىرىقباس
C) سۋىرتقى
D) ۇشكىرقۇرت
E) قىلقۇرت
23. ورتالىق Aمەريكا ورتالىعىنان شىققان وسىمدىك (وتانى):
A) سويا.
B) بيداي.
C) كارتوپ.
D) ورامجاپىراق.
E) جۇگەرى.
24. بۋناقدەنەلەردىڭ كەڭىنەن تارالۋ ءداۋىرى.
A) پالەوزوي.
B) كاينوزوي.
C) مەزوزوي.
D) پروتەروزوي.
E) ارحەي.
25. بيوگەوسەنوز:
A) توپىراق
B) ءتىرى اعزا مەن ورتا بىرلەستىگى
C) ءتىرى اعزا
D) تىرشىلىك ساتىسى
E) ءتۇر جيىنتىعى
2 E C E B D B E B B B B E B C C E A C C B A D E B B
نۇسقا -3
1. ورگانيكالىق تىڭايتقىشتاردىڭ ىشىندە كوبىرەك قولدانىلاتىنى-
A) كوڭ (قي)، قاراشىرىك.
B) شىمتەزەك.
C) كۇل.
D) ساڭعىرىق.
E) قۇم.
2. تامىر مەن بۇرشىكتىڭ وسۋىنە قاتىساتىن ۇلپا -
A) قورعا جيناۋشى.
B) جابىن.
C) ءتۇزۋشى.
D) فوتوسينتەزدەۋشى.
E) تىرەك.
3. القا تۇقىمداستارعا جاتاتىن وسىمدىك
A) ءسابىز.
B) تەمەكى.
C) يتمۇرىن.
D) بيداي.
E) المۇرت.
4. پەنيسيلل ساڭىراۋقۇلاقتاردىڭ جاتاتىن نەگىزگى توبى:
A) جەۋگە جارامدى.
B) قالپاقشالى ساڭىراۋقۇلاقتار.
C) ءپارازيتتى.
D) زەڭ ساڭىراۋقۇلاقتار.
E) ۋلى.
5. گيدرانىڭ تىرشىلىك ەتەتىن مەكەنى-
A) تەڭىزدەر.
B) مۇحيتتار.
C) تۇششى سۋ.
D) كولدەر.
E) لاس شالشىق سۋ.
6. تايگا كەنەسى ادامعا ەنسەفاليت جۇقتىرۋى مۇمكىن، سەبەبى:
A) ادام قانىندا بولادى.
B) ادام مەن جانۋار قانىندا بولادى.
C) جۇقپا قوزدىرعىشى.
D) اعاشتاردا بولادى.
E) ۆيرۋستى تاسىمالداۋشى.
7. قان قۇرامىنىڭ وزگەرۋى مەن ازايۋىنان تۋاتىن اۋرۋ:
A) گيپەرتونيا.
B) ستەنوكارديا.
C) ديابەت.
D) دالتونيزم.
E) انەميا.
8. قاي دارۋمەن قىرقۇلاق اۋرۋىن ەمدەيدى:
A) ۆ.
B) س.
C) ا.
D) D.
E) ە.
9. جەردىڭ گەولوگيالىق قابىعى بيوسفەرا:
A) توپىراقتان تۇرادى.
B) گاز تەكتەس زاتتاردان تۇرادى.
C) سۇيىق زاتتاردان تۇرادى.
D) ءتىرى ورگانيزمدەردەن تۇرادى.
E) قاتتى زاتتاردان تۇرادى.
10. تەك توستاعانشادان نەمەسە تەك كۇلتەدەن تۇراتىن گۇلسەرىك:
A) بىرىكپەگەن جاپىراقشالى
B) جاي
C) قوس جىنىستى
D) قوس
E) بىرىككەن جاپىراقشالى
11. شەمىرشەكتى بالىقتاردا باسقالارعا قاراعاندا جوق مۇشە:
A) باسسۇيەك
B) قابىرشاقتار
C) جۇزبەقاناتتار
D) تورسىلداعى
E) ومىرتقا جوتاسى
12. جاسۋشادا زاتتاردىڭ ءتۇزىلۋ، ىدىراۋ پروسەستەرى:
A) تىتىركەنۋ.
B) بيولوگيالىق ءتۇزىلۋ
C) زات الماسۋ.
D) كوبەيۋ.
E) قوزۋ.
13. نەيروننىڭ ۇزىن ءوسىندىسى
A) دەندريت
B) اكسون
C) رەسەپتور
D) نەيريت
E) جۇلىن
14. ءبىرىڭعاي سالالى بۇلشىقەتتەن قۇرالعان
A) جۇرەك
B) اياقتى بۇعىپ جازاتىن
C) تۇلعانى قيمىلداتاتىن
D) قان تامىرلارى
E) قابىرعا ارالىق
15. تىنىس الۋدىڭ جيىلىگى مەن تەرەڭدىگىن تۋدىراتىن تىنىسالۋ ورتالىعىنىڭ قوزۋى:
A) سو2 كونسەنتراسياسى ارتقاندا.
B) تىنىس شىعارعاندا.
C) سو كونسەنتراسياسى ارتقاندا.
D) و2 كونسەنتراسياسى ارتقاندا.
E) تىنىس العاندا.
16. ۇلتابار
A) اش ىشەكتىڭ سوڭعى ءبولىمى.
B) باۋىردىڭ وزەگى.
C) توق ىشەكتىڭ ءبولىمى.
D) اش ىشەكتىڭ باستاپقى ءبولىمى.
E) سوقىرىشەك.
17. دنك نۋكلەوتيدتەرىنىڭ قۇرامىنا كىرمەيتىن حيميالىق قوسىلىس
A) دەزوكسيريبوزا.
B) ادەنين.
C) فوسفور قىشقىلى.
D) ماي قىشقىلى.
E) سيتوزين.
18. حروموسومانىڭ قىزمەتى:
A) كومىرسۋ سينتەزدەيدى.
B) فوتوسينتەزگە قاتىسادى.
C) جاسۋشانىڭ قوزعالۋىنا اسەر ەتەدى.
D) تىنىس الۋعا قاتىسادى.
E) تۇقىم قۋالاۋشىلىق اقپاراتىن ساقتايدى.
19. قورەكتىك تىزبەك دەگەنىمىز
A) قورەكتىك قاتىناسپەن بايلانىسقان اعزالار توبى.
B) ۇقساس بيوتوپتار بىرلەستىگى.
C) ءبىر بيوتوپتا تىرشىلىك ەتەتىن اعزالار توبى.
D) سەلبەسىپ تىرشىلىك ەتەتىن اعزالار توبى.
E) ءبىر-بىرىن جەيتىن جانۋارلار.
20. ميكروسكوپتىڭ ۇلكەيتەتىن ەكى شىنىسى بار ءبولىمى:
A) تۋبۋس
B) وبەكتيۆ
C) وكۋليار
D) اينا
E) شتاتيۆ
21. دارىگەرلىك ماقساتقا قولدانىلاتىن بۋىلتىق قۇرت
A) قىلدىرىقباس
B) شۇبالشاڭ
C) سۇلىك
D) قۇمقازار
E) كەرەندە
22. بارلىق بۇلشىقەت ۇلپالارى تۇزىلەدى:
A) ەنتودەرمادان
B) ەكگودەرمادان
C) پلازمادان
D) مەزودەرمادان
E) ەكتودەرما ەنتودەرمادان
23. قىزىل گۇلدى اس بۇرشاعىن (گەنوتيپى اا) گ ۇلى اق ءتۇستى دارامەن بۋدانداستىرعاندا (گەنوتيپى اا) ءبىرىنشى ۇرپاعىندا (F1) الىناتىن گيبريدتەرى:
A) 25% اق گۇلدىلەر جانە 75% قىزىل گۇلدىلەر.
B) 25% قىزىل گۇلدى جانە 75% اق گۇلدىلەر.
C) 100% قىزىل گۇلدىلەر.
D) 50% قىزىل گۇلدى جانە 50% اق گۇلدىلەر.
E) 100% اق گۇلدىلەر.
24. ءتىرى تابيعاتتى جۇيەلەۋدە اسا زور ەڭبەك سىڭىرگەن
A) چ.دارۆين
B) ك.ليننەي
C) رۋلە
D) ج.ب.لامارك
E) ف.ەنگەلس
25. جانۋارلاردىڭ قۇرلىققا شىعۋ ءداۋىرى:
A) ارحەي.
B) پالەوزوي.
C) پروتەروزوي.
D) مەزوزوي.
E) كاينازوي.
3 A C B D C E E B D B D C B D A D D E A C C D C B B
4-نۇسقا
1. جاسۋشالىق قۇرىلىس ءتان
A) تەك بىرنەشە ۆيرۋستارعا.
B) ۆيرۋس پەن فاگتارعا عانا.
C) بارلىق وسىمدىكتەرگە.
D) پوليوميەليتكە.
E) باكتەريوفاگتارعا.
2. تامىر تىنىس الۋ كەزىندە سىڭىرەتىنى:
A) وتتەگى
B) مينەرالدى تۇز
C) كومىرقىشقىل گازى
D) سۋ
E) ورگانيكالىق زاتتار
3. بۇرشاق تۇقىمداستارىنا جاتادى:
A) بيداي.
B) ۇرمەبۇرشاق.
C) استرا (قاشقار گۇل).
D) تارى.
E) قىزاناق.
4. اعاشقۇلاق (ترۋتوۆيك) ساڭىراۋقۇلاعىنىڭ اعاشتاردى زاقىمداۋى:
A) جىپشۋماقتارىمەن
B) جەكەلەنگەن جىپشەلەرىمەن
C) قالپاقشاسىمەن
D) سپورالارىمەن
E) جەمىستى دەنەسىمەن
5. گيدراداعى بۇرشىكتەنۋى:
A) رەگەنەراسياسى
B) جىنىستىق كوبەيۋى
C) دامۋى
D) قورەكتەنۋى
E) جىنىسسىز كوبەيۋى
6. ۋلى بەزى بولمايتىن جاندىك:
A) قىرشايان.
B) قاراقۇرت.
C) ءبۇيى.
D) شارشىلى ورمەكشى.
E) وزەن شايانى.
7. قاننىڭ قۇرامىنا كىرەتىن جاسۋشالار
A) ەپيتەليي جاسۋشالارى.
B) ەت جاسۋشالارى.
C) وستەوسيتتەر (سۇيەكى جاسۋشالار).
D) لەيكوسيتتەر.
E) Hەيروندار.
8. ادرەنالين قاندا شەكتەن تىس كوبەيگەندە، اعزادا بولاتىن وزگەرىس:
A) قان تامىرلارى كەڭەيەدى.
B) جۇرەك جۇمىسى كۇشەيىپ، دەنە قىزۋى كوتەرىلەدى.
C) قاندا گليۋكوزا ازايادى.
D) دەنە قىزۋى تومەندەيدى.
E) اسقورىتۋ كۇشەيەدى.
9. ءتىرى ورگانيزمدەر تىرشىلىك ەتەتىن جەر بەتىنىڭ گەولوگيالىق قابىعى:
A) ليتوسفەرا.
B) بيوسفەرا.
C) گيدروسفەرا.
D) نووسفەرا.
E) اتموسفەرا.
10. كىندىگى جۋان،ەتجەڭدى گۇلشوعىرى:
A) سوبىق
B) شوقپارباس
C) كۇردەلى ماساق
D) شاشاقگۇل
E) ماساق
11. Cۇتقورەكتiلەردiڭ تەرiسiندەگi تۇبiت جامىلعىسى
A) تەرىنى زاقىمدانۋدان قورعايدى.
B) دەنەدەگى جىلۋدى ساقتايدى.
C) تەرىنى لاستانۋدان ساقتايدى.
D) سيپاپ سەزۋگە قاجەت.
E) تۇلەۋ ءۇشىن قاجەت.
12. ادرەنالين بولىنەتىن بەز:
A) جىنىس.
B) گيپوفيز.
C) ۇيقى.
D) بۇيرەك ءۇستى.
E) قالقانشا.
13. مي باعاناسىنا كىرەتىن بولىگى
A) ميشىق.
B) سوماتيكالىق جۇيكەلەر.
C) شەتكى جۇيكە جۇيەسى.
D) سوپاقشا مي.
E) ۇلكەن مي سىڭارلارى.
14. تىرەك-قيمىل جۇيەسىن دامىتۋعا قاتىسى جوق ويىن:
A) التىباقان
B) قىز قۋۋ
C) اق سۇيەك
D) بايگە
E) جۇمباق ايتۋ
15. وكپەدەن جۇرەككە باراتىن قانتامىر باي:
A) كومىرقىشقىل گازىنا
B) ازوت وكسيدىنە (II)
C) ازوتقا
D) بوگدە گازدارعا
E) وتتەگىنە
16. اۋىزدا قورىتىلاتىن زات
A) قۇرعاق اس
B) سۇيىق اس
C) كومىرسۋ
D) اقۋىز
E) مايلار
17. مايلاردىڭ، كومىرسۋلاردىڭ سينتەزدەلۋ ارەكەتى جۇرەدى:
A) ۆاكۋولدە.
B) تەگىس بەتتى ەندوپلازمالىق توردا.
C) گولدجي كومپلەكسىندە.
D) يادرودا.
E) ليزوسومادا.
18. ەسكى جاسۋشالاردىڭ جاڭارىپ وتىرۋىنىڭ سەبەبى:
A) كوبەيۋ.
B) ىدىراۋ.
C) جيىرىلۋ.
D) قوزۋ.
E) تىتىركەنۋ.
19. اگروسەنوزدار -
A) وتە كوپ تۇرلەردەن قۇرالعان بيوگەوسەنوزدار.
B) جاساندى بيوگەوسەنوزدار.
C) جويىلمايتىن تۇراقتى بيوگەوسەنوزدار.
D) توپىراققا تۇسكەن زاتتاردى پايدالاناتىن بيوگەوسەنوزدار.
E) تابيعي بيوگەوسەنوزدار.
20. تۇقىمىنىڭ ونگىشتىگى +15 بولاتىن وسىمدىك:
A) ءسابىز
B) قاۋىن
C) پياز
D) ۇرمەبۇرشاق
E) بۇرشاق
21. باۋىرسورعىشتىڭ دامۋى:
A) جۇمىرتقا - دەرناسىل - سيستا - ەرەسەك اعزا.
B) جۇمىرتقا - كىرپىكشەلى دەرناسىل - قۇيرىقتى دەرناسىل - قۇيرىقسىز دەرناسىل - سيستا - ەرەسەك اعزا.
C) جۇمىرتقا - سيستا - ەرەسەك اعزا.
D) جۇمىرتقا - كىرپىكشەسىز دەرناسىل - قۇيرىقتى دەرناسىل - سيستا.
E) جۇمىرتقا - كىرپىشەلى دەرنىاسىل - قۇيرىقسىز دەرناسىل - ەرەسەك اعزا.
22. ونتوگەنەزدىك دامۋدا ەكتودەرما قاباتىنان پايدا بولاتىن:
A) بۇلشىق ەت.
B) ءزار شىعارۋ جۇيەسى.
C) جۇيكە تاقتاشاسى.
D) ىشەك.
E) حوردا.
23. اللەلدىك گەندەردىڭ ورنالاسۋى:
A) ءار جۇپ حروموسومادا.
B) ءبىر اۋتوسومدا جانە جىنىس حروموسومادا.
C) جىنىس حروموسومادا.
D) گومولوگتى حروموسومادا.
E) تاق گەندەر.
24. قورعانىش رەڭگە جاتادى:
A) زەبردىڭ اشىق ورنەگى.
B) ۋسىز جاندىكتەردىڭ ۋلى جاندىكتەرگە ۇقساۋى.
C) حان قىزىنىڭ ەستە قالاتىن ايقىن ءتۇسى.
D) ءپىشىنى بۇتاققا ۇقساس جۇلدىزقۇرت.
E) شاعاتىن جابايى ارانىڭ ءتۇسى.
25. Aدامداعى رۋديمەنتتەرگە جاتاتىن
A) كوكەتتىڭ بولۋى.
B) تۇكتىلىك.
C) ءۇشىنشى قاباق.
D) قۇيرىقتىڭ دامۋى.
E) كوپ ەمشەكتىلىك.
4 C A B D E E D B B A B D D E E C B A B B B C D B C
5-نۇسقا
1. كۇلتە ىشىندە ورنالاسادى
A) توستاعانشا
B) اتالىقتار
C) ساباق
D) گۇلساعاق
E) گۇلتابان
2. كۇنباعىستىڭ جەمىسى-
A) دانەك.
B) جيدەك.
C) تۇقىمشا.
D) بۇرشاق قىن.
E) قاۋاشاق.
3. اعاشتاردىڭ تامىرلارىمەن سيمبيوزدىق تىرشىلىك ەتەتىن ساڭىراۋقۇلاقتار:
A) قايىڭقۇلاق.
B) قاستاۋىش.
C) اق زەڭ.
D) اعاشقۇلاق.
E) اشىتقى ساڭىراۋقۇلاقتار.
4. پوليپتەر:
A) كوپ قارمالاۋىشتى جاندىكتەر.
B) كوپ سيممەتريالى جاندىكتەر.
C) كوپاياقتى قوزعالمايتىن جاندىكتەر.
D) كوپ تاباندى جاندىكتەر.
E) كوپ بۇرشىكتى جاندىكتەر.
5. ءحيتيندى جابىننىڭ اتقاراتىن قىزمەتى:
A) قورعانىش.
B) سىرتقى ورتامەن بايلانىس.
C) تىنىس الۋ.
D) قاناينالىم.
E) سەزىم مۇشەسى.
6. تۇماۋ ۆيرۋستارىنىڭ كەزدەسەتىن جەرى-
A) وكپەدە.
B) قاقىرىقتا، سىلەكەيدە.
C) تەردىڭ قۇرامىندا.
D) جاستىڭ قۇرامىندا.
E) تەرىدە.
7. ادام دەنەسىندە كۇن ساۋلەسىنىڭ اسەرىنەن تۇزىلەدى:
A) ۆ دارۋمەنى.
B) ا دارۋمەنى.
C) د دارۋمەنى.
D) ك دارۋمەنى.
E) س دارۋمەنى.
8. جاسۋشانىڭ بارلىق ورگانويدتارىنىڭ ورنى:
A) جاسۋشا ورتالىعى.
B) ليزوسوما.
C) پلاستيدتەر.
D) يادرو.
E) سيتوپلازما.
9. جەردىڭ سانالى قابىعى-
A) ليتوسفەرا.
B) گيدروسفەرا.
C) نووسفەرا.
D) اتموسفەرا.
E) بيوسفەرا.
10. شاشاق تامىر جۇيەسى بار وسىمدىك:
A) ۇرمەبۇرشاق.
B) كۇنباعىس.
C) باق-باق.
D) قاۋىن.
E) پياز.
11. بالىقتاردىڭ قاناينالىم جۇيەسى:
A) ەكى قاناينالىم شەڭبەرى
B) تۇيىق ەمەس
C) ءتورت قاناينالىم شەڭبەرى
D) ءۇش قاناينالىم شەڭبەرى
E) ءبىر قاناينالىم شەڭبەرى
12. قاڭقانى قۇرايتىن ۇلپا:
A) جۇرەك بۇلشىقەتى.
B) جۇيكە.
C) بۇلشىقەت.
D) ەپيتەليي.
E) دانەكەر.
13. ۇيقى جانە سەرگەكتىكتى رەتتەيتىن ورتالىق
A) ۇلكەن مي سىڭارىندا
B) مي كوپىرشەسىندە
C) ارالىق ميدا
D) ميشىقتا
E) ورتاڭعى ميدا
14. جالپاق سۇيەك
A) ورتان جىلىك
B) الاقان سۇيەكتەرى
C) ساماي سۇيەگى
D) اسىقتى جىلىك
E) ومىرتقا
15. ەريتروسيتتەر جاسالادى.
A) ۇيقى بەزىندە
B) ليمفا تۇيىنىندە
C) جىلىك مايى مەن كەمىكتە
D) باۋىردا
E) كوك باۋىردا
16. قازىرگى زامانداعى فيزيولوگيالىق تەورياعا اكادەميك ي.پ.پاۆلوۆتىڭ قوسقان ۇلەسى
A) قارىن ءسولى ءبولىنۋىنىڭ گۋمورالدىق جولمەن رەتتەلۋىن كورسەتتى.
B) بارلىق وسىمدىكتەر مەن جانۋارلاردىڭ ءبىرتۇتاستىعىن دالەلدەدى.
C) تۇقىم قۋالاۋشىلىق پەن وزگەرگىشتىك قۇبىلىستارىن اشتى.
D) جەكە جانۋاردىڭ دامۋى، تاريحي دامۋدى قايتالايتىندىعىن دالەلدەدى.
E) اعزا ونتوگەنەزىندە ولاردىڭ تاريحي دامۋىنىڭ جاڭا جولى سالىناتىنىن كورسەتتى.
17. حروموسومالاردا بولاتىن.
A) كومىرسۋ
B) ماي.
C) اقۋىز (ءنارۋىز).
D) اتف.
E) دنق.
18. ميكروورگانيزمدەر سەلەكسياسىندا كەڭ قولدانىلاتىن ادىستەر:
A) پوليپلويديا.
B) ەكسپەريمەنتتىك مۋتاگەنەز.
C) قولدان سۇرىپتاۋ.
D) جاقىن تۋىستار اراسىنداعى ءادىس.
E) ارىدەن بۋدانداستىرۋ ءادىسى.
19. ورگانيكالىق زاتتى جاسايتىن جاسىل وسىمدىكتەردىڭ توبى :
A) پرودۋسەنتتەر.
B) كونسۋمەنتتەر.
C) رەدۋسەنتتەر.
D) گەتەروتروفتار.
E) سيمبيوزدى ءومىر سۇرەتىندەر.
20. جۇگەرىنىڭ گۇلدەرى:
A) ەكى ءۇيلى
B) قوس جىنىستى
C) ءبىر ءۇيلى
D) دارا جىنىستى
E) جىنىسسىز
21. تۇقىمنىڭ قۇرامىنداعى ورگانيكالىق زاتتار-
A) سۋ.
B) ءار ءتۇرلى زاتتار.
C) ماي، كراحمال، اقۋىز.
D) مينەرالدى زاتتار، سۋ.
E) مينەرالدى زاتتار، اقۋىز.
22. قازاقستاننىڭ مال شارۋاشىلىعىنا زياندى قۇرت:
A) قىلقۇرت
B) سۋىرتقى
C) تاسپا قۇرت
D) ۇشكىرقۇرت
E) ميقۇرت
23. رەدۋكسيالىق ءبولىنۋدىڭ پروفازاسى كەلەسى ساتىلاردان تۇرادى:
A) لەپتونەما، زيگونەما، پاحينەما، ديپلونەما، دياكەنەز.
B) لەپتونەما، زيگونەما، پارتەنوگەنەز، ديپلونەما، دياكەنەز.
C) لەپتونەما، زيگونەما، پاحينەما، پارتەنوگەنەز، دياكەنەز.
D) لەپتونەما، پارتەنوگەنەز، پاحينەما، ديپلونەما، دياكەنەز.
E) لەپتونەما، ديپلونەما،زيگونەما، پاحينەما، دياكەنەز
24. تابيعاتتا ءتۇردىڭ تىرشىلىك ەتۋ ارەالىن انىقتاۋ كريتەريى.
A) گەنەتيكالىق - فيزيولوگيالىق.
B) ەكولوگيالىق - فيزيولوگيالىق.
C) فيزيولوگيالىق - سيستەماتيكالىق.
D) گەوگرافيالىق - ەكولوگيالىق.
E) مورفولوگيالىق - اناتوميالىق.
25. العاشقى جەلىلىلەردىڭ (باسسۇيەكسىزدەر ءتيپى) پايدا بولعان ءداۋىرى
A) ارحەي.
B) پالەوزوي.
C) پروتەروزوي.
D) مەزوزوي.
E) كاينوزوي.
5 B C A C A B C E C E E E B C C A E B A D C E A D C
6-نۇسقا
1. قۇرعاقشىلىققا ءتوزىمدى، جىلۋ سۇيگىش وسىمدىك.
A) بيداي.
B) كۇرىش.
C) س ۇلى.
D) تارى.
E) قامىس.
2. كارتوپتىڭ شىققان جەرى:
A) چيلي جانە پەرۋ تاۋلارى.
B) اۆستراليا.
C) يران.
D) افريكا.
E) ينديا.
3. قىنا قاباتتاماسىنداعى (دەنەسىندە) جاسىل بالدىرلاردىڭ ءرولى
A) توپىراقتان سۋدى سىڭىرەدى.
B) قۇنارسىز جەرلەردە وسۋىنە اسەر ەتەدى.
C) قىنانىڭ كوبەيۋىنە قاتىسادى.
D) فوتوسينتەز ناتيجەسىندە ورگانيكالىق زات تۇزەدى.
E) قىنانىڭ وسۋىنە اسەر ەتەدى.
4. ىستىق ەلدەردە ۇيقى اۋرۋىن تاراتۋشى
A) لەيشمانيا
B) قۇرتامىش
C) تريپانوسوما
D) بەزگەك
E) ليامبليا
5. بۋناقدەنەلىلەردىڭ تىنىس الۋى :
A) قۇرساعىن بىرەسە جيىرىپ، بىرەسە سوزۋدىڭ ناتيجەسىندە دەمتۇتىكتەگى اۋا جاڭارادى.
B) اياقتارىندا ورنالاسقان جەلبەزەكتەرى ارقىلى.
C) بۇكىل دەنە جامىلعىسى ارقىلى تىنىس الادى.
D) وكپە ارقىلى.
E) اياعىندا ورنالاسقان وكپە قاپشىعى ارقىلى.
6. تىنىسالۋ مۇشەلەرىنىڭ اۋرۋىنا جاتاتىنى
A) سەرروزيت.
B) اتەروسكلەروز.
C) تۋبەركۋلەز.
D) مەشەل.
E) كاريەس.
7. بۇيرەك ءۇستى بەزىنىڭ بولەتىن گورمونى:
A) ءوسۋ گورمونى.
B) تيروكسين.
C) ادرەنالين.
D) گليۋكاگون.
E) ينسۋلين.
8. اۆتوتروفتى قورەكتەنەتىن اعزالار:
A) ۆيرۋستار.
B) ساڭىراۋقۇلاقتار.
C) وسىمدىكتەر.
D) ادام.
E) جانۋارلار.
9. قىزىل كىتاپتىڭ مىندەتتەرى-
A) ءۇي جانۋارلارىنىڭ بارلىق ءتۇرىن ساقتاپ قالۋ.
B) رەسپۋبليكا زاڭدارىنا سايكەس سيرەك تۇرلەردى قورعاۋ.
C) جابايى وسىمدىكتەردىڭ بارلىق ءتۇرىن ساقتاپ قالۋ.
D) جابايى جانۋارلاردىڭ بارلىق ءتۇرىن ساقتاۋ.
E) مادەني وسىمدىكتەردىڭ بارلىق ءتۇرىن ساقتاپ قالۋ.
10. جاپىراق تاقتاسىنىڭ ۇستىڭگى جانە استىڭعى جاق بەتتەرىن قاپتايتىن قابىقشا:
A) باعانالى جاسۋشالار
B) بورپىلداق جاسۋشالار
C) جۇيكەلەر
D) وتكىزگىش شوق.
E) ءوڭ
11. سۇيەكتى بالىقتاردىڭ اسقورىتۋ جۇيەسىندە جوق مۇشە:
A) باۋىر
B) ىشەك
C) اسقازان
D) ءوت
E) كلواكا
12. ىشكى جانە سىرتقى سەكرەسيا بەزدەرىنىڭ قىزمەتىن قاتار اتقارادى
A) ەپيفيز
B) سىلەكەي بەزى
C) گيپوفيز
D) ۇيقى بەزى
E) ماي بەزى
13. ميدىڭ تورلى قابىقشاسىنىڭ قابىنۋ سەبەپتەرى:
A) تۇماۋ
B) مي شايقالۋ
C) باس سۇيەك زاقىمدانۋ
D) باسقا سوققى تيۋ
E) بيىكتەن قۇلاۋ
14. سۇيەكتىڭ ۇزارىپ ءوسۋى نەگە بايلانىستى؟
A) بۇلشىقەت جاسۋشالارىنىڭ بولىنۋىنە.
B) سۇيەك ءىشى جاسۋشالارىنىڭ بولىنۋىنە.
C) سۇيەك ۇشىنداعى شەمىرشەك ۇلپاسى جاسۋشالارىنىڭ بولىنۋىنە.
D) بۇلشىقەتتىڭ جيىرىلىپ سوزىلۋىنا.
E) سۇيەك ۇلپاسىنىڭ قاتتىلىعىنا.
15. اعزانى ميكروبتاردىڭ ەنۋىنەن ساقتايدى:
A) پروترومبين
B) ەريتروسيت
C) ترومبوسيت
D) گەموگلوبين
E) لەيكوسيت
16. تۇز قىشقىلى نەنىڭ قۇرامىنا كىرەدى؟
A) سىلەكەيدىڭ.
B) ءوتتىڭ.
C) ۇيقى بەزى ءسولىنىڭ.
D) اسقازان ءسولىنىڭ.
E) ىشەك ءسولىنىڭ.
17. بيوسينتەز
A) ورگانيكالىق قوسىلىستاردىڭ ىدىراۋى.
B) ورتانىڭ فيزيكالىق، حيميالىق وزگەرىستەرىنە جاۋاپ بەرۋ قابىلەتى.
C) جاي زاتتاردىڭ قوسىلىپ، اقۋىز، ماي، كومىرسۋدىڭ ءتۇزىلۋى.
D) جاسۋشانىڭ مولشەرى مەن سالماعىنىڭ ارتۋى.
E) جاسۋشانىڭ ءبولىنۋ ارقىلى ەكىگە ءبولىنىپ، ءوزىن-وزى ءوندىرۋى.
18. بلاستۋلا:
A) ەكى قاباتتى ۇرىق
B) جەلىلىلەر مۇشەلەرىنىڭ قالىپتاسۋ ساتىسى
C) جۇمىرتقا جاسۋشالارىنىڭ ۇرىقتانۋى
D) ءۇش قاباتتى ۇرىق
E) ءبىر قاباتتى ۇرىق
19. كۇن ساۋلەسى ەنەرگياسىنىڭ حيميالىق زاتتار ەنەرگياسىنا اينالۋىن جۇزەگە اسىراتىن
A) پرودۋسەنتتەر.
B) رەدۋسەنتتەر.
C) كونسۋمەنتتەر.
D) ۆيرۋستار.
E) باكتەريوفاگتار.
20. جەمىسى جەل ارقىلى تارالاتىن-
A) ۇيەڭكى.
B) شەتەن.
C) يتوشاعان.
D) سارى قاراعان.
E) ىنجۋگۇل.
21. جەكە گۇلدەر بىرىنەن سوڭ ءبىرى كەزەكتەسىپ، ورتاق كىندىكتەن تارالاتىن ۇزىن گۇلساعاقتارى بار گۇلشوعىرى
A) ماساق
B) قالقانشا
C) شاشاق
D) سوبىق
E) شاتىر
22. پارازيت قۇرتتاردى زەرتتەيتىن عىلىم سالاسى:
A) گينەكولوگيا
B) كارديولوگيا
C) گەلمينتولوگيا
D) ەندوكرينولوگيا
E) دەرماتولوگيا
23. Aتا-انالارى بىر-بىرىنەن ەكى جۇپ بەلگى بويىنشا اجىراتىلاتىن دارالاردى شاعىلىستىرۋ
A) تىركەس تۇقىمقۋالاۋ زاڭى.
B) تولىمسىز دومينانتتىلىق.
C) مونوگيبريدتى شاعىلىستىرۋ.
D) ديگيبريدتى شاعىلىستىرۋ.
E) گامەتالار تازالىعى ەرەجەسى.
24. ايقاس توزاڭداناتىن وسىمدىكتەر سەلەكسياسىندا ءار ءتۇرلى تارماقتارى ءوزارا توزاڭداندىرۋ:
A) ارىدەن گيبريدتەۋ.
B) لينياارالىق گيبريدتەر.
C) پوليپلويديالىق ءادىس.
D) مۋتاگەنەزدىك ءادىس.
E) مەنتور ءادىسى.
25. ەۆوليۋسيانىڭ قوزعاۋشى كۇشىنە جاتپايتىنى:
A) تۇقىمقۋالاۋشىلىق وزگەرگىشتىك.
B) تابيعي سۇرىپتالۋ.
C) بەيىمدەلۋشىلىك.
D) تۇقىمقۋالاۋشىلىق.
E) تىرشىلىك ءۇشىن كۇرەس.
6 D A D C A C C C B E E D A C E D C E A A C C D B C
7-نۇسقا
1. جەمىسىندە ورگانيكالىق قىشقىلدار بار وسىمدىك -
A) جۇگەرى.
B) ارپا.
C) قارابيداي.
D) اسبۇرشاق.
E) قىزاناق.
2. بۇرشاقتۇقىمداس وسىمدىك تۇقىمدارى وتە باي:
A) اقۋىزعا (ءنارۋىزعا)
B) مايلارعا.
C) مينەرالدى زاتقا.
D) كراحمالعا.
E) سۋعا.
3. اق زەڭنىڭ ءجىپشۋماق جىپشەلەرى ... تۇرادى.
A) ەكى جاسۋشادان
B) ءۇش جاسۋشادان
C) ءتورت جاسۋشادان
D) ءبىر عانا جاسۋشادان
E) كوپ جاسۋشادان
4. ىشەكقۇرتتارمەن كۇرەس شارالارىن زەرتتەگەن:
A) ا.و. كوۆاليەۆسكيي.
B) م.ف. يۆانوۆ.
C) ك.ي. سكريابين.
D) ن.س. بۋتارين.
E) پ.ي. ماريكوۆسكيي.
5. اياقتارى بىرنەشە بۋناقتاردان قۇرالاتىن جاندىكتەر:
A) بۋىناياقتىلار.
B) بۋىلتىق قۇرتتار.
C) بۋناقدەنەلىلەر.
D) بىلقىلداقدەنەلىلەر.
E) كوپ قىلتاندى قۇرتتار.
6. دەنساۋلىق ساقتاۋ شارتتارى جانە اۋرۋدىڭ الدىن الۋ شارالارى تۋرالى عىلىم:
A) فيزيولوگيا.
B) ەكولوگيا.
C) گيگيەنا.
D) ءتانتانۋ.
E) مەديسينا.
7. تۋبەركۋلەز تاياقشاسىنىڭ زاقىمدايتىن مۇشەسى-
A) ىشەكتەر.
B) اسقازان.
C) وكپە.
D) قانتامىرلار.
E) باۋىر.
8. جاسۋشا قۇرامىنداعى سۋ مولشەرى
A) 30 %
B) 1 %.
C) 70%- 80 %.
D) 5 %.
E) 20 %.
9. جەردىڭ اۋا قاباتى اتالادى:
A) ليتوسفەرا.
B) گيدروسفەرا.
C) اتموسفەرا.
D) ستراتوسفەرا.
E) تروپوسفەرا
10. توز دەگەنىمىز
A) ءبولىنۋ جاسۋشالارىنان تۇراتىن ءتۇزۋشى ۇلپا.
B) مەحانيكالىق ۇلپا، وسىمدىككە مىقتى سەرپىمدىلىك بەرەدى.
C) ءولى جاسۋشالاردىڭ بىرنەشە قاباتتارىنان تۇراتىن جابىن ۇلپاسى.
D) قۇرامىندا پلاستيدتەرى بار جاسۋشالاردان تۇراتىن نەگىزگى ۇلپا.
E) ءتىرى جاسۋشالاردىڭ ءبىر قاباتىنان تۇراتىن جابىن ۇلپا.
11. كوپ تۇقىمباستاماسى بار جاتىن-
A) ماقتادا
B) بيدايدا
C) ارپادا
D) قارابيدايدا
E) الحورىدا
12. سۇتقورەكتىلەر تەرىسىنىڭ سوزىلعىشتىعى، سۋ جۇقپايتىندىعى كەلەسى بەزدەرگە بايلانىستى:
A) ءسۇت
B) ءيىس
C) ماي
D) گورمون بولەتىن
E) تەرى
13. ميدىڭ تورلى قابىقشاسىنىڭ قابىنۋى
A) گايموريت
B) اراحنويديت
C) ەنسەفاليت
D) مەنينگيت
E) پوليپ
14. Aدامنىڭ ءسىڭىرى
A) بۇلشىقەتتى جازادى.
B) يىلگىشتىك قاسيەت بەرەدى.
C) بۇلشىقەتتى سۇيەككە بەكىتەدى.
D) بۇلشىقەتتى بۇگەدى.
E) بۇلشىقەتتى جيىرادى.
15. كوكتامىر قانى دەپ اتالاتىن قان
A) موچيەۆيناعا قانىققان قان.
B) كومىرقىشقىل گازىنا قانىققان قان.
C) وتتەگىنە قانىققان قان.
D) گليۋكوزا مەن پەپتيدتەرگە قانىققان قان.
E) ىشەكتەردەن اعىپ شىققان قان.
16. قارىندا اقۋىز ىدىراتاتىن فەرمەنت
A) ادرەنالين
B) تيروزين
C) تريوپسين
D) پەپسين
E) ينسۋلين
17. ميكسەدەما اۋرۋىنىڭ پايدا بولۋى
A) ءوسۋ گورمونىنىڭ جەتىسپەۋشىلىگىنەن.
B) قالقانشا بەزى قىزمەتىنىڭ جەتىسپەۋشىلىگىنەن.
C) ادرەنالين گورمونىنىڭ ارتىق بولىنۋىنەن.
D) قالقانشا بەزى قىزمەتىنىڭ شەكتەن تىس بولۋىنان.
E) تيموزين گورمونىنىڭ ارتىق مولشەرىنەن.
18. جاسۋشانىڭ سۇيىق ورتادا قوزعالۋعا بەيىمدەلگەن جىپشە ءتارىزدى نازىك وسىندىلەرى:
A) ءوسىندى.
B) دەنەشىك.
C) تاراقشا.
D) كىرپىكشەلەر، تالشىقتار.
E) تۇيىرشىكتى ەندوپلازمالىق تور.
19. ەكتودەرما دەگەنىمىز :
A) سىرتقى ۇرىق جاپىراقشاسى.
B) ءبىر قاباتتى شار ءتارىزدى ءىشى قۋىس ۇرىق.
C) ۇرىق دامۋىنىڭ قوس قاباتتى ساتىسى.
D) ۇرىقتىڭ ءۇشىنشى قاباتىنىڭ ءتۇزىلۋى.
E) ىشكى ۇرىق جاپىراقشاسى.
20. تىرشىلىگىندە تىم بولماسا ءبىر رەت گۇلدەيتىن وسىمدىكتىڭ اتالۋى:
A) ءبىر جىلدىق.
B) گۇلدى.
C) كوپ جىلدىق.
D) ەكى جىلدىق.
E) شوپتەكتەس.
21. قازاقستان جەرىندەگى قورىقتار سانى
A) 20
B) 9
C) 15
D) 11
E) 10
22. كومبيناتيۆتىك وزگەرگىشتىك دەگەنىمىز:
A) ميتوز بارىسىندا گەنەتيكالىق ماتەريال كوشىرمەسى
B) حروموسوما قۇرىلىسىنىڭ وزگەرۋى
C) گامەتالاردىڭ كەزدەيسوق قوسىلىپ، جاڭا ۇيلەسىمدەردىڭ ءتۇزىلۋى
D) سىرتقى ورتا جاعدايىنا اسەرى
E) حروموسومالار سانىنىڭ وزگەرۋى
23. انالوگيالىق مۇشەلەرگە جاتاتىندار:
A) قۇس قاناتى مەن ءيتتىڭ تابانى.
B) بۇرشاقتىڭ مۇرتشاسى مەن كاكتۋستىڭ تىكەنەگى.
C) كورتىشقان مەن باقانىڭ الدىڭعى قولدارى.
D) ەگەۋقۇيرىق پەن باقانىڭ الدىڭعى قولدارى.
E) قۇس قاناتى مەن كوبەلەكتىڭ قاناتى.
24. قىستا ورامجاپىراق (قىرىققابات) كوبەلەگى -
A) قىرىلادى.
B) قۋىرشاق كۇيىندە قىستاپ شىعادى.
C) ەرەسەك كۇيىندە قىستاپ شىعادى.
D) دەرناسىل قالپىندا قىستاپ شىعادى.
E) جۇمىرتقا قالپىندا قىستاپ شىعادى.
25. قاسقىردىڭ بوكەنگە شابۋىلى:
A) باسەكەلەستىك.
B) جىرتقىشتىق.
C) سەلبەسۋ.
D) پارازيتتىك.
E) ارامتاماقتىق.
7 E A D C A C C C C C A C B C B D B D A B B C E B B
8-نۇسقا
1. شىرنەلىكتەر جاتاتىن ۇلپا:
A) جابىن
B) وتكىزگىش
C) تىرەك
D) نەگىزگى
E) ءبولىپ شىعارۋشى
2. كوڭدى (قيدى) توپىراققا كۇزدە شاشۋ سەبەبى:
A) وسىمدىك ءسىڭىرۋى ءۇشىن.
B) تۇقىمنىڭ ءىسىنۋى ءۇشىن.
C) ەرۋى ءۇشىن.
D) ءشىرۋى ءۇشىن.
E) ءوسۋدى تەزدەتۋ ءۇشىن.
3. القا تۇقىمداسىنىڭ گۇلىندەگى كۇلتە جاپىراقشالارىنىڭ سانى-
A) 5.
B) 6.
C) 4.
D) 8.
E) 10.
4. قاراعايلى ورمانداردا وسەتىن قىنا
A) قابىرشاق قىنا
B) تالشىق قىنا
C) بۇتا قىنا
D) جاپىراق قىنا
E) ءجىپ ءتارىزى قىنا
5. ترەماتودتار، ول:
A) ىشەكسورعى.
B) اقسۇلاما.
C) ۇشكىرقۇرت.
D) كىرپىكشەلى قۇرتتار.
E) سورعىش قۇرتتار.
6. جارعاققاناتتىلارعا جاتاتىنى:
A) شانشار.
B) قوڭىز.
C) ىزىلداق.
D) سونا.
E) شەگىرتكە.
7. وكپەنىڭ سىرتقى قاباتىنىڭ اتاۋى:
A) پليەۆرا (ءسىرىقاۋىز)
B) سەروز
C) تۇتىنشەلەر
D) كوپىرشىكتەر
E) كەدىر-بۇدىر قابىقشا
8. گاستريت (اسقازاننىڭ قابىنۋى)-
A) تىك ىشەكتىڭ اۋرۋى.
B) بۇيرەكتىڭ اۋرۋى.
C) ىشەكتىڭ اۋرۋى.
D) باۋىردىڭ اۋرۋى.
E) اسقازاننىڭ سىلەمەيلى قابىعىنىڭ اۋرۋى.
9. بيوسفەرا تۋرالى ءىلىمدى جازعان -
A) B.ي.Bەرنادسكيي.
B) C.C.چەتۆەريكوۆ.
C) ي.ي.شمالگاۋزەن.
D) A.ن.Cەۆەرسوۆ.
E) ن.ي.Bاۆيلوۆ.
10. اتالىق جانە انالىق جىنىس جاسۋشالارىنىڭ قوسىلۋى.
A) توزاڭ
B) توزاڭدانۋ
C) ۇرىقتانۋ
D) تۇقىمباستاما
E) تۇقىم
11. قۇرباقا تەرىسىنىڭ قۇرىلىسىنىڭ ەرەكشەلىگى؟
A) تەرىسىندە كىلەگەيلى بەزدەر جوق.
B) تەرىسى تەگىس، قابىرشاقپەن قاپتالعان.
C) تەرىسى اكتى پلاستينكامەن قاپتالعان.
D) سۇيەكتى قابىرشاقپەن قاپتالعان.
E) تەرىسى بۇدىرلى كىلەگەيلى بەزبەن قاپتالعان.
12. ۇيقى بەزى بولەتىن گورمونداردىڭ قىزمەتى:
A) كومىرسۋ الماسۋىن رەتتەيدى
B) بارلىق بەزدەردىڭ جۇمىسىن رەتتەيدى
C) ماي الماسۋدى رەتتەيدى
D) توتىعۋ-توتىقسىزدانۋ رەاكسياسىن جىلدامداتادى
E) اعزانىڭ ءوسۋىن رەتتەيدى
13. مي قىرتىسىنداعى كورۋ ايماعى
A) تاڭداي
B) توبە
C) ساماي
D) ميشىق
E) شۇيدە
14. بۋىننىڭ شىعۋى:
A) سۇيەك زاقىمدالماي ، سۇيەكتىڭ ويىسى زاقىمدالسا
B) بۋىن قالتاسى زاقىمدالسا
C) ءسىڭىر سوزىلعاندا
D) بۋىن سۇيەكتەرى ورنىنان تايعاندا
E) قابىعى زاقىمدانعاندا
15. جۇرەكتىڭ كىشى قاناينالىم شەڭبەرى باستالاتىن بولىگى:
A) وڭ جاق قۇلاقشا.
B) وڭ جاق قارىنشا.
C) قولقا.
D) سول جاق قۇلاقشا.
E) سول جاق قارىنشا.
16. اعزادا جەتىسپەگەندە تەرى اۋرۋى دەرماتيت پايدا بولادى
A) - ا
B) - ك
C) - ن
D) - D
E) - س
17. فوتوسينتەز پروسەسى جۇرەتىن جاسۋشا ورگانويدى:
A) حلوروپلاست.
B) ميتوحوندريا.
C) حروموپلاست.
D) ليزوسوما.
E) ريبوسوما.
18. كومىرسۋلاردىڭ ىشىندەگى پوليساحاريدتەر:
A) گليۋكوزا
B) كراحمال
C) فرۋكتوزا
D) دەزوكسيريبوزا
E) ريبوزا
19. ۇرپاعىندا اجىراماي ءوزىنىڭ بەلگىلەرىن تازا كۇيىندە ساقتاپ قالۋى:
A) بەلگىسىنىڭ باسىم بولۋى.
B) گەتەروزيگوتا.
C) گوموزيگوتا.
D) گەندەردىڭ جيىنتىعى.
E) بەلگىسىنىڭ جوعالۋى.
20. شىرشالى ورماننىڭ ءۇشىنشى قاباتى(ساتىسى)-
A) قاراقات.
B) ۇيەڭكى.
C) مۇكتەر.
D) تەرەكتەر.
E) قايىڭدار.
21. قىرىقبۋىننىڭ جازدىق وركەنى:
A) بولمايدى
B) جاسىل
C) قوڭىر
D) قىزىل
E) اق
22. مەيوزدىق كەزەڭدە حروموسومالار جيىنتىعى:
A) ەكى ەسە ازايادى
B) ءبىر جۇبى ارتىپ كەتەدى
C) كەزدەيسوق وزگەرىسكە ۇشىرايدى
D) ەكى ەسە كوبەيەدى
E) وزگەرىسسىز قالادى
23. اند (وڭتۇستىك امەريكا) ورتالىعى … وتانى.
A) مايلى تاعامنىڭ
B) كۇرىشتىڭ
C) كارتوپتىڭ
D) ءجۇزىمنىڭ
E) ورامجاپىراقتىڭ (قىرىققابات)
24. جاس عالىم ا. ۋوللەس پەن چ. ءدارۆيننىڭ تۇجىرىمى
A) تۇرلەر ۇنەمى جاڭارىپ وتىرادى
B) تابيعي سۇرىپتالۋ جۇرەدى
C) ءتۇر وزگەرمەيدى
D) اعزالار كۇردەلەنىپ دامۋى بولمايدى
E) ءتۇر وزگەرۋگە بەيىم
25. ءار تۇرگە جاتاتىن اعزالاردىڭ ءوزارا جاعداي تۋعىزا وتىرىپ تىرشىلىك ەتۋى:
A) ارامتاماقتىق.
B) جىرتقىشتىق.
C) پارازيتتىك.
D) باسەكەلەستىك.
E) سەلبەسۋ.
8 E D A C E A A E A C E A E D B C A B C A B A C B E
9-نۇسقا
1. سۇيەكتى شىرىندى جەمىس-
A) كارتوپ
B) قاراقات
C) الحورى
D) الما
E) ءجۇزىم
2. كاكتۋستىڭ ءتۇرى وزگەرگەن ساباعى:
A) پيازشىق
B) تامىرساباق
C) شىرىندى
D) سوياۋ
E) تۇينەك
3. جاپىراقتارى پاراللەل (قاتار)جۇيكەلى وسىمدىك:
A) استىق تۇقىمداستار.
B) القا تۇقىمداستار.
C) بۇرشاق تۇقىمداستار.
D) راۋشان گۇلدىلەر
E) مۇكتەر
4. قاراعايدىڭ ءاربىر قىسقارعان وركەنىندە داميتىن جاپىراقتار:
A) ون ەكى قىلقان.
B) ەكى قىلقان (قوس قىلقان).
C) ءتورت قىلقان.
D) ءۇش قىلقان.
E) ءبىر قىلقان.
5. قىنا دەنەسىندە ساڭىراۋقۇلاق
A) ورگانيكالىق زات تۇزەدى.
B) وسكەن جەرىنە بەكىنىپ تۇرۋىنا كومەكتەسەدى.
C) سپورا تۇزۋگە قاتىسادى.
D) ەرەكشە قىشقىل بولەدى.
E) سۋ جانە وندا ەرىگەن مينەرالدى تۇزداردى سىڭىرەدى.
6. ەرەسەك كەنەنىڭ جۇرەتىن اياعىنىڭ سانى:
A) 4 جۇپ.
B) 6 جۇپ.
C) 2 جۇپ.
D) 3 جۇپ.
E) 5 جۇپ.
7. ادامنىڭ ىشەك-قارىن اۋرۋلارىنا جاتادى:
A) وتيت.
B) ريەۆماتيزم.
C) تۋبەركۋلەز.
D) پالە.
E) ءىشقۇرت.
8. وي ەڭبەگىنىڭ گيگيەناسىنا جاتادى:
A) ۇيىقتاپ الۋ
B) تىنىعۋ كەزىندە دوپ ويناۋ
C) ءاربىر 30-40 مينۋتتا تىنىعۋ
D) 2 ساعات تاپجىلماي وتىرۋ
E) جارتى ساعات ساباق وقۋ
9. حالىقارالىق ادام جانە بيوسفەرا باعدارلاماسىنا قاتىسۋشى مەملەكەتتەر -
A) تابيعات ەسكەرتقىشتەرىن ۇيىمداستىرادى.
B) بيوسفەرالىق قورىقتار ۇيىمداستىرادى.
C) كادىمگى قورىقتار ۇيىمداستىرادى.
D) ميكروقورىقتار ۇيىمداستىرادى.
E) قورىقشالار ۇيىمداستىرادى.
10. جىنىسسىز جولمەن كوبەيۋگە جاتادى:
A) سپورامەن
B) دانەگىمەن
C) تۇقىممەن
D) گۇلمەن
E) جەمىسپەن
11. ۇياسىن جەرگە سالاتىن (جاسايتىن) قۇستار
A) قارعا، ساۋىسقان، ۇزاققارعا.
B) بابىسەك، قامىستورعاي.
C) ءبىزتۇمسىق شوجە، قۇرقىلتاي.
D) ۇيرەك، تىرنا، قۇرلار.
E) توقىلداق، شىمشىق، شىبىنشى.
12. جاسۋشادا ءارى فەرمەنت، ءارى گورمون، ءارى قۇرىلىس ماتەريال:
A) اقۋىز
B) دنك
C) كراحمال
D) كومىرسۋلار
E) رنك
13. سوپاقشا مي-
A) تونۋستى رەتتەيدى.
B) جۇلىنمەن بايلانىستى رەتتەيدى.
C) اسقورىتۋدى رەتتەيدى.
D) قوزعالىستى رەتتەيدى.
E) قوزۋدى مي قىرتىسىنا وتكىزۋدى رەتتەيدى.
14. شامالى قوزعالمالى سۇيەكتەر:
A) جامباس بەلدەۋى جانە ورتان جىلىك
B) يىق بەلدەۋى جانە بۇعانا
C) ومىرتقا
D) تومەنگى جاقسۇيەك
E) باسسۇيەك
15. قان ازدىقتىڭ بەلگىسى:
A) ليمفوسيتتەردىڭ جەتىسپەۋى.
B) ترومبوسيتتەردىڭ جەتىسپەۋى.
C) فاگوسيتتەردىڭ جەتىسپەۋى.
D) لەيكوسيتتەردىڭ جەتىسپەۋى.
E) ەريتروسيتتەر، مەن گەموگلوبيننىڭ جەتىسپەۋى.
16. بالالاردا مەشەل اۋرۋىنىڭ دامۋى مىنا ءۆيتاميننىڭ (دارۋمەننىڭ) جەتىسپەۋىنەن بولادى-
A) ا
B) ۆ12
C) س
D) د
E) ۆ1
17. تۇقىم قۋالايتىن بەلگىنى ۇرپاقتان ۇرپاققا جەتكىزۋشى:
A) سيتوپلازما.
B) ميتوحوندريالار.
C) ليزوسومالار.
D) حروموسومالار.
E) ۆاكۋول.
18. كومىرسۋلاردىڭ جاسۋشادا اتقاراتىن قىزمەتى.
A) كاتاليزاتورلىق.
B) تاسىمالداۋ.
C) قورعانىش.
D) ەنەرگەتيكالىق.
E) تۇقىمقۋالاۋ اقپاراتىن ساقتاپ قالۋ.
19. اللوپوليپلونديا:
A) ءار ءتۇرلى ءتۇر جانە تۋىستاردىڭ تۇتاس گەنومدارىن قوسۋ
B) تۋىستاردى ءوزارا بۋداستىرۋ
C) ءار ءتۇرلى تۇرلەر ءوزارا بۋداستىرۋ
D) كوپ بەلگىسى بار تۇرلەردى ءوزارا بۋدانداستىرۋ
E) ءار ءتۇرلى بەلگىسى بار تۋىستاردى ءوزارا بۋدانداستىرۋ
20. تەك سۋدا ونەتىن وسىمدىك
A) كۇرىش
B) تارى
C) جۇگەرى
D) ارپا
E) قارابيداي
21. سيىر سەپەنىنىڭ فينكاسىن جويۋ جولى - سيىر ەتىن:
A) تولىق ءپىسىرۋ
B) تۇزداۋ
C) شالا ءپىسىرۋ
D) جۋۋ
E) كۇنگە كەپتىرۋ
22. تۇرلەنىپ داميدى
A) كەسىرتكە
B) كوگەرشىن
C) باقا
D) يت
E) جىلان
23. Aدامنىڭ ادامتەكتەس مايمىلداردان شىققاندىعى تۋرالى العاش جازعان عالىم-
A) چ.دارۆين.
B) ج.ب.لامارك.
C) A.ن.Cەۆەرسوۆ.
D) ف.ەنگەلس.
E) Aريستوتەل.
24. ەكوجۇيە
A) ايماق
B) تۇرلەردىڭ دامۋى
C) تۇرلەر جيىنتىعى
D) تۇرلەردىڭ تۇراقتى دەڭگەيى
E) تۇرلەردىڭ وزگەرۋى
25. استىق داقىلدارىنىڭ بيوگەوسەنوزى:
A) اگروسەنوز
B) ورمان شارۋاشىلىعى
C) بيوسەنوز
D) قورىق
E) گەوسەنوز
9 C C A B E A E C B A D A C C E D D D A A A C B D A
10-نۇسقا
1. كارتوپ تۇينەگىنەن ورگانيكالىق زاتتار گۇلگە جەتكىزىلەدى
A) كامبييمەن.
B) قابىق وڭىمەن.
C) سۇرەك ارقىلى.
D) ءتىن ارقىلى.
E) وزەكپەن.
2. جىلۋ سۇيگىش وسىمدىكتەرگە جاتاتىن:
A) بيداي.
B) اسبۇرشاق.
C) قارا بيداي.
D) اسقاباق.
E) ءسابىز.
3. استىق تۇقىمداسقا جاتاتىن وسىمدىك:
A) پياز.
B) شومىر.
C) ورامجاپىراق.
D) ءسابىز.
E) جۇگەرى.
4. ساڭىراۋقۇلاق جاسۋشاسىندا بولمايدى:
A) يادرو شىرىنى.
B) يادروشىق.
C) سيتوپلازما.
D) حلوروفيلل.
E) يادرو.
5. تولىق تۇرلەنىپ داميتىن بۋناقدەنەلىلەردىڭ وتريادى:
A) بيتتەر
B) ينەلىكتەر
C) بۇرگەلەر
D) داۋىتتەر
E) تاراقاندار
6. جۇرەكتىڭ بۇلشىقەتتى قاباتى:
A) قۇلاقشا.
B) ميوكارد.
C) قارىنشا.
D) ەندوكارد.
E) ەپيكارد.
7. ۇيقى رەفلەكسىن زەرتتەگەن عالىم:
A) ي.پ.پاۆلوۆ
B) ي.م.سەچەنوۆ
C) پ.ك.انوحين
D) ي.ي.مەچنيكوۆ
E) ن.ي.پيروگوۆ
8. قوس مەكەندىلەردىڭ جەردە كەڭ تاراعان ءداۋىرى:
A) ارحەي.
B) مەزوزوي.
C) كاينوزوي.
D) پالەوزوي.
E) پروتەروزوي.
9. جەر عالامشارىنىڭ سۋ قاباتى اتالادى:
A) اتموسفەرا.
B) ليتوسفەرا.
C) تروپوسفەرا.
D) گيدروسفەرا.
E) ستراتوسفەرا.
10. قىزعالداقتى كوبەيتۋ جولى:
A) مۇرتشا ارقىلى
B) تۇينەك ارقىلى
C) سۇلاتپا وركەن ارقىلى
D) تامىرساباق ارقىلى
E) پيازشىق ارقىلى
11. ءسۇت بەزدەرى ناشار دامىعان سۇتقورەكتىلەر
A) ەحيدنا (ءتۇرپى).
B) كوالا.
C) كەنگۋرۋ.
D) كىرپى.
E) قويان.
12. جۇيكە جاسۋشالارىندا قاجەتسىز ۋلى جاسۋشىلاردى سىڭىرەدى
A) ميتوحوندريي
B) ليزوسوما
C) قابىقشا
D) ريبوسوما
E) سەنتروسوما
13. مىنەز-قۇلىقپەن، ەسكە ساقتاۋ، سويلەۋ بايلانىستى
A) الدىڭعى ميعا
B) جۇلىنعا
C) ميشىققا
D) مي سىڭارلارىنا
E) سوپاقشا ميعا
14. ءىشى قۋىس، تىعىز زاتتان تۇراتىن، ۇزىن سۇيەك
A) بۇعانا
B) جامباس
C) جىلىك
D) قابىرعا
E) ءتوس
15. الكوگول اسەرىنەن بولاتىن باۋىر اۋرۋى
A) تۋبەركۋلەز
B) سيرروز
C) باۋىرسورعى
D) سەپەن
E) ليامبليوز
16. اعزاداعى نەگىزگى ەنەرگيا قورى:
A) كومىرسۋ
B) دارۋمەن
C) ماي
D) امينقىشقىلى
E) اقۋىز (ءنارۋىز)
بقو، تەرەكتى اۋدانى،
پريرەچنىي جوببم،
ءىى ساناتتى ينفورماتيكا ءپانى
ءمۇعالىمى ايشۋاكوۆ مەرلان اديلوۆيچ
تەست ەنت بيولوگيا
You Might Also Like
