InfoHub Logo

ەەم - ءنىڭ دامۋ تاريحى تاقىرىبى بويىنشا كىم؟ نە؟ قايدا؟ قاشان؟ ويىن - ساباعى

ساباقتىڭ تاقىرىبى: ەەم - ءنىڭ دامۋ تاريحى
ماقساتى:
• ەەم - ءنىڭ دامۋ تاريحىن قايتالاۋ جانە پىسىقتاۋ؛
• ەستە ساقتاۋ جانە زەيىندىك قابىلەتتەرىن دامىتۋ، پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ؛
• جان - جاقتى بولۋعا، ءوز بەتىمەن جۇمىس ىستەۋگە تاربيەلەۋ
ساباقتىڭ ءتيپى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ ءتۇرى: سايىس ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: ويىن، سۇراق - جاۋاپ
كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، كومپيۋتەر، پرەزەنتاسيا، ۇلەستىرمەلى كارتوچكالار، ماقتاۋ قاعازدارى ت. ب.

ساباقتىڭ جوسپارى:
• دايىندىق كەزەڭى
• ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
• سۇراق - جاۋاپ كەزەڭى
• قورىتىندىلاۋ كەزەڭى

ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. دايىندىق كەزەڭى
وقۋشىلار ەكى توپقا بولىنەدى. توپ باسشىلارىن سايلايدى. توپتارىنا ات تاعايىنداپ، توپ مۇشەلەرىن تانىستىرادى.

ءىى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
ءمۇعالىم: قۇتقارىپ اۋىر بەينەتتەن
تەحنيكانى ۇيرەتكەن
روبوتتاي – ادامدى
ءتىل ءبىتىرىپ سويلەتكەن
كومپيۋتەر ەمەي نەمەنە
بىلمەگەندى بىلدىرگەن
ولشەپ كيىم كيگىزگەن
بارلىق ءىستى اتقارىپ
پايداسىن ەلگە تيگىزگەن
كومپيۋتەر ەمەي نەمەنە
ءبارىڭىز ماعان قاراڭىز!
ويىنىمىزدى باستايىق
الۋان ءتۇرلى ويلاردى
ورتامىزعا تاستايىق
ينفورماتيكا پانىنەن
كورسەتىپ بىزدەر باتىرلىق
وي تولعالىق جۇيەلى
تاڭدايىمىزعا تاتىرلىق – دەپ ساباعىمىزدى باستايىق. بۇگىن ءبىز ەسەپتەۋ قۇرىلعىلارىنىڭ تاريحىن قايتالايمىز. ەەم - ءنىڭ دامۋىنا ۇلەس قوسقان عالىمدار مەن ءارتۇرلى ەسەپتەۋ قۇرىلعىلارىنىڭ شىعۋ جىلدارى مەن ورىندارىن ەسكە تۇسىرەمىز.

ءىىى. سۇراق - جاۋاپ كەزەڭى.
كارتوچكاداعى سۇراققا ءبىرىنشى بولىپ جاۋاپ بەرگەن توپ ويىندى ءبىرىنشى باستايدى.
سۇراق: قازىرگى كومپيۋتەردىڭ اتاسى كىم؟ (چارلز بەببيدج)

ويىن سۇراقتارى: كىم؟ نە؟
1. 19 جاسىندا دۇنيە جۇزىندە ءبىرىنشى رەت جەتەكتەر مەن دوڭگەلەكتەردەن تۇراتىن مەحانيكالىق ەسەپتەۋ ماشيناسىن قۇراستىردى. ول ماشينادا كوپورىندى سانداردى قوسۋ مۇمكىن بولدى.
ول قانداي اتپەن بەلگىلى بولدى جانە ونى كىم قۇراستىردى؟
(قوسۋ ماشيناسى، بلەز پاسكال)
2. جۇگىرتپەسى بار ناۆيگاسيالىق ەسەپتەۋلەر جۇرگىزۋگە ارنالعان قۇرىلعى.
(لوگاريفم سىزعىشى، دەننيس روبەرتسون)
3. كۇردەلى قوسۋ مەن الۋ ەسەپتەۋلەرىن جۇرگىزۋمەن قاتار، سانداردى ءبولۋ، كوبەيتۋ، كۆادرات ءتۇبىرىن تابۋ امالدارىن ورىندايتىن مەحانيكالىق ەسەپتەۋ ماشيناسى.
(اريفمومەتر، گوتفريد ۆيلگەلم لەيبنيس)
4. الدىن الا جاسالعان پروگرامما بويىنشا ادامنىڭ قاتىسۋىنسىز ەسەپتەۋلەردى ورىندايتىن قۇرىلعى.
(اناليتيكالىق ماشينا، چارلز بەببيدج)
5. ءحىح عاسىردىڭ سوڭىندا پەرفوكارتالار نەگىزىندە قۇراستىرىلعان ماشينا. بۇل ماشينالار پەرفوراسيالاۋدى، سۇرىپتاۋدى، قوسۋدى جانە ساندىق كەستەلەردى باسىلىمعا شىعارۋدى ورىندادى.
(ەسەپشى - پەرفوراسيالىق ماشينا، گەرمان حوللەريت)
6. پروگراممامەن باسقارىلاتىن، رەلەلىك جانە مەحانيكالىق ەلەمەنتتەرگە نەگىزدەلگەن اۆتوماتتى ماشينا.
(مارك - 1، گوۆارد ايكەن)
7. ءبىرىنشى ەلەكتروندى ەسەپتەۋىش ماشينا.
(Eniac، دج. موۋچلي مەن دج. ەككەرت)
8. بۇرىنعى كەڭەستەر وداعىندا ءبىرىنشى ەەم - ءدى قالاي اتادى؟ ونى كىمنىڭ باسشىلىعىمەن جاسادى؟
(مەسم، س. ا. لەبەديەۆ)

قايدا؟
1. 1954 - 1957جج. NCR فيرماسى ەڭ ءبىرىنشى ترانزيستورلى كومپيۋتەرلەردى شىعاردى. بۇل فيرما قاي جەردە پايدا بولدى؟
(اقش تا)
2. بارىمىزگە بەلگىلى وندىق ساناۋ جۇيەسى ەڭ ءبىرىنشى بولىپ قاي جەردە پايدا بولدى؟
(ءۇندىستاندا)
3. 1946جىلى امەريكاندىق ينجەنەرلەر دج. ەككەرت پەن دج. موۋچلي ءبىرىنشى ەەم - ءدى جاسادى. ونى «Eniac» دەپ اتادى. ول قاي ۋنيۆەرسيتەتتە جاسالدى؟
(پەنسيلۆان ۋنيۆەرسيتەتىندە)
4. س. ا. لەبەديەۆتىڭ باسشىلىعىمەن جاسالعان مەسم قاي جەردە جاسالدى؟
(كييەۆتە)
5. بلەز پاسكالدىڭ ءبىرىنشى مەحانيكالىق قوسۋ ماشيناسى قاي جەردە جاسالدى؟
(فرانسيادا)
6. گوتفريد ۆيلگەلم لەيبنيس وندىق جۇيەدە جۇمىس ىستەيتىن ەسەپتەۋىش ماشيناسىن قاي جەردە قۇراستىردى؟
(گەرمانيادا)
7. فيزيكا جانە ماتەماتيكا عىلىمدارىنىڭ پروفەسسورى دجون اموناسوۆ جانە ونىڭ اسپيرانتى كليففورد بەرلي ەكەۋى ەلەكتروندىق لامپانى قولدانۋ ارقىلى ەسەپتەۋىش ماشينا قۇراستىردى. قاي جەردە؟
(اقش - تا)
8. 1944 جىلى گوۆارد ايكەن پروگراممامەن باسقارىلاتىن، رەلەلىك جانە مەحانيكالىق ەلەمەنتتەرگە نەگىزدەلگەن مارك - 1 اۆتوماتتى ەسەپتەۋىش ماشيناسىن قاي ۋنيۆەرسيتەتتە قۇراستىردى؟
(گارۆارد ۋنيۆەرسيتەتىندە)

قاشان؟
1. بۇرىنعى كەڭەستەر وداعىندا ءبىرىنشى ەەم قاي جىلدارى جاسالدى؟
(1947 - 1948جىلدارى)
2. اقش - تىڭ «ينتەل» فيرماسى كومپيۋتەردىڭ نەگىزگى بلوگى – پروسەسسوردىڭ جۇمىسىن ورىنداۋعا قابىلەتتى وتە ۇلكەن ينتەگرالدىق سحەمانى – العاشقى ميكروپروسەسسوردى قاي جىلى جاسادى؟
(1971 جىلى)
3. قاي جىلى ءىۆم فيرماسى «Pentium» ماركالى پروسەسسورلاردى شىعارا باستادى؟
(1993جىلى)
4. ەڭ ءبىرىنشى ترانزيستور قاي جىلى جاسالدى؟
(1949جىلى)
5. ەەم-نىڭ ەكىنشى بۋىنى قاي جىلداردان باستالادى؟
(1955جىلدان باستاپ)
6. «ەلبرۋس - 1» سۋپەر كومپيۋتەرلەرى قاشان جاسالدى؟
(1970 - 1980جج)
7. بەببيدجدىڭ ماشيناسىنا ارنالعان العاشقى باعدارلاما قاي جىلى جازىلدى؟
(1846جىلى)
8. دجون فون نەيماننىڭ ارحيتەكتۋراسىمەن جاسالعان EDSAK ماشيناسى قاشان قۇراستىرىلدى؟
(1949جىلى)

IV. قورىتىندىلاۋ
ويىن سوڭىندا ەكى توپتىڭ ۇپايلارى سانالىپ، بىلىمىمەن، ۇتىمدى جاۋابىمەن، شاپشاڭدىعىمەن جەڭىپ شىققان توپ ماداقتالادى جانە باعالانادى.

V. ۇيگە تاپسىرما: 6 - تاقىرىپتى وقۋ. ەەم - ءنىڭ دامۋ بۋىندارىنا رەفەرات جازۋ.