InfoHub Logo

ق ر ءپىب مو «قارلىعاش» ب/ب تاربيەشىسى:
ۋميشيەۆا قارلىعاش سايتمۋراتوۆنا

ەسسە

    ماعان جاقسى ءمۇعالىم بارىنەن دە قىمبات،

    ويتكەنى، ءمۇعالىم - مەكتەپتىڭ جۇرەگى.

    ىبىراي. التىنسارين

دۇنيەدەگى ماماندىق اتاۋلىنىڭ تورەسى - ۇستازدىق. ءاسىلى، ءمۇعالىم بارلىق ماماندىق يەسىن تاربيەلەيتىن، وقىتىپ ۇيرەتەتىن ابزال جاندار. "ءمۇعالىم ماماندىعى بارلىق ماماندىقتىڭ اناسى” دەمەكشى، ۇستاز الدىنان تاربيە المايتىن جان جوق. ۇستاز بەرگەن تاربيە ءاربىر ادامنىڭ ومىرىنە جول سىلتەر شامشىراق ىسبەتتەس. عىلىم يەسى عالىم دا، ەل قورعاعان باتىر دا، تىلىنەن بال تامعان اقىن دا، تەگەۋىرىنى تەمىر بالقىتقان جۇمىسشى دا، ەگىن سالعان ديحان دا، مال باعىپ تەرىن توككەن شوپان دا، اسپاندا قالىقتاعان عارىشكەر دە ءتىپتى ءبارى-بارى ۇستازدان ءتالىم - تاربيە العان. ادامزات اتاۋلىنى وزگە تىرشىلىك يەگەرىنەن دارالاپ، ەرەكشەلەپ كورسەتەتىنەرەكشە قاسيەتتىڭ ءبىرى- ونىڭ تۇيسىگى مەن سەزىمىنىڭ جانە ويلاۋ قابىلەتىنىڭ جاقسى جەتىلگەنى جايىندا كوپ ايتىلىپ تا، جازىلىپ تا ءجۇر. جاقسى بولسا دا، جامان بولسا دا كەز كەلگەن ارەكەتتى جۇرەككە جەڭدىرۋگە تىرىسامىز، سونىڭ تورەلىگىنە جۇگىنەمىز، پارمەنىنە باس ۇرامىز. جاساعان ىسىڭە كوڭىلىڭ تولسا، ادامنىڭ كەۋدەسىندە ءوز «مەنى» اتويلاپ شىعا كەلەدى، ال كەرىسىنشە بولعان جاعدايدا كوڭىلىڭنىڭ باسىلىپ، ەكپىنىڭنىڭ سايابىر تارتىپ قالاتىنى دا راس.

«جاقسى ءىس جان جادىراتادى» دەمەي مە دانا حالقىمىز. وسى سوزگە سۇيەنسەك، مەنىڭ دە اينالاما قاراپ، ريزاشىلىق سەزىمگە بولەنگەن ساتتەرىم از بولماپتى. سوعان قاراعاندا ءبىرشاما يگىلىكتى ىستەردىڭ باسىن قايىرعان ءتارىزدىمىن. ەڭ باستىسى-اتامنىڭ ەمەس، وتاننىڭ بالاسى بولۋعا تىرىسىپ باقتىم. بۇل جاعىنان كەلگەندە وزا شاۋىپ، كوپتەن قالماي، قالىڭ شاڭنىڭ ورتاسىندا ءوز جولىممەن تۋرا تارتىپ كەلە جاتقانىم انىق. ەڭ باستىسى «مەن جانە مەنىڭ ماماندىعىم» ۇعىم بويىمدا ۇيلەسىم تاۋىپ، ءبىر ارنادا توعىسىپ جاتىرعوي دەپ توپشىلايمىن. جاس تا بولسام كوپ دۇنيەگە باسقاشا كوزقارسپەن قاراپ، ءوزىمنىڭ ورنىمدى ايشىقتاپ وتىرعاندى قالايمىن. ماسەلەنىڭ ۇشى  «نە ەكەنىڭە ەمەس، نە ورعانىڭا» بارىپ تىرەلەتىن بولار. ولاي بولسا، اۋىز تولتىرىپ ايتاتىنداي جاقسى دۇنيەلەر بارشىلىق. ەڭ باستىسى، ءوزىڭدى تەجەپ ۇستاپ، بەرگەنىمنەن بەرەرىم كوپ دەگەن ويمەن جۇمىس ىستەگەن دۇرىس شىعار. ادەبيەتىمىزدىڭ الىپتارىنىڭ ءبىرى عابيدەن مۋستافين «ب ا ق كەيدە تاۋىپ، كەيدە اۋىپ قونادى. اۋىپ قونسا ەسىرتەدى، تاۋىپ قونسا ەسەيتەدى،» - دەگەن ءسوزدى ءجيى قايتالاتىن كورىنەدى. مەنىڭ پايىمداۋىمشا، تاۋىپ ايتىلعان ءسوز، ورىندى پىكىر. جالعان سەزىمنىڭ جەتەگىنە كەتپەي، ءوز كەتىگىڭدى ءدوپ باسىپ، تاۋىپ قالانىپ جاتساڭ قانداي عانيبەت.

مەن – ۇستازبىن، مارتەبەلى ماماندىقتىڭ يەسىمىن. ۇستاز جاس وسكىنگە تەك ىزگىلىك نۇرىن سەبەدى، وزەگىنە ءنار بەرەدى، ومىرىنە ءسان بەرەدى. سونى ويلاسام، كەيدە رياسىز كەيىپكە ەنىپ، ءبىر جاساپ قالاتىن كەزىم دە كەزىگەدى. بارىڭدى بالاعا بەرىپ، كوڭىلىڭ مارقايىپ، جۇمىسىڭنان شاراشاپ كەلە جاتاسىڭ. بىلە بىلسەك، شارشاۋدىڭ ءوزى دە ادامدى راقاتقا ءبوليدى ەكەن-اۋ.

ۇلتىمىزدىڭ ارىسى ماعجان اعامىز: «التى الاشتىڭ بالاسى باس قوسسا، ەڭ توردەگى ورىن مۇعالىمدىكى» - دەگەن ەكەن. اسىل ۇستازدىڭ ادال ەڭبەگىن انىق باعالاعان ابزال اعادان اسىرىپ نە ايتۋعا بولادى. راس، كەيىنگى كەزدەرى ءمۇعالىمنىڭ قوعامداعى ورنى مەن مارتەبەسى تۋرالى ءجيى ءسوز قوزعالاتىن بولدى. ۇستازىن ۇلىق تۇتقان كيەلى حالقىمنان اينالايىن، اسىرەسە بەتىڭە قاراپ، بەيتاراپ سويلەپ جاتقان پەندە كورمەدىم. الايدا ۇستازىنا قول كوتەرىپ، اردان اتتاپ، استامشىلىق كورسەتىپ جاتقاندار جايلى جايسىز حاباردى دا كەي كەزدەرى قۇلاعىمىز شالىپ قالادى. كوپكە توپىپاق شاشا الماسپىز دەي تۇرعانمەن دە كىنانىڭ وزىمىزدە دە بار ەكەنىن مويىنداۋ قاجەت.

ۇستاز بولۋ جۇرەكتىڭ  جۇرەكتىڭ باتىلدىعى دەپ جاتامىز عوي. شىنىندا دا مەيىرىمنەن جۇرداي، شىدامسىز، تاياز ويلايتىن جانعا ۇستاز بولۋ اۋىر دا تيەر. ءومىر بويى ىزدەنبەسەڭ، جانالىققا ۇمتىلىپ، جارىققا بەتتەمەسەڭ سىيىڭدى جوعالتاسىڭ. بالا دەگەن جاس اعاش سياقتى باپتاماساڭ، كۇتپەسەڭ، وڭايلىقپەن جەمىسىن بەرمەيدى. بالا جانىنىڭ باعبانى اتانۋ ءۇشىن جان تانىڭمەن سول ماماندىققا بەرىلۋ ءجون بولار. سوندا عانا اسقاق ارمانىڭ ورىندالادى، دىتتەگەنىڭە جەتەسىڭ. بالا جۇرەگىنە جول سىلتەيتىن توتە جولدىڭ سونى سوقپاعىن دا تەك سول ەڭبەكتەن، توككەن تەردەن ىزدەگەنىڭ دۇرىس.

اتاقتى باۋىرجان مومىش ۇلى جاۋىنگەرلەرى ۇنەمى قاستەرلەپ، ءپىر تۇتىپ وتكەن سىڭايلى. ونىڭ سەبەبىن سۇراعاندا ولار: «باۋكەن كومانديرمىن دەپ كەۋدە كەرگەن كىسى ەمەس، جارتى ءتۇيىر ناننىڭ ءوزىن بىزبەن بىرگە ءبولىپ جەپ، سىز وكوپتا بىرگە جاتتى. ەلگە تاكاپپار كورىنگەنمەن، جانى تازا، مەيىرىمدى ادال، ادام بولدى. سوندىقتان دا سىيلايمىز»، - دەپ جاۋاپ بەرگەن كورىنەدى. ءمۇعالىم ماماندىعىن ياعني مەنىڭ ماماندىعىمدى تاڭداعان جانعا ايتارىم، «بالانى سۋي جۇرەك جىلىۋىن اياما، شۋاعىڭا شومىلدىر. سوندا سول نۇرعا كەيىن ءوزىڭ دە بولەنەسىڭ. ەتكەن ەڭبەگىڭ، توككەن تەرىڭ ءسوزسىز اقتالادى». اباي اتامىزدىڭ ادامزاتتى الالاما، ولاردىڭ ءبارىن باۋىرىم دەپ ءسۇي دەگەن پىكىردە ايتىلعان ءسوزىمىزدى تولىقتىرا كەتەدى.

قورىتا كەلگەندەگى ايتارىم دا ايقىن. ۇستاز بولۋدى قالاعان ەكەنسىڭ الدىڭدا تىنىمسىز كۇندەر مەن ۇيقىسىز تۇندەر كۇتىپ تۇر. بارىنە ءتوزىپ، بارىنە كونۋىڭ كەرەك. ومىردە ءوز «مەنىڭدى» جوعالتپا. سوندا عانا مەن جانە مەنىڭ ماماندىعىم دەپ كەۋدە كەرە ايتاتىن بولاسىڭ.

---