ەرتەگىلەر
ەرتەگىنىڭ ماقساتى – تىڭداۋشىعا عيبرات ۇسىنۋمەن بىرگە ەستەتيكالىق ءلاززات بەرۋ. ەرتەگىنىڭ اتقاراتىن قىزمەتى كەڭ: ول ءارى تاربيەلىك، ءارى كوركەم-ەستەتيك. ادەبي قازىنا.
ەرتەگى جانرىنىڭ پايدا بولىپ، قالىپتاسۋ تاريحى وتە ۇزاق. ونىڭ تۇپ-توركىنى – العاشقى قاۋىمدا تۋعان كونە ميفتەر، اڭشىلىق اڭگىمەلەر، حيكايالار، ءار ءتۇرلى ىرىمدار مەن اڭىزدار. ءوزىنىڭ قالىپتاسۋ بارىسىندا ەرتەگى وسى جانرلاردىڭ كوپتەگەن بەلگىلەرىن بويىنا سىڭىرگەن. بۇل جانرلاردىڭ كەيبىرى ءوز ءبىتىمىن مۇلدە جوعالتىپ، تولىق ەرتەگىگە اينالعان.
ەرتەگىلەرى جانرلىق ءارى سيۋجەتتىك قۇرامى جاعىنان ءار الۋان. ول ىشتەي بىرنەشە جانرعا بولىنەدى:
1) جانۋارلار تۋرالى ەرتەگىلەر؛
2) قيال-عاجايىپ ەرتەگىلەر، باتىرلىق ەرتەگىلەر؛
3) حيكايالىق ەرتەگىلەر، ساتيرالىق ەرتەگىلەر؛
4) تۇرمىس-سالت ەرتەگىلەرى.
سيۋجەتتەرى تەك قازاقتىڭ وزىنە ءتان ەرتەگىلەرمەن قاتار، باسقا ەلدەرمەن ورتاق سيۋجەتكە قۇرىلعان ەرتەگىلەر دە بار. ولاردىڭ كوبى تاريحي-تيپولوگيالىق جاعدايدا پايدا بولعان، ءبىرازى تاريحي-گەنەتيك.، ياعني تۋىس حالىقتارعا ورتاق بولىپ تابىلادى، كەيبىرى تاريحي-مادەني بايلانىس ناتيجەسىندە قازاق جۇرتىنا تاراعان. سول سەبەپتى قازاق ەرتەگىلەرىندە تازا ۇلتتىق تا، حالىقار. تا، كوشپەلى سيۋجەتتەر دە قاتار ءومىر سۇرگەن.
نەگىزگى كەيىپكەر مەن مازمۇنى جانە قيالي ادىستەردىڭ قانشالىقتى پايدالانىلۋىنا قاراي بۇل سالالاردىڭ ءار قايسىسى تاعى بىرنەشە توپقا بولىنەدى. بۇلاردىڭ ىشىندە: حيكايا، وسيەت، مىسقىل، باتىرلىق تۋرالى ەرتەگىلەر بولادى.
سايتتاعى كەيبىر ەرتەگىلەر:
You Might Also Like
-
قازاقستاننىڭ جوعارى وقۋ ورىندارى مەن عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتتارى كادرلار دايارلاۋ، زەرتتەۋلەر جۇرگىزۋ ءۇشىن بىرلەسە جۇمىس ىستەۋى ءتيىس.
-
ءال-فارابي مۇراسىن زەرتتەۋدى العاشقى بولىپ قولعا العان، ەلىمىزدەگى فارابيتانۋدىڭ ىرگەتاسىن قالاۋشى عالىم اقجان ماشاني: «ءال-فارابي عىلىم مەن ونەردىڭ بارلىق سالاسىندا وشپەس ءىز قالدىرعان&ra...
