ەتىستىكتىڭ سويلەمدەگى قىزمەتى
تاقىرىبى: ەتىستىكتىڭ سويلەمدەگى قىزمەتى.
ماقساتى: ا) ەتىستىك تاراۋى بويىنشا العان بىلىمدەرىن پىسىقتاۋ، ەتىستىكتىڭ سويلەمدەگى اتقاراتىن قىزمەتى جايلى ءتۇسىندىرۋ؛
ءا) وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ، شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن دامىتۋ، شەشەن سويلەي بىلۋگە داعدىلاندىرۋ؛
ب) كەلتىرىلگەن مىسالدار ارقىلى وقۋشىلاردىڭ كىتاپقا دەگەن قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرۋ، ۇلىلاردان ۇلاعات الۋعا تاربيەلەۋ.
ءادىس - تاسىلدەرى: ءتۇسىندىرۋ، تالداۋ، سەمانتيكالىق كارتامەن جۇمىس، تەست، ويىن.
كورنەكىلىگى: كەستە، سەمانتيكالىق كارتا، سكت تالداۋ ۇلگىسى، ۇلەستىرمەلى ماتەريالدار، ينتەراكتيۆتى تاقتا.
ءپانارالىق بايلانىس: مۋزىكا،.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ. تۇيىق ەتىستىكتى قاتىستىرىپ سويلەم قۇراۋ.
ءىىى. وتكەن تاقىرىپ بويىنشا ءبىلىم - بىلىك داعدىلارىن تەكسەرۋ، جاڭا تاقىرىپقا دايىنداۋ.
1. ەكەۋى دە كوپ سويلەمەيتىن. كوسەمشە قاي سويلەم مۇشەسىنىڭ قىزمەتىن اتقارىپ تۇر؟
ا) باستاۋىش
ءا) بايانداۋىش
ب) انىقتاۋىش
2. انىقتاۋىش بولىپ تۇرعان ەسىمشەنى تاپ.
ا) بالانىڭ قىتىعىنا تيەتىنى – وسى جەرى.
ءا) كوشكەن اۋىلدى ىزدەپ تابالىق.
ب) ۇيالعاندى كەشىرمەيتىن اكە مىنەزى ابايعا ءمالىم.
3. باستاۋىش قىزمەتىن اتقارا المايتىن ەتىستىكتىڭ تۇلعاسى
ا) ەسىمشە
ءا) تۇيىق ەتىستىك
ب) كوسەمشە
4. كوسەمشەنىڭ جىكتەلمەيتىن جۇرناعىن كورسەت.
ا) – عالى، - گەلى
ءا) – ىپ، - ءىپ، - پ
ب) – ا، - ە، - ي
5. سويلەمدەگى پىسىقتاۋىش قىزمەتىن اتقارىپ تۇرعان كوسەمشەنى تاپ. اقسۇيەك ويىنىندا قىز بالالار مەن ەر بالالار ارالاسىپ ويناي بەرەدى.
ا) ويناي
ءا) بەرەدى
ب) ارالاسىپ
6. جاقپەن دە، شاقپەن دە بايلانىستى بولماي، قيمىلدىڭ، ءىس - ارەكەتتىڭ اتىن بىلدىرەتىن ەتىستىكتىڭ ءتۇرى.
ا) كوسەمشە
ءا) ەسىمشە
ب) تۇيىق ەتىستىك
7. تۇيىق ەتىستىكتىڭ ەرەكشەلىگى.
ا) كوپتەلمەيدى
ءا) جىكتەلمەيدى
ب) تاۋەلدەنبەيدى
ءىۇ. جاڭا ساباق. كەستە ارقىلى ءتۇسىندىرۋ.
سويلەم مۇشەلەرى
ەرەجە
باستاۋىش - ەسىمشە مەن تۇيىق ەتىستىك اتاۋ سەپتىگىندە تۇرىپ، باستاۋىش بولادى.
(وقۋ – ءبىلىم بۇلاعى)
بايانداۋىش - ەتىستىكتەر جىكتەلىپ كەلىپ، بايانداۋىش بولادى. (مەن بيىل بىتىرەمىن.)
تولىقتاۋىش - ەسىمشە مەن تۇيىق ەتىستىك اتاۋ جانە ىلىك سەپتىكتەرىنەن باسقا سەپتىكتەردە تۇرىپ، تولىقتاۋىش بولادى. (بىلگەنگە مارجان، بىلمەسكە ارزان.)
پىسىقتاۋىش - قيمىلدىڭ ءار ءتۇرلى قاسيەتىن ءبىلدىرىپ، پىسىقتاۋىش بولادى. (ول كۇلىمسىرەپ قارادى)
انىقتاۋىش - ەسىمشەلەر جانە ىلىك سەپتىگىندەگى تۇيىق ەتىستىك انىقتاۋىش بولادى. (وقۋدىڭ شەگى جوق)
ءۇ. جاتتىعۋ ورىنداتۋ. 215 - جاتتىعۋ.
قايران قالدىم – نە ىستەدىم؟– بايانداۋىش، قىزىققانداي – قانداي؟– انىقتاۋىش، تانىتتى – ءقايتتى؟– بايانداۋىش، ۇزبەي – قالاي؟– پىسىقتاۋىش، وقىپ وتىراتىنىنا – نەسىنە؟– تولىقتاۋىش، جەتتى - ءقايتتى؟- بايانداۋىش.
216 – جاتتىعۋ. سويلەم مۇشەلەرىنە تالداتۋ.
ءۇى. كەستەمەن جۇمىس. بەرىلگەن كەستە بويىنشا سويلەم قۇراۋ. ەتىستىك بەس سويلەم مۇشەسىنىڭ دە قىزمەتىن اتقارۋ كەرەك.
ءۇىى. كومپيۋتەردەن مۋزىكا تىڭداتۋ. اندەگى ەتىستىكتەرگە ساتىلاي كەشەندى تالداۋ جاساتۋ.
1. بۇل ءسوز ءۇش قۇرامنان تۇر: ساعىن+دى+م
2. تۇلعاسىنا قاراي: نەگىزگى
3. قۇرىلىسىنا قاراي: دارا
4. لەكسيكالىق ماعىناسى: قيمىل
5. گرامماتيكالىق ماعىناسى: ەتىستىك، جەدەل وتكەن شاق، اشىق راي، جىكتىك جالعاۋىنىڭ ءى جاعى جەكەشە ءتۇرى
6. سۇراعى: ءقايتتىم؟
7. سويلەمدەگى قىزمەتى: بايانداۋىش
1. بۇل ءسوز ەكى قۇرامنان تۇر: ەلجىرە+گەن
2. تۇلعاسىنا قاراي: نەگىزگى. سەبەبى ءسوزدىڭ ءارى قاراي بولشەكتەنبەيتىن، ماعىنا بەرەتىن بولىگى.
3. قۇرىلىسىنا قاراي: دارا، سەبەبى ءبىر عانا نەگىزگى تۇبىردەن تۇر.
4. لەكسيكالىق ماعىناسى: نازىك، مەيىرىمدى
5. گرامماتيكالىق ماعىناسى: ەتىستىك، ەسىمشە تۇلعالى، ءىىى جاق،
6. سۇراعى: قانداي؟
7. سويلەمدەگى قىزمەتى: انىقتاۋىش
ءۇىىى. «تاقيا تاستاماق» ويىنى. وقۋشىلارعا سۇراقتار قويۋ.
1. ەسىمشەنىڭ جۇرناقتارىن اتا.
2. ناق وسى شاق قالاي جاسالادى؟
3. تۇيىق ەتىستىك قالاي جاسالادى؟
4. كوسەمشە سويلەمدە قانداي قىزمەت اتقارادى؟
5. ەتىستىكتىڭ سويلەمدەگى نەگىزگى قىزمەتى.
ءىح. ساباقتى بەكىتۋ. سەمانتيكالىق كارتا. وقۋشىلاردىڭ ءارقايسىسىنا تاراتىپ بەرۋ. وقۋشىلار بەلگىلەپ بولعان سوڭ، دۇرىس جاۋابىن ينتەراكتيۆتى تاقتادان شىعارۋ.
----------------------------------------------- باستاۋىش بايانداۋىش انىقتاۋىش تولىقتاۋىش پىسىقتاۋىش
بۇگىن بىزگە كەلەرسىڭ.
ەستىگەندى ۇمىتپاسقا ءتورت ءتۇرلى سەبەپ بار.
بولاتىن بالا بەسىگىندە بۇلقىنار.
مەن سويلەسكەلى كەلدىم.
تەمەكى شەگۋ دەنساۋلىققا زيان
ناندى جەرگە تاستاۋعا بولمايدى.
ساۋىسقاننىڭ تاماعى شوقۋمەنەن تابىلعان.
ح. ۇيگە تاپسىرما. پىسىقتاۋعا ارنالعان سۇراقتار.
ماقساتى: ا) ەتىستىك تاراۋى بويىنشا العان بىلىمدەرىن پىسىقتاۋ، ەتىستىكتىڭ سويلەمدەگى اتقاراتىن قىزمەتى جايلى ءتۇسىندىرۋ؛
ءا) وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ، شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن دامىتۋ، شەشەن سويلەي بىلۋگە داعدىلاندىرۋ؛
ب) كەلتىرىلگەن مىسالدار ارقىلى وقۋشىلاردىڭ كىتاپقا دەگەن قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرۋ، ۇلىلاردان ۇلاعات الۋعا تاربيەلەۋ.
ءادىس - تاسىلدەرى: ءتۇسىندىرۋ، تالداۋ، سەمانتيكالىق كارتامەن جۇمىس، تەست، ويىن.
كورنەكىلىگى: كەستە، سەمانتيكالىق كارتا، سكت تالداۋ ۇلگىسى، ۇلەستىرمەلى ماتەريالدار، ينتەراكتيۆتى تاقتا.
ءپانارالىق بايلانىس: مۋزىكا،.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ. تۇيىق ەتىستىكتى قاتىستىرىپ سويلەم قۇراۋ.
ءىىى. وتكەن تاقىرىپ بويىنشا ءبىلىم - بىلىك داعدىلارىن تەكسەرۋ، جاڭا تاقىرىپقا دايىنداۋ.
1. ەكەۋى دە كوپ سويلەمەيتىن. كوسەمشە قاي سويلەم مۇشەسىنىڭ قىزمەتىن اتقارىپ تۇر؟
ا) باستاۋىش
ءا) بايانداۋىش
ب) انىقتاۋىش
2. انىقتاۋىش بولىپ تۇرعان ەسىمشەنى تاپ.
ا) بالانىڭ قىتىعىنا تيەتىنى – وسى جەرى.
ءا) كوشكەن اۋىلدى ىزدەپ تابالىق.
ب) ۇيالعاندى كەشىرمەيتىن اكە مىنەزى ابايعا ءمالىم.
3. باستاۋىش قىزمەتىن اتقارا المايتىن ەتىستىكتىڭ تۇلعاسى
ا) ەسىمشە
ءا) تۇيىق ەتىستىك
ب) كوسەمشە
4. كوسەمشەنىڭ جىكتەلمەيتىن جۇرناعىن كورسەت.
ا) – عالى، - گەلى
ءا) – ىپ، - ءىپ، - پ
ب) – ا، - ە، - ي
5. سويلەمدەگى پىسىقتاۋىش قىزمەتىن اتقارىپ تۇرعان كوسەمشەنى تاپ. اقسۇيەك ويىنىندا قىز بالالار مەن ەر بالالار ارالاسىپ ويناي بەرەدى.
ا) ويناي
ءا) بەرەدى
ب) ارالاسىپ
6. جاقپەن دە، شاقپەن دە بايلانىستى بولماي، قيمىلدىڭ، ءىس - ارەكەتتىڭ اتىن بىلدىرەتىن ەتىستىكتىڭ ءتۇرى.
ا) كوسەمشە
ءا) ەسىمشە
ب) تۇيىق ەتىستىك
7. تۇيىق ەتىستىكتىڭ ەرەكشەلىگى.
ا) كوپتەلمەيدى
ءا) جىكتەلمەيدى
ب) تاۋەلدەنبەيدى
ءىۇ. جاڭا ساباق. كەستە ارقىلى ءتۇسىندىرۋ.
سويلەم مۇشەلەرى
ەرەجە
باستاۋىش - ەسىمشە مەن تۇيىق ەتىستىك اتاۋ سەپتىگىندە تۇرىپ، باستاۋىش بولادى.
(وقۋ – ءبىلىم بۇلاعى)
بايانداۋىش - ەتىستىكتەر جىكتەلىپ كەلىپ، بايانداۋىش بولادى. (مەن بيىل بىتىرەمىن.)
تولىقتاۋىش - ەسىمشە مەن تۇيىق ەتىستىك اتاۋ جانە ىلىك سەپتىكتەرىنەن باسقا سەپتىكتەردە تۇرىپ، تولىقتاۋىش بولادى. (بىلگەنگە مارجان، بىلمەسكە ارزان.)
پىسىقتاۋىش - قيمىلدىڭ ءار ءتۇرلى قاسيەتىن ءبىلدىرىپ، پىسىقتاۋىش بولادى. (ول كۇلىمسىرەپ قارادى)
انىقتاۋىش - ەسىمشەلەر جانە ىلىك سەپتىگىندەگى تۇيىق ەتىستىك انىقتاۋىش بولادى. (وقۋدىڭ شەگى جوق)
ءۇ. جاتتىعۋ ورىنداتۋ. 215 - جاتتىعۋ.
قايران قالدىم – نە ىستەدىم؟– بايانداۋىش، قىزىققانداي – قانداي؟– انىقتاۋىش، تانىتتى – ءقايتتى؟– بايانداۋىش، ۇزبەي – قالاي؟– پىسىقتاۋىش، وقىپ وتىراتىنىنا – نەسىنە؟– تولىقتاۋىش، جەتتى - ءقايتتى؟- بايانداۋىش.
216 – جاتتىعۋ. سويلەم مۇشەلەرىنە تالداتۋ.
ءۇى. كەستەمەن جۇمىس. بەرىلگەن كەستە بويىنشا سويلەم قۇراۋ. ەتىستىك بەس سويلەم مۇشەسىنىڭ دە قىزمەتىن اتقارۋ كەرەك.
ءۇىى. كومپيۋتەردەن مۋزىكا تىڭداتۋ. اندەگى ەتىستىكتەرگە ساتىلاي كەشەندى تالداۋ جاساتۋ.
1. بۇل ءسوز ءۇش قۇرامنان تۇر: ساعىن+دى+م
2. تۇلعاسىنا قاراي: نەگىزگى
3. قۇرىلىسىنا قاراي: دارا
4. لەكسيكالىق ماعىناسى: قيمىل
5. گرامماتيكالىق ماعىناسى: ەتىستىك، جەدەل وتكەن شاق، اشىق راي، جىكتىك جالعاۋىنىڭ ءى جاعى جەكەشە ءتۇرى
6. سۇراعى: ءقايتتىم؟
7. سويلەمدەگى قىزمەتى: بايانداۋىش
1. بۇل ءسوز ەكى قۇرامنان تۇر: ەلجىرە+گەن
2. تۇلعاسىنا قاراي: نەگىزگى. سەبەبى ءسوزدىڭ ءارى قاراي بولشەكتەنبەيتىن، ماعىنا بەرەتىن بولىگى.
3. قۇرىلىسىنا قاراي: دارا، سەبەبى ءبىر عانا نەگىزگى تۇبىردەن تۇر.
4. لەكسيكالىق ماعىناسى: نازىك، مەيىرىمدى
5. گرامماتيكالىق ماعىناسى: ەتىستىك، ەسىمشە تۇلعالى، ءىىى جاق،
6. سۇراعى: قانداي؟
7. سويلەمدەگى قىزمەتى: انىقتاۋىش
ءۇىىى. «تاقيا تاستاماق» ويىنى. وقۋشىلارعا سۇراقتار قويۋ.
1. ەسىمشەنىڭ جۇرناقتارىن اتا.
2. ناق وسى شاق قالاي جاسالادى؟
3. تۇيىق ەتىستىك قالاي جاسالادى؟
4. كوسەمشە سويلەمدە قانداي قىزمەت اتقارادى؟
5. ەتىستىكتىڭ سويلەمدەگى نەگىزگى قىزمەتى.
ءىح. ساباقتى بەكىتۋ. سەمانتيكالىق كارتا. وقۋشىلاردىڭ ءارقايسىسىنا تاراتىپ بەرۋ. وقۋشىلار بەلگىلەپ بولعان سوڭ، دۇرىس جاۋابىن ينتەراكتيۆتى تاقتادان شىعارۋ.
----------------------------------------------- باستاۋىش بايانداۋىش انىقتاۋىش تولىقتاۋىش پىسىقتاۋىش
بۇگىن بىزگە كەلەرسىڭ.
ەستىگەندى ۇمىتپاسقا ءتورت ءتۇرلى سەبەپ بار.
بولاتىن بالا بەسىگىندە بۇلقىنار.
مەن سويلەسكەلى كەلدىم.
تەمەكى شەگۋ دەنساۋلىققا زيان
ناندى جەرگە تاستاۋعا بولمايدى.
ساۋىسقاننىڭ تاماعى شوقۋمەنەن تابىلعان.
ح. ۇيگە تاپسىرما. پىسىقتاۋعا ارنالعان سۇراقتار.
You Might Also Like
-
ماقساتى: تانىمدىق شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن دامىتۋ، وي - ورىستەرىن كەڭەيتۋ. وقۋشىلاردىڭ ماتەماتيكا پانىنە قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرۋ. ۇيىمشىلدىققا، تاباندىلىققا، ءوز ارا سىيلاستىققا تاربيەلەۋ. سالاۋات...
