ءداستۇرلى ەمەس ساباقتاردىڭ تۇرلەرى
تولەگەنوۆا التىنگۇل ماۋمەت قىزىنىڭ ءىس - تاجىريبەسىنەن
ساباقتىڭ تيىمدىلىگىنە ءبىر - بىرىمەن تىعىز بايلانىستى ەكى جاعداي اسەر ەتەدى: مۇقيات دايىندالۋ جانە شەبەرلىكپەن وتكىزۋ. دۇرىس جوسپارلانباعان، وقۋشىلاردىڭ وقۋ مۇمكىندىگىمەن ساناسپايتىن ساباقتىڭ ساپاسى بولمايدى.
ساباققا دايىندالۋ – ناتيجەگە جەتكىزەتىن شارالار جۇيەسىن جاساۋ، وقۋ - تاربيە پروسەسىن دۇرىس ۇيىمداستىرۋ.
ساباققا دايىندىق كەزىندە ءمۇعالىم وقۋ ماتەريالىن وقۋ توبىنىڭ مۇمكىندىگىنە "يكەمدەيدى"، جاقسى ناتيجە بەرەتىن تانىمدىق ەڭبەك جانە ۇجىمدىق جۇمىستاردى جوسپارلايدى.
وسى جۇمىستاردى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن، وقىتۋشىنىڭ ءوز ساباعىندا ءداستۇرلى ەمەس ساباقتاردىڭ ەلەمەنتتەرىن پايدالانۋى دۇرىس بولار ەدى.
سايىس ساباق ساباقتىڭ اتىنا بايلانىستى توپتا ەكى كوماندا بىلىمدەرى بويىنشا سايىسقا تۇسەدى. مىسالى: ەسەپ شىعارۋ، سۇراققا جاۋاپ بەرۋ ت. ب. الدىن الا وقۋشىلاردىڭ وزىنەن قازىلار القاسى قۇرىلادى. ءمۇعالىمنىڭ كومەگىمەن قاي كوماندانىڭ جەڭگەنى انىقتالادى. ەكى كوماندانىڭ كاپيتاندارىنىڭ جارىسى ۇيىمداستىرىلىپ، ولاردىڭ دا جاۋاپتارى سالىستىرىلادى. سوڭىنان قورىتىندى شىعارىلادى.
ءوزىمنىڭ تاجىريبەمدە بۇل ساباقتىڭ ەلەمەنتتەرىن وتكەن تاقىرىپتى سۇراۋ كەزىندە، جاڭا تاقىرىپتى پىسىقتاۋ كەزىندە، تاجىريبەلىك ساباق كەزىندە پايدالانامىن.
اۋكسيون ساباق ءبىر نارسەنى ساتۋ ارقىلى وتكىزىلەدى. ساباقتىڭ قۇرىلىمى: وتكەن ساباقتى تەكسەرۋ، اۋكسيون ءتارتىبىن ءتۇسىندىرۋ، زات ساتۋ، فينال، قورىتىندى. ساباق كەزىندە ساتىلاتىن بىرنەشە زاتتار تۇرادى. زات تۋرالى كوپ بىلەتىن وقۋشى ساتىپ الادى.
بۇل ساباقتىڭ ەلەمەنتتەرىن قايتالاۋ ساباعىندا پايدالانۋ ىڭعايلى دەپ ەسەپتەيمىن، سەبەبى، وقۋشىنىڭ وسى ءپان بويىنشا، وسى كەزگە دەيىن العان ءبىلىمىن كورسەتۋگە تولىق مۇمكىندىگى بار. مىسالى توپتى كىشى توپتارعا ءبولىپ اۋكسيوندا ساباققا قاتىستى كەرەكتى ماعلۇماتتاردى ساتىپ الۋىنا بولادى. وسىنداي ساباقتا كوڭىلدى تاپقىشتار كلۋبى ساباعىنىڭ ەلەمەنتتەرىن دە پايدالانۋعا بولادى.
شىعارماشىلىق ساباق، وقۋشىلاردىڭ شىعارماشىلىق جۇمىس ىستەۋىنە باسا نازار اۋدارىلادى. بۇل ساباققا وتە جاقسى وقيتىن وقۋشىلاردى تاڭداپ الىپ، توپتارعا بولۋگە بولادى. مىسالى، 10 - 15 مينۋت ىشىندە 1 - 2 توپتىڭ وقۋشىلارى تاقىرىپ بويىنشا تانىستىرۋ جوباسىن قۇرسا، 3 - 4 توپتىڭ وقۋشىلارى ولارعا سۇراقتاردى دايىندايدى. ءبىر تاقىرىپقا قىسقا شىعارما، سەناريي، كوركەم نەمەسە مۋلتفيلم قۇرعىزۋعا بولادى. قازىلار القاسى ءاربىر توپقا باعا قويادى.
وقىتۋشى وقۋشىمەن جەكەلەي، توپتاپ جۇمىس ىستەيدى. جاپپاي جۇمىستى ۇيىمداستىرعاندا بارلىق وقۋشىلار وقىتۋشىنىڭ باسشىلىعىمەن جۇمىس ىستەيدى. توپتا 3 - 6 وقۋشى بىرگە جۇمىس پەن قامتىلادى.
جاپپاي جۇمىستا وقۋشىلار ءبىر وقۋ جۇمىسىن اتقارىپ، ءمۇعالىم ناتيجەلەرىن قورىتىندىلاپ، تاقىرىپتى تۇسىندىرەدى، ونى تالقىلاۋعا بارلىق وقۋشىلاردى قاتىستىرادى.
وقىتۋشى وقۋشىلار ورىنداي الاتىن جۇمىستاردى تاۋىپ، پىكىر ايتقىسى كەلەتىندەردىڭ ءبارىن تىڭداپ، ادەپتىلىك كورسەتەدى. وقۋشى ءوز بىلگەنىن ورتاعا سالىپ، باسقالاردىڭ جاۋاپتارىن تىڭداپ، ولاردى ءوز بىلىمىمەن سالىستىرادى، قاتە، تولىق ەمەس جاۋاپتاردى كورەدى. جاپپاي جۇمىستا ءمۇعالىم تاقىرىپتى بارلىق وقۋشىلارعا تۇسىندىرەدى.
وقۋ جۇمىسىن جۇرگىزەتىن وقىتۋشى توپتاعى بارلىق وقۋشىلارمەن تىكەلەي ىسكەرلىك قارىم-قاتىناس ورناتادى؛ اڭگىمەلەيدى، تۇسىندىرەدى، وقۋشىلاردى انىقتالعان ماسەلەلەردى تالداۋعا قاتىستىرادى، وقۋشىلاردىڭ بارىنە باسشىلىق ەتىپ، نۇسقاۋ بەرەدى.
ينتەگراسيالىق ساباق ءپان ارالىق بايلانىستى جەتىلدىرۋ ماقساتىنا پايدا بولعان. مۇنداي ساباقتاردا ءبىر تاقىرىپتى ءتۇرلى پاندەردەن بەرەتىن مۇعالىمدەر وقىتادى.
ينتەگراسيالىق ساباقتىڭ نەگىزگى ماقساتى - وقۋ ماتەريالدارىن بايلانىستىرىپ، ساباقتا وقۋشىلارعا تەرەڭ ءبىلىم بەرۋ، ويلاۋ قابىلەتىن دامىتۋ. وقۋ ماتەريالدارىن باعدارلامالارعا ساي پاندەر بويىنشا بىرىكتىرىپ بەرۋ وقۋشىلاردىڭ جان - جاقتى تۇتاس، تەرەڭ جانە بەرىك ءبىلىم الۋىنا
مۇمكىندىك جاسايدى.
سوندىقتان جىل سايىن ءاربىر ءمۇعالىم پاندەردەگى ۇقساس وقۋ ماتەريالدارىن بىرىكتىرىپ، ياعني ءپان ارالىق بايلانىس ءپرينسيپىن قولدانىپ، ينتەگرالدىق جوسپار جاساۋ قاجەت دەپ ويلايمىن. ونداعى ماتەريالداردى دەر كەزىندە ساباققا پايدالانىپ، ءتيىمدى ەتىپ ىسكە اسىرعاندا وڭ ناتيجە بولاتىنى ءسوزسىز. مىسالى: ارنايى پاندەر مەن مامانداندىرىلعان پاندەر اراسىنداعى بايلانىستى پايدالانۋعا بولادى.
ساباقتىڭ تيىمدىلىگىنە ءبىر - بىرىمەن تىعىز بايلانىستى ەكى جاعداي اسەر ەتەدى: مۇقيات دايىندالۋ جانە شەبەرلىكپەن وتكىزۋ. دۇرىس جوسپارلانباعان، وقۋشىلاردىڭ وقۋ مۇمكىندىگىمەن ساناسپايتىن ساباقتىڭ ساپاسى بولمايدى.
ساباققا دايىندالۋ – ناتيجەگە جەتكىزەتىن شارالار جۇيەسىن جاساۋ، وقۋ - تاربيە پروسەسىن دۇرىس ۇيىمداستىرۋ.
ساباققا دايىندىق كەزىندە ءمۇعالىم وقۋ ماتەريالىن وقۋ توبىنىڭ مۇمكىندىگىنە "يكەمدەيدى"، جاقسى ناتيجە بەرەتىن تانىمدىق ەڭبەك جانە ۇجىمدىق جۇمىستاردى جوسپارلايدى.
وسى جۇمىستاردى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن، وقىتۋشىنىڭ ءوز ساباعىندا ءداستۇرلى ەمەس ساباقتاردىڭ ەلەمەنتتەرىن پايدالانۋى دۇرىس بولار ەدى.
سايىس ساباق ساباقتىڭ اتىنا بايلانىستى توپتا ەكى كوماندا بىلىمدەرى بويىنشا سايىسقا تۇسەدى. مىسالى: ەسەپ شىعارۋ، سۇراققا جاۋاپ بەرۋ ت. ب. الدىن الا وقۋشىلاردىڭ وزىنەن قازىلار القاسى قۇرىلادى. ءمۇعالىمنىڭ كومەگىمەن قاي كوماندانىڭ جەڭگەنى انىقتالادى. ەكى كوماندانىڭ كاپيتاندارىنىڭ جارىسى ۇيىمداستىرىلىپ، ولاردىڭ دا جاۋاپتارى سالىستىرىلادى. سوڭىنان قورىتىندى شىعارىلادى.
ءوزىمنىڭ تاجىريبەمدە بۇل ساباقتىڭ ەلەمەنتتەرىن وتكەن تاقىرىپتى سۇراۋ كەزىندە، جاڭا تاقىرىپتى پىسىقتاۋ كەزىندە، تاجىريبەلىك ساباق كەزىندە پايدالانامىن.
اۋكسيون ساباق ءبىر نارسەنى ساتۋ ارقىلى وتكىزىلەدى. ساباقتىڭ قۇرىلىمى: وتكەن ساباقتى تەكسەرۋ، اۋكسيون ءتارتىبىن ءتۇسىندىرۋ، زات ساتۋ، فينال، قورىتىندى. ساباق كەزىندە ساتىلاتىن بىرنەشە زاتتار تۇرادى. زات تۋرالى كوپ بىلەتىن وقۋشى ساتىپ الادى.
بۇل ساباقتىڭ ەلەمەنتتەرىن قايتالاۋ ساباعىندا پايدالانۋ ىڭعايلى دەپ ەسەپتەيمىن، سەبەبى، وقۋشىنىڭ وسى ءپان بويىنشا، وسى كەزگە دەيىن العان ءبىلىمىن كورسەتۋگە تولىق مۇمكىندىگى بار. مىسالى توپتى كىشى توپتارعا ءبولىپ اۋكسيوندا ساباققا قاتىستى كەرەكتى ماعلۇماتتاردى ساتىپ الۋىنا بولادى. وسىنداي ساباقتا كوڭىلدى تاپقىشتار كلۋبى ساباعىنىڭ ەلەمەنتتەرىن دە پايدالانۋعا بولادى.
شىعارماشىلىق ساباق، وقۋشىلاردىڭ شىعارماشىلىق جۇمىس ىستەۋىنە باسا نازار اۋدارىلادى. بۇل ساباققا وتە جاقسى وقيتىن وقۋشىلاردى تاڭداپ الىپ، توپتارعا بولۋگە بولادى. مىسالى، 10 - 15 مينۋت ىشىندە 1 - 2 توپتىڭ وقۋشىلارى تاقىرىپ بويىنشا تانىستىرۋ جوباسىن قۇرسا، 3 - 4 توپتىڭ وقۋشىلارى ولارعا سۇراقتاردى دايىندايدى. ءبىر تاقىرىپقا قىسقا شىعارما، سەناريي، كوركەم نەمەسە مۋلتفيلم قۇرعىزۋعا بولادى. قازىلار القاسى ءاربىر توپقا باعا قويادى.
وقىتۋشى وقۋشىمەن جەكەلەي، توپتاپ جۇمىس ىستەيدى. جاپپاي جۇمىستى ۇيىمداستىرعاندا بارلىق وقۋشىلار وقىتۋشىنىڭ باسشىلىعىمەن جۇمىس ىستەيدى. توپتا 3 - 6 وقۋشى بىرگە جۇمىس پەن قامتىلادى.
جاپپاي جۇمىستا وقۋشىلار ءبىر وقۋ جۇمىسىن اتقارىپ، ءمۇعالىم ناتيجەلەرىن قورىتىندىلاپ، تاقىرىپتى تۇسىندىرەدى، ونى تالقىلاۋعا بارلىق وقۋشىلاردى قاتىستىرادى.
وقىتۋشى وقۋشىلار ورىنداي الاتىن جۇمىستاردى تاۋىپ، پىكىر ايتقىسى كەلەتىندەردىڭ ءبارىن تىڭداپ، ادەپتىلىك كورسەتەدى. وقۋشى ءوز بىلگەنىن ورتاعا سالىپ، باسقالاردىڭ جاۋاپتارىن تىڭداپ، ولاردى ءوز بىلىمىمەن سالىستىرادى، قاتە، تولىق ەمەس جاۋاپتاردى كورەدى. جاپپاي جۇمىستا ءمۇعالىم تاقىرىپتى بارلىق وقۋشىلارعا تۇسىندىرەدى.
وقۋ جۇمىسىن جۇرگىزەتىن وقىتۋشى توپتاعى بارلىق وقۋشىلارمەن تىكەلەي ىسكەرلىك قارىم-قاتىناس ورناتادى؛ اڭگىمەلەيدى، تۇسىندىرەدى، وقۋشىلاردى انىقتالعان ماسەلەلەردى تالداۋعا قاتىستىرادى، وقۋشىلاردىڭ بارىنە باسشىلىق ەتىپ، نۇسقاۋ بەرەدى.
ينتەگراسيالىق ساباق ءپان ارالىق بايلانىستى جەتىلدىرۋ ماقساتىنا پايدا بولعان. مۇنداي ساباقتاردا ءبىر تاقىرىپتى ءتۇرلى پاندەردەن بەرەتىن مۇعالىمدەر وقىتادى.
ينتەگراسيالىق ساباقتىڭ نەگىزگى ماقساتى - وقۋ ماتەريالدارىن بايلانىستىرىپ، ساباقتا وقۋشىلارعا تەرەڭ ءبىلىم بەرۋ، ويلاۋ قابىلەتىن دامىتۋ. وقۋ ماتەريالدارىن باعدارلامالارعا ساي پاندەر بويىنشا بىرىكتىرىپ بەرۋ وقۋشىلاردىڭ جان - جاقتى تۇتاس، تەرەڭ جانە بەرىك ءبىلىم الۋىنا
مۇمكىندىك جاسايدى.
سوندىقتان جىل سايىن ءاربىر ءمۇعالىم پاندەردەگى ۇقساس وقۋ ماتەريالدارىن بىرىكتىرىپ، ياعني ءپان ارالىق بايلانىس ءپرينسيپىن قولدانىپ، ينتەگرالدىق جوسپار جاساۋ قاجەت دەپ ويلايمىن. ونداعى ماتەريالداردى دەر كەزىندە ساباققا پايدالانىپ، ءتيىمدى ەتىپ ىسكە اسىرعاندا وڭ ناتيجە بولاتىنى ءسوزسىز. مىسالى: ارنايى پاندەر مەن مامانداندىرىلعان پاندەر اراسىنداعى بايلانىستى پايدالانۋعا بولادى.
You Might Also Like
-
نارىق ەكونوميكا نەگىزدەرى ءپانى بويىنشا اشىق ساباق جوسپارى
-
توپاتاماداعى ساباقتار ءتىزىمى:1. ءۇشبۇرىشتىڭ اۋدانى2. قىسقاشا كوبەيتۋ فورمۋلالارى3. وندىق بولشەكتەردى قوسۋ جانە ازايتۋ4. راسيونال بولشەكتەردى قىسقارتۋ5. جازىقتىقتاعى تىك بۇرىشتى كوورديناتالار جۇيەسى...
