ەلەكتروندىق پوچتا
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ەلەكتروندىق پوچتا
ساباقتىڭ ماقساتى:
ا) ينتەرنەت تۋرالى بىلىمدەرىن تولىقتىرۋ بارىسىندا، ەلەكتروندىق پوچتا تۋرالى ايتى. ەلەكتروندىق پوشتانىڭ قۇرىلىسىمەن تانىستىرۋ. مۇمكىندىكتەرىن ايتۋ. ەلەمەنتتەرىمەن تانىستىرۋ.
ءا) العان بىلىمدەرىن پراكتيكادا، ومىردە ءوز بەتىمەن قولدانۋعا داعدىلاندىرۋ. ينتەرنەتتىڭ بارلىق مۇمكىندىكتەرىن ءتيىمدى پايدالانۋدى قالىپتاستىرۋ. ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن دامىتۋ.
ب) شاپشاڭدىققا، دوستىققا، ۇيىمداستىرۋشىلىققا، باسقانىڭ پىكىرىن تىڭداپ، ءوز ويىن انىق جەتكىزۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ماتەريالدى ءتۇسىندىرۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى: ستو تەحنولوگياسىنىڭ ەلەمەنتتەرى، تۇسىندىرمەلى - بايانداۋ، سۇراق-جاۋاپ، توپپەن جۇمىس، ساياحات جاساۋ
ساباققا قولدانىلاتىن كورنەكىلىكتەر: سىزبالار، دك، پروەكتور،
ۇيىمداستىرۋ.
ستۋدەنتتەرمەن امانداسۋ، تەكسەرۋ. اۋديتوريا تازالىعىن باقىلاۋ. ساباققا دايىندىعىن قاداعالاۋ. ساباق بارىسىمەن تانىستىرۋ. 5 توپقا ءبولۋ.
ءۇي تاپسىرماسى
1. ينتەرنەت دەگەنىمىز نە؟
2. ينتەرنەتتىڭ قانداي قۇجاتتارىن بىلەسىزدەر؟
3. Web - بەتتەر دەگەنىمىز نە؟
4. گيپەرتەكست دەگەنىمىز نە جانە گيپەرتەكست گيپەرمەديادان ايىرماشىلىعى قانداي؟
5. Internet Explorer قىزمەتىن قالاي جىلدامداتۋعا بولادى؟
6. ينتەرنەت جەلىسىنەن فايلداردى قالاي كوشىرەمىز؟
7. قانداي ينتەرنەت فايلداردا ۆيرۋستار بولادى؟
8. ينتەرنەتتىڭ قانداي قىزمەتتەرىن بىلەسىڭدەر
9. ينتەرنەتتى پايدالانۋدىڭ سەبەبى نەدە؟
10. براۋزەر قانداي قىزمەت اتقارادى؟
جاڭا ماتەريالدى ءتۇسىندىرۋ
ببب ستراتەگياسى بويىنشا جۇمىس جاساۋ.
بىلەمىن. بىلگىم كەلەدى. بىلگەنىم
ستو تەحنولوگياسى بويىنشا جەگسو1 ستراتەگياسىن قولدانۋ.
تاراتىلعان ءماتىن.
ەلەكتروندىق پوچتا
ەلەكتروندىق پوشتا ينتەرنەتتىڭ اسا ماڭىزدى اقپاراتتى رەسۋرسى بولىپ تابىلادى. ەلەكتروندىق كوممۋنيكاسيالاردىڭ جاپپاي كوپشىلىك قۇرالى بولاتىندىعىنا قوسا، ول ارقىلى حالىقارالىق كومپيۋتەرلىك ەكى وندىعىنان حابارلار قابىلداۋعا نە جىبەرۋگە بولادى.
ەلەكتروندىق پوشتا كوپ جاعىنان كادىمگى پوشتا قىزمەتىنە ۇقساس. كوررەسپوندەنسيانى پايدالانۋشى ءوز جۇمىس ورنىندا پوشتا دايىنداۋ پروگرامماسىمەن نە كادىمگى ماتىندىك رەداكتورمەن دايىندايدى. سودان كەيىن پايدالانۋشى پوشتا جونەلتۋ پروگرامماسىن شاقىرتۋ كەرەك، سول ارقىلى جونەلتكىشتىك پوشتالىق سەرۆەرىنە حابار جىبەرىلەدى. ول ءوز كەزەگىندە ونى ادرەساتتىڭ پوشتالىق سەرۆەرىنە جىبەرىلەدى، وندا ارنايى پروگرامما پوشتانى سۇرىپتاۋمەن جانە اقىرعى پايدالانۋشىلاردىڭ جاشىكتەرىنە جىبەرۋمەن اينالىسادى.
ەلەكتروندىق پوشتانىڭ ەڭ ەلەۋلى ەرەكشەلىگى – ونىڭ جىلدامدىعى. ءبىراق ونى كوپشىلىك بىلە بەرمەيتىن باسقا دا ەرەكشەلىكتەرى بار. ەلەكتروندىق پوشتانىڭ جىلدامدىعى تەلەفونمەن بىردەي، ءبىراق مۇندا ەكى جاقتاعى ابونەنتتەردىڭ ءبىرى ءساتتى بولۋ قاجەت ەمەس. وعان قوسا مۇندا حابارلامانىڭ كوشىرمەسى جازباشا تۇردە جەتكىزىلەتىندىكتەن، ونى ساقتاپ قويۋعا، بىردەن بىرنەشە ابونەنتكە بەرۋگە نەمەسە ارى قاراي تاعى دا باسقالارعا جەتكىزۋگە بولادى. ەلەكتروندىق پوشتانىڭ حاتتان دا باسقا سۋرەت، بەينەلىك مالىمەت، دىبىس، پروگرامما ت.ب. اقپارات تۇرلەرىن دە تاسىمالداي الاتىن ايتۋ كەرەك.
وسىلاردىڭ ءبارى دە جەر شارىنىڭ كەز كەلگەن نۇكتەسىنە بىرنەشە مينۋت ىشىندە مىندەتتى تۇردە جىلدام جەتكىزىلەدى.
ەلەكتروندىق پوشتا جۇيەسى ءۇش بولىكتەن تۇرادى:
- قولدانۋشى اگەنتى - ءاربىر تۇتىنۋشىعا مالىمەتتەردى وقۋعا جانە جاڭاسىن قۇراستىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى؛
- تاسىمالداۋ اگەنتى – مالىمەتتەردى ءبىر كومپيۋتەردەن ەكىنشى كومپيۋتەرگە جەتكىزەدى؛
- جەتكىزۋ اگەنتى – مالىمەتتەردى ونىڭ الۋشىلاردىڭ پوشتا جاشىگىنە سالىپ كەتەدى.
كومپيۋتەرگە پوشتا قىزمەتىن ورناتىپ ونى پايدالانۋ وپەراسيالىق جۇيەنى العاش رەت كومپيۋتەرگە جازعاندا نەمەسە كەيىنەن قاجەت بولعاندا قوسىمشا جۇرگىزۋگە بولادى.
پوشتانى ورناتىپ ونىڭ جۇمىس ىستەۋى ءۇشىن:
- اقپاراتتىق قۇرالدار – مودەم كەرەك نەمەسە ءوز پوشتا سەرۆەرى بار جەرگىلىكتى جەلىگە قوسىلۋ قاجەت.
- كومپيۋتەرىڭىز ەلەكتروندىق پوشتا پروتوكولدارىن سۇيەمەلدەيتىن بولۋى ءتيىس، ول ءۇشىن كومپيۋتەردە تسر/ءىر پروتوكولى بۇرىن ورناتىلعاندىعى تەكسەرىلۋى كەرەك.
ەلەكتروندىق پوشتا (ەپ) كومپيۋتەرى ارقىلى قاشىقتا ورنالاسقان ابونەنتتەرگە حات ءتۇرلى باسقا مالىمەتتەر جىبەرۋمەن ولاردى قابىلداۋ پروگرامماسى.مالىمەتتى سەرۆەر ارقىلى تەز تاراتىپ قابىلداۋعا بولادى.وسى سەبەپتى ەپ-نىڭ كادىمگى پوشتادان ارتىقشىلىعى ءسوزسىز.
ەلەكتروندىق پوشتا قۇرۋ بارىسىندا الدىمەن قاي پوشتالىق سەرۆەردى پايدالاناسىز سونى انىقتاپ الىڭىز. وسى سەرۆەردىڭ بىرەۋىن اشىپ، الدىمەن پوشتا جاشىگىن دايىنداپ الۋىڭىز قاجەت، ول ءۇشىن پوشتالىق سەرۆەردى ءوزىڭىز قۇراتىن پوشتا اتىن جانە جاسىرىن ءسوزدى ەنگىزىپ تىركەۋ باتىرماسىن شەرتىڭىز.
سەرۆەردە پوشتا جاشىگىن قۇرىپ بولعان سوڭ، Microsoft Outlook Express پروگرامماسىن باپتاۋىڭىز كەرەك. بۇل پروگرامما ارقىلى پوشتانى قابىلداپ جانە جونەلتىپ الاسىز.
ەلەكتروندىق پوشتانىڭ ادرەسى جەلىلىك كومپيۋتەردىڭ ادرەسىنە ۇقساس بولىپ كەلەدى.
مىسالى: [email protected]، [email protected]
حاتتاردى ازىرلەۋ، جونەلتۋ جانە قابىلداۋ
ەلەكتروندى پوشتا حابارلامالارى بىردەي پىشىمگە يە، سوندىقتان، ەگەر ءاربىر ەلەمەنتتىڭ نە ءۇشىن قاجەت ەكەنىن تۇسىنسەڭىز، كەز كەلگەن قوسىمشا كومەگىمەن ەلەكتروندى حابارلامالار جونەلتىپ، قابىلداي الۋ ءسىز ءۇشىن قيىندىق تۋعىزباسى انىق.
ەلەكتروندى حابارلامالاردىڭ نەگىزگى ەلەمەنتتەرى:
كىمگە: قابىلداپ الۋشىنىڭ ەلەكتروندىق مەكەن جايى.
كوشىرمە: وسى حاتتىڭ كوشىرمەسىن جونەلتكىڭىز كەلسە وزگە قابىلداپ الۋشىنىڭ ەلەكتروندى مەكەن جايى كورسەتىلەتىن ءورىس.
جاسىرىن كوشىرمە: كادىمگى كوشىرمەدەن اۋمايدى، تەك ءبىر ايىرماشىلىعى – حاتتىڭ كوشىرمەسى وزگە قابىلداپ الۋشىعا جىبەرىلگەننەن ادرەسات بىلمەيدى.
تاقىرىپ: قابىلداپ الۋشىنىڭ كومپيۋتەردەگى جاڭا حاتتار تىزىمىندە پايدا بولاتىن ءسىزدىڭ حاتىڭىزدا تالقىلاناتىن ماسەلە
بىرىكتىرۋ:تىركەمەلەر(ءسىز ەلەكتروندى حابارلاماعا سىزبالىق كەسكىندەر، دىبىس، باعدارلامالار مەن قۇجاتتار سياقتى فايلداردى تىركەي الاسىز).
حات ءورىسى: ءسىز حابارلامانى ازىرلەيتىن كەڭىستىك.
ءوز حابارلاماڭىزدى قابىلداپ الىپ، قاراپ شىعۋ ءۇشىن:
• Microsoft Outlook Express باعدارلاماسى تەرەزەسىندە كەلەتىن(ۆحودياششيي) تارماعىن شەرتىڭىز
• پوشتا جەتكىزۋ باتىرماسىن شەرتىپ، كەلەتىن حاتتارعا ارنالعان تەرەزەدە ءسىزدىڭ حاتىڭىز پايدا بولۋى ءتيىس. ول بىردەن ەمەس، بىرنەشە مينۋت وتكەننەن كەيىن دە كەلۋى مۇمكىن، ءبىراق كوپتەگەن جاعدايلاردا ءوز حاتتارىڭىزدى سىزگە قايتا جونەلتۋ ءۇشىن ساناۋلى سەكۋندتار عانا جۇمسالادى.
• قابىلداپ العان حاتتى شەرتىپ، ونى قاراپ شىعىڭىز. ەگەر حاتتى ەكى رەت شەرتسە، ول جاڭا تەرەزەدە اشىلادى.
ءوز ابونەنتىڭىزدىڭ ەلەكتروندى پوشتا مەكەن جايىن مەكەن جايلىق كىتاپقا جازۋ ءۇشىن:
• قۇرالدار ۇستەلىندەگى مەكەن جايلىق كىتاپ باتىرماسىن باسىپ نەمەسە قۇرالدار – مەكەن جايلىق كىتاپ كومانداسىن ورىنداپ مەكەن جايلىق كىتاپتى اشىڭىز؛
• مەكەن جاي جاساۋ باتىرماسىن باسىڭىز:
• سوعان سايكەس ورىستە ادرەساتىڭىزدىڭ اتىن، تەگىن جانە اكەسىنىڭ اتىن ەنگىزىڭىز؛
• كورىنىس ورىسىندە ادرەساتقا قالاي جۇگىنەتىنىڭزى جازىپ قويىڭىز
• ەلەكتروندى پوشتا مەكەن جايى ورىسىندە سوعان سايكەس ەلەكتروندى پوشتا مەكەن جايىن ەنگىزىڭىز
• ۇستەۋ، سودان كەيىن جارايدى باتىرماسىن باسىڭىز؛
• مەكەن جايلىق كىتاپتى جابىڭىز؛
ابونەنتىڭىزدىڭ جاۋاپ حاتتى قابىلداپ الۋ ءۇشىن:
• ءبىراز ۋاقىتتان كەيىن پوشتانى ۇستەۋ باتىرماسىن باسىپ، كەلەتىن قالتاسىنداعى قابىلداپ الىنعان حابارلامانى قاراپ شىعىڭىز.
حابارلاماعا جاۋاپ قايتارۋ جانە ونى قايتا جوندەۋ
ەلەكتروندى حابارلامانى قابىلداپ العاننان كەيىن ءسىز ونى جاۋاپ قايتارۋىڭىزعا، نە سول حابارلامانى باسقا ادامعا قايتا جونەلتۋىڭىزگە بولادى.
قابىلداپ العان حاتتى وقىعاننان كەيىن Microsoft Outlook Express باعدارلاماسى تەرەزەسىندە جاۋاپ قايتارۋ باتىرماسىن باسۋىڭىزعا بولادى. سوندا ءسىزدىڭ ابونەنتىڭىزدىڭ مەكەن جايى وزدىگىنەن كىمگە ورىسىنە ورنالاسادى، ال تاقىرىپ ورىسىندە ءسىز قابىلداپ العان حاتتىڭ تاقىرىبى Re دەگەن بەلگىمەن كورىنىس تابادى. ءسىز وزىڭىزگە ۇسىنىلعان تاقىرىپتى قالدىرۋىڭىزعا دا،وزگەرتۋىڭىزگە دە بولادى. حابارلامانى جازىپ بولعانىڭىزدان كەيىن جونەلتۋ باتىرماسىن باسىڭىز.
وزىڭىزگە كەلگەن حابارلامانى وزگە ادامعا جونەلتۋ ءۇشىن قايتا جونەلتۋ باتىرماسىن باسىڭىز. تاقىرىپ ورىسىندە سىزگە كەلگەن حاتتىڭ تاقىرىبى Fw-دەگەن بەلگىمەن قويىلادى،ال حابارلامالارعا ارنالعان ورىستە جونەلتۋ كۇنى تۋرالى دەرەكتەر، قابىلداپ الۋشىنىڭ مەكەن-جايى جانە ت.ب.، سونىمەن قاتار حابارلامانىڭ ءوزى كورىنىس تابادى. ەگەر حاتتا بىرىكتىرىلگەن فايلدار بار بولسا، ولار قايتا جونەلتىلەتىن حابارلاماعا وزدىگىنەن تىركەلەدى. كىمگە ورىسىندە وزىڭىزگە قاجەتتى ەلەكتروندى مەكەن جايدى ەنگىزىڭىز. جونەلتۋ باتىرماسى باسىلعاننان كەيىن حات ءسىز كورسەتكەن مەكەن جايعا قايتا جونەلتىلەدى.
حاتتارعا فايلداردى تىركەۋ
حاتقا بۇرىننان بار فايلدى، ول نە سىزبالىق كەسكىن، دىبىس ماتىندىك قۇجات، مۇراعات بولسىن، قوسا سالۋ قاجەت بولعان جاعدايدا Outlook Express باعدارلاماسىندا تىركەۋ ءامىرىن پايدالانا الامىز. وسى جەتەنىڭ كومەگىمەن ءسىز ءوز حاتىڭىزعا قاجەتتى فايلدى تىركەي الاسىز.
تىركەۋ باتىرماسىن باسقاننان كەيىن فايلداردى تاڭداۋعا ارنالعان سۇحبات تەرەزەسى اشىلادى. ءسىز وزىڭىزگە قاجەتتى فايلدى تاۋىپ، ونى بولەكتەپ الىپ، تىركەۋ ءامىرىنىڭ باتىرماسىن باسۋىڭىز كەرەك. وسى فايلدىڭ اتاۋى بىرىكتىرۋ جولىندا كورىنىس تابادى.
تىركەۋ جەتەسى كەز كەلگەن ءپىشىمدى فايلداردى جونەلتۋدى قامتاماسىز ەتە الادى.ادەتتە ءاربىر پوشتا جاشىگىندە تىركەلگەن فايلدار كولەمى بويىنشا بەلگىلى ءبىر شەكتەۋلەر بار.
حات جازۋ كەزىندەگى سىپايىلىق ەرەجەلەرى
ەلەكتروندى پوشتا – جىلدام بايلانىس جاساۋ قۇرالى دەگەن، ول قالاي بولسا جاسالسىن دەگەن ءسوز ەمەس. ەلەكتروندى حاتتار الماسۋدىڭ بەلگىلى ءبىر سىپايىلىق ەرەجەلەرى بار.
E-mail سىپايىلىق ەرەجەلەرى جەكە حاتتاردىڭ بارلىعىنا ءبىر تاۋلىك ىشىندە حاتتى وڭدەپ ۇلگەرمەسەڭىز:<<راحمەت، حاتىڭىزدى الدىم، سىزگە مىندەتتى تۇردە كەيىنىرەك جاۋاپ قايتارامىن >> دەپ جازىڭىز.
حابارلاماڭىزعا ءاردايىم تاقىرىپ دەگەن ءسوزدى كىرگىزىپ وتىرىڭىز. ول ەلەكتروندى حاتتى ىزدەۋ، سۇرىپتاۋ جانە باسقا دا ارەكەتتەر جۇرگىزىلەتىن كىلت بولىپ تابىلادى. حاتتىڭ تاقىرىبى - تۇتاس حابارلامانىڭ وزەگى. ءسىز بىرەۋدىڭ حاتىنا جاۋاپ قايتارىپ وتىرىپ، سۇحباتتىڭ نەگىزگى ويى وزگەرىپ كەتسە، سوعان سايكەس تاقىرىپتى دا وزگەرتىڭىز؛ال ەڭ دۇرىسى –جاڭا ماسەلەنى تالقىلاۋدى جاڭا حات جاساۋدان باستاۋ.
ءوز حابارلاماڭىزدىڭ كولەمىن وسى حات الماسۋدىڭ مازمۇنى مەن ماقساتىندا سايكەستەندىرىپ وتىرۋعا تىرىسىڭىز. ەگەر ءسىز جىلدام سۇراتۋ جىبەرىپ وتىرساڭىز، ونى قىسقا دا نۇسقا ەتىڭىز. مۇمكىندىگىنشە حات تاقىرىبىنان اۋىتقىماۋعا تىرىسىڭىز. ال ەگەر تالقىلانىپ وتىرعان ماسەلەلەر شەڭبەرىن كەڭەيتۋ نەمەسە باسقا تاقىرىپقا كوشۋ قاجەت بولسا، بۇل جاعدايدا كوبىنەسە حابارلامانى جاڭا تاقىرىبى بار جاڭا حات رەتىندە جونەلتكەن دۇرىس بولار. بۇل ءسىزدىڭ حاتىڭىزدى الۋشىلارعا ءتۇرلى تاقىرىپتاردى بولەك-بولەك قاراستىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
تۇتاس حابارلاما ءماتىنىن باس ارىپتەرمەن جازباساڭىز؛ وسىلايشا ەرەكشەلەنگەن بىرنەشە ءسوز وسى تۇستىڭ ماڭىزدىلىعىن اتاپ كورسەتەدى.
ءوز ءماتىنىڭىزدى ءمانى جاعىنان جەكە تاقىرىپشالارعا ءبولىپ، ءبىر ۇزىن سويلەمنىڭ ورنىنا بىرنەشە قىسقا سويلەم قۇراستىرۋعا ۇمتىلىڭىز.
سويلەمدەرىڭىزدى گرامماتيكالىق جاعىنان نەعۇرلىم ساۋاتتى ەتىپ قۇراستىرۋعا تىرىسىڭىز.
ەلەكتروندى پوشتا – بۇل تازا كۇيدەگى بايلانىس قۇرالى؛ قۇرىلىمى دۇرىس ەمەس نەمەسە ساۋاتسىز جازىلعان حابارلامالاردى وقۋ دا، ءتۇسىنۋ دە قيىن.
ءوز نەسيە كارتالارىڭىزدىڭ نومىرلەرىن ەلەكتروندىق حابارلاما ماتىنىندە جونەلتۋگە اباي بولىڭىز. ەلەكتروندى پوشتانى ورتا جولدان ارام پيعىلدى ادامدار ۇستاپ الىپ ول مالىمەتتەردى ءوز قاجەتىنە پايدالانۋى مۇمكىن ەكەنىن ۇمىتپاڭىز.
ءساندى حاتتاردى ازىرلەۋ
ەگەر ءسىزدىڭ پوشتالىق باعدارلاماڭىز حات مانەرىن ءساندى ەتىپ بەزەندىرۋدى (جۋان،قيعاش،ءقارىپ جانە ت.ب) قولدايتىن بولسا ءسىزدىڭ حاتىڭىزدى قابىلداپ الاتىن ادامنىڭ باعدارلاماسى دا ءدال سونداي ەكەنىنە كوز جەتكىزىپ الىڭىز. قازىرگى تاڭدا كوپتەگەن پوشتا باعدارلامالارى قاراپايىم ماتىندىك حابارلامادان باسقا ەشتەڭەنى قولدامايدى، ءبىراق ۋاقىت وتە كەلە جاعداي وزگەرۋى مۇمكىن.
Outlook Express باعدارلاماسىندا حاتتى ساندەۋگە بولادى،بۇل ءۇشىن جاساۋ تارماعىن تاڭداۋ كەرەك. اشىلعان سۇحبات تەرەزەسىندە ءپىشىم - ءوڭ تارماعىن تاڭداڭىز. ءوڭ تىزىمىندە سۋرەت ءتۇس جانە دىبىستى تاڭداۋعا بولادى.
ءپىشىم مازىرىندە حاتتىڭ ءوڭى رەتىندە بەرىلەتىن بلانكتى قولدانۋ ءامىرىن تاڭداڭىز.كەي كەزدەرى حاتتا كوڭىل-كۇيىمىزدى كورسەتكىمىز كەلەدى،سوندايدا ماتىنگە سمايليك كوڭىل-كۇي نىشاندارىن كىرىستىرۋ قاجەت. بۇل سيمۆولداردىڭ ءمانىن ءتۇسىنۋ ءۇشىن باسىڭىزدى ءسال سولعا ەڭكەيتىپ، نۇكتەلەردىڭ ورنىندا كوز تۇر دەپ ەلەستەتىپ كورسەڭىز بولعانى: -كادىمگى جىميىس؛ جەڭىل مىسقىل؛D وتە كۇلكىلى؛ - كوڭىلسىز جانە ت.ب. ەندى،ءتۇرلى سمايليكتەردى پايدالانىپ، ءسىز ەلەكتروندى حابارلامادا تەك ويلارىڭىزدى عانا ەمەس سەزىمدەرىڭىزدى دە بىلدىرە الاسىز.
Web-پوشتامەن جۇمىس ىستەۋ
Outlook Express-تەن باسقا دا كوپتەگەن پوشتالىق باعدارلامالار بار.
Mail.kz پوشتا سەرۆەرىن مىسالعا الا وتىرىپ Web - پوشتامەن جۇمىس ىستەۋ نەگىزدەرىن قاراستىرايىق. لوگين مەن قۇپيا ءسوزدى ەنگىزۋ كەزىندە ءسىز ءوز پوشتالىق سەرۆەرىڭىزدىڭ تەرەزەسىن كورەسىز. ەگەر ءسىز قۇپيا ءسوزدى ۇمىتىپ قالساڭىز جۇيە ونى ءسىز تىركەۋدەن ءوتۋ كەزىندە كورسەتكەن ساقتىق پوشتا جاشىگىنە جىبەرەدى.
بۇل ءۇشىن قۇپيا ءسوزدى ۇمىتىپ قالدىڭىز با؟ دەگەن سىلتەمەگە ءوتىپ، ءوز لوگينىڭىزدى ەنگىزىڭىز. قۇپيا ءسوز ساقتىق پوشتا جاشىگىنە جىبەرىلەدى.
• جاڭا حات – جاڭا حات قالىبىن اشادى
• قالتالار ءتىزىمى – «inbox-كەلەتىن» « outbox-كەتەتىن»قالتالارىنىڭ مازمۇنىن قاراپ شىعۋعا ارنالعان تەرەزە؛تەرەزەدە قالتاداعى حاتتار سانى جانە ولاردىڭ ىشىندە قانشاسى وقىلماعانى تۋرالى اقپارات كورىنەدى؛
• باپتاۋلار مەن سۇزگىلەر – پوشتا جاشىگىن باپتاۋعا جانە ونىڭ جۇمىسىن وزگەرتۋگە ارنالعان ءمازىر تارماقتارى.
• شىعۋ – پوشتا جاشىگىمەن جۇمىستى دۇرىس اياقتاۋعا ارنالعان.
• جاڭا حابارلاما جاساۋ ءۇشىن ءمازىردىڭ جاڭا حات تارماعىن تاڭداپ، پايدا بولعان تەرەزەدەگى ورىستەردى تولتىرۋ قاجەت
• قابىلداپ الۋشى – حاتتى قابىلداپ الاتىن ادامنىڭ ەلەكتروندىق مەكەن-جايى
• تاقىرىپ – حاتتىڭ تاقىرىبى
• كوشىرمە، جاسىرىن كوشىرمە – جىبەرىلەتىن حاتتىڭ كوشىرمەلەرىن قابىلداپ الۋشىلاردىڭ ەلەكتروندىق مەكەن-جايلارى.
تەرەزەنىڭ ەڭ تومەنگى جاعىندا ورنالاسقان ءورىس حات ءماتىنىن ەنگىزۋگە ارنالعان.
جونەلتۋ باتىرماسى حاتتى جونەلتۋ ءامىرىن ورىنداۋ ءۇشىن قولدانىلادى.
بارلىق قاجەتتى ورىستەردى تولتىرىپ، جونەلتۋ باتىرماسىن باسقاننان كەيىن حاتتىڭ جونەلتىلگەندىگى تۋرالى اعىلشىن تىلىندەگى حابارلامانى قامتيتىن قىزمەت تەرەزەسى پايدا بولادى. جاسىل ءتۇستى جازبا حاتتىڭ ءساتتى جونەلتىلگەنىن، ال قىزىل ءتۇس – جونەلتىلمەگەنىن بىلدىرەدى.
وسى ارەكەتتەردى اياقتاعاننان كەيىن قانشا حات كەلگەنى جانە ولاردىڭ قانشاسى وقىلماعانى جونىندە اقپارات شىعاتىن تەرەزە پايدا بولادى.
حاتتار تىزىمىنە ءوتۋ ءۇشىن inbox ءامىرىن شەرتەمىز.
باعانداردىڭ ماندەرىن قاراپ شىعامىز.
Status: حاتتىڭ وقىلعان وقىلماعانىن كورسەتەدى.
From: ءوز پوشتا جاشىگىن تىركەۋ كەزىندە ەنگىزگەن اۆتوردىڭ قولتاڭباسى.
Subject:حاتتىڭ تاقىرىبى.
بۇدان كەيىن حاتتىڭ كولەمى جانە حاتتى قابىلداپ العان كۇن ايى مەن ۋاقىتى كورسەتىلەدى.
حاتتىڭ مازمۇنىنا كوشۋ حاتتى جونەلتۋشىنى – From باعانىن شەرتەمىز.
حاتتاردىڭ بارلىعىن وقىپ بولعاننان كەيىن شىعۋ باتىرماسىن باسىپ، جاشىكتەن شىعامىز.
ەلەكتروندى پوشتامەن جۇمىس ىستەپ بولعاننان كەيىن Internet جەلىسىن اجىراتىپ قويىڭىز.
Microsoft Outlook Express
Outlook Express پروگرامماسىندا بىرىنشىدەن جازبالاردى تىركەۋ باپتاۋى بولىپ تابىلادى.
ول ءۇشىن سەرۆيس - ۋچەتنىە زاپيسي دەگەندە ينتەرنەتتەگى جازبالاردى تىركەۋ تەرەزەسى اشىلادى. پوشتا تەرەزەسىن شەرتىپ، قوسۋ – پوشتا كومانداسىن ورىنداڭىز. ەندى ينتەرنەتكە قوسۋ شەبەرى ىسكە قوسىلادى بۇل تەرەزەدە ءبىرىنشى اتىڭىزدى ەنگىزىپ دالەە باسىڭىز.
كەلەسى تەرەزەدە ەلەكتروندىق پوشتاڭىزدى جازىپ ءارى قاراي دالەە باتىرماسىن باساسىز.
ەندى سىزگە ەلەكتروندىق پوشتا سەرۆەرىن ورناتۋ قاجەت. الدىمەن سىزگە پوشتانى قابىلدايتىن حاتتاماسىن انىقتاپ الۋ قاجەت. رور3 حاتتاماسىنىڭ مۇمكىندىگى شەكتەۋلى، قازىرگى كەزدە كوپتەگەن پوشتالىق سەرۆەرلەر ءىمار حاتتاماسىن پايدالانۋدى ۇسىنادى.پوشتانى جونەلتۋ حاتتاماسى smtp بولادى.
حاتتامالاردى ورناتىپ بولعان سوڭ،ءسىز جۇيەگە قوسىلۋ ءۇشىن جازبالاردى تىركەۋ اتىن جانە جاسىرىن ءسوزدى ەنگىزۋىڭىز قاجەت.جازبالاردى تىركەۋ جولىنا ءوزىڭىزدىڭ تولىق پوچتا جاشىگىنىڭ ادرەسىن كورسەتەسىز،مىسالى، [email protected] جاسىرىن سوزگە پوچتا جاشىگىندەگى جاسىرىن ءسوزىن ەنگىزۋ كەرەك.
بارلىعىن ورىنداپ بولعان سوڭ، گوتوۆو باتىرماسىن شەرتەسىز.
بۇنىمەن پوشتانى باپتاۋ اياقتالعان جوق.
جازبالاردى تىركەۋىن باپتاپ بولعان سوڭ، قايتادان سىزگە سول جازبالاردى تىركەۋ تەرەزەسىن قايتا اشىپ، ودان قۇرىلعان پوشتالىق جازبالاردى تىركەۋىن بەلگىلەپ، سۆويستۆا باتىرماسىن شەرتكەندە قۇرىلعان پوشتالىق جازبالاردى تىركەۋىنىڭ قاسيەتتەر تەرەزەسى اشىلادى.
بۇل تەرەزەدە سىزگە قولدانۋشىنىڭ راستاۋىن تەكسەرۋ الدىنا بەلگىشە ورناتۋىڭىز كەرەك، سودان كەيىن باپتاۋ باتىرماسىن شەرتىپ پوشتانى جونەلتۋ سەرۆەرىن انىقتايسىز. ياعني كىرۋ ءۇشىن قولدانۋ دەگەندى بەلگىلەپ جازبالاردى تىركەۋ جولىنا پوشتاڭىزدى تولىق اتىن ەنگىزەسىز، ال جاسىرىن سوزگە پوشتالىق جاشىكتەگى جاسىرىن ءسوزدى ەنگىزىپ وك باتىرماسىن شەرتىڭىز.
ەندى سەرۆەردەگى پوشتاڭىزدى قابىلداۋعا جانە جونەلتۋگە بولادى.
وسى ءتاسىل ارقىلى پوشتاڭىزدى بىرنەشە سەرۆەرگە ورناتۋعا بولادى. تەك پوشتا جونەلتۋ كەزىندە جەكە جازبالاردى تاڭدايسىز، مىسالى، [email protected].
وسىمەن Microsoft Outlook Express پروگرامماسىنىڭ باپتاۋى اياقتالدى.
بەكىتۋ ساباعىمدى «اتىراۋ قالاسىنا ساياحات جاساۋ» دەپ الدىم.
اتىراۋ قالاسىنىڭ ءزاۋلىم عيماراتتارىن تاماشالاي وتىرىپ، ستۋدەنتتەر وزدەرىنە ۇناعان عيماراتتى تاڭدايدى. عيماراتقا كىرۋ ءۇشىن قويىلعان سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋى كەرەك. سۋرەتتەردى PowerPoint باعدارلاماسىنا دايىنداپ، ستۋدەنتتەرگە ۇسىندىم. ەلەكتروندى
1. پوچتا دەگەنىمىز نە؟
2. ەلەكتروندىق حاتتىڭ سترۋكتۋراسىن كورسەتىڭىز.
3. ەلەكتروندىق پوچتا ارقىلى فايلداردى قالاي جىبەرۋگە بولادى؟
4. ەلەكتروندىق پوشتانى قۇرۋ بارىسىن ايتىپ بەرىڭىز.
5. ەلەكتروندىق ادرەستىڭ سحەماسىن كورسەتىڭىز.
6. ەلەكتروندىق پوشتاعا تىركەلۋ جولىن كورسەتىڭىز.
7. كەلگەن حاتتى وقۋ ءۇشىن قانداي ارەكەتتەر ورىندايمىز.
8. پوشتاداعى فايلدى قالاي كوشىرىپ الامىز؟
9. لوگيننىڭ جازىلۋ سحەماسىن اتاڭىز.
10. پارول (جاسىرىن ءسوز) نە ءۇشىن قاجەت؟
اتىراۋ قالاسىنىڭ ءزاۋلىم عيماراتتارىن وسىنداي. كەلەسى ساباعىمىزدا باسقا دا عيماراتتارىمەن تانىسامىز.
قورىتىندىلاۋ.
ببب ستراتەگياسى بويىنشا قورىتىندىلاۋ. سوڭعى كەستەسىن تولتىرۋ.
باعالاۋ.
توپ باشىسى ساباققا قاتىناسقان وقۋشىلاردىڭ باعالارىن قويادى.
ۇيگە تاپسىرما
ءار وقۋشى ءوزىنىڭ جەكە پوشتاسىن قۇرىپ ماعان حات جولداۋ. وتىلگەن تاقىرىپ بويىنشا دايىندالۋ. قوسىمشا دەرەكتەر ىزدەۋ.
ساباقتىڭ ماقساتى:
ا) ينتەرنەت تۋرالى بىلىمدەرىن تولىقتىرۋ بارىسىندا، ەلەكتروندىق پوچتا تۋرالى ايتى. ەلەكتروندىق پوشتانىڭ قۇرىلىسىمەن تانىستىرۋ. مۇمكىندىكتەرىن ايتۋ. ەلەمەنتتەرىمەن تانىستىرۋ.
ءا) العان بىلىمدەرىن پراكتيكادا، ومىردە ءوز بەتىمەن قولدانۋعا داعدىلاندىرۋ. ينتەرنەتتىڭ بارلىق مۇمكىندىكتەرىن ءتيىمدى پايدالانۋدى قالىپتاستىرۋ. ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن دامىتۋ.
ب) شاپشاڭدىققا، دوستىققا، ۇيىمداستىرۋشىلىققا، باسقانىڭ پىكىرىن تىڭداپ، ءوز ويىن انىق جەتكىزۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ماتەريالدى ءتۇسىندىرۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى: ستو تەحنولوگياسىنىڭ ەلەمەنتتەرى، تۇسىندىرمەلى - بايانداۋ، سۇراق-جاۋاپ، توپپەن جۇمىس، ساياحات جاساۋ
ساباققا قولدانىلاتىن كورنەكىلىكتەر: سىزبالار، دك، پروەكتور،
ۇيىمداستىرۋ.
ستۋدەنتتەرمەن امانداسۋ، تەكسەرۋ. اۋديتوريا تازالىعىن باقىلاۋ. ساباققا دايىندىعىن قاداعالاۋ. ساباق بارىسىمەن تانىستىرۋ. 5 توپقا ءبولۋ.
ءۇي تاپسىرماسى
1. ينتەرنەت دەگەنىمىز نە؟
2. ينتەرنەتتىڭ قانداي قۇجاتتارىن بىلەسىزدەر؟
3. Web - بەتتەر دەگەنىمىز نە؟
4. گيپەرتەكست دەگەنىمىز نە جانە گيپەرتەكست گيپەرمەديادان ايىرماشىلىعى قانداي؟
5. Internet Explorer قىزمەتىن قالاي جىلدامداتۋعا بولادى؟
6. ينتەرنەت جەلىسىنەن فايلداردى قالاي كوشىرەمىز؟
7. قانداي ينتەرنەت فايلداردا ۆيرۋستار بولادى؟
8. ينتەرنەتتىڭ قانداي قىزمەتتەرىن بىلەسىڭدەر
9. ينتەرنەتتى پايدالانۋدىڭ سەبەبى نەدە؟
10. براۋزەر قانداي قىزمەت اتقارادى؟
جاڭا ماتەريالدى ءتۇسىندىرۋ
ببب ستراتەگياسى بويىنشا جۇمىس جاساۋ.
بىلەمىن. بىلگىم كەلەدى. بىلگەنىم
ستو تەحنولوگياسى بويىنشا جەگسو1 ستراتەگياسىن قولدانۋ.
تاراتىلعان ءماتىن.
ەلەكتروندىق پوچتا
ەلەكتروندىق پوشتا ينتەرنەتتىڭ اسا ماڭىزدى اقپاراتتى رەسۋرسى بولىپ تابىلادى. ەلەكتروندىق كوممۋنيكاسيالاردىڭ جاپپاي كوپشىلىك قۇرالى بولاتىندىعىنا قوسا، ول ارقىلى حالىقارالىق كومپيۋتەرلىك ەكى وندىعىنان حابارلار قابىلداۋعا نە جىبەرۋگە بولادى.
ەلەكتروندىق پوشتا كوپ جاعىنان كادىمگى پوشتا قىزمەتىنە ۇقساس. كوررەسپوندەنسيانى پايدالانۋشى ءوز جۇمىس ورنىندا پوشتا دايىنداۋ پروگرامماسىمەن نە كادىمگى ماتىندىك رەداكتورمەن دايىندايدى. سودان كەيىن پايدالانۋشى پوشتا جونەلتۋ پروگرامماسىن شاقىرتۋ كەرەك، سول ارقىلى جونەلتكىشتىك پوشتالىق سەرۆەرىنە حابار جىبەرىلەدى. ول ءوز كەزەگىندە ونى ادرەساتتىڭ پوشتالىق سەرۆەرىنە جىبەرىلەدى، وندا ارنايى پروگرامما پوشتانى سۇرىپتاۋمەن جانە اقىرعى پايدالانۋشىلاردىڭ جاشىكتەرىنە جىبەرۋمەن اينالىسادى.
ەلەكتروندىق پوشتانىڭ ەڭ ەلەۋلى ەرەكشەلىگى – ونىڭ جىلدامدىعى. ءبىراق ونى كوپشىلىك بىلە بەرمەيتىن باسقا دا ەرەكشەلىكتەرى بار. ەلەكتروندىق پوشتانىڭ جىلدامدىعى تەلەفونمەن بىردەي، ءبىراق مۇندا ەكى جاقتاعى ابونەنتتەردىڭ ءبىرى ءساتتى بولۋ قاجەت ەمەس. وعان قوسا مۇندا حابارلامانىڭ كوشىرمەسى جازباشا تۇردە جەتكىزىلەتىندىكتەن، ونى ساقتاپ قويۋعا، بىردەن بىرنەشە ابونەنتكە بەرۋگە نەمەسە ارى قاراي تاعى دا باسقالارعا جەتكىزۋگە بولادى. ەلەكتروندىق پوشتانىڭ حاتتان دا باسقا سۋرەت، بەينەلىك مالىمەت، دىبىس، پروگرامما ت.ب. اقپارات تۇرلەرىن دە تاسىمالداي الاتىن ايتۋ كەرەك.
وسىلاردىڭ ءبارى دە جەر شارىنىڭ كەز كەلگەن نۇكتەسىنە بىرنەشە مينۋت ىشىندە مىندەتتى تۇردە جىلدام جەتكىزىلەدى.
ەلەكتروندىق پوشتا جۇيەسى ءۇش بولىكتەن تۇرادى:
- قولدانۋشى اگەنتى - ءاربىر تۇتىنۋشىعا مالىمەتتەردى وقۋعا جانە جاڭاسىن قۇراستىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى؛
- تاسىمالداۋ اگەنتى – مالىمەتتەردى ءبىر كومپيۋتەردەن ەكىنشى كومپيۋتەرگە جەتكىزەدى؛
- جەتكىزۋ اگەنتى – مالىمەتتەردى ونىڭ الۋشىلاردىڭ پوشتا جاشىگىنە سالىپ كەتەدى.
كومپيۋتەرگە پوشتا قىزمەتىن ورناتىپ ونى پايدالانۋ وپەراسيالىق جۇيەنى العاش رەت كومپيۋتەرگە جازعاندا نەمەسە كەيىنەن قاجەت بولعاندا قوسىمشا جۇرگىزۋگە بولادى.
پوشتانى ورناتىپ ونىڭ جۇمىس ىستەۋى ءۇشىن:
- اقپاراتتىق قۇرالدار – مودەم كەرەك نەمەسە ءوز پوشتا سەرۆەرى بار جەرگىلىكتى جەلىگە قوسىلۋ قاجەت.
- كومپيۋتەرىڭىز ەلەكتروندىق پوشتا پروتوكولدارىن سۇيەمەلدەيتىن بولۋى ءتيىس، ول ءۇشىن كومپيۋتەردە تسر/ءىر پروتوكولى بۇرىن ورناتىلعاندىعى تەكسەرىلۋى كەرەك.
ەلەكتروندىق پوشتا (ەپ) كومپيۋتەرى ارقىلى قاشىقتا ورنالاسقان ابونەنتتەرگە حات ءتۇرلى باسقا مالىمەتتەر جىبەرۋمەن ولاردى قابىلداۋ پروگرامماسى.مالىمەتتى سەرۆەر ارقىلى تەز تاراتىپ قابىلداۋعا بولادى.وسى سەبەپتى ەپ-نىڭ كادىمگى پوشتادان ارتىقشىلىعى ءسوزسىز.
ەلەكتروندىق پوشتا قۇرۋ بارىسىندا الدىمەن قاي پوشتالىق سەرۆەردى پايدالاناسىز سونى انىقتاپ الىڭىز. وسى سەرۆەردىڭ بىرەۋىن اشىپ، الدىمەن پوشتا جاشىگىن دايىنداپ الۋىڭىز قاجەت، ول ءۇشىن پوشتالىق سەرۆەردى ءوزىڭىز قۇراتىن پوشتا اتىن جانە جاسىرىن ءسوزدى ەنگىزىپ تىركەۋ باتىرماسىن شەرتىڭىز.
سەرۆەردە پوشتا جاشىگىن قۇرىپ بولعان سوڭ، Microsoft Outlook Express پروگرامماسىن باپتاۋىڭىز كەرەك. بۇل پروگرامما ارقىلى پوشتانى قابىلداپ جانە جونەلتىپ الاسىز.
ەلەكتروندىق پوشتانىڭ ادرەسى جەلىلىك كومپيۋتەردىڭ ادرەسىنە ۇقساس بولىپ كەلەدى.
مىسالى: [email protected]، [email protected]
حاتتاردى ازىرلەۋ، جونەلتۋ جانە قابىلداۋ
ەلەكتروندى پوشتا حابارلامالارى بىردەي پىشىمگە يە، سوندىقتان، ەگەر ءاربىر ەلەمەنتتىڭ نە ءۇشىن قاجەت ەكەنىن تۇسىنسەڭىز، كەز كەلگەن قوسىمشا كومەگىمەن ەلەكتروندى حابارلامالار جونەلتىپ، قابىلداي الۋ ءسىز ءۇشىن قيىندىق تۋعىزباسى انىق.
ەلەكتروندى حابارلامالاردىڭ نەگىزگى ەلەمەنتتەرى:
كىمگە: قابىلداپ الۋشىنىڭ ەلەكتروندىق مەكەن جايى.
كوشىرمە: وسى حاتتىڭ كوشىرمەسىن جونەلتكىڭىز كەلسە وزگە قابىلداپ الۋشىنىڭ ەلەكتروندى مەكەن جايى كورسەتىلەتىن ءورىس.
جاسىرىن كوشىرمە: كادىمگى كوشىرمەدەن اۋمايدى، تەك ءبىر ايىرماشىلىعى – حاتتىڭ كوشىرمەسى وزگە قابىلداپ الۋشىعا جىبەرىلگەننەن ادرەسات بىلمەيدى.
تاقىرىپ: قابىلداپ الۋشىنىڭ كومپيۋتەردەگى جاڭا حاتتار تىزىمىندە پايدا بولاتىن ءسىزدىڭ حاتىڭىزدا تالقىلاناتىن ماسەلە
بىرىكتىرۋ:تىركەمەلەر(ءسىز ەلەكتروندى حابارلاماعا سىزبالىق كەسكىندەر، دىبىس، باعدارلامالار مەن قۇجاتتار سياقتى فايلداردى تىركەي الاسىز).
حات ءورىسى: ءسىز حابارلامانى ازىرلەيتىن كەڭىستىك.
ءوز حابارلاماڭىزدى قابىلداپ الىپ، قاراپ شىعۋ ءۇشىن:
• Microsoft Outlook Express باعدارلاماسى تەرەزەسىندە كەلەتىن(ۆحودياششيي) تارماعىن شەرتىڭىز
• پوشتا جەتكىزۋ باتىرماسىن شەرتىپ، كەلەتىن حاتتارعا ارنالعان تەرەزەدە ءسىزدىڭ حاتىڭىز پايدا بولۋى ءتيىس. ول بىردەن ەمەس، بىرنەشە مينۋت وتكەننەن كەيىن دە كەلۋى مۇمكىن، ءبىراق كوپتەگەن جاعدايلاردا ءوز حاتتارىڭىزدى سىزگە قايتا جونەلتۋ ءۇشىن ساناۋلى سەكۋندتار عانا جۇمسالادى.
• قابىلداپ العان حاتتى شەرتىپ، ونى قاراپ شىعىڭىز. ەگەر حاتتى ەكى رەت شەرتسە، ول جاڭا تەرەزەدە اشىلادى.
ءوز ابونەنتىڭىزدىڭ ەلەكتروندى پوشتا مەكەن جايىن مەكەن جايلىق كىتاپقا جازۋ ءۇشىن:
• قۇرالدار ۇستەلىندەگى مەكەن جايلىق كىتاپ باتىرماسىن باسىپ نەمەسە قۇرالدار – مەكەن جايلىق كىتاپ كومانداسىن ورىنداپ مەكەن جايلىق كىتاپتى اشىڭىز؛
• مەكەن جاي جاساۋ باتىرماسىن باسىڭىز:
• سوعان سايكەس ورىستە ادرەساتىڭىزدىڭ اتىن، تەگىن جانە اكەسىنىڭ اتىن ەنگىزىڭىز؛
• كورىنىس ورىسىندە ادرەساتقا قالاي جۇگىنەتىنىڭزى جازىپ قويىڭىز
• ەلەكتروندى پوشتا مەكەن جايى ورىسىندە سوعان سايكەس ەلەكتروندى پوشتا مەكەن جايىن ەنگىزىڭىز
• ۇستەۋ، سودان كەيىن جارايدى باتىرماسىن باسىڭىز؛
• مەكەن جايلىق كىتاپتى جابىڭىز؛
ابونەنتىڭىزدىڭ جاۋاپ حاتتى قابىلداپ الۋ ءۇشىن:
• ءبىراز ۋاقىتتان كەيىن پوشتانى ۇستەۋ باتىرماسىن باسىپ، كەلەتىن قالتاسىنداعى قابىلداپ الىنعان حابارلامانى قاراپ شىعىڭىز.
حابارلاماعا جاۋاپ قايتارۋ جانە ونى قايتا جوندەۋ
ەلەكتروندى حابارلامانى قابىلداپ العاننان كەيىن ءسىز ونى جاۋاپ قايتارۋىڭىزعا، نە سول حابارلامانى باسقا ادامعا قايتا جونەلتۋىڭىزگە بولادى.
قابىلداپ العان حاتتى وقىعاننان كەيىن Microsoft Outlook Express باعدارلاماسى تەرەزەسىندە جاۋاپ قايتارۋ باتىرماسىن باسۋىڭىزعا بولادى. سوندا ءسىزدىڭ ابونەنتىڭىزدىڭ مەكەن جايى وزدىگىنەن كىمگە ورىسىنە ورنالاسادى، ال تاقىرىپ ورىسىندە ءسىز قابىلداپ العان حاتتىڭ تاقىرىبى Re دەگەن بەلگىمەن كورىنىس تابادى. ءسىز وزىڭىزگە ۇسىنىلعان تاقىرىپتى قالدىرۋىڭىزعا دا،وزگەرتۋىڭىزگە دە بولادى. حابارلامانى جازىپ بولعانىڭىزدان كەيىن جونەلتۋ باتىرماسىن باسىڭىز.
وزىڭىزگە كەلگەن حابارلامانى وزگە ادامعا جونەلتۋ ءۇشىن قايتا جونەلتۋ باتىرماسىن باسىڭىز. تاقىرىپ ورىسىندە سىزگە كەلگەن حاتتىڭ تاقىرىبى Fw-دەگەن بەلگىمەن قويىلادى،ال حابارلامالارعا ارنالعان ورىستە جونەلتۋ كۇنى تۋرالى دەرەكتەر، قابىلداپ الۋشىنىڭ مەكەن-جايى جانە ت.ب.، سونىمەن قاتار حابارلامانىڭ ءوزى كورىنىس تابادى. ەگەر حاتتا بىرىكتىرىلگەن فايلدار بار بولسا، ولار قايتا جونەلتىلەتىن حابارلاماعا وزدىگىنەن تىركەلەدى. كىمگە ورىسىندە وزىڭىزگە قاجەتتى ەلەكتروندى مەكەن جايدى ەنگىزىڭىز. جونەلتۋ باتىرماسى باسىلعاننان كەيىن حات ءسىز كورسەتكەن مەكەن جايعا قايتا جونەلتىلەدى.
حاتتارعا فايلداردى تىركەۋ
حاتقا بۇرىننان بار فايلدى، ول نە سىزبالىق كەسكىن، دىبىس ماتىندىك قۇجات، مۇراعات بولسىن، قوسا سالۋ قاجەت بولعان جاعدايدا Outlook Express باعدارلاماسىندا تىركەۋ ءامىرىن پايدالانا الامىز. وسى جەتەنىڭ كومەگىمەن ءسىز ءوز حاتىڭىزعا قاجەتتى فايلدى تىركەي الاسىز.
تىركەۋ باتىرماسىن باسقاننان كەيىن فايلداردى تاڭداۋعا ارنالعان سۇحبات تەرەزەسى اشىلادى. ءسىز وزىڭىزگە قاجەتتى فايلدى تاۋىپ، ونى بولەكتەپ الىپ، تىركەۋ ءامىرىنىڭ باتىرماسىن باسۋىڭىز كەرەك. وسى فايلدىڭ اتاۋى بىرىكتىرۋ جولىندا كورىنىس تابادى.
تىركەۋ جەتەسى كەز كەلگەن ءپىشىمدى فايلداردى جونەلتۋدى قامتاماسىز ەتە الادى.ادەتتە ءاربىر پوشتا جاشىگىندە تىركەلگەن فايلدار كولەمى بويىنشا بەلگىلى ءبىر شەكتەۋلەر بار.
حات جازۋ كەزىندەگى سىپايىلىق ەرەجەلەرى
ەلەكتروندى پوشتا – جىلدام بايلانىس جاساۋ قۇرالى دەگەن، ول قالاي بولسا جاسالسىن دەگەن ءسوز ەمەس. ەلەكتروندى حاتتار الماسۋدىڭ بەلگىلى ءبىر سىپايىلىق ەرەجەلەرى بار.
E-mail سىپايىلىق ەرەجەلەرى جەكە حاتتاردىڭ بارلىعىنا ءبىر تاۋلىك ىشىندە حاتتى وڭدەپ ۇلگەرمەسەڭىز:<<راحمەت، حاتىڭىزدى الدىم، سىزگە مىندەتتى تۇردە كەيىنىرەك جاۋاپ قايتارامىن >> دەپ جازىڭىز.
حابارلاماڭىزعا ءاردايىم تاقىرىپ دەگەن ءسوزدى كىرگىزىپ وتىرىڭىز. ول ەلەكتروندى حاتتى ىزدەۋ، سۇرىپتاۋ جانە باسقا دا ارەكەتتەر جۇرگىزىلەتىن كىلت بولىپ تابىلادى. حاتتىڭ تاقىرىبى - تۇتاس حابارلامانىڭ وزەگى. ءسىز بىرەۋدىڭ حاتىنا جاۋاپ قايتارىپ وتىرىپ، سۇحباتتىڭ نەگىزگى ويى وزگەرىپ كەتسە، سوعان سايكەس تاقىرىپتى دا وزگەرتىڭىز؛ال ەڭ دۇرىسى –جاڭا ماسەلەنى تالقىلاۋدى جاڭا حات جاساۋدان باستاۋ.
ءوز حابارلاماڭىزدىڭ كولەمىن وسى حات الماسۋدىڭ مازمۇنى مەن ماقساتىندا سايكەستەندىرىپ وتىرۋعا تىرىسىڭىز. ەگەر ءسىز جىلدام سۇراتۋ جىبەرىپ وتىرساڭىز، ونى قىسقا دا نۇسقا ەتىڭىز. مۇمكىندىگىنشە حات تاقىرىبىنان اۋىتقىماۋعا تىرىسىڭىز. ال ەگەر تالقىلانىپ وتىرعان ماسەلەلەر شەڭبەرىن كەڭەيتۋ نەمەسە باسقا تاقىرىپقا كوشۋ قاجەت بولسا، بۇل جاعدايدا كوبىنەسە حابارلامانى جاڭا تاقىرىبى بار جاڭا حات رەتىندە جونەلتكەن دۇرىس بولار. بۇل ءسىزدىڭ حاتىڭىزدى الۋشىلارعا ءتۇرلى تاقىرىپتاردى بولەك-بولەك قاراستىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
تۇتاس حابارلاما ءماتىنىن باس ارىپتەرمەن جازباساڭىز؛ وسىلايشا ەرەكشەلەنگەن بىرنەشە ءسوز وسى تۇستىڭ ماڭىزدىلىعىن اتاپ كورسەتەدى.
ءوز ءماتىنىڭىزدى ءمانى جاعىنان جەكە تاقىرىپشالارعا ءبولىپ، ءبىر ۇزىن سويلەمنىڭ ورنىنا بىرنەشە قىسقا سويلەم قۇراستىرۋعا ۇمتىلىڭىز.
سويلەمدەرىڭىزدى گرامماتيكالىق جاعىنان نەعۇرلىم ساۋاتتى ەتىپ قۇراستىرۋعا تىرىسىڭىز.
ەلەكتروندى پوشتا – بۇل تازا كۇيدەگى بايلانىس قۇرالى؛ قۇرىلىمى دۇرىس ەمەس نەمەسە ساۋاتسىز جازىلعان حابارلامالاردى وقۋ دا، ءتۇسىنۋ دە قيىن.
ءوز نەسيە كارتالارىڭىزدىڭ نومىرلەرىن ەلەكتروندىق حابارلاما ماتىنىندە جونەلتۋگە اباي بولىڭىز. ەلەكتروندى پوشتانى ورتا جولدان ارام پيعىلدى ادامدار ۇستاپ الىپ ول مالىمەتتەردى ءوز قاجەتىنە پايدالانۋى مۇمكىن ەكەنىن ۇمىتپاڭىز.
ءساندى حاتتاردى ازىرلەۋ
ەگەر ءسىزدىڭ پوشتالىق باعدارلاماڭىز حات مانەرىن ءساندى ەتىپ بەزەندىرۋدى (جۋان،قيعاش،ءقارىپ جانە ت.ب) قولدايتىن بولسا ءسىزدىڭ حاتىڭىزدى قابىلداپ الاتىن ادامنىڭ باعدارلاماسى دا ءدال سونداي ەكەنىنە كوز جەتكىزىپ الىڭىز. قازىرگى تاڭدا كوپتەگەن پوشتا باعدارلامالارى قاراپايىم ماتىندىك حابارلامادان باسقا ەشتەڭەنى قولدامايدى، ءبىراق ۋاقىت وتە كەلە جاعداي وزگەرۋى مۇمكىن.
Outlook Express باعدارلاماسىندا حاتتى ساندەۋگە بولادى،بۇل ءۇشىن جاساۋ تارماعىن تاڭداۋ كەرەك. اشىلعان سۇحبات تەرەزەسىندە ءپىشىم - ءوڭ تارماعىن تاڭداڭىز. ءوڭ تىزىمىندە سۋرەت ءتۇس جانە دىبىستى تاڭداۋعا بولادى.
ءپىشىم مازىرىندە حاتتىڭ ءوڭى رەتىندە بەرىلەتىن بلانكتى قولدانۋ ءامىرىن تاڭداڭىز.كەي كەزدەرى حاتتا كوڭىل-كۇيىمىزدى كورسەتكىمىز كەلەدى،سوندايدا ماتىنگە سمايليك كوڭىل-كۇي نىشاندارىن كىرىستىرۋ قاجەت. بۇل سيمۆولداردىڭ ءمانىن ءتۇسىنۋ ءۇشىن باسىڭىزدى ءسال سولعا ەڭكەيتىپ، نۇكتەلەردىڭ ورنىندا كوز تۇر دەپ ەلەستەتىپ كورسەڭىز بولعانى: -كادىمگى جىميىس؛ جەڭىل مىسقىل؛D وتە كۇلكىلى؛ - كوڭىلسىز جانە ت.ب. ەندى،ءتۇرلى سمايليكتەردى پايدالانىپ، ءسىز ەلەكتروندى حابارلامادا تەك ويلارىڭىزدى عانا ەمەس سەزىمدەرىڭىزدى دە بىلدىرە الاسىز.
Web-پوشتامەن جۇمىس ىستەۋ
Outlook Express-تەن باسقا دا كوپتەگەن پوشتالىق باعدارلامالار بار.
Mail.kz پوشتا سەرۆەرىن مىسالعا الا وتىرىپ Web - پوشتامەن جۇمىس ىستەۋ نەگىزدەرىن قاراستىرايىق. لوگين مەن قۇپيا ءسوزدى ەنگىزۋ كەزىندە ءسىز ءوز پوشتالىق سەرۆەرىڭىزدىڭ تەرەزەسىن كورەسىز. ەگەر ءسىز قۇپيا ءسوزدى ۇمىتىپ قالساڭىز جۇيە ونى ءسىز تىركەۋدەن ءوتۋ كەزىندە كورسەتكەن ساقتىق پوشتا جاشىگىنە جىبەرەدى.
بۇل ءۇشىن قۇپيا ءسوزدى ۇمىتىپ قالدىڭىز با؟ دەگەن سىلتەمەگە ءوتىپ، ءوز لوگينىڭىزدى ەنگىزىڭىز. قۇپيا ءسوز ساقتىق پوشتا جاشىگىنە جىبەرىلەدى.
• جاڭا حات – جاڭا حات قالىبىن اشادى
• قالتالار ءتىزىمى – «inbox-كەلەتىن» « outbox-كەتەتىن»قالتالارىنىڭ مازمۇنىن قاراپ شىعۋعا ارنالعان تەرەزە؛تەرەزەدە قالتاداعى حاتتار سانى جانە ولاردىڭ ىشىندە قانشاسى وقىلماعانى تۋرالى اقپارات كورىنەدى؛
• باپتاۋلار مەن سۇزگىلەر – پوشتا جاشىگىن باپتاۋعا جانە ونىڭ جۇمىسىن وزگەرتۋگە ارنالعان ءمازىر تارماقتارى.
• شىعۋ – پوشتا جاشىگىمەن جۇمىستى دۇرىس اياقتاۋعا ارنالعان.
• جاڭا حابارلاما جاساۋ ءۇشىن ءمازىردىڭ جاڭا حات تارماعىن تاڭداپ، پايدا بولعان تەرەزەدەگى ورىستەردى تولتىرۋ قاجەت
• قابىلداپ الۋشى – حاتتى قابىلداپ الاتىن ادامنىڭ ەلەكتروندىق مەكەن-جايى
• تاقىرىپ – حاتتىڭ تاقىرىبى
• كوشىرمە، جاسىرىن كوشىرمە – جىبەرىلەتىن حاتتىڭ كوشىرمەلەرىن قابىلداپ الۋشىلاردىڭ ەلەكتروندىق مەكەن-جايلارى.
تەرەزەنىڭ ەڭ تومەنگى جاعىندا ورنالاسقان ءورىس حات ءماتىنىن ەنگىزۋگە ارنالعان.
جونەلتۋ باتىرماسى حاتتى جونەلتۋ ءامىرىن ورىنداۋ ءۇشىن قولدانىلادى.
بارلىق قاجەتتى ورىستەردى تولتىرىپ، جونەلتۋ باتىرماسىن باسقاننان كەيىن حاتتىڭ جونەلتىلگەندىگى تۋرالى اعىلشىن تىلىندەگى حابارلامانى قامتيتىن قىزمەت تەرەزەسى پايدا بولادى. جاسىل ءتۇستى جازبا حاتتىڭ ءساتتى جونەلتىلگەنىن، ال قىزىل ءتۇس – جونەلتىلمەگەنىن بىلدىرەدى.
وسى ارەكەتتەردى اياقتاعاننان كەيىن قانشا حات كەلگەنى جانە ولاردىڭ قانشاسى وقىلماعانى جونىندە اقپارات شىعاتىن تەرەزە پايدا بولادى.
حاتتار تىزىمىنە ءوتۋ ءۇشىن inbox ءامىرىن شەرتەمىز.
باعانداردىڭ ماندەرىن قاراپ شىعامىز.
Status: حاتتىڭ وقىلعان وقىلماعانىن كورسەتەدى.
From: ءوز پوشتا جاشىگىن تىركەۋ كەزىندە ەنگىزگەن اۆتوردىڭ قولتاڭباسى.
Subject:حاتتىڭ تاقىرىبى.
بۇدان كەيىن حاتتىڭ كولەمى جانە حاتتى قابىلداپ العان كۇن ايى مەن ۋاقىتى كورسەتىلەدى.
حاتتىڭ مازمۇنىنا كوشۋ حاتتى جونەلتۋشىنى – From باعانىن شەرتەمىز.
حاتتاردىڭ بارلىعىن وقىپ بولعاننان كەيىن شىعۋ باتىرماسىن باسىپ، جاشىكتەن شىعامىز.
ەلەكتروندى پوشتامەن جۇمىس ىستەپ بولعاننان كەيىن Internet جەلىسىن اجىراتىپ قويىڭىز.
Microsoft Outlook Express
Outlook Express پروگرامماسىندا بىرىنشىدەن جازبالاردى تىركەۋ باپتاۋى بولىپ تابىلادى.
ول ءۇشىن سەرۆيس - ۋچەتنىە زاپيسي دەگەندە ينتەرنەتتەگى جازبالاردى تىركەۋ تەرەزەسى اشىلادى. پوشتا تەرەزەسىن شەرتىپ، قوسۋ – پوشتا كومانداسىن ورىنداڭىز. ەندى ينتەرنەتكە قوسۋ شەبەرى ىسكە قوسىلادى بۇل تەرەزەدە ءبىرىنشى اتىڭىزدى ەنگىزىپ دالەە باسىڭىز.
كەلەسى تەرەزەدە ەلەكتروندىق پوشتاڭىزدى جازىپ ءارى قاراي دالەە باتىرماسىن باساسىز.
ەندى سىزگە ەلەكتروندىق پوشتا سەرۆەرىن ورناتۋ قاجەت. الدىمەن سىزگە پوشتانى قابىلدايتىن حاتتاماسىن انىقتاپ الۋ قاجەت. رور3 حاتتاماسىنىڭ مۇمكىندىگى شەكتەۋلى، قازىرگى كەزدە كوپتەگەن پوشتالىق سەرۆەرلەر ءىمار حاتتاماسىن پايدالانۋدى ۇسىنادى.پوشتانى جونەلتۋ حاتتاماسى smtp بولادى.
حاتتامالاردى ورناتىپ بولعان سوڭ،ءسىز جۇيەگە قوسىلۋ ءۇشىن جازبالاردى تىركەۋ اتىن جانە جاسىرىن ءسوزدى ەنگىزۋىڭىز قاجەت.جازبالاردى تىركەۋ جولىنا ءوزىڭىزدىڭ تولىق پوچتا جاشىگىنىڭ ادرەسىن كورسەتەسىز،مىسالى، [email protected] جاسىرىن سوزگە پوچتا جاشىگىندەگى جاسىرىن ءسوزىن ەنگىزۋ كەرەك.
بارلىعىن ورىنداپ بولعان سوڭ، گوتوۆو باتىرماسىن شەرتەسىز.
بۇنىمەن پوشتانى باپتاۋ اياقتالعان جوق.
جازبالاردى تىركەۋىن باپتاپ بولعان سوڭ، قايتادان سىزگە سول جازبالاردى تىركەۋ تەرەزەسىن قايتا اشىپ، ودان قۇرىلعان پوشتالىق جازبالاردى تىركەۋىن بەلگىلەپ، سۆويستۆا باتىرماسىن شەرتكەندە قۇرىلعان پوشتالىق جازبالاردى تىركەۋىنىڭ قاسيەتتەر تەرەزەسى اشىلادى.
بۇل تەرەزەدە سىزگە قولدانۋشىنىڭ راستاۋىن تەكسەرۋ الدىنا بەلگىشە ورناتۋىڭىز كەرەك، سودان كەيىن باپتاۋ باتىرماسىن شەرتىپ پوشتانى جونەلتۋ سەرۆەرىن انىقتايسىز. ياعني كىرۋ ءۇشىن قولدانۋ دەگەندى بەلگىلەپ جازبالاردى تىركەۋ جولىنا پوشتاڭىزدى تولىق اتىن ەنگىزەسىز، ال جاسىرىن سوزگە پوشتالىق جاشىكتەگى جاسىرىن ءسوزدى ەنگىزىپ وك باتىرماسىن شەرتىڭىز.
ەندى سەرۆەردەگى پوشتاڭىزدى قابىلداۋعا جانە جونەلتۋگە بولادى.
وسى ءتاسىل ارقىلى پوشتاڭىزدى بىرنەشە سەرۆەرگە ورناتۋعا بولادى. تەك پوشتا جونەلتۋ كەزىندە جەكە جازبالاردى تاڭدايسىز، مىسالى، [email protected].
وسىمەن Microsoft Outlook Express پروگرامماسىنىڭ باپتاۋى اياقتالدى.
بەكىتۋ ساباعىمدى «اتىراۋ قالاسىنا ساياحات جاساۋ» دەپ الدىم.
اتىراۋ قالاسىنىڭ ءزاۋلىم عيماراتتارىن تاماشالاي وتىرىپ، ستۋدەنتتەر وزدەرىنە ۇناعان عيماراتتى تاڭدايدى. عيماراتقا كىرۋ ءۇشىن قويىلعان سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋى كەرەك. سۋرەتتەردى PowerPoint باعدارلاماسىنا دايىنداپ، ستۋدەنتتەرگە ۇسىندىم. ەلەكتروندى
1. پوچتا دەگەنىمىز نە؟
2. ەلەكتروندىق حاتتىڭ سترۋكتۋراسىن كورسەتىڭىز.
3. ەلەكتروندىق پوچتا ارقىلى فايلداردى قالاي جىبەرۋگە بولادى؟
4. ەلەكتروندىق پوشتانى قۇرۋ بارىسىن ايتىپ بەرىڭىز.
5. ەلەكتروندىق ادرەستىڭ سحەماسىن كورسەتىڭىز.
6. ەلەكتروندىق پوشتاعا تىركەلۋ جولىن كورسەتىڭىز.
7. كەلگەن حاتتى وقۋ ءۇشىن قانداي ارەكەتتەر ورىندايمىز.
8. پوشتاداعى فايلدى قالاي كوشىرىپ الامىز؟
9. لوگيننىڭ جازىلۋ سحەماسىن اتاڭىز.
10. پارول (جاسىرىن ءسوز) نە ءۇشىن قاجەت؟
اتىراۋ قالاسىنىڭ ءزاۋلىم عيماراتتارىن وسىنداي. كەلەسى ساباعىمىزدا باسقا دا عيماراتتارىمەن تانىسامىز.
قورىتىندىلاۋ.
ببب ستراتەگياسى بويىنشا قورىتىندىلاۋ. سوڭعى كەستەسىن تولتىرۋ.
باعالاۋ.
توپ باشىسى ساباققا قاتىناسقان وقۋشىلاردىڭ باعالارىن قويادى.
ۇيگە تاپسىرما
ءار وقۋشى ءوزىنىڭ جەكە پوشتاسىن قۇرىپ ماعان حات جولداۋ. وتىلگەن تاقىرىپ بويىنشا دايىندالۋ. قوسىمشا دەرەكتەر ىزدەۋ.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ۇيسىندەردىڭ شارۋاشىلىعى مەن تۇرمىسى.
-
تاربيە ساعاتى «قۇقىقتىق تاربيە جانە قۇقىقتىق جىگەر»
