ءدىننىڭ قوعامداعى قىزمەتى مەن ءرولى
ءدىن – ادامزات بالاسىنىڭ ەڭ العاش اللا تاعالا الدىندا جاراتىلعانداعى ادامدىق كەلبەتىن ساقتاپ قالۋدىڭ نەگىزگى فاكتورى. سوندىقتان ءدىن – قوعامنىڭ ەڭ قاجەتتى جانە نەگىزگى تارماعى بولىپ سانالادى. ياعني، ءبىز ءومىر ءسۇرىپ وتىرعان ورتادان ءدىندى ءبولىپ قاراۋعا مۇلدەم بولمايدى. ءدىن جوق جەردە، ءبىر جاراتۋشىنىڭ بار ەكەنىنە سەنىم بولماعان قوعامدا، ادام بالاسىنىڭ بويىنان قورقىنىش سەزىمى كەتىپ قالادى ەكەن. ال جۇرەگىندە قورقىنىشى بولماعان جان ويىنا كەلگەنىن جاساپ، وبال-ساۋاپ دەگەندى مۇلدەم ۇمىتىپ، جوعارىدا ايتىلعان «مۇڭسىز» كەيىپتە ءومىرىن وتكىزەتىنى اقيقات. اسىل تەكتى بابالارىمىز «قۇدايدان قورىقپاعاننان قورىق» - دەپ نەگە ايتتى. تۇسىنگەن ادامعا وسى ءبىر قاراپايىم عانا ءسوزدىڭ استارىندا ۇلكەن ءمان جاتىر. ءدىن تۇسىنە بىلگەن ادامعا عىلىم مەن ءبىلىمنىڭ كوكجيەگىنە جول اشاتىن، تامىرى تەرەڭدە جاتقان رۋحاني قازىنا ءھام مول ءىلىمنىڭ قاينار بۇلاعى.
مۇقاعالي اقىننىڭ: «ءدىن – عىلىمنىڭ اناسى، عىلىم – ءدىننىڭ بالاسى»، - دەگەن ەكى-اق اۋىز ولەڭىندە ۇلكەن ماعىنا جاتىر. ويتكەنى، اللا تاعالا سۇيىكتى پايعامبارىمىزعا (س.ع.س) تۇسىرگەن العاشقى ۋاحيىندا: «وقى، وقى، جاراتۋشى راببىڭنىڭ اتىمەن وقى»، - دەپ وقۋدى ءامىر ەتتى. اللا ەلشىسى ءوزىنىڭ ءبىر حاديسىندە: «ءبىلىمدى قىتايدان بولسا دا ۇيرەنىڭدەر»، - دەپ وسيەت ايتىپ، قاي جەردەن بولماسىن ءبىلىم مەن عىلىمنان قول ۇزبەۋىمىزگە بۇيىردى. ياعني، ءدىن – تىرشىلىگىمىزدە قۇلشىلىعىمىز بەن قاتار وقۋ مەن ءبىلۋدى، تال بەسىكتەن جەر بەسىككە دەيىن ءىلىم ىزدەۋدى ناسيحات ەتۋدە. ءدىن – ۇستاي بىلسەڭىز قاسيەت، ۇستاي الماساڭىز قاسىرەت ەكەنىن ەستەن شىعارماعانىمىز دۇرىس. بىلىمسىزدىكتىڭ اياعى سوقىر سەنىمگە الىپ كەلەدى. مۇنداي جاندار تۇپتەپ كەلگەندە ءدىننىڭ جاناشىرلارى ەمەس، جاۋلارىنا اينالماق. ءدىندى دۇرىس تۇسىنبەۋدەن، وعان تەرەڭ ءىلىم رەتىندە قاراماۋدان اسىل ءدىنىمىز يسلامعا اراكىدىك كۇيە جاعىلىپ تۇرادى
تاۋەلسىزدىك العاننان كەيىنگى كەزەڭدەگى قازاقستانداعى ءدىني جاعداي ادامزاتتىڭ ءدىنسىز تاريحى دا، مادەنيەتى دە بولماعان. ءدىن قاي قوعامدا بولسا دا ادامشىلىق قۇندىلىقتارىنىڭ قاينار كوزى رەتىندە قابىلدانادى. ادامزات عارىشتى يگەرىپ، جاڭا تەحنولوگيا جاساۋدا دامۋدىڭ شىرقاۋ شەگىنە جەتكەنىمەن، سوڭعى جىلدارى ءدىني ەكسترەميزم مەن تەرروريزم تاقىرىپتارى بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىندا ءجيى ورىن الۋدا. حح عاسىردىڭ ەكىنشى جارتىسىنان باستاپ اقش پەن باتىس ەۋرپوپانىڭ ءبىرقاتار ەلدەرىندە ءداستۇرلى ەمەس ءدىني كۋلتتار كوبەيە باستادى. ولاردىڭ پايدا بولۋى ءداستۇرلى دىندەر جۇيەسىنىڭ بۇزىلۋى مەن بەدەلىنىڭ تۇسۋىنە بايلانىستى ەدى.
ءبىزدىڭ ءدىن تۋرالى زاڭىمىز بارلىق دىندەرگە ەركىن جول اشقان. ءتىپتى، جاڭا زاڭداعى «اركىم قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ زاڭناماسىنا سايكەس ءدىني نەمەسە وزگە نانىمداردى ۇستانۋعا، ولاردى تاراتۋعا، ءدىني بىرلەستىكتەردىڭ قىزمەتىنە قاتىسۋعا جانە ميسسيونەرلىك قىزمەتپەن اينالىسۋعا قۇقىلى» دەگەن باپ بۇرىنعى زاڭ قاعيدالارىن قايتالاپ تۇر. ءبىزدىڭ مەملەكەتىمىز زايىرلى مەملەكەت.
قازاقستان جۇرتشىلىعى الداعى ون جىل ىشىندە فۋندامەنتاليزم تۇزاعىنا تۇبەگەيلى ءتۇسىپ قالماس ءۇشىن، ءداستۇرلى ءدىندى جانە ءداستۇرلى ەمەس دىندەردى زەرتتەپ، ءدىن تۋرالى اتا زاڭىمىزداعى ۇلت ساياساتىنا قايشى باپتاردى الىپ تاستاۋ كەرەك. كەزەك كۇتتىرمەيتىن ەندىگى ماسەلە قازاق دالاسىنداعى ءدىن تاريحىنان حابارى بار، سول دىنگە جانى اشيتىن كادرلار دايىنداۋدى جولعا قويماي ماسەلە شەشىلمەيدى جانە حالىق تا ءداستۇرلى يسلامدى تۇتىناتىن ادامدار مەن فۋندامەنتاليستەردى بىر-بىرىنەن اجىراتا الاتىن كورەگەن دارەجەگە جەتۋى كەرەك. ول ءۇشىن ەل اراسىندا ءداستۇرلى يسلامنىڭ نەگىزىندە ءدىني-اعارتۋشىلىق جۇمىستار جۇرگىزىلسە ورىندى بولار ەدى.
ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ قازاقستان تاريحى كافەدراسىنىڭ دوسەنتى ت.ع.ك ءجۇمادىل ماحاببات توقتار قىزى
You Might Also Like
