«ەرلىكتىڭ ارقاۋى، ەلدىكتىڭ باستاۋى – قازاق حاندىعى» (قازاق حاندىعىنا – 550 جىل)
«ەرلىكتىڭ ارقاۋى، ەلدىكتىڭ باستاۋى – قازاق حاندىعى» (قازاق حاندىعىنا – 550 جىل)
كۇي:
1 - جۇرگىزۋشى: دوسەكەش تۇرار 9 «ۆ» كلاسس وقۋشىسى
2 - جۇرگىزۋشى: جىلقايداروۆا ايانا 9 «ءا» كلاسس وقۋشىسى
1 - جۇرگىزۋشى: اسسالاۋماعالەيكۋم! ەگەمەندى ەلىمىزدىڭ ەڭسەسى بيىك ۇرپاقتارى!
2 - جۇرگىزۋشى: قايىرلى كۇن! ءقادىرلى قوناقتار، ۇستازدار، وقۋشىلار!
1 - جۇرگىزۋشى: ءبىز جالپى ۇلتتىق يدەيامىز – ماڭگىلىك ەلدى باستى باعدار ەتىپ، تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ دامۋ داڭعىلىن نۇرلى جولعا اينالدىردىق. ماڭگىلىك ەل – ەلدىڭ بىرىكتىرۋشى كۇشى، ەشقاشان تاۋسىلماس قۋات كوزى.
2 - جۇرگىزۋشى: 2015 جىل – ۇلتتىق تاريحىمىزدى ۇلىقتاۋ جانە بۇگىنگى بيىكتەرىمىزدى باعالاۋ تۇرعىسىنان مەرەيلى بەلەستەر جىلى. سونىڭ ىشىندە قازاق حاندىعىنىڭ 550 جىلدىعىنا وراي وتكىزىلگەلى وتىرعان «ەرلىكتىڭ ارقاۋى، ەلدىكتىڭ باستاۋى – قازاق حاندىعى» اتتى تاريحي كەشىمىزگە قوش كەلدىڭىزدەر!
ءان:
كورىنىس: اتا مەن نەمەرەسى. اتا - نەمەرە -
«قازاق ەلى - ماڭگىلىك ەل» ولەڭ وقىلادى. (6 وقۋشى)
ءبىز قازاقپىز!
ەجەلدەن - اق قازاق بولىپ اتالعان،
قاتال بولدى ءار كۇن، ءار ءتۇن، اتار تاڭ
كۇيدىرسە دە ىزعارلى اياز، جالىندى وت،
ەل بوپ كەلدىك، قالىپ قويماي قاتاردان.
كەرەگىمدى الۋ ءۇشىن جاھاننان،
بەيىمدەلدىم زامانىما جاڭارعان.
ساداق تارتىپ، وق جونۋدى ۇيرەنىپ،
تاربيە الدىم ءتالىمى مول اتامنان.
و، ءتاڭىرىم تانىپ بىلمەي ءبىزدى جۇرت،
ءار ءتۇرلى اتپەن وزدەرىنشە اتاعان.
سكيفتەر دەپ گەرودوت بىزگە ات بەردى،
ال پارسىلار – ءوز تىلىنشە ساق دەدى.
ءيا، راس، ءبىزدى بار جۇرت ساق دەدى،
بۇل جالعان ات ۇلتىمىزعا جات ەدى.
شەتتەگى جۇرت نە دەسە دە شىندىعى،
بار قازاقتىڭ قازاق بولار ناق تەگى.
تۇركى ارپىمەن جازۋى بار باسىندا،
بيلىك قۇرعان سوناۋ 6 - عاسىردا.
قازاق دەگەن انىق تۇسكەن جازۋ تۇر
جىر جازىلعان كۇلتەگىننىڭ تاسىندا.
ءبىزدىڭ زامانىمىزدان دا بۇرىنعى،
دەرەكتەر كوپ، بولارلىق دالەل تۇرىمدى.
جەتىسۋدا ءومىر سۇرگەن ۇيسىندەر
وتە قۋاتتى مەملەكەت بوپ قۇرىلدى.
استاناسى «قىزىل اڭعار» قالاسى،
مەكەنى ىلە ءوڭىرى ىستىقكولدىڭ اراسى.
قىتايمەنەن قارىم - قاتىناس جاساسىپ،
الىس - بەرىس بولسا كەرەك شاماسى.
وسىناۋ كەڭ قازاعىمنىڭ جەرىندە،
دالاسى، تاۋى، وزەن – كولى، تەڭىزدە.
مەملەكەت قۇرىپ عۇمىر كەشتى عۇندار دا
ءبارى سويلەپ ورتاق تۇركى تىلىندە.
دامىدى، ءوستى ونەر - عىلىم، مادەنيەت
سىزبا سىزىپ جازىلدى تاريح، ادەبيەت.
اسكەرى بار سىرتقى جاۋدان قورعايتىن،
تاڭقالارلىق ەل بوپ تۇردى كەرەمەت.
دارحان دالا قازاقتىڭ كەڭ جەرىندە.
اسۋ بەرمەس الاتاۋ، التاي بەلىندە،
ماۋەلى باقتى جەتىسۋدىڭ كوگىندە.
ەدىل - جايىق، الاكول، بالقاش كولىندە.
تۇركى تىلدەس تايپالاردىڭ تاڭى اتتى،
الەم نازارىن وزدەرىنە قاراتتى.
توعىز ءجۇز الپىسىنشى جىلدارى
اللانىڭ جولى يسلام ءدىنىن تاراتتى.
اراب، تۇركى تىلدەرىندە جازىلعان،
ەڭبەكتەرى باعالى كوپ سان الۋان.
ءال - فارابي، ماحمۋد قاشقاري،
ءجۇسىپ بالاساعۇن، احمەت ياسساۋي
تەڭدەسى جوق عىلىم قورىن قالدىرعان.
ەمەس پە دالەل - سىعاناق پەن اققورعان،
قىزىل اڭعار، وتىرار، تاراز، تۇركىستان.
قازاقتار دا وركەنيەت ەل بولىپ،
ەگىن ەگىپ، ساۋلەتتى قالا تۇرعىزعان.
ءۇيسىن، قاڭلى جەلبىرەگەن تۋلارى،
دەشتى قىپشاق قازاقتىڭ رۋلارى.
تۇركى تىلدەس حالىقتار بوتەن ەمەس
ءدىنى ءبىر، ءتىلى دە ءبىر باۋىرلارىم.
ءبىز قازاق ەجەلدەن - اق ەل بوپ كەلدىك،
ەل قورعاۋدا جاسادىق سان مىڭ ەرلىك.
بولاشاقتىڭ اتار دەپ جارقىن تاڭى،
ۇرپاق ءۇشىن توزاقتىڭ وتىن كوردىك.
بەيحابار مالىن باققان جومارت ەلدى،
تۇتقيىلدان شاپتى جاۋ جوڭعار تەگى.
ايعاي اتتان، شۋلىعان ءاربىر اۋىل،
جيعان مالدان ايرىلىپ ءۇيى ورتەندى.
ءۇي كيىزىن كەسكىلەپ توقىم ەتتى،
قىز، كەلىنگە زورلىق قىپ قاتىن ەتتى.
ەردى قۇل، ايەلدى كۇڭ تۇل جەتىم عىپ،
بالانى اتا - انادان قاشىق ەتتى.
قورلىق كورىپ، زورلىق كورىپ قالماقتان،
شۇبىرا شۋلاپ تۋعان جەرىن تاستاعان.
وگىز ارتىپ، تاي ءمىنىپ، جاياۋ - جالپى،
كوشە - كوشە بولدى توزىپ اقتابان.
ەلىم - ايلاپ، جەرىم - ايلاپ زار سالدى،
قىزىعى مول بەيبىت كۇندى اڭسادى.
قيىندىقتىڭ، قورلىقتىڭ زاردابى ءوتىپ،
بالا - شاعا، قارت كەمپىر - شال شارشادى.
باتتى ابدەن تىزەسى سۇم قالماقتىڭ،
بيلەپ، توستەپ قاراتتى بار ايماقتى.
كورسەتكەن زورلىعى مەن زومبىلىعى،
قازاقتاردىڭ ىزا - كەگىن وياتتى.
قالماققا بارلىق قازاق قارسى تۇردى،
باس قوسىپ حان مەن بيلەر اقىل قۇردى.
ورىس، جۇڭگو قالماقتان امان شىعار،
ۇلت تاعدىرىن ويلايتۇعىن كۇن تۋدى.
تاريحتا حاندىق قۇرعان كەرەي، جانىبەك،
حالىق باعا بەرەدى ءادىل حان دەپ.
بار قازاقتىڭ العاشقى حانى بولعان،
كەرەي حاننىڭ بيلىكتە ورنى ەرەك.
كۇي:
1 - جۇرگىزۋشى: دوسەكەش تۇرار 9 «ۆ» كلاسس وقۋشىسى
2 - جۇرگىزۋشى: جىلقايداروۆا ايانا 9 «ءا» كلاسس وقۋشىسى
1 - جۇرگىزۋشى: اسسالاۋماعالەيكۋم! ەگەمەندى ەلىمىزدىڭ ەڭسەسى بيىك ۇرپاقتارى!
2 - جۇرگىزۋشى: قايىرلى كۇن! ءقادىرلى قوناقتار، ۇستازدار، وقۋشىلار!
1 - جۇرگىزۋشى: ءبىز جالپى ۇلتتىق يدەيامىز – ماڭگىلىك ەلدى باستى باعدار ەتىپ، تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ دامۋ داڭعىلىن نۇرلى جولعا اينالدىردىق. ماڭگىلىك ەل – ەلدىڭ بىرىكتىرۋشى كۇشى، ەشقاشان تاۋسىلماس قۋات كوزى.
2 - جۇرگىزۋشى: 2015 جىل – ۇلتتىق تاريحىمىزدى ۇلىقتاۋ جانە بۇگىنگى بيىكتەرىمىزدى باعالاۋ تۇرعىسىنان مەرەيلى بەلەستەر جىلى. سونىڭ ىشىندە قازاق حاندىعىنىڭ 550 جىلدىعىنا وراي وتكىزىلگەلى وتىرعان «ەرلىكتىڭ ارقاۋى، ەلدىكتىڭ باستاۋى – قازاق حاندىعى» اتتى تاريحي كەشىمىزگە قوش كەلدىڭىزدەر!
ءان:
كورىنىس: اتا مەن نەمەرەسى. اتا - نەمەرە -
«قازاق ەلى - ماڭگىلىك ەل» ولەڭ وقىلادى. (6 وقۋشى)
ءبىز قازاقپىز!
ەجەلدەن - اق قازاق بولىپ اتالعان،
قاتال بولدى ءار كۇن، ءار ءتۇن، اتار تاڭ
كۇيدىرسە دە ىزعارلى اياز، جالىندى وت،
ەل بوپ كەلدىك، قالىپ قويماي قاتاردان.
كەرەگىمدى الۋ ءۇشىن جاھاننان،
بەيىمدەلدىم زامانىما جاڭارعان.
ساداق تارتىپ، وق جونۋدى ۇيرەنىپ،
تاربيە الدىم ءتالىمى مول اتامنان.
و، ءتاڭىرىم تانىپ بىلمەي ءبىزدى جۇرت،
ءار ءتۇرلى اتپەن وزدەرىنشە اتاعان.
سكيفتەر دەپ گەرودوت بىزگە ات بەردى،
ال پارسىلار – ءوز تىلىنشە ساق دەدى.
ءيا، راس، ءبىزدى بار جۇرت ساق دەدى،
بۇل جالعان ات ۇلتىمىزعا جات ەدى.
شەتتەگى جۇرت نە دەسە دە شىندىعى،
بار قازاقتىڭ قازاق بولار ناق تەگى.
تۇركى ارپىمەن جازۋى بار باسىندا،
بيلىك قۇرعان سوناۋ 6 - عاسىردا.
قازاق دەگەن انىق تۇسكەن جازۋ تۇر
جىر جازىلعان كۇلتەگىننىڭ تاسىندا.
ءبىزدىڭ زامانىمىزدان دا بۇرىنعى،
دەرەكتەر كوپ، بولارلىق دالەل تۇرىمدى.
جەتىسۋدا ءومىر سۇرگەن ۇيسىندەر
وتە قۋاتتى مەملەكەت بوپ قۇرىلدى.
استاناسى «قىزىل اڭعار» قالاسى،
مەكەنى ىلە ءوڭىرى ىستىقكولدىڭ اراسى.
قىتايمەنەن قارىم - قاتىناس جاساسىپ،
الىس - بەرىس بولسا كەرەك شاماسى.
وسىناۋ كەڭ قازاعىمنىڭ جەرىندە،
دالاسى، تاۋى، وزەن – كولى، تەڭىزدە.
مەملەكەت قۇرىپ عۇمىر كەشتى عۇندار دا
ءبارى سويلەپ ورتاق تۇركى تىلىندە.
دامىدى، ءوستى ونەر - عىلىم، مادەنيەت
سىزبا سىزىپ جازىلدى تاريح، ادەبيەت.
اسكەرى بار سىرتقى جاۋدان قورعايتىن،
تاڭقالارلىق ەل بوپ تۇردى كەرەمەت.
دارحان دالا قازاقتىڭ كەڭ جەرىندە.
اسۋ بەرمەس الاتاۋ، التاي بەلىندە،
ماۋەلى باقتى جەتىسۋدىڭ كوگىندە.
ەدىل - جايىق، الاكول، بالقاش كولىندە.
تۇركى تىلدەس تايپالاردىڭ تاڭى اتتى،
الەم نازارىن وزدەرىنە قاراتتى.
توعىز ءجۇز الپىسىنشى جىلدارى
اللانىڭ جولى يسلام ءدىنىن تاراتتى.
اراب، تۇركى تىلدەرىندە جازىلعان،
ەڭبەكتەرى باعالى كوپ سان الۋان.
ءال - فارابي، ماحمۋد قاشقاري،
ءجۇسىپ بالاساعۇن، احمەت ياسساۋي
تەڭدەسى جوق عىلىم قورىن قالدىرعان.
ەمەس پە دالەل - سىعاناق پەن اققورعان،
قىزىل اڭعار، وتىرار، تاراز، تۇركىستان.
قازاقتار دا وركەنيەت ەل بولىپ،
ەگىن ەگىپ، ساۋلەتتى قالا تۇرعىزعان.
ءۇيسىن، قاڭلى جەلبىرەگەن تۋلارى،
دەشتى قىپشاق قازاقتىڭ رۋلارى.
تۇركى تىلدەس حالىقتار بوتەن ەمەس
ءدىنى ءبىر، ءتىلى دە ءبىر باۋىرلارىم.
ءبىز قازاق ەجەلدەن - اق ەل بوپ كەلدىك،
ەل قورعاۋدا جاسادىق سان مىڭ ەرلىك.
بولاشاقتىڭ اتار دەپ جارقىن تاڭى،
ۇرپاق ءۇشىن توزاقتىڭ وتىن كوردىك.
بەيحابار مالىن باققان جومارت ەلدى،
تۇتقيىلدان شاپتى جاۋ جوڭعار تەگى.
ايعاي اتتان، شۋلىعان ءاربىر اۋىل،
جيعان مالدان ايرىلىپ ءۇيى ورتەندى.
ءۇي كيىزىن كەسكىلەپ توقىم ەتتى،
قىز، كەلىنگە زورلىق قىپ قاتىن ەتتى.
ەردى قۇل، ايەلدى كۇڭ تۇل جەتىم عىپ،
بالانى اتا - انادان قاشىق ەتتى.
قورلىق كورىپ، زورلىق كورىپ قالماقتان،
شۇبىرا شۋلاپ تۋعان جەرىن تاستاعان.
وگىز ارتىپ، تاي ءمىنىپ، جاياۋ - جالپى،
كوشە - كوشە بولدى توزىپ اقتابان.
ەلىم - ايلاپ، جەرىم - ايلاپ زار سالدى،
قىزىعى مول بەيبىت كۇندى اڭسادى.
قيىندىقتىڭ، قورلىقتىڭ زاردابى ءوتىپ،
بالا - شاعا، قارت كەمپىر - شال شارشادى.
باتتى ابدەن تىزەسى سۇم قالماقتىڭ،
بيلەپ، توستەپ قاراتتى بار ايماقتى.
كورسەتكەن زورلىعى مەن زومبىلىعى،
قازاقتاردىڭ ىزا - كەگىن وياتتى.
قالماققا بارلىق قازاق قارسى تۇردى،
باس قوسىپ حان مەن بيلەر اقىل قۇردى.
ورىس، جۇڭگو قالماقتان امان شىعار،
ۇلت تاعدىرىن ويلايتۇعىن كۇن تۋدى.
تاريحتا حاندىق قۇرعان كەرەي، جانىبەك،
حالىق باعا بەرەدى ءادىل حان دەپ.
بار قازاقتىڭ العاشقى حانى بولعان،
كەرەي حاننىڭ بيلىكتە ورنى ەرەك.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
بۇل ساباق جوسپارى ورىس ءتىلدى سىنىپتارىنداعى 6 - سىنىپقا ارنالعان.
