جالاڭ جانە جايىلما سويلەمدەر
ساباقتىڭ تاقىرىبى: جالاڭ جانە جايىلما سويلەمدەر
ساباقتىڭ بىلىمدىلىك ماقساتى: وقۋشىلارعا جاي سويلەمنىڭ تۇرلەرى جالاڭ جانە جايىلما سويلەمدەر تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ، جالاڭ سويلەمدى جايىلما سويلەمگە اينالدىرا بىلۋگە ۇيرەتۋ، سويلەمدەگى سوزدەردى ساتىلاي كەشەندى تەحنولوگياسى ارقىلى تالداي بىلۋگە ماشىقتاندىرۋ؛
ساباقتىڭ تاربيەلىك ماقساتى: جاي سويلەم تۋرالى تۇسىنىكتەرىن ودان ءارى دامىتۋ، وقۋشىلاردىڭ وي - ءورىسىن، ءتىل بايلىعىن كەڭەيتۋ؛
ساباقتىڭ دامىتۋشىلىق ماقساتى: وقۋشىلاردى انا ءتىلىن سۇيۋگە، ۇلتجاندىلىققا تاربيەلەۋ؛
ساباق ءتۇرى: جاڭا ءبىلىم بەرۋ ساباعى
ساباق ءادىسى: بايانداۋ، سۇراق - جاۋاپ، جاتتىعۋ جۇمىستارى، ساتىلاي كەشەندى تالداۋ، سالىستىرۋ؛
ساباق كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، سلايدقا سالىنعان كەستە، مىسالدار، ۆەنن دياگرامماسى، ساتىلاي كەشەندى تالداۋ سىزباسى
ساباق بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ
2. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
«ميعا شابۋىل»
1. جاي سويلەم دەگەنىمىز نە؟
2. جاي سويلەم قۇرامىنا قاراي نەشەگە بولىنەدى؟
3. جاقتى سويلەم دەگەنىمىز نە؟ مىسال كەلتىر.
4. جاقسىز سويلەم دەگەنىمىز نە؟ مىسال كەلتىر.
76 – جاتتىعۋدى تەكسەرۋ
3. جاڭا ساباق.
اۋديوتاسپادان م. شاحانوۆتىڭ «سەن قازاقسىڭ» ولەڭى جۇرەدى.
- ولەڭ قاي اقىننىڭ، قانداي شىعارماسى؟
- م. شاحانوۆ كىم؟
- م. شاحانوۆقا قانداي باعا بەرەر ەدىڭىزدەر؟
توپتاستىرۋ ءادىسى
مۇحتار شاحانوۆ
↓
قازاقتىڭ حالىق جازۋشىسى
اقىن
ءتىل جاناشىرى
قازاق حالقىنىڭ بەت - ايناسى
قوعام قايراتكەرى
قازاقتىڭ ارى ۇلتتىق نامىسى
«جالاڭ»، «جايىلما» سوزدەرىنىڭ سينونيمدەرىن تاپقىزۋ، تۇسىنىك بەرۋ
توپتاستىرۋ ءادىسى:
جالاڭ
↓
جالعىز
جۇقا
دارا
جۇتاڭ
بىرەۋ عانا
جايىلما
↓
كولەمدى
كەڭ
كۇردەلى
بىرنەشە
«جالاڭ، جايىلما سويلەم» تۋرالى، قۇرىلىسىنا قاراي ءبولىنۋى تۋرالى ءتۇسىندىرۋ، مىسال كەلتىرۋ.
تالداۋ جۇمىستارى:
1. سويلەمدى سويلەم مۇشەسىنە تالدا.
1. مەن مۇحتاردى حح - عاسىردىڭ ۇلكەن ءارى كۇردەلى اقىندارىنىڭ قاتارىنا قوسامىن.
(كاميل مارجيك چەح اقىنى)
2. بۇل اقىنىمىزدىڭ ءاربىر شىعارماسىن وقىعاننان كەيىن ازدى - كوپتى ويلانباي قالا المايسىڭ.
(عابيت مۇسىرەپوۆ)
3. ءوز تاريحىن ۇمىتقاندار تاۋدى كورىپ ويلانار.
(مۇحتار شاحانوۆ)
2. «تاريحىن» ءسوزىن ءسوز قۇرامىنا ساتىلاي كەشەندى تالداۋ جاساۋ.
3. «ۇلكەن» سوزىنە فونەتيكالىق ساتىلاي كەشەندى تالداۋ جاساۋ.
4. تومەندەگى ولەڭ جولدارىن قارا سوزگە اينالدىرىپ، جاي سويلەم تۇرىنە تالداۋ.
تابيعاتتىڭ وزگەرمەيتىن زاڭىنا بۇر بەتىڭدى،
قاي كەزدە دە تۋعان ءتىلىڭ تۋعان اناڭ سەكىلدى.
بابالاردىڭ ارمانى بار مىنا قىزىل گۇلدەردە
ولار ەلىن، ءتىلىن قورعاپ جانىن قيعان بۇل جەردە.
«رۋح پەن ءتىل» م. شاحانوۆ
5. سەمانتيكالىق كەستەمەن جۇمىس
4. ساباقتى بەكىتۋ.
جالاڭ جايىلما سويلەمگە ۆەنن دياگرامماسىن قۇرۋ
قورىتىندى تۇجىرىم:
ءمۇعالىمنىڭ قورىتىندى ءسوزى:
بۇگىنگى ساباعىمىزدا مۇحتار اعامىزدىڭ ولەڭدەرىن، اعا جايىنداعى لەبىزدەردى مىسال رەتىندە الىپ، ساباق نەگىزىندە تالداۋ جۇرگىزدىك.
تاعدىرىڭدى تامىرسىزدىق ىندەتىنەن قالقالا،
ءار ادامدا ءوز اناسىنان باسقا دا
بولۋ كەرەك قۇدىرەتتى ءتورت انا:
تۋعان جەرى – ءتۇپ قازىعى، ايبىنى
تۋعان ءتىلى – جان بايلىعى ايدىنى، - دەپ مۇحتار اعا تەبىرەنگەندەي، ءار ادامنىڭ ادامدىعىنىڭ، ءار حالىقتىڭ حالىقتىعىنىڭ كەپىلى ءتورت انا بولسا، سول كيەلى ءتورت انانى جامانشىلىقتان ساقتاپ، قورعايتىن بويتۇمارى – ەركىندىك، تاۋەلسىزدىك. تاۋەلسىزدىك جولىنداعى مۇحتار اعا ەڭبەگىن زور دەپ باعالايمىز.
5. ۇيگە تاپسىرما: جالاڭ، جايىلما سويلەم ەرەجەسىن جاتتاۋ، 79 - جاتتىعۋ
6. وقۋشىلاردى باعالاۋ.
ساباقتىڭ بىلىمدىلىك ماقساتى: وقۋشىلارعا جاي سويلەمنىڭ تۇرلەرى جالاڭ جانە جايىلما سويلەمدەر تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ، جالاڭ سويلەمدى جايىلما سويلەمگە اينالدىرا بىلۋگە ۇيرەتۋ، سويلەمدەگى سوزدەردى ساتىلاي كەشەندى تەحنولوگياسى ارقىلى تالداي بىلۋگە ماشىقتاندىرۋ؛
ساباقتىڭ تاربيەلىك ماقساتى: جاي سويلەم تۋرالى تۇسىنىكتەرىن ودان ءارى دامىتۋ، وقۋشىلاردىڭ وي - ءورىسىن، ءتىل بايلىعىن كەڭەيتۋ؛
ساباقتىڭ دامىتۋشىلىق ماقساتى: وقۋشىلاردى انا ءتىلىن سۇيۋگە، ۇلتجاندىلىققا تاربيەلەۋ؛
ساباق ءتۇرى: جاڭا ءبىلىم بەرۋ ساباعى
ساباق ءادىسى: بايانداۋ، سۇراق - جاۋاپ، جاتتىعۋ جۇمىستارى، ساتىلاي كەشەندى تالداۋ، سالىستىرۋ؛
ساباق كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، سلايدقا سالىنعان كەستە، مىسالدار، ۆەنن دياگرامماسى، ساتىلاي كەشەندى تالداۋ سىزباسى
ساباق بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ
2. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
«ميعا شابۋىل»
1. جاي سويلەم دەگەنىمىز نە؟
2. جاي سويلەم قۇرامىنا قاراي نەشەگە بولىنەدى؟
3. جاقتى سويلەم دەگەنىمىز نە؟ مىسال كەلتىر.
4. جاقسىز سويلەم دەگەنىمىز نە؟ مىسال كەلتىر.
76 – جاتتىعۋدى تەكسەرۋ
3. جاڭا ساباق.
اۋديوتاسپادان م. شاحانوۆتىڭ «سەن قازاقسىڭ» ولەڭى جۇرەدى.
- ولەڭ قاي اقىننىڭ، قانداي شىعارماسى؟
- م. شاحانوۆ كىم؟
- م. شاحانوۆقا قانداي باعا بەرەر ەدىڭىزدەر؟
توپتاستىرۋ ءادىسى
مۇحتار شاحانوۆ
↓
قازاقتىڭ حالىق جازۋشىسى
اقىن
ءتىل جاناشىرى
قازاق حالقىنىڭ بەت - ايناسى
قوعام قايراتكەرى
قازاقتىڭ ارى ۇلتتىق نامىسى
«جالاڭ»، «جايىلما» سوزدەرىنىڭ سينونيمدەرىن تاپقىزۋ، تۇسىنىك بەرۋ
توپتاستىرۋ ءادىسى:
جالاڭ
↓
جالعىز
جۇقا
دارا
جۇتاڭ
بىرەۋ عانا
جايىلما
↓
كولەمدى
كەڭ
كۇردەلى
بىرنەشە
«جالاڭ، جايىلما سويلەم» تۋرالى، قۇرىلىسىنا قاراي ءبولىنۋى تۋرالى ءتۇسىندىرۋ، مىسال كەلتىرۋ.
تالداۋ جۇمىستارى:
1. سويلەمدى سويلەم مۇشەسىنە تالدا.
1. مەن مۇحتاردى حح - عاسىردىڭ ۇلكەن ءارى كۇردەلى اقىندارىنىڭ قاتارىنا قوسامىن.
(كاميل مارجيك چەح اقىنى)
2. بۇل اقىنىمىزدىڭ ءاربىر شىعارماسىن وقىعاننان كەيىن ازدى - كوپتى ويلانباي قالا المايسىڭ.
(عابيت مۇسىرەپوۆ)
3. ءوز تاريحىن ۇمىتقاندار تاۋدى كورىپ ويلانار.
(مۇحتار شاحانوۆ)
2. «تاريحىن» ءسوزىن ءسوز قۇرامىنا ساتىلاي كەشەندى تالداۋ جاساۋ.
3. «ۇلكەن» سوزىنە فونەتيكالىق ساتىلاي كەشەندى تالداۋ جاساۋ.
4. تومەندەگى ولەڭ جولدارىن قارا سوزگە اينالدىرىپ، جاي سويلەم تۇرىنە تالداۋ.
تابيعاتتىڭ وزگەرمەيتىن زاڭىنا بۇر بەتىڭدى،
قاي كەزدە دە تۋعان ءتىلىڭ تۋعان اناڭ سەكىلدى.
بابالاردىڭ ارمانى بار مىنا قىزىل گۇلدەردە
ولار ەلىن، ءتىلىن قورعاپ جانىن قيعان بۇل جەردە.
«رۋح پەن ءتىل» م. شاحانوۆ
5. سەمانتيكالىق كەستەمەن جۇمىس
4. ساباقتى بەكىتۋ.
جالاڭ جايىلما سويلەمگە ۆەنن دياگرامماسىن قۇرۋ
قورىتىندى تۇجىرىم:
ءمۇعالىمنىڭ قورىتىندى ءسوزى:
بۇگىنگى ساباعىمىزدا مۇحتار اعامىزدىڭ ولەڭدەرىن، اعا جايىنداعى لەبىزدەردى مىسال رەتىندە الىپ، ساباق نەگىزىندە تالداۋ جۇرگىزدىك.
تاعدىرىڭدى تامىرسىزدىق ىندەتىنەن قالقالا،
ءار ادامدا ءوز اناسىنان باسقا دا
بولۋ كەرەك قۇدىرەتتى ءتورت انا:
تۋعان جەرى – ءتۇپ قازىعى، ايبىنى
تۋعان ءتىلى – جان بايلىعى ايدىنى، - دەپ مۇحتار اعا تەبىرەنگەندەي، ءار ادامنىڭ ادامدىعىنىڭ، ءار حالىقتىڭ حالىقتىعىنىڭ كەپىلى ءتورت انا بولسا، سول كيەلى ءتورت انانى جامانشىلىقتان ساقتاپ، قورعايتىن بويتۇمارى – ەركىندىك، تاۋەلسىزدىك. تاۋەلسىزدىك جولىنداعى مۇحتار اعا ەڭبەگىن زور دەپ باعالايمىز.
5. ۇيگە تاپسىرما: جالاڭ، جايىلما سويلەم ەرەجەسىن جاتتاۋ، 79 - جاتتىعۋ
6. وقۋشىلاردى باعالاۋ.
You Might Also Like
