ەل بولاشاعى - ءبىلىمدى ۇرپاق
ەل بولاشاعى – ءبىلىمدى ۇرپاق
سايىستىڭ ماقساتى:
ا) وقۋشىلاردىڭ بىلىمدەرىن ورتاعا سالۋ جانە پاندەر بويىنشا العان بىلىمدەرىن تەكسەرۋ.
ءا) وقۋشىلاردىڭ دۇنيەتانىمدارىن كەڭەيتۋ، ءتىل بايلىعىن، سوزدىك قورلارىن مولايتۋ، لوگيكالىق ويلاۋ قابىلەتتەرى مەن شىعارماشىلىق قيالىن دامىتۋ.
ب) تۋعان ءتىلىمىزدى سۇيۋگە، تۋعان ەلىن، جەرىن قۇرمەتتەيتىن سانالى، ىزدەنىمپاز ۇرپاق ەتىپ تاربيەلەۋ.
سايىس ءتۇرى: ينتەللەكتۋالدى سايىس ساباق
سايىستىڭ ءادىس – تاسىلدەرى: سۇراق – جاۋاپ، وي قوزعاۋ
سايىستىڭ كورنەكىلىگى: سلايد، توپشامالار، دانالىق سوزدەر.
سايىستىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
بۇل كەزەڭدە بۇگىنگى بولاتىن سايىستىڭ تاقىرىبى، ماقساتى، تاربيەلىك ءمانى ايتىلىپ، قاتىساتىن سىنىپتار تانىستىرىلادى.
ءىى. كىرىسە ءبولىم
ءمۇعالىم: قۇرمەتتى وقۋشىلار، ءادىلقازىلار، ۇستازدار. «قازاقستان بولاشاعى – ءبىلىمدى ۇرپاق» اتتى ينتەللەكتۋالدى ويىنىمىزدى باستايمىز. ورتاعا سايىسكەرلەرىمىزدى شاقىرىپ، تانىستىرىپ وتەمىن. 1 - 12 وقۋشى
سايىسىمىزدىڭ ءادىل باعاسىن بەرۋشى قازىلار القاسىن سايلاپ الايىق. القا مۇشەلەرىن سايلاۋ.
--------------------------------
سايىسىمىزدى باستاماس بۇرىن ساباق باعدارلاماسىمەن تانىستىرىپ وتەيىن
1. بايگە
2. حانتالاپاي
3. جەتى جۇمباق
4. دودا
5. شەشەن تىلدەر
- سايىسكەرلەر، سىزدەرگە ساتتىلىك تىلەيمىن!
ال، كەلىڭدەر، كەلىڭدەر!
بىرىڭە - ءبىرىڭ ەرىڭدەر.
ءبىلىم – بىلىكتى تەكسەرىپ،
قاتىسىپ ويىنعا كورىڭدەر!
«كىم جۇيرىك ويعا، سول الدا
بايگە ءتۇسىپ جارىسپاي،
جۇيرىكتىڭ باعى جانار ما؟
ءبىلىم مەن ونەر جارىسىپ،
تاربيە، ءتالىم تابار ما؟- دەگەندەي، ءبىلىم دەگەنىمىز – جەڭۋ. عىلىم، ءبىلىم توعىشارلىققا ەم. ءبىلىم ادامنىڭ اقىلىن قوزعاپ وتىراتىن كەرەمەت كۇش، ادامزات اقيقاتقا باراتىن جولدا ءبىلۋ ارقىلى جاپا شەگىپ جاتادى. توعىشارلىق بولسا – ەشتەڭەگە كۇدىكتەنبەۋمەنەن ەشتەڭەنى بىلمەۋىمەن، بىلگىسى كەلمەۋىمەن سولاي بولا تۇرا ءبارىن بىلەم دەۋىمەن مىقتى بولعىسى كەلەدى.
بىلىمدىلىك – كۇدىكتەنۋ ارقىلى كوزىڭنىڭ جەتۋىنە، توعىشارلىق – توڭمويىندىققا الىپ كەلەدى.
يسااك نيۋتون ولەرىندە بىلاي دەپتى: «مەن ۇلى مۇحيتتىڭ جاعالاۋىنان ءبىر عانا كىشكەنتاي تاس تاۋىپ العان بالاعا ۇقسايمىن، تاپتىم دا قۋاندىم. ال ول مۇحيتتىڭ جاعالاۋى مەن ءتۇپسىز تەرەڭىندە سول سەكىلدى تاستار قانشاما». ومار حايامنىڭ سوڭعى ءسوزى بىلاي: «اللا! مەنى ءوزىڭ بەرگەن ءبىلىمىڭ ءۇشىن كەشە گور!».
«ءبىلىم – كۇش» دەدىك. شىن مانىندە ءبىلىم بار بولعانى كىلت قانا، ونىڭ ورنىن تاۋىپ قولدانا بىلسەڭ عانا كۇش - قايراتقا يە بولاسىڭ.
- ۇلت تىرەگى – ءبىلىمدى ۇرپاق قولىندا،
ىزدەنىڭدەر، ءبىلىم الۋ جولىندا.
ەلىڭدى ءسۇي، جەرىڭدى ءسۇي قۇرمەتتە،
بۇلدىرشىندەر الاۋ وتتاي جالىندا، دەي وتىرىپ سايىستىڭ ءبىرىنشى كەزەڭىن باستايمىز. سايىسىمىزدىڭ ءبىرىنشى كەزەڭى «بايگە» دەپ اتالادى. ءار بالاعا 10 سۇراقتان بەرىلەدى. ءاربىر دۇرىس جاۋاپ 1 باللمەن ەسەپتەلەدى.
1 - وقۋشى.
1. دەنەنى ولشەيتىن قۇرال (گرادۋسنيك)
2. ادامداردىڭ قاتىناس قۇرالى (ءتىل)
3. قان سوراتىن جاندىك (ماسا)
4. وسىمدىكتىڭ مۇشەلەرى (جاپىراق، ساباق، تامىر، گ ۇلى، تۇقىمى)
5. ۇزىندىق ولشەم بىرلىگى (كم، م، دم، سم، مم)
6. جەر كۇندى اينالا ما، كۇن جەردى اينالا ما؟
7. ءبىزدىڭ تۋدا نە بەينەلەنگەن – ۇلتتىق ويۋ قوشقار ءمۇيىز، قىران بۇركىت، كۇن
8. قازاقتىڭ ەڭ ءبىرىنشى ۇشقىش عارىشكەرى توقتار اۋباكىروۆ
9. ابىلايحاننىڭ شىن اتى (ءابىلمانسۇر)
10. قازاقتىڭ اتاقتى سۋرەتشىسى (ءا. قاستەيەۆ)
2 - وقۋشى
1. مەملەكەتتىك رامىزدەردى اتا - ءانۇران، ەلتاڭبا، تۋ
2. ءانۇران قانداي جاعدايدا ورىندالادى – سالتاناتتى جيىنداردا
3. ەستۋ مۇشەسى نە - قۇلاق
4. ءۇش ءبيدى اتا - تولە بي، ايتەكە بي، قازىبەك بي
5. كۇيدى ورىندايتىن ادام كىم - كۇيشى
6. پەريمەتردى قالاي تابامىز - بارلىق قابىرعالارىن قوسامىز
7. «كەل، بالالار، وقىلىق!» ولەڭىن كىم جازعان - ىبىراي التىنسارين
8. بالدى جاقسى كورەتىن اڭ – ايۋ
9. كۇللى ادام بالاسىن قور قىلاتىن ءۇش نارسە – ناداندىق، ەرىنشەكتىك، زالىمدىق.
10. جاس كۇنىندە سۋرەتشى بولۋدى ارمانداپ، كەيىن بەلگىلى بالالار جازۋشىسى بولعان كىم؟ –
ب. سوقپاقبايەۆ
3 - وقۋشى
1. ق ر - نىڭ ءانۇرانىنىڭ اۆتورلارىن اتا.
2. اۋداندى قالاي تابامىز – ەكى قابىرعاسىن كوبەيتەمىز
3. ءبىز قاي تىلدە سويلەيمىز – قازاق
4. 40 پەن 6 نىڭ كوبەيتىندىسىنىڭ ءمانى نەگە تەڭ - 240
5. كورۋ مۇشەسى نە - كوز
6. ءبىزدىڭ پرەزيدەنتىمىز كىم – نۇرسۇلتان نازاربايەۆ
7. ايۋدىڭ بالاسى نە دەپ اتالادى – قونجىق
8. بيە سۇتىنەن نە دايىندالادى قىمىز
9. كوكونىستەرگە نەلەر جاتادى – ءسابىز، كارتوپ، ورام جاپىراق، قىزاناق.
10. قۋ اڭ – تۇلكى
4 - وقۋشى
1. ەلتاڭبانىڭ اۆتورى كىم -
2. قاي جانۋار جىلعا ىلىكپەي قالدى – تۇيە
3. كىتاپ ءسوزىنىڭ باس ءارىپى – ك
4. ەكىنشى قازاق عارىشكەرى - تالعات مۇسابايەۆ
5. مەزگىلدەردى اتا – قىس، جاز، كوكتەم، كۇز.
6. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ استاناسى – استانا
7. ءتيىن نەنى جاقسى كورەدى – جاڭعاق
8. ءيىس سەزۋ مۇشەسى – مۇرىن
9. ماقتا قازاقستاننىڭ قاي جەرىندە كوپ وسىرىلەدى – وڭتۇستىك قازاقستان
10. الەمدە نەشە مۇحيت بار – 4
قىزىلوردا وبلىسى، ارال قالاسى
№ 220 ورتا مەكتەپتىڭ باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
زەكەنوۆا ريما
سايىستىڭ ماقساتى:
ا) وقۋشىلاردىڭ بىلىمدەرىن ورتاعا سالۋ جانە پاندەر بويىنشا العان بىلىمدەرىن تەكسەرۋ.
ءا) وقۋشىلاردىڭ دۇنيەتانىمدارىن كەڭەيتۋ، ءتىل بايلىعىن، سوزدىك قورلارىن مولايتۋ، لوگيكالىق ويلاۋ قابىلەتتەرى مەن شىعارماشىلىق قيالىن دامىتۋ.
ب) تۋعان ءتىلىمىزدى سۇيۋگە، تۋعان ەلىن، جەرىن قۇرمەتتەيتىن سانالى، ىزدەنىمپاز ۇرپاق ەتىپ تاربيەلەۋ.
سايىس ءتۇرى: ينتەللەكتۋالدى سايىس ساباق
سايىستىڭ ءادىس – تاسىلدەرى: سۇراق – جاۋاپ، وي قوزعاۋ
سايىستىڭ كورنەكىلىگى: سلايد، توپشامالار، دانالىق سوزدەر.
سايىستىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
بۇل كەزەڭدە بۇگىنگى بولاتىن سايىستىڭ تاقىرىبى، ماقساتى، تاربيەلىك ءمانى ايتىلىپ، قاتىساتىن سىنىپتار تانىستىرىلادى.
ءىى. كىرىسە ءبولىم
ءمۇعالىم: قۇرمەتتى وقۋشىلار، ءادىلقازىلار، ۇستازدار. «قازاقستان بولاشاعى – ءبىلىمدى ۇرپاق» اتتى ينتەللەكتۋالدى ويىنىمىزدى باستايمىز. ورتاعا سايىسكەرلەرىمىزدى شاقىرىپ، تانىستىرىپ وتەمىن. 1 - 12 وقۋشى
سايىسىمىزدىڭ ءادىل باعاسىن بەرۋشى قازىلار القاسىن سايلاپ الايىق. القا مۇشەلەرىن سايلاۋ.
--------------------------------
سايىسىمىزدى باستاماس بۇرىن ساباق باعدارلاماسىمەن تانىستىرىپ وتەيىن
1. بايگە
2. حانتالاپاي
3. جەتى جۇمباق
4. دودا
5. شەشەن تىلدەر
- سايىسكەرلەر، سىزدەرگە ساتتىلىك تىلەيمىن!
ال، كەلىڭدەر، كەلىڭدەر!
بىرىڭە - ءبىرىڭ ەرىڭدەر.
ءبىلىم – بىلىكتى تەكسەرىپ،
قاتىسىپ ويىنعا كورىڭدەر!
«كىم جۇيرىك ويعا، سول الدا
بايگە ءتۇسىپ جارىسپاي،
جۇيرىكتىڭ باعى جانار ما؟
ءبىلىم مەن ونەر جارىسىپ،
تاربيە، ءتالىم تابار ما؟- دەگەندەي، ءبىلىم دەگەنىمىز – جەڭۋ. عىلىم، ءبىلىم توعىشارلىققا ەم. ءبىلىم ادامنىڭ اقىلىن قوزعاپ وتىراتىن كەرەمەت كۇش، ادامزات اقيقاتقا باراتىن جولدا ءبىلۋ ارقىلى جاپا شەگىپ جاتادى. توعىشارلىق بولسا – ەشتەڭەگە كۇدىكتەنبەۋمەنەن ەشتەڭەنى بىلمەۋىمەن، بىلگىسى كەلمەۋىمەن سولاي بولا تۇرا ءبارىن بىلەم دەۋىمەن مىقتى بولعىسى كەلەدى.
بىلىمدىلىك – كۇدىكتەنۋ ارقىلى كوزىڭنىڭ جەتۋىنە، توعىشارلىق – توڭمويىندىققا الىپ كەلەدى.
يسااك نيۋتون ولەرىندە بىلاي دەپتى: «مەن ۇلى مۇحيتتىڭ جاعالاۋىنان ءبىر عانا كىشكەنتاي تاس تاۋىپ العان بالاعا ۇقسايمىن، تاپتىم دا قۋاندىم. ال ول مۇحيتتىڭ جاعالاۋى مەن ءتۇپسىز تەرەڭىندە سول سەكىلدى تاستار قانشاما». ومار حايامنىڭ سوڭعى ءسوزى بىلاي: «اللا! مەنى ءوزىڭ بەرگەن ءبىلىمىڭ ءۇشىن كەشە گور!».
«ءبىلىم – كۇش» دەدىك. شىن مانىندە ءبىلىم بار بولعانى كىلت قانا، ونىڭ ورنىن تاۋىپ قولدانا بىلسەڭ عانا كۇش - قايراتقا يە بولاسىڭ.
- ۇلت تىرەگى – ءبىلىمدى ۇرپاق قولىندا،
ىزدەنىڭدەر، ءبىلىم الۋ جولىندا.
ەلىڭدى ءسۇي، جەرىڭدى ءسۇي قۇرمەتتە،
بۇلدىرشىندەر الاۋ وتتاي جالىندا، دەي وتىرىپ سايىستىڭ ءبىرىنشى كەزەڭىن باستايمىز. سايىسىمىزدىڭ ءبىرىنشى كەزەڭى «بايگە» دەپ اتالادى. ءار بالاعا 10 سۇراقتان بەرىلەدى. ءاربىر دۇرىس جاۋاپ 1 باللمەن ەسەپتەلەدى.
1 - وقۋشى.
1. دەنەنى ولشەيتىن قۇرال (گرادۋسنيك)
2. ادامداردىڭ قاتىناس قۇرالى (ءتىل)
3. قان سوراتىن جاندىك (ماسا)
4. وسىمدىكتىڭ مۇشەلەرى (جاپىراق، ساباق، تامىر، گ ۇلى، تۇقىمى)
5. ۇزىندىق ولشەم بىرلىگى (كم، م، دم، سم، مم)
6. جەر كۇندى اينالا ما، كۇن جەردى اينالا ما؟
7. ءبىزدىڭ تۋدا نە بەينەلەنگەن – ۇلتتىق ويۋ قوشقار ءمۇيىز، قىران بۇركىت، كۇن
8. قازاقتىڭ ەڭ ءبىرىنشى ۇشقىش عارىشكەرى توقتار اۋباكىروۆ
9. ابىلايحاننىڭ شىن اتى (ءابىلمانسۇر)
10. قازاقتىڭ اتاقتى سۋرەتشىسى (ءا. قاستەيەۆ)
2 - وقۋشى
1. مەملەكەتتىك رامىزدەردى اتا - ءانۇران، ەلتاڭبا، تۋ
2. ءانۇران قانداي جاعدايدا ورىندالادى – سالتاناتتى جيىنداردا
3. ەستۋ مۇشەسى نە - قۇلاق
4. ءۇش ءبيدى اتا - تولە بي، ايتەكە بي، قازىبەك بي
5. كۇيدى ورىندايتىن ادام كىم - كۇيشى
6. پەريمەتردى قالاي تابامىز - بارلىق قابىرعالارىن قوسامىز
7. «كەل، بالالار، وقىلىق!» ولەڭىن كىم جازعان - ىبىراي التىنسارين
8. بالدى جاقسى كورەتىن اڭ – ايۋ
9. كۇللى ادام بالاسىن قور قىلاتىن ءۇش نارسە – ناداندىق، ەرىنشەكتىك، زالىمدىق.
10. جاس كۇنىندە سۋرەتشى بولۋدى ارمانداپ، كەيىن بەلگىلى بالالار جازۋشىسى بولعان كىم؟ –
ب. سوقپاقبايەۆ
3 - وقۋشى
1. ق ر - نىڭ ءانۇرانىنىڭ اۆتورلارىن اتا.
2. اۋداندى قالاي تابامىز – ەكى قابىرعاسىن كوبەيتەمىز
3. ءبىز قاي تىلدە سويلەيمىز – قازاق
4. 40 پەن 6 نىڭ كوبەيتىندىسىنىڭ ءمانى نەگە تەڭ - 240
5. كورۋ مۇشەسى نە - كوز
6. ءبىزدىڭ پرەزيدەنتىمىز كىم – نۇرسۇلتان نازاربايەۆ
7. ايۋدىڭ بالاسى نە دەپ اتالادى – قونجىق
8. بيە سۇتىنەن نە دايىندالادى قىمىز
9. كوكونىستەرگە نەلەر جاتادى – ءسابىز، كارتوپ، ورام جاپىراق، قىزاناق.
10. قۋ اڭ – تۇلكى
4 - وقۋشى
1. ەلتاڭبانىڭ اۆتورى كىم -
2. قاي جانۋار جىلعا ىلىكپەي قالدى – تۇيە
3. كىتاپ ءسوزىنىڭ باس ءارىپى – ك
4. ەكىنشى قازاق عارىشكەرى - تالعات مۇسابايەۆ
5. مەزگىلدەردى اتا – قىس، جاز، كوكتەم، كۇز.
6. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ استاناسى – استانا
7. ءتيىن نەنى جاقسى كورەدى – جاڭعاق
8. ءيىس سەزۋ مۇشەسى – مۇرىن
9. ماقتا قازاقستاننىڭ قاي جەرىندە كوپ وسىرىلەدى – وڭتۇستىك قازاقستان
10. الەمدە نەشە مۇحيت بار – 4
قىزىلوردا وبلىسى، ارال قالاسى
№ 220 ورتا مەكتەپتىڭ باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
زەكەنوۆا ريما
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
نارىقتىڭ تالابى – ەكونوميكالىق بىلىمدەندىرۋ
