ەرتەگىلەر الەمىنە ساياحات
ءبىلىم سالاسى: «قاتىناس».
ءبىلىم ءبولىمى: «ءتىل دامىتۋ».
تاقىرىبى:«ەرتەگىلەر الەمىنە ساياحات» («جەتى لاق» ەرتەگىسى).
ماقساتى: «قاتىناس» ءبىلىم سالاسى بويىنشا بالالاردىڭ ءبىلىمىن بەكىتۋ؛ ەرتەگىلەردىڭ ۇزىندىلەرىن اڭگىمەلەي ءبىلۋ، ەرتەگىنى ساحنالاي ءبىلۋ داعدىلارىن، شىعارماشىلىق ەلەستەتۋىن، قيالىن دامىتۋ. سوزدىك قورىن مولايتۋ، تىلدەرىن دامىتۋ. ەستە ساقتاۋ قابىلەتتەرىن، ويلاۋ قابىلەتتەرىن ارتتىرۋ. بالالاردى دوستىققا، ادامگەرشىلىككە تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: اسەم بەزەندىرىلگەن ورمان ءىشىنىڭ بەينەسى، اعاشتار، ەرتەگى كەيىپكەرلەرىنىڭ سۋرەتى.
بيلينگۆالدى كومپونەنت: ەرتەگى - كازكا، ەشكى - كوزا، لاقتار - كوزلياتا، قاسقىر - ۆولك.
ۇيىمداستىرۋشى - قوزعاۋشى قىزمەت:
توپقا قوناقتار كەلەدى. بالالار قوناقتارمەن امانداسادى. جىلۋلىق شەڭبەردە تۇرىپ، ءبىر بىرىنە جىلى لەبىزدەرىن بىلدىرەدى.
كۇنىمىز جارىق بولسىن،
اسپانىمىز اشىق بولسىن.
دەنىمىز ساۋ بولسىن،
ەلىمىزدە تىنىشتىق بولسىن!
ۇيىمداستىرۋشى - ىزدەنۋشىلىك قىزمەت:
تاربيەشى: بالالار، بۇگىنگى ساباعىمىز وتە قىزىق ءارى ەرەكشە بولماقشى. ءبىز ەرتەگىلەر ەلىنە ساياحاتقا بارامىز. بالالا، ر ساياحاتتا بىزگە كوپتەگەن كەدەرگىلەر كەزدەسەدى. سولاردىڭ بارىنەن ءبىز ءوتۋىمىز كەرەك.
(وسى كەزدە ەسىك قاعىلادى. ورتاعا «قىزىل تەلپەك» كەلەدى).
قىزىل تەلپەك:- سالاماتسىڭدار ما بالالار؟
بالالار: - سالاماتسىز با!
قىزىل تەلپەك: بالالار سەندەر قايدا بارا جاتسىڭدار؟
بالالار: ءبىز ەرتەگىلەر ەلىنە ساياحاتقا بارا جاتىرمىز.
قىزىل تەلپەك: وي، جاقسى بولدى عوي، مەن دە سەندەرمەن اجەمە بارىپ قالايىن. ايتپەسە، ورماندا ءبىر ءوزىم قورقامىن.
قىزىل تەلپەك بالالارمەن بىرگە ساياحاتقا پوەزبەن شىعادى. بالالار ورمانعا كەلەدى. ورماندا ولاردىڭ الدىنان كولشىك كەزدەسەدى. كولشىكتىڭ شەتىندە اياعى اقساڭداعان ءبىر ۇيرەكتىڭ وتىرعانىن كورەدى.
تاربيەشى: وي، بالالار، قاراڭدارشى مىنا ۇيرەك اياعىن اۋىرتىپ العان - اۋ، قانە، بالالار ۇيرەككە كومەكتەسىپ جىبەرەيىك.
بالالارمەن بىرگە ۇيرەككە كومەكتەسىپ سۋعا جىبەرەدى.
تاربيەشى: بالالار، ءبىز مىناۋ كولشىكتەن قالاي وتسەك ەكەن. ا، تاپتىم، اناۋ كىشكەنتاي كوپىردەن وتەمىز. ءبىراق ول تىم كىشكەنتاي ەكەن. قانە، بالالار، وسى كوپىردەن ءبىز ءقازىر تەپە - تەڭدىك ساقتاپ، ءبىر - بىرەۋدەن وتەيىك. (بالالاردى كوپىردەن وتكىزەدى)
بالالار كەلە جاتىپ، ءبىر قوياندى كورەدى. ول تالدىڭ تۇبىندە قورقىپ وتىر ەكەن.
تاربيەشى: بالالار، مىنا قوياندى قاراڭدارشى بىزدەن قورقىپ وتىر - اۋ شاماسى. قانە، قوياندى ويىن ارقىلى وزىمىزگە شاقىرايىقشى. قانە قويان، ۇزىن قۇلاعىڭ بار ەكەن. ءوزىڭ سونداي سۇيكىمدى ەكەنسىڭ. ءبىز سەن تۋرالى ءان دە بىلەمىز. قانە بالالار بىرگە ايتايىقشى.
سەرگىتۋ ءساتى: ۇزىن قۇلاق سۇر قويان
ەستىپ قالىپ سىبدىردى،
ويلى - قىرلى جەرلەرمەن
ىتقىپ – ىتقىپ سەكىردى.
قاراپ ەدى ارتىنا
قيىعىن ساپ كوزىنىڭ
كەلە جاتقان تومپاڭداپ،
كوجەگى ەكەن ءوزىنىڭ.
تاربيەشى: بالالا، مىنە ءبىز ەرتەگىلەر ەلىنە دە كەلىپ جەتتىك. قانە، ەسكە تۇسىرەيىكشى، قانداي ەرتەگىلەر بىلەسىڭدەر. (بالالار سۋرەتتەرگە قاراپ «شالقان»، «باۋىرساق»، «ماشا مەن ايۋ»، «جەتى لاق» دەپ جاۋاپ بەرەدى.) سۋرەتتەرىن تاماشالايدى.
تاربيەشى: وي جارايسىڭدار، بالالار، كوپتەگەن ەرتەگىلەر بىلەدى ەكەنسىڭدەر عوي. ەندى، بالالار، سول «جەتى لاق» ەرتەگىسىن ءبىز تاماشالايىقشى.
قىزىل تەلپەك: وي، بالالار، مەن «جەتى لاق» ەرتەگىسىن بىلمەيدى ەكەنمىن. مەن دە سەندەرمەن بىرگە تاماشالاعىم كەلىپ تۇر.
تاربيەشى:، بالالار ەرتەگىلەر ەلىندە كوپتەگەن سيقىرلى عاجايىپتار بولادى ەكەن. ءقازىر بارلىعىمىز كوزدەرىمىزدى جۇمساق، وزدەرىمىزدىڭ سۇيىكتى كەيىپكەرلەرىمىزگە اينالادى ەكەنبىز.
(بالالار كوزدەرىن جۇمىپ وزدەرىنىڭ سۇيىكتى ەرتەگى كەيىپكەرلەرىنە اينالىپ، ەرتەگىنى ساحنالايدى).
اۆتور: ەرتە، ەرتە، ەرتەدە ورماندا ءبىر ەشكى ءومىر ءسۇرىپتى. ونىڭ جەتى لاعى بولىپتى. ءبىر كۇنى ەشكى ورمانعا تاماق اكەلۋگە كەتىپتى ورمانعا كەتەر الدىندا بالالارىنا:
ەشكى: لاقتارىم، شىراقتارىم. ەسىكتى ەشكىمگە اشپاڭدار. مەن سەندەرگە ورمانننان تاماق اكەلەمىن،- دەپ بالالارىنا ءتۇسىندىرىپ كەتەدى ەكەن.
اۆتور: وسى كەزدە ورماننىڭ ىشىندە ءبىر اش قاسقىر ءجۇر ەكەن. ول لاقتاردى جەگىسى كەلىپ، ەشكىنىڭ ۇيىنە كەلىپتى (جۋان داۋسىمەن ەسىكتى ۇرىپ):
لاقتارىم، شىراقتارىم، ەسىكتى اشىڭدار. مەن سەندەردىڭ انالارىڭمىن، مەن ورماننان تاماق اكەلدىم.
وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى، شىمكەنت قالاسى،
№13 "ەرتوستىك" بوبەكجاي - بالاباقشاسىنىڭ تاربيەشىسى
لاشىن ساندۋعاش ماحان قىزى
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
ءبىلىم ءبولىمى: «ءتىل دامىتۋ».
تاقىرىبى:«ەرتەگىلەر الەمىنە ساياحات» («جەتى لاق» ەرتەگىسى).
ماقساتى: «قاتىناس» ءبىلىم سالاسى بويىنشا بالالاردىڭ ءبىلىمىن بەكىتۋ؛ ەرتەگىلەردىڭ ۇزىندىلەرىن اڭگىمەلەي ءبىلۋ، ەرتەگىنى ساحنالاي ءبىلۋ داعدىلارىن، شىعارماشىلىق ەلەستەتۋىن، قيالىن دامىتۋ. سوزدىك قورىن مولايتۋ، تىلدەرىن دامىتۋ. ەستە ساقتاۋ قابىلەتتەرىن، ويلاۋ قابىلەتتەرىن ارتتىرۋ. بالالاردى دوستىققا، ادامگەرشىلىككە تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: اسەم بەزەندىرىلگەن ورمان ءىشىنىڭ بەينەسى، اعاشتار، ەرتەگى كەيىپكەرلەرىنىڭ سۋرەتى.
بيلينگۆالدى كومپونەنت: ەرتەگى - كازكا، ەشكى - كوزا، لاقتار - كوزلياتا، قاسقىر - ۆولك.
ۇيىمداستىرۋشى - قوزعاۋشى قىزمەت:
توپقا قوناقتار كەلەدى. بالالار قوناقتارمەن امانداسادى. جىلۋلىق شەڭبەردە تۇرىپ، ءبىر بىرىنە جىلى لەبىزدەرىن بىلدىرەدى.
كۇنىمىز جارىق بولسىن،
اسپانىمىز اشىق بولسىن.
دەنىمىز ساۋ بولسىن،
ەلىمىزدە تىنىشتىق بولسىن!
ۇيىمداستىرۋشى - ىزدەنۋشىلىك قىزمەت:
تاربيەشى: بالالار، بۇگىنگى ساباعىمىز وتە قىزىق ءارى ەرەكشە بولماقشى. ءبىز ەرتەگىلەر ەلىنە ساياحاتقا بارامىز. بالالا، ر ساياحاتتا بىزگە كوپتەگەن كەدەرگىلەر كەزدەسەدى. سولاردىڭ بارىنەن ءبىز ءوتۋىمىز كەرەك.
(وسى كەزدە ەسىك قاعىلادى. ورتاعا «قىزىل تەلپەك» كەلەدى).
قىزىل تەلپەك:- سالاماتسىڭدار ما بالالار؟
بالالار: - سالاماتسىز با!
قىزىل تەلپەك: بالالار سەندەر قايدا بارا جاتسىڭدار؟
بالالار: ءبىز ەرتەگىلەر ەلىنە ساياحاتقا بارا جاتىرمىز.
قىزىل تەلپەك: وي، جاقسى بولدى عوي، مەن دە سەندەرمەن اجەمە بارىپ قالايىن. ايتپەسە، ورماندا ءبىر ءوزىم قورقامىن.
قىزىل تەلپەك بالالارمەن بىرگە ساياحاتقا پوەزبەن شىعادى. بالالار ورمانعا كەلەدى. ورماندا ولاردىڭ الدىنان كولشىك كەزدەسەدى. كولشىكتىڭ شەتىندە اياعى اقساڭداعان ءبىر ۇيرەكتىڭ وتىرعانىن كورەدى.
تاربيەشى: وي، بالالار، قاراڭدارشى مىنا ۇيرەك اياعىن اۋىرتىپ العان - اۋ، قانە، بالالار ۇيرەككە كومەكتەسىپ جىبەرەيىك.
بالالارمەن بىرگە ۇيرەككە كومەكتەسىپ سۋعا جىبەرەدى.
تاربيەشى: بالالار، ءبىز مىناۋ كولشىكتەن قالاي وتسەك ەكەن. ا، تاپتىم، اناۋ كىشكەنتاي كوپىردەن وتەمىز. ءبىراق ول تىم كىشكەنتاي ەكەن. قانە، بالالار، وسى كوپىردەن ءبىز ءقازىر تەپە - تەڭدىك ساقتاپ، ءبىر - بىرەۋدەن وتەيىك. (بالالاردى كوپىردەن وتكىزەدى)
بالالار كەلە جاتىپ، ءبىر قوياندى كورەدى. ول تالدىڭ تۇبىندە قورقىپ وتىر ەكەن.
تاربيەشى: بالالار، مىنا قوياندى قاراڭدارشى بىزدەن قورقىپ وتىر - اۋ شاماسى. قانە، قوياندى ويىن ارقىلى وزىمىزگە شاقىرايىقشى. قانە قويان، ۇزىن قۇلاعىڭ بار ەكەن. ءوزىڭ سونداي سۇيكىمدى ەكەنسىڭ. ءبىز سەن تۋرالى ءان دە بىلەمىز. قانە بالالار بىرگە ايتايىقشى.
سەرگىتۋ ءساتى: ۇزىن قۇلاق سۇر قويان
ەستىپ قالىپ سىبدىردى،
ويلى - قىرلى جەرلەرمەن
ىتقىپ – ىتقىپ سەكىردى.
قاراپ ەدى ارتىنا
قيىعىن ساپ كوزىنىڭ
كەلە جاتقان تومپاڭداپ،
كوجەگى ەكەن ءوزىنىڭ.
تاربيەشى: بالالا، مىنە ءبىز ەرتەگىلەر ەلىنە دە كەلىپ جەتتىك. قانە، ەسكە تۇسىرەيىكشى، قانداي ەرتەگىلەر بىلەسىڭدەر. (بالالار سۋرەتتەرگە قاراپ «شالقان»، «باۋىرساق»، «ماشا مەن ايۋ»، «جەتى لاق» دەپ جاۋاپ بەرەدى.) سۋرەتتەرىن تاماشالايدى.
تاربيەشى: وي جارايسىڭدار، بالالار، كوپتەگەن ەرتەگىلەر بىلەدى ەكەنسىڭدەر عوي. ەندى، بالالار، سول «جەتى لاق» ەرتەگىسىن ءبىز تاماشالايىقشى.
قىزىل تەلپەك: وي، بالالار، مەن «جەتى لاق» ەرتەگىسىن بىلمەيدى ەكەنمىن. مەن دە سەندەرمەن بىرگە تاماشالاعىم كەلىپ تۇر.
تاربيەشى:، بالالار ەرتەگىلەر ەلىندە كوپتەگەن سيقىرلى عاجايىپتار بولادى ەكەن. ءقازىر بارلىعىمىز كوزدەرىمىزدى جۇمساق، وزدەرىمىزدىڭ سۇيىكتى كەيىپكەرلەرىمىزگە اينالادى ەكەنبىز.
(بالالار كوزدەرىن جۇمىپ وزدەرىنىڭ سۇيىكتى ەرتەگى كەيىپكەرلەرىنە اينالىپ، ەرتەگىنى ساحنالايدى).
اۆتور: ەرتە، ەرتە، ەرتەدە ورماندا ءبىر ەشكى ءومىر ءسۇرىپتى. ونىڭ جەتى لاعى بولىپتى. ءبىر كۇنى ەشكى ورمانعا تاماق اكەلۋگە كەتىپتى ورمانعا كەتەر الدىندا بالالارىنا:
ەشكى: لاقتارىم، شىراقتارىم. ەسىكتى ەشكىمگە اشپاڭدار. مەن سەندەرگە ورمانننان تاماق اكەلەمىن،- دەپ بالالارىنا ءتۇسىندىرىپ كەتەدى ەكەن.
اۆتور: وسى كەزدە ورماننىڭ ىشىندە ءبىر اش قاسقىر ءجۇر ەكەن. ول لاقتاردى جەگىسى كەلىپ، ەشكىنىڭ ۇيىنە كەلىپتى (جۋان داۋسىمەن ەسىكتى ۇرىپ):
لاقتارىم، شىراقتارىم، ەسىكتى اشىڭدار. مەن سەندەردىڭ انالارىڭمىن، مەن ورماننان تاماق اكەلدىم.
وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى، شىمكەنت قالاسى،
№13 "ەرتوستىك" بوبەكجاي - بالاباقشاسىنىڭ تاربيەشىسى
لاشىن ساندۋعاش ماحان قىزى
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
مۋلتيمەديالىق تاقتا، وقۋلىق، داپتەر، ماقال - ماتەل، دايەكسوز، ماركەر، اق قاعاز، گۇل، جۇرەك، كوبەلەك سۋرەتتەرى
