ءىرىڭدى ارتريت
ارتريت — بۋىننىڭ ءىرىندى قابىنۋى. بۋىندى جارالاۋ، بۋىنعا باسقا ءىرىندى اۋرۋدان ميكروبتاردىڭ كەلۋى، ليمفا نەمەسە قان تامىرى ارقىلى كەلىپ تۇسكەن ميكروبتار بۋىندى ىرىندەتىپ جىبەرەدى. ءىرىڭدى ارتريتكە شالدىققان ناۋقاستىڭ ءىرىڭىن زەرتتەگەندە، وندا ستافيلوكوكك نەمەسە سترەپتوكوكك ميكروبتارى ءجيى كەزدەستى. بۋىنعا وق تيگەندە ميكروبتاردىڭ نەشە ءتۇرلىسىن تابۋعا بولادى. جارالانۋ سالدارىنان پايدا بولعان ءارتريتتى ءبىرىنشى دارەجەلى ارتريت دەسە، سەپسيس، وستەوميەليت، ليمفادەنيت ءتۇرىن ەكىنشى دارەجەلى ارتريت دەپ اتايدى.
ناۋقاس ادام جاعدايىن ناشارلاتاتىن ارتريتتەرگە تىزە بۋىنى، جامباس-سان (ۇرشىق بۋىنى)، يىق بۋىنى، جىلىنشىك-تابان بۋىندارى-ىرىڭدەۋ جاعدايىنا دۋشار بولعان ارتريتتەر جاتادى.
ميكروبتار بۋىنعا تۇسۋىنە بايلانىستى بۋىن قۋىستارىنداعى سۇيىق زاتتار فيبرينگە باي كەلەدى، سودان سوڭ ءىرىڭ پايدا بولادى. كەيىنىرەك ءىرىڭ-قان ارالاس سۇيىقتىق ءشىري باستايدى. قابىنۋ پروسەسىنە شالىنعان بۋىن قاپشىعىنان ءىرىڭ بۋىن سىڭىرىنە شابادى. ەم ويداعىداي بولماسا، نەمەسە ناۋقاس ادام دارىگەرگە كەشىگىپ كەلسە، ءىرىڭ بۋىن قاپشىعىن ءىرىتىپ جىبەرەدى دە، بۇلشىق ەتتەر اراسىنا جايىلىپ فلەگمونا جاعدايىن تۋعىزادى.
بەلگىلەرى
بۋىنى ىرىڭدەۋ جاعدايىنا ۇشىراعاندا اۋىرۋ سەزىمى پايدا بولادى. ناۋقاس ادام قوزعالىپ، قيمىلدارىندا اۋىرۋ سەزىمى كۇشەيە تۇسەدى. سوندىقتان ناۋقاس توسەكتە قوزعالماي جاتىپ، ىڭعايلى ءجاي ىزدەيدى. جامباس-سان-ۇرشىق بۋىنى قابىنۋعا ۇشىراعاندا ناۋقاس اياعىن جيىڭقىراپ، تابانىن سىرتقا قاراي بۇرىڭقىراپ قويعاندا، وعان وسىنداي ءجاي وڭدى سياقتى كورىنەدى دە، اۋىرۋ سەزىمى ازايادى.
اۋرۋعا شالدىققان بۋىننىڭ كولەمى ۇلعايىپ، بۋىن ءپىشىنى وزگەرىپ، بۋىن ۇستىندەگى تەرى قىزارىپ تۇرادى. سول بۋىندى ساۋساقپەن باسسا، اۋىرۋ سەزىمى كۇشەيىپ كەتەدى. ەگەردە ءىرىڭ بۋىن سىرتىنا شىعىپ، جان-جاققا جايىلا باستاسا، ناۋقاستىڭ حال-جاعدايى ناشارلاپ، تەرىلەرى سارعايىپ، دەنە قىزۋى بىرەسە كوتەرىلىپ، بىرەسە تومەندەپ، ادامدى سەلكىلدەتىپ، قالشىلداتىپ جىبەرەدى دە ساندىراقتاتادى. بۋىن سىڭىرلەرى ەرىپ، ەزىلىگى قالعاندىقتان، مۇشە بۋىن توڭىرەگىندە بوساڭسىعان جاعدايعا ۇشىراپ، بۋىن شىعىپ كەتۋى ىقتيمال. اۋرۋ باستالعاننان ەكى-ۇش اپتا وتكەن سوڭ بۋىندى رەنتگەن ساۋلەسىمەن زەرتتەيتىن بولساق، بۋىن ىشىندەگى شەمىرشەكتىڭ وزگەرگەنى، بۋىننىڭ تايىپ، شىعىپ كەتكەنى انىقتالادى. ناۋقاستىڭ قان قۇرامى زەرتتەلسە، لەيكوسيتتەر سانى كوتەرىلىپ، لەيكوسيتتىك فورمۋلانىڭ سولعا قاراي جىلجىعانى بايقالادى.
ەمدەۋ
ءارتريتتى ەكى ءتۇرلى امالمەن ەمدەيدى. ءبىرى — جەرگىلىكتى ەمدەۋ، ەكىنشىسى — جالپى ەمدەۋ. ەمدەۋدىڭ ءبىر ءتۇرى — وتا جاساۋ.
ءىرىڭنىڭ جان-جاققا جايىلماۋى، ءسويتىپ توڭىرەگىندەگى تىندەردى ىرىڭدەتپەۋى ءۇشىن، سول مۇشەنى نەمەسە بۋىندى قيمىلسىز قالدىرۋ شارت. سول ءۇشىن ءارتريتتىڭ قاي ءتۇرى بولسا دا اياقتى نەمەسە قولدى گيپستەن جاسالعان قالىپقا سالىپ قويادى. قابىنۋ پروسەسى تەجەلىپ، اۋرۋدىڭ بەتى قايتسا، بۇل قالىپتى الىپ تاستاۋ كەرەك.
ال بۋىن ىشىندەگى سۇيەكتەر وزگەرىپ، ىرىڭدەپ، قابىنىپ كەتكەن بولسا، گيپستى ۇزاق ۋاقىتقا دەيىن ۇستاۋ كەرەك.
بۋىن ىشىنە ءىرىڭ جينالعاندا ونىڭ بەتىن كۇنارا ينەمەن تەسىپ، ءىرىڭدى سورىپ الىپ، شىعارىلعان ءىرىڭ ورنىنا انتيبيوتيكتەر ءدارىسىن ەرىتىندى تۇردە ەنگىزىپ وتىرادى. ءىرىڭدى اعىزىپ جىبەرگەننەن كەيىن بۋىن سىرتىنان تاڭبا سالىپ، داكەمەن قاتتى وراپ تاستاۋ كەرەك. مۇنداي ەم ناتيجە بەرمەسە، ارگروتوميا وتاسى جاسالادى. ارتروتوميا دەپ بۋىننىڭ ءىشىن اشۋ وتاسىن ايتادى. بۋىننىڭ ءىشى اشىلعاننان كەيىن ءىرىڭ الىنادى دا، ىشىنە انتيبيوتيكتەر قۇيىلىپ، رەزەڭكەلى تۇتىك قويىلادى. سونان سوڭ بۋىن قيمىلداماس ءۇشىن گيپسكە سالىپ، تاڭىپ تاستايدى. بۋىن ىشىندەگى سۇيەكتەر ءىرىپ-شىرىپ كەتكەن بولسا، وزگەرگەن سۇيەك كەسىلەدى. وسىدان سوڭ بۋىن ەش قيمىلسىز قالىپ، انكيلوز جاعدايى تۋىندايدى. سول سەبەپتى وتادان كەيىن وسى بۋىنى بار مۇشەنى كوپ ۋاقىتقا دەيىن گيپستەن جاسالعان قالىپقا سالىپ، تاڭىپ قويادى. ەگەر بۋىن ىشىندەگى ءىرىڭ سۇيەكتەردى ءىرىتىپ-شىرىتىپ جىبەرگەن بولسا جانە ءوزى سەپسيس جاعدايىنا ۇشىراپ جاتسا، ناۋقاس ادامنىڭ كەلىسىمى بويىنشا سول اياقتى نەمەسە سول قولدى ءبىرجولاتا الىپ تاستايدى، ياعني امپۋتاسيا جاسالادى.
ارتريت اۋرۋىن دارى-دارمەكتەرمەن ەمدەۋ ارقىلى جاعداي جاقسارىپ، بۋىن ىشىندەگى سارى سۋ كولەمى ازايا باستاعاندا، ۋلتراكۇلگىن ساۋلەسىمەن ەم جاساي باستالماق.
ناۋقاستىڭ جاعدايىن جاقسارتۋ ءۇشىن جالپى ەم جۇرگىزىلەدى، كوكتامىر ارقىلى قان، سۇيىق دارىلەر قۇيىپ، انتيبيوتيكتەر بەرىپ، كۇتىمىن جانە تاماقتانۋىن كۇشەيتىپ، جۇرەك، وكپە، باۋىر، بۇيرەكتەردىڭ قىزمەتىن جاقسارتاتىن دارىلەر كەرەگىنشە جانە اۋىق-اۋىق بەرىلىپ وتىرادى.
ق. ءدۇرمانوۆ مەديسينا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور
You Might Also Like
-
— مىنا دۇيسەنباي سالىق! — دەپ، اۋىلدىڭ سىرت جاعىندا تاياعىنا سۇيەنىپ تۇرعان ءتورت كىسىنىڭ بىرەۋى، قوجىر بەت، شوقشا ساقالدى كىسى تاياعىمەن اۋىلدىڭ الدىڭعى جاعىنا نۇسقادى.
-
بريتاندىق كاسىپكەر روب مۋر ءومىردى جۇمىس پەن دەمالىس كۇندەرى، ەڭبەك پەن بوس ۋاقىت، جۇمىس پەن زەينەتاقى دەپ ءبولۋدىڭ ەندى ءمانى جوق ەكەنىن ايتادى.
