InfoHub Logo

باقىت – بۇل ۇستاتپايتىن، ءبىراق اركىم قولىنا قوندىرعىسى كەلەتىن قۇس سياقتى. ءار ادام ءومىر بويى سونى اۋلاۋمەن وتەدى، ءبىراق قولىنا قوندىرا الاتىندارى نەكەن-ساياق. دەگەنمەن باقىتتى بولۋ ءسىز ويلاعانداي قيىن ەمەس – بار-جوعى بىرنەشە كەڭەستەردى ۇستانسا جەتكىلىكتى.

ءار ادام باقىتتى بولعىسى كەلەدى، ءبىراق بۇعان اركىمنىڭ قولى جەتە بەرمەيدى. سەبەبى، كوبىمىز وعان قولجەتپەس ارمان رەتىندە قارايمىز، ال نەگىزىندە ءبارى وڭاي. كوڭىلگە جاعىمدى ەموسيالاردى كەز كەلگەن ادام الا الادى، بار-جوعى پسيحولوگتار ۇسىنعان بىرنەشە ەرەجەلەردى ۇستانىپ جۇرسە بولعانى.

نازارلارىڭىزعا عىلىممەن دالەلدەنگەن تاسىلدەردى ۇسىنامىز جانە ءارقايسىڭىزدى وسى تاسىلدەردى ۇستانۋعا شاقىرامىز.

1. 7 مينۋتىڭىزدى سپورتقا ارناڭىز

سپورتپەن اينالىسۋعا ۋاقىتىم جوق دەپ ويلايسىز با؟ ءبىراق 7 مينۋت – تىم كوپ ەمەس ەكەنىمەن كەلىسەتىن شىعارسىز؟ وسىنداي قىسقا جاتتىعۋ دا ءسىزدى باقىتتى ەتۋگە كومەكتەسەدى ەكەن.

كۇيزەلىستەن قۇتقاراتىن تاماشا ءتاسىل – بۇل سپورت. شون اچەر «باقىتتىڭ ارتىقشىلىعى» كىتابىندا وسى تەورياعا دالەل رەتىندە كۇيزەلىستەن زارداپ شەگىپ جۇرگەن ادامدار قاتىسقان زەرتتەۋدى ۇسىنادى. ولاردى ءۇش توپقا ءبولىپ، ەمدەۋ ءۇشىن ءتۇرلى تاسىلدەردى قولداندى: دارىلەر، جاتتىعۋلار جانە ءدارى مەن جاتتىعۋدىڭ بىردەي ۇلەسىن. ەمدەلىپ شىققانداردى 6 ايدان كەيىن رەسيديۆكە قايتا تەكسەرەدى. ناتيجەلەر تاڭعالارلىق:

تەك قانا دارىمەن ەمدەلگەن 38% پاسيەنت قايتا كۇيزەلىسكە ۇشىراعان. قوس تاسىلمەن ەمدەلگەندەردە رەسيديۆ پروسەنتى ءبىرشاما از، 31%-عا تەڭ بولعان. ءبىراق تەك جاتتىعۋلارمەن عانا ەمدەلگەندەردىڭ توبى تاڭعالارلىق ناتيجە كورسەتكەن: ولاردىڭ اراسىندا رەسيديۆ دەڭگەيى بار-جوعى 9%-دى قۇراعان.

فيزيكالىق جاتتىعۋلار كوڭىل-كۇيدى جاقسارتادى، سەرگەكتىك سىيلايدى، ميدىڭ جۇمىسىن جاقسارتادى جانە وزىڭە سەنىمدىلىكتى ارتتىرادى.

رەداكتوردىڭ ەسكەرتۋى: ۇيالى تەلەفونىڭىزعا «7 مينۋتتىق جاتتىعۋ» دەپ اتالاتىن ارنايى قوسىمشانى ورناتىپ الساڭىز دا بولادى.

2. قانعان ۇيقى نەگاتيۆتەن قورعايدى

ۇيقىنىڭ قانىق بولۋى دەنەمىزدى اۋىر كۇننەن كەيىن قالپىنا كەلتىرىپ، قۇلشىنا جۇمىس ىستەۋگە كومەكتەسەدى. بۇعان قوسا، ۇيقى ءبىزدى باقىتتىراق ەتەدى ەكەن.

مۇنى پو برونسون مەن ەشلي مەرريمەن «تاربيەلىك شوك» اتتى كىتاپتارىندا بىلاي تۇسىندىرەدى:

نەگاتيۆتى ەموسيالاردى وڭدەۋگە ميشىقتىڭ كومەكەي بەزى جاۋاپ بەرەدى، ال ءپوزيتيۆتى جانە بەيتاراپ ەستەلىكتەردى گيپپوكامپ وڭدەيدى. ۇيىنىڭ جەتىسپەۋى گيپپوكامپتىڭ جۇمىسىنا كوبىرەك اسەر ەتەدى. ناتيجەسىندە، ۇيقىسى قانباعان ادامدار جاعىمسىز ەستەلىكتەرگە كوبىرەك بەرىلىپ، جاعىمدى ساتتەردى ەستە ساقتامايدى.

وسى قاعيدانى تەكسەرۋ ماقساتىندا زەرتتەۋ جۇرگىزىلگەن: ۇنەمى ۇيقىسى قانبايتىن ستۋدەنتتەرگە سوزدەر ءتىزىمىن جاتتاۋ تاپسىرىلادى. ستۋدەنتتەر 81% نەگاتيۆتى ءمانى بار («اۋرۋ» سىندى سوزدەر) سوزدەردى جاتتاپ العان جانە 31% جاعىمدى جانە بەيتاراپ سوزدەردى جاتتاي العان (ونىڭ ىشىندە «كۇن ساۋلەسى»، «جاشىك» دەگەن سياقتى).

ءبىر كۇنگە سەپتىك بولاتىن كوڭىل كۇيىڭىزدىڭ قالاي بولاتىنى دا، ۇيقىڭىزدىڭ تىنىشتىعى مەن ۇزاقتىعىنا بايلانىستى.

3. جاقىن ادامدار باقىت سىيلايدى

كوپتەگەن ادام ولەر الدىندا جاقىن ادامدارىمەن از ۋاقىت وتكىزگەنىنە وكىنىپ جاتادى.

وتباسىمىزبەن جانە دوستارىمىزبەن وتكىزەتىن ۋاقىت كوڭىل-كۇيىمىزگە قاتتى اسەر ەتەدى. بۇعان پسيحولوگ دەنيەل گيلبەرت مىناداي انىقتاما بەرەدى:

ادام وتباسىمەن باقىتتى. دوستارىمىز بەن جاقىن ادامدارىمىز دا ءبىزدى باقىتتى ەتەدى. ءبىزدى باقىتتىراق ەتەتىن باسقا دا زاتتار تۇپتەپ كەلگەندە بىزگە قىمبات ادامدارمەن كوبىرەك ۋاقىت وتكىزۋگە كومەكتەسىپ قانا جاتىر.

«ۇزاق جاساۋدىڭ جوباسى» كىتابىنىڭ اۆتورى گوۆارد فريدمان دا ءبىزدىڭ باسقا ادامدارمەن قارىم-قاتىناسىمىز ءومىرىمىزدىڭ ۇزاقتىعى مەن ساپاسىنا اسەر ەتەتىنىن ايتادى.

4. باقىتقا جىلۋ كەرەك

ءوزىڭدى باقىتتىراق سەزىنۋ ءۇشىن شون ارچەر تازا اۋادا كوبىرەك بولۋ كەرەك دەپ كەڭەس بەرەدى:

تازا اۋادا 20 مينۋت سەرۋەندەۋ كوڭىل-كۇيدى كوتەرىپ قانا قويماي، ويلاۋ قابىلەتى مەن ەستە ساقتاۋدى جاقسارتاتىنىن ءبىر زەرتتەۋ كورسەتكەن ەكەن.

امەريكالىق مەتەوروگيالىق قوعامداستىققا سۇيەنسەك، جەلدىڭ جىلدامدىعى نەمەسە ىلعالدىلىققا قاراعاندا ءبىزدىڭ كوڭىل كۇيىمىزگە تەمپەراتۋرا كوبىرەك اسەر ەتەدى. عالىمدار ادامداردىڭ 13.9°C كەزىندە وزدەرىن باقىتتىراق سەزىنەتىنىن دالەلدەگەن ەكەن.

5. وزگەگە كومەكتەسسەڭ ءوزىڭدى باقىتتىراق سەزىنەسىڭ

ءوزىمىزدى باقىتتىراق سەزىنۋ ءۇشىن جىلىنا 100 ساعات (نەمەسە اپتاسىنا 2 ساعات) ءبىز وزگەلەرگە كومەكتەسۋىمىز كەرەك ەكەن. تاعى ءبىر رەت شون ارچەردىڭ كىتابىنا باس سۇعايىق:

… زەرتتەۋ كورسەتكەندەي، 150 ادام كونسەرتكە بارۋ نەمەسە كافەدەن تاماق ءىشۋ سياقتى شارالارعا اقشا شىعارۋدان كوبىرەك ءلاززات العاندارىن ايتقان. بۇل پروسەسس ولارعا اياق كيىم، قىمبات ساعات نەمەسە تەلەديدار سياقتى زات ساتىپ العاننان الدەقايدا كوبىرەك باقىت سىيلاعان.

وسىلايشا، وزىمىزگە جاسايتىن سىيعا قاراعاندا، اقشانى وزگەلەرگە جۇمساۋ، ءبىزدى الدەقايدا باقىتتىراق ەتەدى.

6. كۇلكى – باقىتتى بولۋدىڭ ەڭ وڭاي ءتاسىلى

كۇلگەن ساتتە كوڭىل كۇيىمىز كوتەرىلەدى. الايدا وتىرىك كۇلكىدەن قاراعاندا جاعىمدى ەموسيالار تۋدىرعان شىنايى كۇلكى الدەقايدا ءتيىمدى:

ميچيگان ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ عالىمدارى وتىرىك كۇلىپ جۇرۋگە ءماجبۇرلى قىزمەتكەرلەردىڭ كوڭىل كۇيلەرى تەز تۇسكىش جانە جۇمىس قابىلەتتىلىگى تومەن بولاتىنىن انىقتاعان. ال جاعىمدى ويلاردان كۇلىپ جۇرەتىن ادامدار، وزدەرىن باقىتتىراق سەزىنەدى جانە جۇمىستا جاقسى ناتيجە كورسەتەدى.

كۇلكى، سونىمەن قاتار، قيىن جاعداي كەزىندە قايعى مەن اۋىرلىقتى جەڭىلدەتۋگە كومەكتەسەدى.

7. وزىڭىزگە ۇنايتىن زاتتار جايلى ويلاڭىز

ساياحاتقا شىعاتىنىڭىز جايلى ويدىڭ ءوزى كوڭىل كۇيىڭىزدى كوتەرە الادى. Applied Research of quality of Life جۋرنالىنىڭ اۆتورلارى زەرتتەۋ جۇرگىزگەن ەكەن، سول كورسەتكەندەي، ادامدار ساپاردا جۇرگەن كەزگە قاراعاندا ساپاردى جوسپارلاۋ كەزىندە وزدەرىن باقىتتىراق سەزىنەتىن بولىپ شىققان.

شون ارچەر دە بۇل فەنومەن جايلى كىتابىندا ايتىپ وتكەن:

سۇيىكتى ءفيلمدى كورەمىن دەگەن ويدىڭ ءوزى ەندورفيندى 27%-عا دەيىن كوتەرەتىنىن ءبىر زەرتتەۋ كورسەتكەن ەكەن.

ءقازىر دەمالىسقا شىعىپ كەتۋ مۇمكىندىگى بولماسا دا نەمەسە دوستارىڭىزبەن كەزدەسۋگە مۇمكىندىك بولماسا دا، الدىن الا جوسپارلاپ قويىڭىز. كوڭىل كۇيىڭىز بولماعان جاعدايدا الدا ءسىزدى ساپار نەمەسە كەزدەسۋ كۇتىپ تۇرعانىن ويلاڭىز.

8. جۇمىسىڭىزعا جاقىن جەردە تۇرىڭىز

جۇمىسقا باراتىن جول كوڭىل كۇيىمىزگە قانشالىقتى اسەر ەتەتىنىن بىلە بىلمەيمىز. ءبىز اينالامىزداعى كوپتەگەن ىڭعايسىزدىقتارعا ۇيرەنىپ كەتەمىز. تەك جۇمىسقا دەيىنگى ۇزاق جولعا ۇيرەنە المايدى ەكەنبىز.

جۇمىسقا دەيىنگى جولدىڭ ىڭعايسىزدىعىن پاتەرىڭىزدىڭ ۇلكەندىگىمەن نەمەسە جوعارى جالاقىمەن وتەي الاسىز، ءبىراق بۇل دا جۇمىس ىستەمەيدى.

9. جاقسىلىق ءۇشىن ريزا بولىڭىز – بۇل دا باقىتتىڭ كىلتى

جاقسىلىققا ريزاشىلىق ءبىلدىرۋدىڭ كوپتەگەن ءتاسىلى بار. شۇكىرشىلىك ايتۋعا لايىقتى زاتتاردىڭ ءتىزىمىن جاساۋىڭىزعا بولادى، نەمەسە سىزگە كومەكتەسكەن ادامدارعا ءاردايىم ريزاشىلىعىڭىزدى ءبىلدىرىڭىز.

Journal of Happiness باسىلىمىندا ريزاشىلىق سەزىمى كوڭىل كۇيىمىزگە قالاي اسەر ەتەتىنىن انىقتاعان زەرتتەۋدىڭ قورىتىندىسى جاريالانىپتى:

زەرتتەۋگە قاتىسقان 219 ادام ءۇش اپتا بويى ريزاشىلىق بىلدىرەتىن ءۇش حاتتان جازىپ وتىرعان. ناتيجەسى كورسەتكەندەي، بۇل حاتتاردى جازۋ ادامداردى باقىتتىراق ەتكەن، ومىرگە دەگەن ريزاشىلىعىن ارتتىرىپ، جاعىمسىز ويلاردان ارىلتقان.

10. ادامدار جىل سايىن باقىتتىراق بولا تۇسەدى

جاس ۇلعايعان سايىن، اسىرەسە 40 جاستان كەيىن ادامدار وزدەرىن باقىتتىراق سەزىنە باستايدى ەكەن.

بۇعان قاتىستى دا زەرتتەۋلەر جۇرگىزىلگەن بولاتىن، سوعان سايكەس ەگدە ادامداردىڭ جاعىمدى ەموسيالار تۋدىراتىن اقپاراتتى ەستە جاقسى ساقتايتىنى انىقتالعان. سونىمەن قاتار، جاس ۇلعايعان سايىن ادامدار كوڭىل كۇيدى تۇسىرەتىن جاعدايلاردان اۋلاق جۇرە باستايدى. ولار جاعىمسىز ادامدارمەن ارالاسپاۋعا جانە كوڭىل كۇيدى تۇسىرەتىن كەزدەسۋلەرگە بارماۋعا تىرىسادى. ەگدە ادامدار قازا مەن كوڭىل قالۋ سياقتى سەزىمدەردى جەڭىل كوتەرەدى.

سوندىقتان، قارتايۋ جايلى ويلار سىزگە كوڭىلسىزدىك سىيلاسا، كەرىسىنشە قۋانىڭىز، سەبەبى قارتايعاندا ءسىز باقىتتىراق بولۋىڭىز مۇمكىن.

---