سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 3 كۇن بۇرىن)
ديناميكا نەگىزدەرى
قوستاناي وبلىسى، ناۋىرزىم اۋدانى،
«ءدامدى ورتا مەكتەبى» مم
فيزيكا ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى
بايگەنجينا دينارا ەگەۋباي قىزى

فيزيكا 9 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: «ديناميكا نەگىزدەرى» تاراۋىن قايتالاۋ
ساباقتىڭ ماقساتى: بىلىمدىك: وقۋشىلاردىڭ تاراۋ بويىنشا العان بىلىمدەرىن جيناقتاۋ، ءبىلىمدى يگەرۋ دەڭگەيلەرىن باعالاۋ؛
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ وسى تاراۋدا نەنى ءبىلدى، العان بىلىمدەرىن ەستە ساقتاۋ ماقساتىندا وي - ءورىسىن كەڭەيتىپ، ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ؛
تاربيەلىك: شاپشاڭدىققا، جيناقىلىققا تاربيەلەۋ، پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: قايتالاۋ ساباعى
ساباقتىڭ ءتۇرى: سايىس ساباق
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، تاپسىرما پاراقتار

ساباقتىڭ جوسپارى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
2. سايىس كەزەڭدەرى
1) «قارلى كەسەك؟» ويىنى
2) «كىم جۇيرىك؟» دەڭگەيلىك تاپسىرما
3) «كىم جىلدام؟» (فورمۋلانى تولىقتىر)
4) ويلان - تاپ (پوستەرمەن جۇمىس)
5) رولدىك ويىن (ءمۇعالىم، دارىگەر، ينجەنەر)
6) تەست
3. قورىتىندى
4. ۇيگە تاپسىرما

سايىستىڭ كەزەڭدەرى:
1) «قارلى كەسەك؟» ويىنى
2) «كىم جۇيرىك؟» دەڭگەيلىك تاپسىرما
3) «كىم جىلدام؟» (فورمۋلانى تولىقتىر)
4) ويلان - تاپ (پوستەرمەن جۇمىس)
5) رولدىك ويىن (ءمۇعالىم، دارىگەر، ينجەنەر)
6) تەست
7) قورىتىندىلاۋ، باعالاۋ

1 - تاپسىرما: «قارلى كەسەك؟» ويىنىندا ءار توپ بەرىلگەن تاپسىرما بويىنشا سۇراق قويىپ، كەلەسى توپقا بەرىلەدى، اۋىزشا جاۋاپ تىڭدالادى.
1 - توپ: «كۇش»
2 - توپ: «ماسسا»
3 - توپ: «دەنەنىڭ سالماعى»

ءار توپ ءوزارا باعالايدى

2 - تاپسىرما: «كىم جۇيرىك؟» / ەسەپتەر شىعارۋ/
1 - توپ 1. ماسساسى 2ت اۆتوموبيل ورنىنان قوزعالىپ، 10 ىشىندە 100 م جول ءجۇردى. تارتۋ كۇشىن تابىڭدار. /4 كن/
2. 50من كۇش اسەر ەتكەندە دەنە 0، 2 م/س2 ۇدەۋ الادى. ەگەر دەنە تىنىشتىق قالپىنان 30 ءتۇزۋسىزىقتى قوزعالسا، وندا ونىڭ ورىن اۋىستىرۋ قانداي بولادى؟ /90م/

2 - توپ 1. ماسساسى 0، 5 كگ دوپ 0، 02س ۋاقىتقا سوزىلعان سوققىدان 10م/c جىلدامدىق الادى. سوققىنىڭ ورتاشا كۇشىن تابىڭدار. /250 ن/
2. قاتاڭدىعى 105 ن/م بولاتىن تىركەۋ تروسىمەن ماسساسى 2ت ءاۆتوموبيلدى 0، 5 م/س2 ۇدەۋمەن سۇيرەسە، تروس قانشاعا ۇزارادى؟ ۇيكەلىس ەسكەرىلمەيدى. /0، 01م/

3 - توپ 1. ماسساسى 2ت اۆتوموبيل تاس جولمەن ءبىرقالىپتى قوزعالىپ بارادى. ەگەر دوڭگەلەكتەرگە ارەكەت ەتەتىن كەدەرگى كوەففيسيەنتى 0، 02 تەڭ بولسا، ءاۆتوموبيلدىڭ تارتۋ كۇشى قانداي؟ /0، 4 كن/
2. ماسساسى 2 كگ اعاش بىلەۋشەنى قاتاڭدىعى 100 ن/م سەرىپپەنىڭ كومەگىمەن گوريزونتال اعاش تاقتايدىڭ بەتىمەن ءبىرقالىپتى سۇيرەپ كەلەدى. ۇيكەلىس كوەففيسيەنتى 0، 3 تەڭ بولسا، سەرىپپەنىڭ ۇزارۋىن تابىڭدار. /0، 06م/

3 - تاپسىرما: «كىم جىلدام؟» (فورمۋلانى تولىقتىر)
4 - تاپسىرما: ويلان - تاپ (پوستەرمەن جۇمىس)

1 - توپ: نتوننىڭ 1 - ءشى زاڭى
2 - توپ: نتوننىڭ 2 - ءشى زاڭى
3 - توپ: بۇكىل الەمدىك تارتىلىس زاڭى

ءار توپ ءوزارا باعالايدى (باعدارشام ارقىلى)

5 - تاپسىرما: رولدىك ويىن (دەنەلەردىڭ جەرگە تارتىلۋ كۇشى تۋرالى)
1 - توپ: ءمۇعالىم /بالالار «ءمۇعالىم» بولىپ سويلەيدى/
2 - توپ: دارىگەر
3 - توپ: عالىم

ءار توپ ءوزارا باعالايدى (بارماقپەن)

6 - تاپسىرما: تەست جۇمىسى
1 - توپ:
1. دەنەگە اسەر ەتۋشى بارلىق كۇشتەردىڭ تەڭ اسەرلى كۇش نولگە تەڭ بولعاندا دەنە قالاي قوزعالادى؟
ا/دەنەنىڭ جىلدامدىعى ارتادى؛
ۆ/دەنەنىڭ جىلدامدىعى كەميدى؛
س/ دەنەنىڭ جىلدامدىعى نولگە تەڭ؛
د/ دەنەگە اسەر ەتۋشى بارلىق كۇشتەردىڭ تەڭ اسەرلى كۇشى نولگە تەڭ بولعاندا دەنە تۇراقتى جىلدامدىقپەن قوزعالادى؛
ە/ دەنەنىڭ جىلدامدىعى نولگە تەڭ ەمەس، ۋاقىت ارالىعىندا وزگەرىپ وتىرادى.
2. كۇش مومەنتى فيزيكالىق شاما، ول نەگە تەڭ؟
ا/ دەنەنىڭ ماسساسى مەن ونىڭ جىلدامدىعىنىڭ كوبەيتىندىسىنە؛
ۆ/ كۇش پەن ءيىنىڭ كوبەيتىندىسىنە تەڭ؛
س/ كۇش پەن بۇل كۇشتىڭ اسەر ەتەتىن ۋاقىتىنىڭ كوبەيتىندىسىنە تەڭ؛
د/ كۇش پەن جىلدامدىعىنىڭ كوبەيتىندىسىنە تەڭ؛
ە/ كۇش پەن دەنەنىڭ ۇدەۋىنىڭ كوبەيتىندىسىنە تەڭ.
3. جوعارى قاراي 1 م/س2 ۇدەۋمەن قوزعالىپ بارا جاتقان ليفتىدە ماسساسى 70 كگ ادام تۇر. ادامعا اسەر ەتۋشى تەڭ ءاcەرلى كۇشتىڭ ءمانى جانە باعىتى؟
ا/ 770 ن؛ ۆ/ 700 ن؛ س/ 630 ن؛ د/ 675 ن؛ ە/ 725 ن.
4. دەنەنىڭ جەرگە تارتىلۋى سالدارىنان ونىڭ تىرەككە نەمەسە اسپاعا ارەكەت ەتەتىن كۇشى
ا/ دەنەنىڭ ماسساسى؛
ۆ/ دەنەنىڭ ۇدەۋى؛
س/ دەنەنىڭ جىلدامدىعى؛
د/ دەنەنىڭ سالماعى؛
ە/ دەنەنىڭ ءيمپۋلسى
5. نيۋتوننىڭ ەكىنشى زاڭى:
ا/ دەنەلەردىڭ ءبىر - بىرىنە ارەكەت ەتۋ كۇشتەرى ءمودۋلى بويىنشا ءوزارا تەڭ جانە باعىتتارى بويىنشا قاراما - قارسى؛
ۆ/ باسقا دەنەلەرمەن ءوزارا ارەكەتتەسپەيتىن بارلىق دەنەلەر تىنىشتىق كۇيىن ساقتايتىنداي نەمەسە ءبىرقالىپتى جانە ءتۇزۋسىزىقتى قوزعالاتىنداي ينەرسيالىق ساناق جۇيەلەرى بولادى.
س/ دەنەدە تۋىندايتىن ۇدەۋ وعان ارەكەت ەتۋشى كۇشكە تۋرا پروپورسيونال جانە ونىڭ ماسساسىنا كەرى پروپورسيونال.
د/ ەكى دەنە ءبىر - بىرىنە ماسسالارىنىڭ كوبەيتىندىسىنە تۋرا پروپورسيونال جانە اراقاشىقتىقتارىنىڭ كۆادراتىنا كەرى پروپورسيونال كۇشپەن تارتىلادى.
ە/ بۇكىلالەمدىك تارتىلىس كۇشى ارەكەتىنەن دەنەنىڭ دوڭگەلەك وربيتا بويىمەن قوزعالىسى جۇزەگە اساتىن جىلدامدىق.

2 - توپ:
1. قانداي جاعدايدا قوزعالىستاعى دەنەنىڭ سالماعى تىنىشتىق كۇيىندەگى سالماعىنان از بولادى؟
ا/ دەنە ءبىرقالىپتى جوعارى قوزعالعاندا؛
ۆ/ دەنە ءبىرقالىپتى ۇدەۋمەن جوعارى قوزعالعاندا؛
س/ دەنە جوعارى قاراي ۇدەۋمەن قوزعالعاندا؛
د/ دەنە ءبىرقالىپتى تومەن قوزعالعاندا؛
ە/ دەنە ءبىرقالىپتى ۇدەۋمەن تومەن قوزعالعاندا.
2. سەرپىمدىلىك كۇشى دەگەنىمىز نە؟
ا/ جەردىڭ سەنترىنە باعىتتالعان جەرگە تارتۋ كۇشى؛
ۆ/ باعىتى دەنەلەردى قوساتىن سىزىقتار بويىمەن باعىتتالعان، دەنەلەردىڭ ءوزارا تارتىلىس كۇشى؛
س/ دەنەنىڭ ءپىشىنى مەن كولەمى وزگەرگەن كەزدە پايدا بولاتىن كۇش؛
د/ دەنەلەر تىكەلەي جاناسقاندا پايدا بولاتىن كۇش؛
ە/ تىرەكتىڭ دەنەگە ارەكەت ەتەتىن كۇش.
3. ماسساسى 1كگ دەنەنى جەر بەتىنەن 3م/س2 ۇدەۋمەن جوعار كوتەرۋ ءۇشىن جۇمسالاتىن كۇش؟
ا/ 13 ن؛ ۆ/ 33 ن؛ س/ 10 ن؛ د/ 30 ن؛ ە/ 7 ن.
4. دەنەنىڭ باسقا دەنەلەر تاراپىنان بولاتىن ارەكەتتىڭ ناتيجەسىندە ۇدەۋ الاتىنىن سيپاتتايتىن فيزيكالىق شاما...
ا/ دەنەنىڭ ماسساسى؛
ۆ/ دەنەنىڭ ۇدەۋى؛
س/ دەنەنىڭ جىلدامدىعى؛
د/ دەنەنىڭ كۇشى؛
ە/ دەنەنىڭ ءيمپۋلسى
5. نيۋتوننىڭ ءبىرىنشى زاڭى:
ا/ دەنەلەردىڭ ءبىر - بىرىنە ارەكەت ەتۋ كۇشتەرى ءمودۋلى بويىنشا ءوزارا تەڭ جانە باعىتتارى بويىنشا قاراما - قارسى؛
ۆ/ باسقا دەنەلەرمەن ءوزارا ارەكەتتەسپەيتىن بارلىق دەنەلەر تىنىشتىق كۇيىن ساقتايتىنداي نەمەسە ءبىرقالىپتى جانە ءتۇزۋسىزىقتى قوزعالاتىنداي ينەرسيالىق ساناق جۇيەلەرى بولادى.
س/ دەنەدە تۋىندايتىن ۇدەۋ وعان ارەكەت ەتۋشى كۇشكە تۋرا پروپورسيونال جانە ونىڭ ماسساسىنا كەرى پروپورسيونال.
د/ ەكى دەنە ءبىر - بىرىنە ماسسالارىنىڭ كوبەيتىندىسىنە تۋرا پروپورسيونال جانە اراقاشىقتىقتارىنىڭ كۆادراتىنا كەرى پروپورسيونال كۇشپەن تارتىلادى.
ە/ بۇكىلالەمدىك تارتىلىس كۇشى ارەكەتىنەن دەنەنىڭ دوڭگەلەك وربيتا بويىمەن قوزعالىسى جۇزەگە اساتىن جىلدامدىق.

3 - توپ:
1. ليفتىمەن بايلانىسقان ساناق جۇيەسىن ينەرسيال دەپ ساناۋعا بولاد، ەگەر
ا/ ليفت ەركىنتۇسسە؛
ۆ/ ليفت ءبىرقالىپسىز جوعارى قوزعالسا؛
س/ ليفت ۇدەۋمەن تومەن قوزعالسا؛
د/ ليفت ءبىرقالىپتى تومەن قوزعالسا؛
ە/ ليفت باياۋ جوعارى قوزعالسا.
2. ۇيكەلىس كۇشى دەگەنىمىز نە؟
ا/ جەردىڭ سەنترىنە باعىتتالعان جەرگە تارتۋ كۇشى؛
ۆ/ باعىتى دەنەلەردى قوساتىن سىزىقتار بويىمەن باعىتتالعان، دەنەلەردىڭ ءوزارا تارتىلىس كۇشى؛
س/ دەنەنىڭ ءپىشىنى مەن كولەمى وزگەرگەن كەزدە پايدا بولاتىن كۇش؛
د/ دەنەلەر تىكەلەي جاناسقاندا پايدا بولاتىن كۇش؛
ە/ تىرەكتىڭ دەنەگە ارەكەت ەتەتىن كۇش.
3. رىچاگكە اسەر ەتۋشى كۇش 5ن. كۇش ءيىنى 0، 4 م بولسا، كۇش مومەنتى نەگە تەڭ؟
ا/ 5 نم؛ ۆ/ 2 نم؛ س/ 0، 4 نم؛ د/ 20 نم؛ ە/ 0، 16 نم.
4. دەنەنىڭ ءوزىنىڭ الاتىن ۇدەۋىنە ىقپال ەتەتىن قاسيەتى..
ا/ دەنەنىڭ ۋاقىتى؛
ۆ/ دەنەنىڭ ۇدەۋى؛
س/ دەنەنىڭ جىلدامدىعى؛
د/ دەنەنىڭ ينەرتتىلىگى؛
ە/ دەنەنىڭ ءيمپۋلسى
5. نيۋتوننىڭ ءۇشىنشى زاڭى:
ا/ دەنەلەردىڭ ءبىر - بىرىنە ارەكەت ەتۋ كۇشتەرى ءمودۋلى بويىنشا ءوزارا تەڭ جانە باعىتتارى بويىنشا قاراما - قارسى؛
ۆ/ باسقا دەنەلەرمەن ءوزارا ارەكەتتەسپەيتىن بارلىق دەنەلەر تىنىشتىق كۇيىن ساقتايتىنداي نەمەسە ءبىرقالىپتى جانە ءتۇزۋسىزىقتى قوزعالاتىنداي ينەرسيالىق ساناق جۇيەلەرى بولادى.
س/ دەنەدە تۋىندايتىن ۇدەۋ وعان ارەكەت ەتۋشى كۇشكە تۋرا پروپورسيونال جانە ونىڭ ماسساسىنا كەرى پروپورسيونال.
د/ ەكى دەنە ءبىر - بىرىنە ماسسالارىنىڭ كوبەيتىندىسىنە تۋرا پروپورسيونال جانە اراقاشىقتىقتارىنىڭ كۆادراتىنا كەرى پروپورسيونال كۇشپەن تارتىلادى.
ە/ بۇكىلالەمدىك تارتىلىس كۇشى ارەكەتىنەن دەنەنىڭ دوڭگەلەك وربيتا بويىمەن قوزعالىسى جۇزەگە اساتىن جىلدامدىق.

باعالاۋ كريتەرييلەرى
ءۇي تاپسىرماسى

تولىق نۇسقاسنى جۇكتەۋ

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما