فيزيكا الەمىنە ساياحات
فيزيكا الەمىنە ساياحات
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ ءبىلىم دەڭگەيىن انىقتاۋ، لوگيكالىق ويلاۋ قابىلەتتەرى مەن جاعداياتتان شىعۋ داعدىلارىن دامىتۋ، تانىمدىق بەلسەندىلىكتەرى مەن پانگە قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرۋ. وقۋشىلاردىڭ اقپاراتتىق مادەنيەتىن قالىپتاستىرۋ. وقۋشىلاردى كوپشىلىك ورتادا سويلەۋگە جانە ءوز ويىن ەركىن ايتا الۋعا داعدىلاندىرۋ، جىلدامدىققا، ۇيىمشىلدىققا تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: ويىننىڭ سلايدتارى، دياپروەكتور، قوبديشا، فيزيكالىق پريبورلار، كالەيدوسكوپ، وقۋشىلاردىڭ شىعارماشىلىق كورمەسى، فيزيكالىق تاجىريبە جاساۋعا ارنالعان قۇرالدار.
ءادىس - تاسىلدەرى: اۋىزشا جاۋاپ بەرۋ، تاجىريبە جاساۋ.
فورماسى: ويىن ساباق.
وتكىزىلۋ ەتاپتارى:
1 - تۋر تانىستىرۋ
2 - تۋر ويعا شابۋىل ( ءار سۇراق 1 ۇپاي)
3 - تۋر كومەككە كەلەتىن جۇمباقتار. ( ءار سۇراق 5، 3، 2، 1 ۇپاي )
4 - تۋر فيزيكا تىلىندە سويلەسەيىك ( ءار سۇراق 1 ۇپاي )
5 - تۋر فيزيكالىق جۇمباقتار ( ءار سۇراق 5 ۇپاي)
I. قايىرلى كەش قۇرمەتتى، ءادىل قازىلار القاسى، سايىسكەرلەر، وقۋشىلار. بۇگىنگى ءبىزدىڭ « فيزيكا الەمىنە ساياحات» كەشتىگىمىزگە حوش كەلدىڭىزدەر»! كەشتىگىمىزدى اشىق دەپ جاريالايمىز!
ويىنشىلارىمىزدى ورتاعا شاقىرامىز! ويىنعا قاتىسۋشى ەكى توپ، ءار توپ التى ويىنشىدان تۇرادى. قارسى الىڭىزدار!
ءى - ءشى توپ – تاپقىرلار!
ءىى - ءشى توپ – بىلگىرلەر!
1 – ءشى سايىس. تانىستىرۋ. ءار توپ وزدەرىن تانىستىرادى، سول تانىستىرۋىنا ءادىل - قازى القاسى ءوز باعالارىن بەرەدى. 10 ۇپايدى ءوز قالاۋى بويىنشا بولەدى. ءبىراق ەڭ الدىمەن ءار سايىستى ءبىرىنشى بولىپ باستايتىن توپتى ءبىلىپ الايىق. ول ءۇشىن جەرەبە تاستايمىز. ءار توپتىڭ كاپيتانى كەلىپ، مىنا جەردەگى ءبىر پاراقتى الادى. كىمگە ءبىر سانى بار پاراق تۇسەدى، سول ءبىرىنشى باستايدى. ەندەشە كاپيتاندار ورتاعا. ( تانىستىرۋ سايىسى)
2 تۋر ويعا شابۋىل
1 - ءشى توپقا
1) «فيزيكا» ءسوزىنىڭ قازاقشا اۋدارماسى ( تابيعات)
2) ستراۋس ءوزىن قۇسپىن دەپ اتاي الا ما؟ (جوق)
3) 1 كگ ماسساسى قىستا اۋىر ما، الدە جازدا اۋىر ما؟
(بىردەي)
4) 12 شوق جۇلدىزدىڭ جالپى اتى (زودياك)
5) ءوزى ارىق، ءسوزى - ءارىپ (قالام)
6) 2 سانىن قانداي ساانعا بولگەندە 4 سانى شىعادى؟(0، 5 )
7) ەلەكتر زاريادى جوق بولشەك؟ (نەيترون)
2 - ءشى توپقا
1) اتتاس زاريادتار ءبىر - بىرىنە تارتىلا ما؟ (تەبىلەدى)
2) كۇن جۇيەسىندەگى ەڭ ءىرى پلانەتا (يۋپيتەر)
3) ەڭ كونە مۋزىكالىق اسپاپ قالاي اتالادى
(ىسقىرىق)
4) تەمىر نە؟ (مەتالل)
5) ينتەرنەت بەتى قالاي اتالادى؟ (سايد)
6) دۇرىس التى جاق، اتىن ويلاپ تاپ (كۋب)
7) كوككە قاراعان جۇلدىز ساناعان (تەلەسكوپ )
3 تۋر. كومەككە كەلەتىن جۇمباق
شارتى: 1 كومەك 5 ۇپاي 2 كومەك 3 ۇپاي 3 كومەك 2 ۇپاي
4 كومەك 1 ۇپاي
1 زاتتىڭ ءبىر كۇيى.....
ا) ءپىشىنى مەن كولەمىن ساقتاۋ قاسيەتى ءتان 5 ۇپاي
ب) قىسىپ سىعۋ تارتىپ سىزۋ وتە قيىن 2 ۇپاي
ۆ) ءوز ءپىشىنىن دە، كولەمىن دە وزگەرتپەي ساقتايدى 1 ۇپاي
2 جاندى نارسە تۋرالى.....
ا) كوزى قىراعى، جانعان جارىقتا الىستان كورەدى 5 ۇپاي
ب) جۇرەگىڭنىڭ قۋاتى 2. 2 ۆت 3 ۇپاي
ۆ) عۇمىرىندا 40 توننا تاماق جەيدى 2 ۇپاي
گ) جەردەگى ەڭ اقىلدى كىم؟ ( ادام) 1 ۇپاي
3 زات نە؟
ا) ادام ورگانيزمنىڭ 65 پروسەنت 5 ۇپاي
ب) زاتتىڭ ءۇش كۇيىنىڭ بىرەۋى 3 ۇپاي
ۆ) ءۇش كۇيدە دە بولا الادى 2 ۇپاي
گ) جەردە ونسىز ءومىر جوق 1 ۇپاي
4 فيزيكالىق دەنە بار؟
ا) عىلىمدا، فيزيكادا زەرتتەۋ جۇمىستارى ءۇشىن قولدانىلادى 5 ۇپاي
ب) بەتتىك اۋدانى ەڭ از گەومەتريالىق فيگۋرا 3 ۇپاي
ۆ) سپورتشى وسى دەنەمەن دوس 2 ۇپاي
گ) شار تارىزدەس ( دوپ) 1ۇپاي
4 - تۋر فيزيكالىق تىلدە سويلەيىك 1 ۇپاي
( قاي تىلدە، ءسوز ماعىناسىن اشۋ )
1 توپقا
• مەتر گرەك ءسوزى « ولشەيمىن»
• دەفورماسيا لاتىن ءسوزى «ءبۇلىنۋ»
• دينامومەتر گرەك ءسوزى ديناميس «كۇش»، مەترەو - «ولشەيمىن»
• گەليوس گرەك ءسوزى « كۇن دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى»
2 توپقا
• كونۆەكسيا لاتىن ءسوزى « تاسىمالداۋ»
• استرونوميا گرەك ءسوزى استرون - «جۇلدىز»، نوموس «زاڭ»
• ينەرسيا لاتىن ءسوزى «قوزعالىسسىزدىق»
• كيلو گرەك ءسوزى « 1000 ەسە»
5 - تۋر. فيزيكالىق جۇمباقتار. ءار توپقا 4 جۇمباقتان بەرىلەدى. ءار دۇرىس جاۋاپقا
5 ۇپاي.
1 توپتىڭ جۇمباقتارى:
1) جەردىڭ ءجۇزىن شارلايسىڭ
ونسىز ەش جەرگە بارمايسىڭ
كولىكپەن دە، جاياۋ دا
سارالايسىڭ، تاڭدايسىڭ.
(جول)
2) كوپ بولسا الىستايسىڭ
مەزەتپەن قاشىقتايسىڭ
اسىقساڭ از بولادى
تاباسىڭ مۇنى قايسىسىڭ؟
(ۋاقىت)
3) بىردەي كولەمدەگى ماسسا، كەيدە
از دا كەيدە كوپ
دەلىنەدى بۇل شاما
اتالۋىن تاپشى تەك.
(تىعىزدىق)
4) جىلدامدىقتى وزگەرتەدى
قوزعالىستى تەزدەتەدى
قارسى شىقسا قوزعالىسقا
توقتارىنا كوز جەتەدى.
(كۇش)
2 توپتىڭ جۇمباقتارى:
1) كۇش كوبەيسە ارتادى
اۋادان ارتقا تارتادى
ءجۇزى جۇقا ۇشكىر زات
ودان ءبىراق قورقادى.
(قىسىم)
2) سيپاتتايدى جۇمىستى
تىندىرادى كوپ ءىستى
ول كوپ بولسا شيراقسىڭ
كىمدەر ءالسىز، كىم كۇشتى؟
(قۋات)
3) كوتەرىلسە جوعارى
ەرىتەدى مۇحيت
تومەن تۇسسە شامالا
سەزدىرەر سۋىق ىزعارىن
(تەمپەراتۋرا)
4) ءار زاتتىڭ جىلۋ سالار “دورباسى ” بار
جىلۋدىڭ ولار ءۇشىن
بار. تەمپەراتۋرا، ماسسانى پايدالانعان جاۋابى بۇل جۇمباقتىڭ سوندا شىعار. (سيىمدىلىق)
قورىتىندى شىعارۋ
وسىمەن ءبىزدىڭ كەشتىگىمىز اياقتالدى. كەلەسى كەزىككەنشە ساۋ بولىڭىزدار!
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ ءبىلىم دەڭگەيىن انىقتاۋ، لوگيكالىق ويلاۋ قابىلەتتەرى مەن جاعداياتتان شىعۋ داعدىلارىن دامىتۋ، تانىمدىق بەلسەندىلىكتەرى مەن پانگە قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرۋ. وقۋشىلاردىڭ اقپاراتتىق مادەنيەتىن قالىپتاستىرۋ. وقۋشىلاردى كوپشىلىك ورتادا سويلەۋگە جانە ءوز ويىن ەركىن ايتا الۋعا داعدىلاندىرۋ، جىلدامدىققا، ۇيىمشىلدىققا تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: ويىننىڭ سلايدتارى، دياپروەكتور، قوبديشا، فيزيكالىق پريبورلار، كالەيدوسكوپ، وقۋشىلاردىڭ شىعارماشىلىق كورمەسى، فيزيكالىق تاجىريبە جاساۋعا ارنالعان قۇرالدار.
ءادىس - تاسىلدەرى: اۋىزشا جاۋاپ بەرۋ، تاجىريبە جاساۋ.
فورماسى: ويىن ساباق.
وتكىزىلۋ ەتاپتارى:
1 - تۋر تانىستىرۋ
2 - تۋر ويعا شابۋىل ( ءار سۇراق 1 ۇپاي)
3 - تۋر كومەككە كەلەتىن جۇمباقتار. ( ءار سۇراق 5، 3، 2، 1 ۇپاي )
4 - تۋر فيزيكا تىلىندە سويلەسەيىك ( ءار سۇراق 1 ۇپاي )
5 - تۋر فيزيكالىق جۇمباقتار ( ءار سۇراق 5 ۇپاي)
I. قايىرلى كەش قۇرمەتتى، ءادىل قازىلار القاسى، سايىسكەرلەر، وقۋشىلار. بۇگىنگى ءبىزدىڭ « فيزيكا الەمىنە ساياحات» كەشتىگىمىزگە حوش كەلدىڭىزدەر»! كەشتىگىمىزدى اشىق دەپ جاريالايمىز!
ويىنشىلارىمىزدى ورتاعا شاقىرامىز! ويىنعا قاتىسۋشى ەكى توپ، ءار توپ التى ويىنشىدان تۇرادى. قارسى الىڭىزدار!
ءى - ءشى توپ – تاپقىرلار!
ءىى - ءشى توپ – بىلگىرلەر!
1 – ءشى سايىس. تانىستىرۋ. ءار توپ وزدەرىن تانىستىرادى، سول تانىستىرۋىنا ءادىل - قازى القاسى ءوز باعالارىن بەرەدى. 10 ۇپايدى ءوز قالاۋى بويىنشا بولەدى. ءبىراق ەڭ الدىمەن ءار سايىستى ءبىرىنشى بولىپ باستايتىن توپتى ءبىلىپ الايىق. ول ءۇشىن جەرەبە تاستايمىز. ءار توپتىڭ كاپيتانى كەلىپ، مىنا جەردەگى ءبىر پاراقتى الادى. كىمگە ءبىر سانى بار پاراق تۇسەدى، سول ءبىرىنشى باستايدى. ەندەشە كاپيتاندار ورتاعا. ( تانىستىرۋ سايىسى)
2 تۋر ويعا شابۋىل
1 - ءشى توپقا
1) «فيزيكا» ءسوزىنىڭ قازاقشا اۋدارماسى ( تابيعات)
2) ستراۋس ءوزىن قۇسپىن دەپ اتاي الا ما؟ (جوق)
3) 1 كگ ماسساسى قىستا اۋىر ما، الدە جازدا اۋىر ما؟
(بىردەي)
4) 12 شوق جۇلدىزدىڭ جالپى اتى (زودياك)
5) ءوزى ارىق، ءسوزى - ءارىپ (قالام)
6) 2 سانىن قانداي ساانعا بولگەندە 4 سانى شىعادى؟(0، 5 )
7) ەلەكتر زاريادى جوق بولشەك؟ (نەيترون)
2 - ءشى توپقا
1) اتتاس زاريادتار ءبىر - بىرىنە تارتىلا ما؟ (تەبىلەدى)
2) كۇن جۇيەسىندەگى ەڭ ءىرى پلانەتا (يۋپيتەر)
3) ەڭ كونە مۋزىكالىق اسپاپ قالاي اتالادى
(ىسقىرىق)
4) تەمىر نە؟ (مەتالل)
5) ينتەرنەت بەتى قالاي اتالادى؟ (سايد)
6) دۇرىس التى جاق، اتىن ويلاپ تاپ (كۋب)
7) كوككە قاراعان جۇلدىز ساناعان (تەلەسكوپ )
3 تۋر. كومەككە كەلەتىن جۇمباق
شارتى: 1 كومەك 5 ۇپاي 2 كومەك 3 ۇپاي 3 كومەك 2 ۇپاي
4 كومەك 1 ۇپاي
1 زاتتىڭ ءبىر كۇيى.....
ا) ءپىشىنى مەن كولەمىن ساقتاۋ قاسيەتى ءتان 5 ۇپاي
ب) قىسىپ سىعۋ تارتىپ سىزۋ وتە قيىن 2 ۇپاي
ۆ) ءوز ءپىشىنىن دە، كولەمىن دە وزگەرتپەي ساقتايدى 1 ۇپاي
2 جاندى نارسە تۋرالى.....
ا) كوزى قىراعى، جانعان جارىقتا الىستان كورەدى 5 ۇپاي
ب) جۇرەگىڭنىڭ قۋاتى 2. 2 ۆت 3 ۇپاي
ۆ) عۇمىرىندا 40 توننا تاماق جەيدى 2 ۇپاي
گ) جەردەگى ەڭ اقىلدى كىم؟ ( ادام) 1 ۇپاي
3 زات نە؟
ا) ادام ورگانيزمنىڭ 65 پروسەنت 5 ۇپاي
ب) زاتتىڭ ءۇش كۇيىنىڭ بىرەۋى 3 ۇپاي
ۆ) ءۇش كۇيدە دە بولا الادى 2 ۇپاي
گ) جەردە ونسىز ءومىر جوق 1 ۇپاي
4 فيزيكالىق دەنە بار؟
ا) عىلىمدا، فيزيكادا زەرتتەۋ جۇمىستارى ءۇشىن قولدانىلادى 5 ۇپاي
ب) بەتتىك اۋدانى ەڭ از گەومەتريالىق فيگۋرا 3 ۇپاي
ۆ) سپورتشى وسى دەنەمەن دوس 2 ۇپاي
گ) شار تارىزدەس ( دوپ) 1ۇپاي
4 - تۋر فيزيكالىق تىلدە سويلەيىك 1 ۇپاي
( قاي تىلدە، ءسوز ماعىناسىن اشۋ )
1 توپقا
• مەتر گرەك ءسوزى « ولشەيمىن»
• دەفورماسيا لاتىن ءسوزى «ءبۇلىنۋ»
• دينامومەتر گرەك ءسوزى ديناميس «كۇش»، مەترەو - «ولشەيمىن»
• گەليوس گرەك ءسوزى « كۇن دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى»
2 توپقا
• كونۆەكسيا لاتىن ءسوزى « تاسىمالداۋ»
• استرونوميا گرەك ءسوزى استرون - «جۇلدىز»، نوموس «زاڭ»
• ينەرسيا لاتىن ءسوزى «قوزعالىسسىزدىق»
• كيلو گرەك ءسوزى « 1000 ەسە»
5 - تۋر. فيزيكالىق جۇمباقتار. ءار توپقا 4 جۇمباقتان بەرىلەدى. ءار دۇرىس جاۋاپقا
5 ۇپاي.
1 توپتىڭ جۇمباقتارى:
1) جەردىڭ ءجۇزىن شارلايسىڭ
ونسىز ەش جەرگە بارمايسىڭ
كولىكپەن دە، جاياۋ دا
سارالايسىڭ، تاڭدايسىڭ.
(جول)
2) كوپ بولسا الىستايسىڭ
مەزەتپەن قاشىقتايسىڭ
اسىقساڭ از بولادى
تاباسىڭ مۇنى قايسىسىڭ؟
(ۋاقىت)
3) بىردەي كولەمدەگى ماسسا، كەيدە
از دا كەيدە كوپ
دەلىنەدى بۇل شاما
اتالۋىن تاپشى تەك.
(تىعىزدىق)
4) جىلدامدىقتى وزگەرتەدى
قوزعالىستى تەزدەتەدى
قارسى شىقسا قوزعالىسقا
توقتارىنا كوز جەتەدى.
(كۇش)
2 توپتىڭ جۇمباقتارى:
1) كۇش كوبەيسە ارتادى
اۋادان ارتقا تارتادى
ءجۇزى جۇقا ۇشكىر زات
ودان ءبىراق قورقادى.
(قىسىم)
2) سيپاتتايدى جۇمىستى
تىندىرادى كوپ ءىستى
ول كوپ بولسا شيراقسىڭ
كىمدەر ءالسىز، كىم كۇشتى؟
(قۋات)
3) كوتەرىلسە جوعارى
ەرىتەدى مۇحيت
تومەن تۇسسە شامالا
سەزدىرەر سۋىق ىزعارىن
(تەمپەراتۋرا)
4) ءار زاتتىڭ جىلۋ سالار “دورباسى ” بار
جىلۋدىڭ ولار ءۇشىن
بار. تەمپەراتۋرا، ماسسانى پايدالانعان جاۋابى بۇل جۇمباقتىڭ سوندا شىعار. (سيىمدىلىق)
قورىتىندى شىعارۋ
وسىمەن ءبىزدىڭ كەشتىگىمىز اياقتالدى. كەلەسى كەزىككەنشە ساۋ بولىڭىزدار!
You Might Also Like
