InfoHub Logo

جاراتىلىستانۋ
اشىق ساباق (5 كلاسس)

ساباق تاقىرىبى: گيدروسفەرا. سۋ - ەرەكشە قايتالانباس زات.
ساباق ماقساتى:
بىلىمدىلىك: تاجىريبە جاساۋ ارقىلى سۋدىڭ نەگىزگى قاسيەتتەرىمەن تانىستىرۋ.“گيدروسفەرا”جايلى ۇعىم بەرە وتىرىپ، دۇنيەجۇزىلىك سۋ اينالىمى جانە ونىڭ ماڭىزى جايلى وقۋشىلاردىڭ بىلىمدەرىن كەڭەيتۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردى ءوز بەتىمەن ىزدەنۋگە، كارتامەن جۇمىس ىستەۋگە، تەوريانى پراكتيكامەن ۇشتاستىرا ءبىلۋ داعدىسىن قالىپتاستىرا وتىرىپ دامىتۋ.
تاربيەلىك: ويىن ەلەمەنتتەرىن پايدالانا وتىرىپ، جەكەشە، ۇجىمدىق، توپتىق جۇمىستارعا باۋلۋ. ءوز ويلارىن ەركىن ايتا الۋعا تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: گلوبۋس، سلايدتار، جەتوندار، شىنى پروبيركا، قۇرعاق وتىن، مۇز، سۋ.
ساباق ءتۇرى: كىرىكتىرىلگەن، ارالاس ساباق.
ساباق ءادىسى: بايانداۋ، اڭگىمەلەۋ، تاجىريبە، انىقتاۋ، وي تولعاۋ، ءار ءتۇرلى تاپسىرمالار ورىنداۋ، جيناقتاۋ.

ساباق بارىسى:
ءى) ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى وقۋشىلاردىڭ نازارىن ساباققا اۋدارۋ، تۇگەندەۋ، جۋرنال تولتىرۋ.
ءىى) ءۇي تاپسىرماسى.
1. تاپسىرما. سۇراق جاۋاپ:
جەر بەتىنىڭ اۋدانى 510 ملن. كم ²
دۇنيەجۇزىلىك مۇحيت سۋى 361 ملن. كم²
جەر شارىنىڭ نەشە پايىزى سۋ؟ 71%- سۋ
جەر شارانىڭ نەشە پايىزى قۇرلىق؟ 29%- قۇرلىق
سۋ بۇكىل جەر شارىنىڭ نەشە بولىگىن قۇرايدى؟ 2/3 بولىگى
كارتادا جانە گلوبۋستا سۋ قانداي تۇسپەن كورسەتىلەدى؟ كوك

2. تاپسىرما. گيدروسفەرانىڭ قۇرام بولىكتەرىن اتاپ، كورسەتىڭدەر
3. تاپسىرما. كارتامەن جۇمىس
1. ەڭ ۇلكەن مۇحيت - تىنىق؛
2. ەڭ ۇزىن مۇحيت – اتلانت؛
3. كوپ بولىگى وڭتۇستىك شاردا جاتقان مۇحيت – ءۇندى.
4. ەڭ كىشكەنتاي مۇحيت – سولتۇستىك مۇزدى مۇحيت؛
5. ەڭ تۇزدى تەڭىز – قىزىل تەڭىز،
6. ەڭ ۇلكەن كول – كاسپيي تەڭىز - كولى؛
7. ەڭ تەرەڭ كول – بايكال كولى؛
8. ەڭ سۋى مول وزەن – امازونكا؛
9. ەڭ ۇزىن وزەن – ءنىل؛

4. تاپسىرما. كىم جىلدام؟ سۋرەت بويىنشا تىزبەك قۇراستىرۋ. «دۇنيەجۇزىلىك سۋ اينالىمى» سۋرەت (سلايد).
كومەكشى سوزدەر:
1) مۇحيت؛
2) كۇن؛
3) بۋ؛
4) وزەن؛

5) جەر استى سۋلارى؛
6) بۇلت؛
7) جاۋىن – شاشىن؛
8) قۇرلىق.
● 2→1→3→6→7→1→8→5→1
جاڭا ساباقتى وقىپ - ۇيرەنۋ جوسپارى:
1. تاجىريبە جاساۋ (قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ)
2. وي تولعاۋ.
3. ماقال - ماتەل.
4. قورىتىندى.
5. ۇيگە تاپسىرما.
6. باعالاۋ.

ساباقتىڭ مازمۇنى:
I. تاجىريبە جاساۋ:
سۋدىڭ ءۇش كۇيىن، دامىنە جانە ەرىگىشتىك قاسيەتىنە تاجىريبە جاسالادى.
- ال، بالالار تاجىريبەدەن نە بايقادىڭىزدار؟
كەستەنى تولتىرۋ.
تاجىريبە: گاز وتكىزەتىن تۇتىگى بار پروبيركانى الىپ، وعان مۇز سالىپ، قىزدىرىڭدار. قىزدىرعاندا مۇز سۇيىققا اينالادى. ونى ارى قاراي قىزدىرامىز. پروبيركادان شىققان سۋ بۋى قايتادان سۋ تامشىلارىنا اينالادى.
№ تاجىريبە
نە ىستەلدى؟
نە بايقادىق؟
1. سۋدىڭ ءۇش اگرەگاتتىق كۇيىن انىقتاۋ شىنى پروبيركاعا مۇز سالىپ، ونى قىزدىرامىز، ول سۋعا، ارى قاراي بۋعا(گازعا) اينالادى. مۇز، سۋ بۋ
2. سۋدىڭ ءدامىن انىقتاۋ. ستاكانداعى سۋعا 35 گر. تۇز سالامىز. ءدامى كەرمەك، تۇزدى
3. سۋ - جاقسى ەرىتكىش. ستاكانداعى تۇز نەمەسە قانت سۋدا كورىنبەي كەتەدى. ەريدى

تاجىريبە ناتيجەسى: سۋدىڭ قاسيەتتەرىن انىقتادىق:
سۋ ءۇش كۇيدە بولادى: قاتتى، سۇيىق، گاز.
● مۇحيت سۋىنىڭ ءدامى كەرمەك (تۇزدى)
● سۋ – جاقسى ەرىتكىش.

ءىىى) وي - تولعاۋ. لوگيكالىق سۇراق.
سۇراقتار:
1) نە سەبەپتى مۇز سۋ بەتىندە باتىپ كەتپەي، قالقىپ جۇرەدى.
سەبەبى، مۇزدىڭ سالماعى سۋدان جەڭىل بولادى.
2) شاينەكتەگى تولى سۋدى قايناتقاندا، نەگە تاسىپ توگىلەدى؟
سەبەبى، سۋدى قىزدىرعاندا، ونىڭ كولەمى ۇلعايادى.

IV) ماقال – ماتەلدى اياقتاۋ. بۇل كەزەڭدە وقۋشىلار سۋعا بايلانىستى قازاق حالقىنىڭ سۋدى باعالاۋعا، قورعاۋعا، قادىرلەۋگە تاربيەلەيتىن ماقال – ماتەلدەردى اياقتايدى:
1) “داريا باسى - بۇلاق”.
2) “سۋدىڭ دا سۇراۋى بار”.
3) “سۋلى جەر – نۋلى جەر”.
4) “سۋ جۇرگەن جەر بەرەكە، ەل جۇرگەن جەر مەرەكە.”
5) “سۋ - ىرىستىڭ كوزى، ەڭبەك – كىرىستىڭ كوزى ”.

قورىتىندىلاۋ:
سۋ جۇرگىزەر تىرشىلىكتىڭ تامىرىن،
سۋ جوق بولسا تىرلىك ءتامام باۋىرىم.
سۋدىڭ بىزدەر بىلە تۇرا ماڭىزىن،
كوپ بولعان سوڭ ۇمىتامىز ءقادىرىن،- دەپ ساباعىمىزدى اياقتايمىز.

ۇيگە تاپسىرما: §20. سۋ – ەرەكشە قايتالانباس زات.
1) نە ءۇشىن سۋدى قورعاۋ كەرەك؟
2) سۋ – ەرەكشە باعالى مينەرال. وسى سۇراقتار توڭىرەگىندە شاعىن شىعارما جازۋ.