سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 4 كۇن بۇرىن)
ەرتە جاستاعى بالالاردىڭ ءتىلىن دامىتۋدا ويىنداردىڭ ءرولى
جوبا. ەرتە جاستاعى بالالاردىڭ ءتىلىن دامىتۋدا ويىنداردىڭ ءرولى
مازمۇنى:
I. كىرىسپە
1. ەرتە جاستاعى بالالاردىڭ ءتىلىن دامىتۋ جانە دە ونداعى ويىننىڭ ءرولى
1. 2. جوبانىڭ ماقساتى مەن مىندەتتەرى
II. جوبانىڭ نەگىزگى مازمۇنى
2. 1. ەرتە جاستاعى بالالاردىڭ (1 جاستان باستاپ 2 جاسقا دەيىنگى جانە 2 جاستان 3 جاسقا دەيىنگى بالالار ءۇشىن) ءتىل دامۋىنىڭ ەرەكشەلىكتەرى.
2. 3. ەرتە جاستاعى بالالاردىڭ (2 - 3 جاس ارالىعى) ءتىلىن دامىتۋدا ويىنداردى پايدالانۋ ەرەكشەلىكتەرى:
2. 4. «ەرتە جاستاعى بالالاردىڭ ءتىلىن دامىتۋدا ويىنداردىڭ ءرولى»
جوباسىنان كۇتىلەتىن ناتيجە …
2. 5. «ەرتە جاستاعى بالالاردىڭ ءتىلىن دامىتۋدا ويىنداردىڭ ءرولى» اتتى جوبانى جۇزەگە اسىرۋدا الدىمىزعا قويعان جۇمىس جوسپارى:.......
2. 6. ەرتە جاستاعى بالالاردىڭ ءتىلىن ويىن ارقىلى دامىتۋ جۇمىسىنا اسەر ەتىپ، ماسەلەنى شەشۋگە سەپتىگىن تيگىزەتىن بەلگىلەر..........
2. 7. ەرتە جاستاعى بالالاردىڭ ءتىلىن ويىن ارقىلى دامىتۋ جۇمىسىندا كەزدەسەتىن كەدەرگىلەر:..
2. 8. ەرتە جاستاعى بالالاردىڭ (2 - 3 جاس ارالىعى) ءتىلىن دامىتۋ ماقساتىندا يميتاسيالىق (ەلىكتەۋ) ويىندارىن پايدالانۋدىڭ تيىمدىلىگىن باعالاۋ كريتەرييلەرى

III. قورىتىندى
قوسىمشالار
پايدالانىلعان ادەبيەتتەر ءتىزىمى

«ومىرگە قاجەتتى اۋىزەكى سويلەۋ داعدىلارىنا جاتتىقپايىنشا، قاي - قاي تىلدە بولسا دا ەركىن، جۇيەلى سويلەۋ مۇمكىن ەمەس»
ىبىراي التىنسارين
I. كىرىسپە
1. ەرتە جاستاعى بالالاردىڭ ءتىلىن دامىتۋ جانە ونداعى ويىننىڭ ءرولى.
مەكتەپكە دەيىنگى پەداگوگيكانىڭ تەوريالىق جانە پراكتيكالىق ماقساتى – جاس ۇرپاقتىڭ وي - ءورىسىن، سانا سەزىمىن كەڭەيتە وتىرىپ، ومىرگە قاجەتتى ءبىلىم - داعدىلارعا ۇيرەتۋ. ويتكەنى، بالانىڭ اينالاداعى ءومىردى تانىپ، بىلۋدەگى باستى جاردەمشىسى – ءتىل بولىپ تابىلادى. ال ءتىلدىڭ دامۋى ونىڭ سانا - سەزىمىن، وي - ءورىسىن جەتىلە تۇسۋىنە نەگىز بولادى. سويلەۋ ءتىلى مەن سوزدىك قورى مولايا باستاعان سايىن بالا اينالاداعى ادامدارمەن، قۇربىلاس بالالارمەن بەلسەندى تۇردە سوزدىك قارىم - قاتىناس جاسايدى. ومىردەگى ءتۇرلى ءىس - ارەكەت جايىن بىلۋگە قۇمارتا تۇسەدى. ءوزى تۇسىنگەن ءتۇرلى جايتتار تۋرالى اڭگىمەلەيتىن بولادى.
بالانىڭ ومىرلىك تاجىريبەسىن دامىتۋ، اينالاداعى دۇنيەدەن العان اسەرىن ءارى قاراي كەڭەيتە وتىرىپ، ءبىر ارناعا ءتۇسىرۋ بالاباقشادا ارنايى وتەتىن ۇيىمداستىرىلعان وقۋ ءىس ارەكەتتەرىندە، ويىن، ەڭبەك ۇردىستەرىندە تاربيەشىنىڭ باسشىلىعىمەن ىسكە اسادى.
ال ويىن - دەگەنىمىز نە؟ ويىن دەگەنىمىز - حالىقتىڭ بالانى ادەپتىلىككە، ساۋاتتىلىققا باۋليتىن قۇرالدارىنىڭ ءبىرى.
مەكتەپكە دەيىنگى ۇيىم تاربيەلەنۋشىلەرىنىڭ تىلدىك قۇزىرەتتىلىكتەرىن قالىپتاستىرۋدا نەگىزگى جۇمىس ءتۇرى - ويىن ارەكەتى.
ويىن ۇستىندە بالانىڭ ءتۇرلى قاسيەتتەرى، قابىلەتى مەن بەلسەندىلىگى دە كورىنەتىنى تۋرالى اسا كورنەكتى پەداگوگ ا. س ماكارەنكو - ويىندا بالا قانداي بولسا، ومىردە كاسىبي قىزمەت سالاسىندا، كوبىنەسە سونداي بولادى دەگەن ەكەن. سوندىقتان كەلەشەككە ادامدى تاربيەلەۋ - بارىنەن بۇرىن ويىن ارقىلى جۇزەگە اسىرالادى. ويىن - بالالار ءۇشىن اينالانى تانىپ، ءبىلۋ ءتاسىلى.
ويىن ارەكەتى مازمۇنىنىڭ الەۋمەتتىك سيپاتى بالانىڭ قوعامدا ءومىر سۇرەتىندىگىمەن بايلانىستى. ول العاشقى ايلاردان باستاپ - اق ماڭايىنداعىلارمەن قارىم - قاتىناس جاساۋعا ۇمىتىلادى، سونىڭ ارقاسىندا جاساۋ قۇرالى، كۇش قۋاتى ءتىلدى بىرتىندەپ مەڭگەرەدى.
1 جاستان باستاپ 3 جاسقا دەيىنگى ەرتە بالالىق شاق بالا ءومىرىنىڭ ەرەكشە كەزەڭى. بۇل ۋاقىتتا بالا اعزاسى تەز قارقىنمەن ءوسىپ، ۇلكەندەردىڭ بالاعا اسەر ەتۋى نەعۇرلىم تىكەلەي جانە ۇزاق مەرزىمدە بولادى. ءبىر جاستاعى بالا سەنسورلىق، سويلەۋ، مانيپۋلياسيالىق قيمىل داعدىلارىن مەڭگەرۋدەن سەنزيتيۆتى كەزەڭگە وتەدى. سويلەۋ بەلسەندىلىگى قالىپتاسادى. بالا جەكە سوزدەردى انىق ايتا باستايدى. ۇلكەندەردىڭ كوڭىلىن اۋدارۋ ءۇشىن كەيبىر جەكە سوزدەردى ايتا الادى. تاپسىرمالاردى ورىندايدى، ءوزىنىڭ ارەكەتىن سوزدەر مەن تىركەستەر ارقىلى تولىقتىرادى. بولمەدەگى زاتتار، جانۋارلار، وسىمدىكتەر مەن ادامداردىڭ بەلگىلەرىن بىلدىرەتىن سوزدەردى تۇسىنەدى. انا تىلىندە قارىم - قاتىناستا شامامەن 200 - 300 ءسوز قولدانادى. ءسوزدى قيمىلمەن، ىممەن، كوزدىڭ قيىعىمەن تۇسىندىرەدى. ەكى - ءۇش اۋىز سوزبەن كورگەندەرىن ايتىپ بەرەدى. بالالارعا ارنالعان ولەڭدەردى داۋىس ەكپىنىن كەلتىرىپ جاتقا ايتادى. سۋرەتتى كىتاپتارعا قىزىعۋشىلىقپەن قارايدى. وسى جاس ارالىعىنداعى بالانىڭ ءتىل دامۋىنىڭ كريتەرييلەرى: ۇلكەندەردىڭ تالاپتارىن تۇسىنەدى، تىڭداۋ، باسقا بالالاردىڭ قىزىعۋشىلىعىمەن ەسەپتەسۋ ىسكەرلىگى پايدا بولادى. ەستەتيكالىق قابىلداۋىن، ادەمى، اشىق زاتتار مەن كيىمدەرىن بايقايدى. ۇلكەندەردىڭ سوزدەرىن، جەكە فرازالارىن، ۇيقاسىن، سويلەۋ قارقىنى مەن داۋىس كۇشىن وزگەرتىپ قايتالايدى. ەرتەگى كەيىپكەرلەرىنىڭ ءرولىن ورىنداپ، زاتتاردىڭ قاسيەتتەرىن اتاي الادى. ەرتە جاستا بالا ويىن ءىس - ارەكەتىنە دەگەن ىقىلاسىن تانىتا باستايدى. وسىعان وراي، پاندىك - دامىتۋشى ويىن ورتاسىن جاساۋ كەرەك. ويىن بارىسىندا ماسەلەلى جاعدايلاردى پايدالانا وتىرىپ، بالالاردىڭ ەرەسەكتىڭ كومەگىنسىز تىعىرىق جاعدايلاردان شىعۋ جولدارىن تابا بىلۋگە تۇرتكى بولۋ. بالالاردى ويىن بارىسىندا ءبىر - بىرىنە بوگەت جاساماي ويناۋعا ۇيرەتۋ، ويىندىق بايلانىسقا تۇسۋگە جەتەلەۋ. ۇلى پەداگوگ ۆ. ي. سۋحوملينسكيي ءوز سوزىندە ويىنسىز، مۋزىكاسىز، ەرتەگىسىز، فانتازياسىز، شىعارماشىلىقسىز تولىق ماندەگى اقىل - وي تاربيەسى بولمايدى دەپ ءتۇيىن قورىتقان. دەمەك، ويىن ارقىلى بالانىڭ اقىل - ويى، سوزدىك قورى تولىعا تۇسەدى. ويىننىڭ ءتىلدى دامىتۋدا ورنى ەرەكشە.
ەندەشە ءبىزدىڭ الدىمىزدا ەرتە جاستاعى بالالاردىڭ (2 - دەن 3 جاسقا دەيىنگى كەزەڭ) ءتىلىن دامىتۋعا سەپتىگىن تيگىزەتىن ويىنداردى انىقتاۋ ماسەلەسى تۋىنداپ وتىر. وسى ماسەلەنى شەشۋ ماقساتىندا ءبىز اتالمىش تاقىرىپتا جوبا جاساۋدى جوسپارعا الدىق.

1. 2. جوبانىڭ ماقساتى مەن مىندەتتەرى.
ماقساتى: ەرتە جاستاعى بالالاردىڭ ەنجارلىق سالىپ سويلەۋىن تولىقتىرىپ، بايىتىپ جانە تۇسىنەتىن سوزدەر قورىن ويىن ارقىلى مولايتۋ.
مىندەتتەرى:
- ەرتە جاستاعى بالالاردىڭ (1 جاس 6 ايدان باستاپ 2 جاسقا دەيىنگى جانە 2 جاستان باستاپ 3 جاسقا دەيىنگى بالالار ءۇشىن) ءتىل دامۋىنىڭ ەرەكشەلىكتەرىن انىقتاۋ.
- ەرتە جاستاعى بالالاردىڭ (2 - 3 جاس ارالىعى) ءتىلىن دامىتۋدا ويىنداردى پايدالانۋ ەرەكشەلىكتەرىن انىقتاۋ
- پراكتيكا جۇزىندە ەرتە جاستاعى بالالاردىڭ (2 - 3 جاس ارالىعى) ءتىلىن دامىتۋدا قولدانىلاتىن ويىنداردىڭ كارتوتەكاسىن قۇرۋ.

II. جوبانىڭ نەگىزگى مازمۇنى:
2. 1 ەرتە جاستاعى بالالاردىڭ (1 جاستان باستاپ 2 جاسقا دەيىنگى جانە 2 جاستان 3 جاسقا دەيىنگى بالالار ءۇشىن) ءتىل دامۋىنىڭ ەرەكشەلىكتەرى

زەرتتەۋشىلەر بالالاردىڭ سويلەۋ ءتىلى دامۋ كەزەڭدەرىنىڭ ءار ءتۇرلى سانىن بولەدى، ولاردى ءار قيلى اتايدى، ولاردىڭ ءار الۋان جاس شەكارالارىن كورسەتەدى. مىسالى، ا. ن. گۆوزديەۆ بالانىڭ سويلەۋ تىلىندە ءار ءتۇرلى سويلەم مۇشەلەرىنىڭ، ءسوز تىركەستەرىنىڭ، سويلەمدەردىڭ سان الۋان تۇرلەرىنىڭ پايدا بولۋ رەتتىلىگىن باقىلايدى جانە وسىنىڭ نەگىزىندە ءبىرقاتار كەزەڭدەردى بولەدى.
گ. ل. روزەنگارد - پۋپكو بالا ءتىلىنىڭ دامۋىندا 2 كەزەڭ عانا ءبولدى: دايىندىق (2 جاسقا دەيىن) جانە سويلەۋ ءتىلىنىڭ وزىندىك دامۋ كەزەڭى.
ءبىزدى قىزىقتىراتىن 1 جاستان 2 جاسقا جانە 2 - 3 جاسقا دەيىنگى كەزەڭدەر بولعاندىقتان، ولاردىڭ سيپاتتالۋىنا توقتالايىق.
ەرتە جاستاعى بالالاردىڭ ءتىلىن دامىتۋدا ويىنداردىڭ ءرولى. جۇكتەۋ

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما