InfoHub Logo

باقىتى بولۋ شارتتارىنىڭ ءبىرى جاقسىلارمەن بىرگە بولۋ كەرەك. جاقسى دوس تاپقاندا لايىقتى قۇرمەت كورسەتۋ، كەمشىلىگىن ىزدەمەۋ كەرەك. ول تۋرالى جامان وي مەن كۇماندا بولماۋ كەرەك. ورىنسىز ءسوز، ىس-ارەكەتىن كورگەندە بىلمەستىكتەن، بايقاۋسىزدان نەمەسە ابىرجۋدان دەپ جورامالداعان ءجون. ياعني ءۇزىرلى سەبەپپەن كىناسىز ەكەندىگىن قابىلداۋ كەرەك. ويتكەنى جاقسى مىنەزدى ادام وزگەلەرگە كەشىرىممەن قارايدى، ولاردىڭ كەمشىلىكتەرىن جاريالامايدى.

دوستىقتىڭ باۋى تۋىسقاندىق سياقتى بەرىك بولۋى كەرەك. تۋىسقانىڭ قاتە ىستەسە، ماسەلەن بالامىز كۇنا ىستەسە ونى تاستاپ كەتەمىز بە؟! ارينە جوق. وعان مۇنىڭ قاتەلىگىن، دۇرىس ەمەستىگىن تۇسىندىرۋگە تىرىسامىز. سول سياقتى دوستى دا قاتەسى ءۇشىن تاستاپ كەتۋ، ارانى ءۇزۋ دۇرىس ەمەس. اتالارىمىز: «جولداسىن تاستاعان – جولدا قالار»، «بولىنگەندى ءبورى جەيدى» دەگەن. ءمىنسىز ادام بولمايدى. كەمشىلىكسىز، ءمىنسىز دوس ىزدەگەن ادام دوسسىز قالادى. تۋىس پەن كورشىدە، بىرگە جۇمىس ىستەيتىن ارىپتەستەردە نەمەسە بىرگە وقيتىن، بىرگە جۇرگەن دوستاردا دا قاتە، كەمشىلىك بولۋى مۇمكىن. ءبىراق سونىمەن قاتار كوپتەگەن جاقسى قاسيەتتەرى دە بولادى. جاقسى قاسيەتتەرىن كورۋگە، دوستىقتى نىعايتۋعا، بىرلىك پەن ىنتىماققا ۇمتىلۋ كەرەك.

بىردە ءفارۋراددين اتتار ۋاعىزىندا بىلاي دەيدى: ءبىر مەدرەسەنىڭ ۇستازىنا شاكىرتتەرىنىڭ ءبىرى كەلىپ:  

— ۇستاز، قولىمنان كەلگەنشە جاقسى وقۋعا، سىزگە لايىقتى تۇردە قىزمەت قىلۋعا تىرىسۋدامىن. ءبىراق مەدرەسەدەگى كەيبىر بالالاردىڭ جاعىمسىز مىنەزى بار. مەن سياقتى بىرنەشە دوسىم دا وسى مەدرەسەدەگى كەيبىر بالالاردان شاعىمدانۋدا. وسى سەبەپتى بىرنەشە بالا بولىپ، مەدرەسەدە قالماي، سىرتتان قاتىناپ وقىساق بولا ما؟ — دەيدى.  

— بالام، مەن ساعان ءبىر ءتامسىل، ءبىر كەڭەس ايتايىن، ودان كەيىنگىسىن ءوزىڭ شەشەرسىڭ. ايازدى كۇندەرى بىلەسىڭ، مالدار جىلىنۋ ءۇشىن بىر-بىرىنە جابىسىپ، تىعىز ورنالاسادى. سول سياقتى بوراننىڭ استىندا قالعان ءبىر توپ كىرپى سۋىقتان قورعانۋ ءۇشىن ءبىر جەرگە ءۇيىلىپ، بىر-بىرىنە جاقىنداي تۇسەدى. تىكەندەرى بىر-بىرىنە باتىپ، اۋىرسىنعاندا ارالارى اجىراپ قويا بەرەدى. توڭا باستاعاندا قايتادان بىرىگىپ، سالدەن سوڭ تىكەندەرى باتقانى سەبەپتى تاعى دا ارالارى اشىلادى. سۋىقتان قورعانۋ مەن تىكەننەن قورعانۋ تاڭداۋى اراسىندا تولقىپ، بىرنەشە رەت وسىلاي بارىپ كەلەدى. اقىرىندا دوستارىنان كەلىپ جاتقان بۇل مازاسىزدىققا شىداي الاتىندىقتارىن تۇسىنگەندە بىرىگىپ، بىر-بىرىنە قاتتى قىمتالادى. وسىلايشا ايازدان امان قالادى. ەگەر «تىكەنى باتتى» دەپ ءار قايسىسى جەكە-جەكە كەتكەندە سۋىقتان توڭىپ ولەر ەدى... بالام، سەندەر دە ءبىر-بىرىڭنىڭ تىكەنىڭە توزە بىلسەڭدەر، ناپىستەرىڭ تاربيەلەنەدى، سىيلاستىق، بىرلىك پەن ىنتىماق سياقتى كوپ ىزگى قاسيەتتەرگە قول جەتكىزەسىڭدەر. ال ەگەر «مىنانىڭ مىنەزى بار، انانىڭ مۇرنى پۇشىق، مىنانىڭ اۋزى قيسىق» دەگەن سياقتى جەلەۋ ايتىپ ءار قايسىڭ جەكە كەتسەڭدەر، سۋىقتا توڭىپ، قۇردىمعا كەتەسىڭدەر. وسىنى ەسكەرە وتىرىپ شەشىم قابىلداڭدار، — دەيدى ۇستاز.

مۇنى ەستىگەن شاكىرت دوستارىمەن بىرگە قاتەلىكتەرىن ءتۇسىنىپ، وكىنىپ، مەدرەسەدە قالادى.  

---