InfoHub Logo

زاڭگەر-وقىتۋشى بىلىكتىلىگى بويىنشا ءوزى ادەبيەتتى وقىعان وقۋ ورنىنان 4 جىل وقىپ ەكىنشى رەت جوعارى ءبىلىم الىپ شىققاننان كەيىن، ادەبيەتپەن بىرگە مەكتەپتەگى قۇقىقتانۋ پانىنەن دە ساباق بەرە باستاعان ەدى. ەندى وسى پاننەن عىلىمي جوبا دايىنداتقان شاكىرتىن اۋداندىق عىلىمي جوبالار جارىسىنا الىپ بارۋى كەرەك. بىلتىرعى دايىنداعان شاكىرتى اۋداندىق عىلىمي جوبالار جارىسىنان ءوتىپ، ودان ءارى وبلىستىق عىلىمي جوبالار جارىسىنا قاتىسىپ قايتقان بولاتىن. ول قۇقىقتانۋ بويىنشا اۋدان وقۋشىلارى اراسىنان وبلىستىق عىلىمي جوبالار جارىسىنا قاتىسقان تۇڭعىش شاكىرت ەدى. جۇلدەلى ورىنعا ىلىگە المادى. بۇعان جۇمىستاعى قاتەلىك سەبەپشى بولدى. ال مىنا اۋداندىق عىلىمي جوبالار جارىسىنا دايىنداپ الىپ بارعالى وتىرعان شاكىرتى - ەكىنشى شاكىرتى.

قىس ورتاسىندا جاۋعان جاڭبىر كولىك قوزعالىسىن شەكتەپ تاستاۋىنا بايلانىستى، بۇلار اۋدان ورتالىعىنا تەك ءتۇس الەتىندە عانا جەتە الدى. بۇل كەزدە اۋداندىق عىلىمي جوبالار جارىسى قورعالىپ كەتكەن ەدى. ادىسكەر مۇنىڭ نە سەبەپتى كەشىگىپ كەلگەنىن سۇراپ العاننان كەيىن: "ءبىز تۇسكە دەيىن قۇقىقتانۋدان تۇسكەن عىلىمي جوبالاردى قاراپ شىقتىق. بيىل دا وبلىستىق عىلىمي جوبالار جارىسىنا سەندەردىڭ جۇمىستارىڭ بارادى دەپ ۇيعاردىق. سوندىقتان شاكىرتىڭدى وبلىسقا دايىندا"، - دەدى. بۇل وسى كەزدە ادىسكەردەن ءوزىنىڭ تاعى ءبىر شاكىرتىنىڭ عىلىمي جوباسى بار ەكەنىدىگن، سول جۇمىستىڭ جاعدايى نە بولعانىن سۇرادى. ادىسكەر ول جۇمىستىڭ ادەبيەتتەن جازىلعان عىلىمي جوبا جۇمىسى ەكەندىگىن، ال اۋداندا ادەبيەت سەكسياسى جوق ەكەنىن، وزىنە قاراستى تاريح جانە قۇقىقتانۋ سەكسياسىندا ول جۇمىستى قاراي المايتىندىعىن ايتا كەلە: "ەگەر ول جۇمىسىڭدى العىڭ كەلسە، اپايىڭنىڭ سەيفىندە تۇر"، - دەدى. اپاي دەپ وتىرعانى اۋداندىق ءبىلىم ءبولىمىنىڭ جاۋاپتى مامانى ەدى. اپايىنا جولىقتى. اپايى: "سەنىڭ ول جۇمىسىڭ مەندە تۇر. بيىل دا قۇقىقتانۋدان وبلىسقا سەن بارا جاتسىڭ عوي، ەندەشە، وسى جۇمىسىڭدى دا قوسىپ الا كەت. مۇمكىن وبلىس قاراپ، باعاسىن بەرەر"، - دەدى.

ساناۋلى كۇندەردەن كەيىن ادەبيەت پەن قۇقىقتانۋدان عىلىمي جوبا قورعايتىن ەكى شاكىرتىن ەرتىپ، وبلىستىق عىلىمي جوبالار جارىسىنا بارۋ ءۇشىن بۇلار پويىزعا وتىردى. بۇل جولى قۇقىقتانۋدان قورعاعان شاكىرتىنىڭ "مۇسىلماندىق قۇقىق جانە ونىڭ قولدانىستاعى قۇقىقتان ۇقساستىعى مەن ايىرماشىلىعى" اتتى عىلىمي جوبا جۇمىسى وبلىستان ارنايى ماراپات قاعازىن الدى. ال ادەبيەتتەن قورعاعان شاكىرتى II ورىنعا يە بولدى. كوپ ۇزاماي ەكىنشى ورىن العان جۇمىس استانا قالاسىنا ىرىكتەۋ كەزەڭىنە جولداندى. ارادا ۋاقىت وتكەندە، جۇمىستىڭ ىرىكتەۋ كەزەڭىنەن ءوتىپ، رەسپۋبليكالىق عىلىمي جوبالار جارىسىنا قورعاۋعا ۇسىنىلعاندىعى حابارلانعان ەدى.

ءۇش كۇنگە سوزىلعان رەسپۋبليكالىق عىلىمي جوبالار جارىسىندا شاكىرت ءوز جۇمىسىن ناتيجەلى قورعادى. قازالى اۋدانى، №25 ورتا مەكتەبىنەن قاتىسىپ وتىرعان شاكىرتتىڭ "حالىق اقىنى باينازار وتەپوۆ شىعارماشىلىعىنداعى ەل تاعدىرى جانە اقىن ولەڭدەرىنىڭ كوركەمدىك ءمانى" اتتى عىلىمي جوبا جۇمىسى رەسپۋبليكالىق عىلىمي جوبالار جارىسىنىڭ II ورنىنا يە بولدى. بۇل جۇمىس اۋدان وقۋشىلارى اراسىنان ادەبيەتتەن تۇڭعىش رەت جازىلىپ، رەسپۋبليكادا قورعالعان وقۋشىنىڭ عىلىمي جوبا جۇمىسى ەدى. ال شاكىرت ءوز مەكتەبىنەن رەسپۋبليكالىق ءبىلىم بايگەسىنە - عىلىمي جوبالار قورعاۋ جارىسىنا - تۇڭعىش رەت قاتىسقان شاكىرت بولدى.

ماراپاتتاۋ راسىمىنەن شىعىپ كەلە جاتقاندا، شاكىرت قىزدىڭ: "مىنا كىسىلەر عوي كەشە بىزگە عىلىمي جوبا قورعاتقان"، - دەگەن سوزىنەن بۇلارعا نازار اۋدارعان، ءوزىن فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ كانديداتىمىن دەپ تانىستىرعان ەر ادام: "كەشە كوردىك قوي جۇمىستاردى قورعاتقاندا، جۇمىس جاقسى جازىلعان، شاكىرت تە قابىلەتتى ەكەن"، - دەدى. "ءسىڭلىم، - دەدى ەكىنشى مامان شاكىرت قىزعا قاراپ. - وسىنداي جۇمىستاردىڭ ىزىنە تۇسە بەرسەڭ قايتەدى، اراب جازۋىن ۇيرەنىپ ال، كەيبىر كونە قولجازبالار اراب قارپىمەن جازىلعان عوي".

اۋداندىق ءبىلىم ءبولىمىنىڭ باسشىسى بۇعان كەتەرىندە "قايتاردا سوعىپ، ماعان ناتيجەڭدى حابارلاي كەت" دەگەن ەدى. بۇلاردىڭ رەسپۋبليكادان II ورىن الىپ كەلە جاتقانىن ەستىگەندە قۋانىپ قالدى. "بۇل - ءبىز ءۇشىن ۇلكەن جەتىستىك"، - دەدى.

ارادا ۋاقىت وتكەندە، شاكىرت قىز: "بۇل جۇمىس مەنىڭ ماماندىق تاڭداۋداعى ماقساتىما وزگەرىس ەنگىزىپ جىبەردى. مەن بۇرىن ۇنەمى مەكتەپتە تاريح پانىنەن ءپان وليمپياداسىنا قاتىسىپ كەلگەن ەدىم. ءوزىمدى بولاشاق تاريح مامانى رەتىندە دايىنداپ جۇرگەنمىن. ەندى مەن وسى جۇمىستان كەيىن ادەبيەتتىڭ مامانى بولعىم كەلەدى"، - دەدى.

بىردە ۇستازداردىڭ ەڭبەك دەمالىسى كەزىندە قالاداعى ۇيگە كەنەتتەن قۇقىقتانۋدانعىلىمي جوبا قورعاتقان شاكىرت ۇلىنىڭ كىرىپ كەلگەنى. ول بۇعان: "مەن مەكتەپتى بىلتىر ءبىتىردىم عوي. وقۋعا تۇسە المادىم. ەندى تاعى تەستكە قاتىسىپ كورسەم دەپەدىم. ۇيدە جاتىپ دايىندالۋىما بولاما؟ مەنىڭ تەستكە دايىندىعىما كومەكتەسىڭىزشى. مەن بولاشاق دارىگەر بولعىم كەلەدى"، - دەدى. شاكىرت سول جولى دارىگەرلىك ماماندىقتىڭ گرانتىنا وقۋعا ءتۇسىپ كەتكەن ەدى. ول بىردە تاعى دا ۇيىنە كەلىپ ءوزىنىڭ وسىنداعىۇلكەن ءبىر اۋرۋحانادا اۋىر جاعدايداعى ناۋقاستارعا كومەك كورسەتەتىن دارىگەر ەكەندىگىن ايتا كەلە: "سىزگە راقمەت، كەزىندە مەنىڭ دايىندىعىما كومەكتەسىپ ەدىڭىز. ەندى دارىگەر بولىپ، سول وقۋىمنىڭ ناتيجەسىن كورىپ ءجۇرمىن"، - دەدى. "باياعىدا عىلىمي جوبا قورعاعانىڭ ەسىڭدە مە؟" - دەدى بۇل. دارىگەر كۇلدى:

"ەسىمدە عوي، نەگە ەسىمدە بولماسىن. عىلىمي جوبا قورعاپ، وبلىستان ماراپات قاعازىن الىپ قايتقان ەدىم عوي".

---