InfoHub Logo

تاۋەلسىزدىك - دەگەن ءسوزدى ەستىگەندە ەڭ الدىمەن كوز الدىمىزعا بايتاق الەم، اشىق اسپان، سول اشىق اسپان استىندا ءومىر ءسۇرىپ جاتقان حالىقتى ەلەستەتۋگە بولادى. تاۋەلسىزدىك ءسوزىنىڭ ءوزى ۇلكەن ابىروي، كوپ كۇش - جىگەردى، قايسارلىق پەن باتىلدىقتى دارىپتەيتىن دۇنيە. ارينە، وسى تۇستا ەڭ الدىمەن قازاقتىڭ قايسار باتىر بابالارى ەسىمىزگە تۇسەرى انىق. سەبەبى وسى تاۋەلسىزدىكتىڭ اۋاسىن جۇتىپ سونىمەن ءومىر ءسۇرىپ جۇرگەنىمىز باتىر بابالارىمىزدىڭ ارقاسىندا ەكەنى ءسوزسىز. تاۋەلسىزدىك ءسوزىن نەمەسە ۇعىمىن ءار ادام ءارتۇرلى قابىلداپ ءارتۇرلى وي مەن كوزقاراس ءبىلدىرۋى مۇمكىن. ال، مەنىڭ تۇسىنىگىممەن تاۋەلسىزدىك ول قانداي؟                                                              

قازاق حالقىنىڭ  تاۋەلسىز ەل بولۋىنا دەيىنگى عۇمىرى قانداي قيىن بولدى دەسەڭشى. راسىندا بۇرىن اتا-بابالارىمىز تاۋەلسىز حالىق بولۋدى اڭساپ، سول تاۋەلسىزدىك جولىندا ەشتەڭەگە قاراماستان كۇرەسىپ ءوز جاندارىن قۇربان ەتتى. سەبەبى بۇل تاۋەلسىزدىكتى الۋ ەشقاشان وڭايلىقپەن كەلمەگەن، بۇل باتىر بابالارىمىزدىڭ توككەن قانىمەن شايقاستاعى ەرلىكتەرىنىڭ ناتيجەسىمەن تەڭ.

تاۋەلسىزدىكتى ارمانداپ كەتكەن بابالارىمىزدىڭ ومىرىمەن ءقازىر بىزدەر ءومىر سۇرۋدەمىز. ولاردىڭ باستى ارمانى تەك سوعىستا جەڭىسكە جەتىپ، وزدەرىنىڭ باسقالارعا بوداندىعىنان قۇتىلۋ ەمەس كەرىسىنشە، سول تاۋەلدىلىكتەن ماڭگى ازات بولۋ، اشىق اسپان استىندا ماڭگى بىرگە ەشكىمنىڭ ىقتيارىندا جۇرمەي حالقىنىڭ تاۋەلسىز ەل بولۋى ەدى. سونداي-اق وسى تاۋەلسىزدىكتى بىزگە وزدەرىنىڭ اسىل اماناتى ەتىپ قالدىردى.

اتى اڭىزعا اينالعان بۇل تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ تاريحىندا نەبىر باتىرلىق داستاندارى مەن وقيعالارى ماڭگى وشپەس جازۋلارمەن جازىلعان. ولار ءبىز ءۇشىن ەشقاشان وشپەيتىن مۇرا بولماق. سەبەبى بۇل ءاربىر قازاق بىلۋگە ءتيىستى ۇلكەن تاريح. مەنىڭ تۇسىنىگىممەن تاۋەلسىزدىك بۇل، ءتاتتى ارمان، سول ارمانعا جەتۋ جولىنداعى باتىرلىق پەن ءساتتى ناتيجە. مەن وسى تاۋەلسىزدىك ۇعىمىن وسىنداي تەڭەۋ سوزدەرمەن سيپاتتار ەدىم. ويتكەنى تاۋەلسىزدىكتىڭ سول زامانداردا اتا-بابالارىمىزعا ارمان بولعانى جالعان ەمەس. الايدا اتالارىمىز بۇنداي ويمەن ءومىر ءسۇرىپ جۇرە بەرمەي ارەكەت ەتىپ، وزدەرىنىڭ قاسىق قانى قالعانشا شايقاسقا ءتۇستى. وسى تۇستا «تالاسقا تۇسسە جان مەن تۋ، جان ەمەس ماعان كەرەگى، كوك تۋدىڭ جەلبىرەگەنى»، - دەگەن ولەڭ جولدارى باتىر بابالارىمىزدىڭ جاساعان ەرلىكتەرىنە دايەك بولارى ءسوزسىز.

قورىتىندىلاي كەلە، مەنىڭ تۇسىنىگىممەن تاۋەلسىزدىك ۇعىمى وسى ايتىلعان قۇندىلىقتارمەن ولشەنەدى. تاۋەلسىزدىك ول- ماڭگى باقىت، تاۋسىلماس جىر-داستان، وشپەس تاريح. ال ونىڭ تۇعىرى ماڭگى بەرىك بولىپ جالعاسۋى بىزگە بايلانىستى. اتادان بالاعا تاراعان قۇندى سىيدى ساقتاپ ونى ءارى قاراي جالعاستىرۋ بىزگە بەرىلگەن پارىز سونداي-اق اسىل مۇرا.

امانگەلدى زەينەپ بەيبىت قىزى

---