ەسكەن ەلۋبايەۆتىڭ ءومىرى جانە شىعارماشىلىعى. كۇردەلى سوزدەر
قازاق ءتىلى 8 سىنىپ
اۆتورى: س. ديۋسەبايەۆ، گ. بايتيلەۋوۆا، ا. كوشكاري، گ. بورانبايەۆا
باسپا: الماتى، «مەكتەپ»- 2012
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ەسكەن ەلۋبايەۆتىڭ ءومىرى جانە شىعارماشىلىعى. كۇردەلى سوزدەر
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلارعا قازاق بالالار ادەبيەتىنە وزىندىك ۇلەس قوسقان اقىننىڭ ءبىرى - ەسكەن ەلۋبايەۆ تۋرالى مالىمەت بەرۋ.
ساباقتىڭ مىندەتتەرى:
1. بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا كۇردەلى سوزدەر تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ؛
2. دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ، پايىمداۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ، سويلەۋ شەبەرلىگىنە، وي ۇشقىرلىعىنا باۋلۋ؛
3. تاربيەلىك: وقۋشىلاردى اقىننىڭ شىعارمالارى ارقىلى ادەپتىلىككە، ىزگىلىككە، پاراساتتىلىققا، ادامگەرشىلىك قاسيەتتەرگە تاربيەلەۋ:
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ساباق.
ساباقتىڭ ءادىسى: ءتۇسىندىرۋ، بايانداۋ. سۇراق - جاۋاپ، سوزدىك جۇمىس، ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ەسكەن ەلۋبايەۆتىڭ پورترەتى، كەستەلەر، قوسىمشا ماتەريالدار.
ساباقتىڭ بارىسى:
I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
سالەمەتسىڭدەر مە، وقۋشىلار؟
ساباققا دايىندىقتارىڭ قالاي؟
بۇگىن كىم كەزەكشى؟
بۇگىن نەشىسى؟
اپتانىڭ قاي كۇنى؟
سىنىپتا كىم جوق؟
II. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ:
ۇيگە قانداي تاپسىرما بەرىلدى؟
ۇيگە ەرەجە، جاڭا سوزدەردى جاتتاۋ. قاستەك بايانبايەۆ تۋرالى مالىمەتتەر جازىپ كەلۋ.
III. جاڭا ساباق: ەسكەن ەلۋبايەۆتىڭ ءومىرى شىعارماشىلىعى. كۇردەلى سوزدەر.
IV. كۇردەلى سوزدەر
- وقۋشىلار، وسى ۋاقىتقا دەيىن بالالار ادەبيەتىنە ۇلەس قوسقان قانداي اقىن - جازۋشىلارمەن تانىستىق؟
- وقۋشىلار، بۇگىن ءبىز سەندەرمەن قازاق بالالار ادەبيەتىنە ۇلكەن ۇلەس قوسقان اقىن - جازۋشىلاردىڭ ءبىرى - ەسكەن ەلۋبايەۆتىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىمەن تانىسامىز.
1 - تاپسىرما. ەسكەن ەلۋبايەۆ ءومىرى، شىعارماشىلىعى، جەتىستىكتەرى، وقۋ، اۋدارۋ.
ەسكەن ەلۋبايەۆ - 1942 جىلى 18 اقپاندا جامبىل وبلىسى قورداي اۋدانىنداعى وتار ستانساسىندا تۋعان. 1958 جىلى وتار ستانساسىنداعى №529 تەمىرجول ورتا مەكتەبىن بىتىرگەن. قازمۋ - ءدىڭ فيلولوگيا فاكۋلتەتىن 1966 جىلى تامامداعان. 1966 جىلدان باستاپ «قازاقستان پيونەرى» (قازىرگى «ۇلان») گازەتىندە، «جالىن»، «ونەر»، «بالاۋسا» باسپالارىندا، «بالدىرعان» جۋرنالىنىڭ باس رەداكتورىنىڭ ورىنباسارى بولىپ قىزمەت ىستەگەن. ەڭ العاشقى ولەڭى 1958 جىلى رەسپۋبليكالىق «ارا» جۋرنالىندا جاريالايدى. قىرىقتان استام كىتاپتارى قازاق جانە ورىس تىلدەرىندە جارىق كورگەن. «بالابەك»، «اسار» پەسالارى رەسپۋبليكانىڭ كوپتەگەن تەاترلارىندا قويىلىپ كەلەدى. «ساعان كۇشىك كەرەك پە؟» كينو - ءفيلمى اۆتوردىڭ پەساسى بويىنشا تۇسىرىلگەن. شىعارمالارى قازاق جانە ورىس مەكتەپتەرىنە ارنالعان وقۋلىقتارعا ەنگەن.
• كوك جەيدە. ولەڭدەر. ا.، «جازۋشى»، 1967؛
• كوكپار. ولەڭدەر. ا.، «جازۋشى»، 1970؛
• بالامىسىڭ دەگەن. ولەڭدەر. ا.، «جالىن»، 1981؛
• وجەت. پەسالار، تاقپاقتار. ا.، «ونەر»، 1984؛
• كتو سيلنەە؟ ستيحي. ا.، «جالىن»، 1984.
نەگىزىندە بالالارعا ارناپ جازادى. ونىڭ «بولاتبەك» پەساسى رەسپۋبليكالىق قۋىرشاق تەاترىندا قويىلعان. حالىقارالىق «الاش» ادەبي سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى (1994). ۇلتتىق «استانا - بايتەرەك» كونكۋرسىنىڭ ەكى دۇركىن ءبىرىنشى جۇلدەگەرى (2007 — 2008)، حالىقارالىق «دارابوز» بايگەسىنىڭ ەكىنشى جۇلدەگەرى (2008). «قازاقستان تاۋەلسىزدىگىنە 10 جىل» مەدالىمەن ماراپاتتالعان، مەملەكەتتىك گرانت يەگەرى. ءقازىر زەينەتكەر.[
سوزدىك
كورشى - قولاڭ – سوسەدي
قارىم - قاتىناس – ۆزايموتنوشەنيا
بالا - شاعا – دوموچادسى
وقتىن - وقتىن – ۆرەمەنامي
تۇيكقۇس - ستراۋس
تاسباقا - چەرەپاحا
تەمىرقازىق - پوليارنايا زۆەزدا
2 - تاپسىرما. سويلەمدەردى وقىپ، كۇردەلى سوزدەردى انىقتا.
اسان كۇنى - ءتۇنى جۇمىس ىستەيدى. ق ر – تاۋەلسىز مەملەكەت. تۇيەقۇس - ەڭ ۇلكەن قۇس. اتا - انا قۋانىشى – بالا. مايرانىڭ شاشى قاپ - قارا. اقش - تا بيىل اۋا رايى سۋىق. وقتىن - وقتىن قار جاۋىپ تۇر. الماتىدا ءجيى - ءجيى جاڭبىر جاۋادى. يتمۇرىن مەن قاراقات – ەمدىك جيدەكتەر. جەتىقاراقشى مەن تەمىرقازىق – جۇلدىزدار. بوكسشىلار جەكپە - جەككە شىقتى.
شقو، سەمەي قالاسى №10 جوببم كمم
توكىمتايەۆا اقبوتا عالىم قىزى
ەسكەن ەلۋبايەۆتىڭ ءومىرى جانە شىعارماشىلىعى. كۇردەلى سوزدەر. جۇكتەۋ
اۆتورى: س. ديۋسەبايەۆ، گ. بايتيلەۋوۆا، ا. كوشكاري، گ. بورانبايەۆا
باسپا: الماتى، «مەكتەپ»- 2012
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ەسكەن ەلۋبايەۆتىڭ ءومىرى جانە شىعارماشىلىعى. كۇردەلى سوزدەر
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلارعا قازاق بالالار ادەبيەتىنە وزىندىك ۇلەس قوسقان اقىننىڭ ءبىرى - ەسكەن ەلۋبايەۆ تۋرالى مالىمەت بەرۋ.
ساباقتىڭ مىندەتتەرى:
1. بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا كۇردەلى سوزدەر تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ؛
2. دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ، پايىمداۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ، سويلەۋ شەبەرلىگىنە، وي ۇشقىرلىعىنا باۋلۋ؛
3. تاربيەلىك: وقۋشىلاردى اقىننىڭ شىعارمالارى ارقىلى ادەپتىلىككە، ىزگىلىككە، پاراساتتىلىققا، ادامگەرشىلىك قاسيەتتەرگە تاربيەلەۋ:
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ساباق.
ساباقتىڭ ءادىسى: ءتۇسىندىرۋ، بايانداۋ. سۇراق - جاۋاپ، سوزدىك جۇمىس، ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ەسكەن ەلۋبايەۆتىڭ پورترەتى، كەستەلەر، قوسىمشا ماتەريالدار.
ساباقتىڭ بارىسى:
I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
سالەمەتسىڭدەر مە، وقۋشىلار؟
ساباققا دايىندىقتارىڭ قالاي؟
بۇگىن كىم كەزەكشى؟
بۇگىن نەشىسى؟
اپتانىڭ قاي كۇنى؟
سىنىپتا كىم جوق؟
II. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ:
ۇيگە قانداي تاپسىرما بەرىلدى؟
ۇيگە ەرەجە، جاڭا سوزدەردى جاتتاۋ. قاستەك بايانبايەۆ تۋرالى مالىمەتتەر جازىپ كەلۋ.
III. جاڭا ساباق: ەسكەن ەلۋبايەۆتىڭ ءومىرى شىعارماشىلىعى. كۇردەلى سوزدەر.
IV. كۇردەلى سوزدەر
- وقۋشىلار، وسى ۋاقىتقا دەيىن بالالار ادەبيەتىنە ۇلەس قوسقان قانداي اقىن - جازۋشىلارمەن تانىستىق؟
- وقۋشىلار، بۇگىن ءبىز سەندەرمەن قازاق بالالار ادەبيەتىنە ۇلكەن ۇلەس قوسقان اقىن - جازۋشىلاردىڭ ءبىرى - ەسكەن ەلۋبايەۆتىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىمەن تانىسامىز.
1 - تاپسىرما. ەسكەن ەلۋبايەۆ ءومىرى، شىعارماشىلىعى، جەتىستىكتەرى، وقۋ، اۋدارۋ.
ەسكەن ەلۋبايەۆ - 1942 جىلى 18 اقپاندا جامبىل وبلىسى قورداي اۋدانىنداعى وتار ستانساسىندا تۋعان. 1958 جىلى وتار ستانساسىنداعى №529 تەمىرجول ورتا مەكتەبىن بىتىرگەن. قازمۋ - ءدىڭ فيلولوگيا فاكۋلتەتىن 1966 جىلى تامامداعان. 1966 جىلدان باستاپ «قازاقستان پيونەرى» (قازىرگى «ۇلان») گازەتىندە، «جالىن»، «ونەر»، «بالاۋسا» باسپالارىندا، «بالدىرعان» جۋرنالىنىڭ باس رەداكتورىنىڭ ورىنباسارى بولىپ قىزمەت ىستەگەن. ەڭ العاشقى ولەڭى 1958 جىلى رەسپۋبليكالىق «ارا» جۋرنالىندا جاريالايدى. قىرىقتان استام كىتاپتارى قازاق جانە ورىس تىلدەرىندە جارىق كورگەن. «بالابەك»، «اسار» پەسالارى رەسپۋبليكانىڭ كوپتەگەن تەاترلارىندا قويىلىپ كەلەدى. «ساعان كۇشىك كەرەك پە؟» كينو - ءفيلمى اۆتوردىڭ پەساسى بويىنشا تۇسىرىلگەن. شىعارمالارى قازاق جانە ورىس مەكتەپتەرىنە ارنالعان وقۋلىقتارعا ەنگەن.
• كوك جەيدە. ولەڭدەر. ا.، «جازۋشى»، 1967؛
• كوكپار. ولەڭدەر. ا.، «جازۋشى»، 1970؛
• بالامىسىڭ دەگەن. ولەڭدەر. ا.، «جالىن»، 1981؛
• وجەت. پەسالار، تاقپاقتار. ا.، «ونەر»، 1984؛
• كتو سيلنەە؟ ستيحي. ا.، «جالىن»، 1984.
نەگىزىندە بالالارعا ارناپ جازادى. ونىڭ «بولاتبەك» پەساسى رەسپۋبليكالىق قۋىرشاق تەاترىندا قويىلعان. حالىقارالىق «الاش» ادەبي سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى (1994). ۇلتتىق «استانا - بايتەرەك» كونكۋرسىنىڭ ەكى دۇركىن ءبىرىنشى جۇلدەگەرى (2007 — 2008)، حالىقارالىق «دارابوز» بايگەسىنىڭ ەكىنشى جۇلدەگەرى (2008). «قازاقستان تاۋەلسىزدىگىنە 10 جىل» مەدالىمەن ماراپاتتالعان، مەملەكەتتىك گرانت يەگەرى. ءقازىر زەينەتكەر.[
سوزدىك
كورشى - قولاڭ – سوسەدي
قارىم - قاتىناس – ۆزايموتنوشەنيا
بالا - شاعا – دوموچادسى
وقتىن - وقتىن – ۆرەمەنامي
تۇيكقۇس - ستراۋس
تاسباقا - چەرەپاحا
تەمىرقازىق - پوليارنايا زۆەزدا
2 - تاپسىرما. سويلەمدەردى وقىپ، كۇردەلى سوزدەردى انىقتا.
اسان كۇنى - ءتۇنى جۇمىس ىستەيدى. ق ر – تاۋەلسىز مەملەكەت. تۇيەقۇس - ەڭ ۇلكەن قۇس. اتا - انا قۋانىشى – بالا. مايرانىڭ شاشى قاپ - قارا. اقش - تا بيىل اۋا رايى سۋىق. وقتىن - وقتىن قار جاۋىپ تۇر. الماتىدا ءجيى - ءجيى جاڭبىر جاۋادى. يتمۇرىن مەن قاراقات – ەمدىك جيدەكتەر. جەتىقاراقشى مەن تەمىرقازىق – جۇلدىزدار. بوكسشىلار جەكپە - جەككە شىقتى.
شقو، سەمەي قالاسى №10 جوببم كمم
توكىمتايەۆا اقبوتا عالىم قىزى
ەسكەن ەلۋبايەۆتىڭ ءومىرى جانە شىعارماشىلىعى. كۇردەلى سوزدەر. جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
جوبا. ەرتە جاستاعى بالالاردىڭ ءتىلىن دامىتۋدا ويىنداردىڭ ءرولى
