InfoHub Logo

بۇگىنگى تاڭدا قازاق ەلى ءوز الدىنا دەربەستىگىن الىپ، رۋحتى، پاتريوت جاستارىمەن شاڭىراق كوتەرگەن تاۋەلسىز مەملەكەت. ەندى مىنە، جاس ۇرپاقتى يماندىلىققا تاربيەلەپ، بارشا ادام بالاسىن بەيبىتشىلىككە، تۋرالىققا، تىنىش ءومىر سۇرۋگە شاقىراتىن حاق ءدىنىمىز – يسلام جايلى تەرەڭ تۇسىنىك بەرىپ، تەرىس اعىمدارعا جەتەلەۋشى قاسكۇنەمدەردەن اۋلاقتاتاتىن كەز كەلدى. سەبەبى، كۇن وتكەن سايىن وكىنىشكە وراي، اسىل دىنىمىزگە قويىلماعان ات، جابىلماعان جالا جوق. ءدىنىمىزدى جەك كورىنىشتى ەتىپ كورسەتەتىندەر جەر-جەردەن بوي كوتەرە باستادى. «تەرروريزم»، «ەكسترەميزم» سەكىلدى قاتىگەز اتاۋلار يسلامعا قاتىستى ايتىلاتىن بولدى. الايدا، الەمدە بولىپ جاتقان تەررورلىق ارەكەتتەرگە يسلامنىڭ تيتىمدەي قاتىسى جوق. يسلام ءدىنى – جەر بەتىنە بەيبىتشىلىك پەن تىنىشتىقتى ورناتۋ ءۇشىن جىبەرىلگەن حاق ءدىن.

بۇكىل قازاقستاندىقتار ءوز ەلىنىڭ، جەرىنىڭ وتكەنىن سەزىنبەي، ونىڭ ەرلىككە، ادامگەرشىلىككە تولى تاريحىن، ونەرىن جەتە ۇعىنباي، وتانشىلدىق سەزىمدى قالىپتاستىرۋ مۇمكىن ەمەس. سونىمەن بىرگە، ەلباسى ءوزىنىڭ حالىققا ءار جولداۋىندا وتاندىق ءپاتريوتيزمدى ازاماتتاردىڭ ەلىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن دامىتۋدى ۇلتتىق قاۋىپسىزدىكتى ساقتاۋدىڭ نەگىزگى ەلەمەنتتەرىنىڭ ءبىرى رەتىندە العا تارتىپ كەلەدى.

جيىرما بەس جىل، ارينە از عانا ۋاقىت. تاريح ءۇشىن وسى از عانا ۋاقىتتا ەلىمىز اۋىز تولتىرىپ ايتار جەتىستىكتەرگە جەتتى. تاۋەلسىز ەلىمىزدىڭ جارقىن بولاشاعى مەن كەمەل كەلەشەگى جاستاردىڭ قولىندا. ال، بۇگىنگى ۇرپاقتىڭ تاربيەلى دە ساۋاتتى بولىپ ءوسۋى، بىلىكتى مامان بولىپ قالىپتاسۋى ءبىرىنشى كەزەكتەگى ماسەلە.

الەمدەگى ەڭ جاس ءدىن-يسلام. دارا ءدىن. ادامگەرشىلىكتى، ادالدىقتى، بەيبىتشىلىكتى كوكسەگەن ءدىن. جاسىراتىنى جوق، بۇگىندە اتا دىنىمىزگە قارسى ءتۇرلى اعىمداردى بەتپەردە قىلۋشىلار جيىلەپ كەتتى. كوبىنە تەرىس پيعىلدى ءدىني سەكتالاردىڭ جەتەگىندە جاستار جۇرەدى.

جاس ۇرپاقتى ءارتۇرلى ەكسترەميستىك اعىمداردان ساقتاۋدىڭ باستى امالى – وتانشىلدىق سەزىمدى، ەلگە، جەرگە، ۇلتىنا دەگەن تاباندىلىقتى قالىپتاستىرۋ. ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ «ءبىز قازاقستاننىڭ بارلىق ازاماتتارىنىڭ وتانشىلدىق سەزىمى مەن ءوز ەلىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن دامىتۋعا ءتيىسپىز» دەگەن بولاتىن. جالپى، پرەزيدەنت ۇلتتىق رۋحانيات دامۋىنىڭ مەملەكەت ومىرىنە تيگىزەر يگى اسەرى تۋرالى دا از ايتىپ جۇرگەن جوق. ءبىر سوزىندە «قازاقستاندىقتاردىڭ وتانشىلدىق سەزىمىن تاربيەلەۋ ءبىلىم بەرۋدىڭ مەكتەپكە دەيىنگى جۇيەسىنەن باستاپ جوعارى وقۋ ورىندارىنا دەيىنگى بارلىق ۇيىمداردا كوكەيكەستى بولىپ تابىلادى. بالالاردى وتاندى، تۋعان جەردى، ءوزىنىڭ حالقىن سۇيۋگە تاربيەلەۋ – ۇستازدىڭ اسا ماڭىزدى ءارى جاۋاپتى پارىزى» – دەگەن ەدى.

وسكەلەڭ ۇرپاقتى تاربيەلەۋدە، قازاقستاندىق ءپاتريوتيزمدى قالىپتاستىرۋدا نەگىزگى ستراتەگيالىق باعىت – مەملەكەتتىك جالپىعا بىردەي مىندەتتى ءبىلىم بەرۋ ستاندارتىنا ساي وقۋ پروسەسىن جۇزەگە اسىرۋ. جاستاردىڭ ءارتۇرلى ءدىني اعىمدار مەن سەكتالاردىڭ شىرماۋىنا ءتۇسىپ، ەكسترەميستىك ارەكەتتەرگە بارۋى وزىنە دەگەن، بولاشاعىنا دەگەن سەنىمنىڭ بولماۋىنان. ولاي بولاتىن بولسا، ءبىز ءار ازاماتىمىزدىڭ وزىنە، ەلىنىڭ بولاشاعىنا دەگەن سەنىمىن ارتتىرۋعا ىقپال ەتۋىمىز كەرەك.

پاتريوتيزمگە تاربيەلەۋدىڭ ۇلكەن ورتاسى – جوعارى وقۋ ورنى مەن مەكتەپ ەكەنى بەلگىلى. ونداعى جوسپارلى تاقىرىپتىق ساباقتارمەن قاتار، پاندىك وليمپيادالار، عىلىمي جوبالار پاتريوتيزمگە تاربيەلەۋدىڭ ءبىر باعىتى بولىپ وتىر. سوندىقتان دا، مينيسترلىك جاستارعا ءبىلىم بەرىپ، ولاردى تاربيەلەيتىن ۇستاز ماسەلەسىنە ەرەكشە كوڭىل ءبولىپ وتىر. ۇستازدىڭ مارتەبەسىن كوتەرۋ، ماتەريالدىق جاعدايىن جاقسارتۋ تاربيە ىسىنە ەلەۋلى سەرپىن بەرەتىنى ءسوزسىز.

احمەت بايتۇرسىن ۇلىنىڭ «بالام دەگەن جۇرت بولماسا، جۇرتىم دەيتىن بالا قايدان شىقسىن!» دەگەن قاناتتى ءسوزى تەگىن ايتىلماسا كەرەك. سوندىقتان جاستارعا ساپالى ءبىلىم، سانالى تاربيە بەرىپ، ەڭبەككە باۋلۋعا ەرەكشە كوڭىل بولىنۋدە.

قورىتا كەلە، قارالماعان اعاش قيسىق وسەتىنى سەكىلدى دۇرىس ءتالىم الماعان ۇرپاق قوعامدى ۋلايدى. ال ءدىني تاربيەدە بەرىلگەن دۇرىس ءبىلىم ءبىر كۇنى ءوز ناتيجەسىن بەرمەك. وسى سەكىلدى ءىس-شارالار وزگە وقۋ ورىندارىندا دا جالعاسىن تاۋىپ، كەڭ كولەمدە قولعا الىنعانى ابزال. اللا تاعالا الەمدە بولىپ جاتقان ءتۇرلى جامان وقيعالاردىڭ بەتىن تاۋەلسىز قازاقستاننان اۋلاق ەتسىن. وسى ورايدا جاس ۇرپاققا رۋحاني تاربيە بەرىپ، ءدىني ساۋاتىن اشۋ ءۇشىن بارلىق جاعدايدى جاساۋ كەرەك دەپ ويلايمىن. سوندا قان توگۋ تۇگىلى، ءبىر–ءبىرىنىڭ ماڭدايىنان شەرتپەيتىن ۇرپاق جەتىلىپ شىعادى. بالالاردىڭ رۋحانياتىنا قاتىستى قۇندىلىقتار ولاردىڭ بويىنا مەكتەپ تابالدىرىعىنان باستاپ ءسىڭىرىلۋى كەرەك. سوندا عانا كەلەشەكتە مۇنداي اتى جامان ىندەتتەردەن ۇرپاعىمىز امان بولماق.

 

تۇرعانباي قۇرالاي ەگىنباي قىزى

الماتى  قالاسى

 

---