InfoHub Logo

بۇگىندە كەڭ تاڭداۋعا يە ماماندىقتاردىڭ باسىم كوبى نەبارى 20 جىلدان كەيىن ءىزىم-عايىپ جوعالۋى ابدەن مۇمكىن. مەكتەپ مۇنى قاراستىرمايدى ءارى الدىن الا دايىندامايدى دا. دەسە دە پەرزەنتىن كەلەشەك ماماندىقتارىنا بەيىمدەۋگە ءار اتا-انانىڭ قاۋقارى جەتەرى انىق.

كوپتەگەن ماماندىق جەر بەتىنەن جوعالادى

الەمدە جاڭا بەتبۇرىستار بەلەڭ الۋ ۇستىندە. كوپتەگەن ماماندىققا دەگەن قاجەتتىلىك جويىلىپ، كەزەگىمەن جوعالۋدا. ازداعان جىلداردى ەڭسەرگەننەن كەيىن-اق جۇك كولىكتەرىن جۇرگىزۋشىلەردى اۆتوپيلوت الماستىرادى. بۇعان قاتىستى جۇرگىزىلگەن سىناقتار ناتيجەسىندە جىبەرىلەتىن اعاتتىقتار مەن قۇرباندار سانى ازايعانى، ال جول تىعىزدىعى ارتقانى بايقالعان. ناتيجەسىندە جۇمىسشىلارعا، ساقتاندىرۋعا، قىزمەت كورسەتۋ مەن جول قۇرىلىسىنا جۇمسالار قاراجات ۇنەمدەلەدى.

ءبىرقاتار ەلدەردە سالىققا قاتىستى پروسەستەردى تولىقتاي اۆتوماتتاندىرۋ ماقساتىندا سالىق زاڭناماسى قايتا قاراستىرىلۋدا. ەگەر وسى قارقىنمەن جالعاسا بەرسە، بۋحگالتەر، سالىقشى ماماندىقتارى دا جوعالۋى بەك مۇمكىن.

ءوندىرۋشى مەن جەتكىزۋشى اراسىنداعى قارىم-قاتىناس اۆتوماتتاندىرىلعان جۇيەگە كوشۋدە. ءوندىرۋ مەن جۇك جونەلتۋدى اۆتوماتتاندىرۋ ءوندىرىس پروسەسىن جوسپارلاۋدى اۆتوماتتانىدىرۋمەن تىكەلەي بايلانىستى.

ءبىراز جىل بۇرىن مىڭداعان ادام ەڭبەك ەتكەن توقىما فابريكالارىنىڭ جۇمىسىن بۇگىندە نەبارى ونداعان ادام عانا جۇرگىزۋدە. ءتىپتى، ساتۋشىسىز دۇكەندەر دە پايدا بولدى. ينتەرنەت ارقىلى ساتىپ الۋشىلار وزگە ادامنىڭ ارالاسۋىنسىز-اق تاپسىرىس بەرە الادى. كۇنى بۇگىن جۇرگىزۋشىسىز، ستانسيا تازالىقشىلارىنسىز جۇمىس ىستەيتىن مەترو سالىنعان قالالار دا بار.

اۆتوماتتاندىرىلعان تەحنولوگيالاردى قولدانىسقا ەنگىزۋ ءتيىمدى سانالاتىندىقتان، بارىنەن بۇرىن بۇقارالىق ماماندىقتار جويىلادى. ال بۇقارالىق ماماندىقتارعا ارنالعان يننوۆاسيا باسقا دا ماماندىقتارعا قاتىستى يننوۆاسيا جاسالۋىنىڭ قۇنىن ارزانداتادى.

ساتىپ الۋشىلارعا قويىلار تالاپتار دا جوعارىلاۋدا. بىلىكتىلىگىڭىز تومەن بولسا، ارتىق تولەيسىز

ينتەرنەت-دۇكەندەردەن زات ساتىپ الۋ بەلگىلى دەڭگەيدەگى ءبىلىم مەن داعدىنى قاجەت ەتەدى. بۇگىندە ينتەرنەت-دۇكەندەرگە ارنالعان جاڭا باعدارلامالار جاسالىپ جاتىر. ونىڭ كومەگىمەن ساتىپ الۋشى ۆيرتۋالدى كەڭىستىكتە ۇسىنىلعان ەلەمەنتتەردەن قالاعان ءونىمىن جاساي الادى. ارتىنشا اۆتومات قاجەتتى ءونىمدى جيناۋعا كىرىسەدى. ال دايىن ءونىم اۆتوپيلوتپەن باسقارىلاتىن كولىكپەن ساتىپ الۋشىعا جەتكىزىلەدى. مىنە، الداعى كۇندەردە بالالارىمىزدىڭ ءومىرى وسىنداي سيپاتتا بولماق.

ياعني جۇمىس ءۇشىن، ءتىپتى، قاراپايىم عانا تاۋاردى ساتىپ الۋ ءۇشىن دە جوعارى بىلىكتىلىك قاجەت بولاتىن كۇن كەلەدى. ال جوعارى بىلىكتىلىككە قالاي قول جەتكىزەمىز؟

ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىندە كەلەشەك ماماندىقتارعا دايىنداۋ قاراستىرىلمايدى

مەكتەپ پەن جوعارى وقۋ ورىندارى تەك زامان سۇرانىسىنا ساي ماماندىقتارعا دايىندايدى. ءالى دە پايدا بولماعان ماماندىققا وقىتاتىن كۋرس اشۋ مۇمكىن ەمەس. وعان قوسا مەملەكەت قاڭقاسى دا قۇرىلماعان ماماندىقتار دايىندىعىن قاداعالاي المايدى. تەك ۇيىرمە جۇمىسى جۇيەسىندە عانا پەداگوگيكاعا قاتىستى جاڭاشا كوزقاراس، وزگەشە ادىستەر قاراستىرىلۋدا.

دەسە دە تىڭنان تۋعان بۇل ادىستەردىڭ ماقۇلدانۋى ءبىر جىل كولەمىندەگى ۋاقىت تالاپ ەتەدى. ال قىزمەت تۇرلەرى قارقىندى تۇردە وزگەرىپ، تۇرلەنىپ جاتقان زامان اعىمىمەن قاتار جۇزۋگە بەيىمدەلۋ بۇگىنگى ۋاقىتتى قاجەتسىنەدى. سوندىقتان اتا-انالار بالالارىن وزدىگىنەن دايىنداپ، زامان تالابىنا ساي داعدىلارعا ماشىقتاندىرۋى كەرەك.

ارينە، بارلىق قىزمەت سالاسىندا اۆتوماتتاندىرىلعان جۇيەنى قولدانۋ مۇمكىن ەمەس. وسى سەبەپتى اۆتوماتتاندىرۋعا كەلمەيتىن ماماندىقتار عانا وزگەرىسسىز قالماق. دەسە دە اۆتوماتتاندىرىلماعاندىعىنا بايلانىستى بۇل ماماندىق تۇرلەرىن تاڭدايتىن ادامدار سانى ارتادى. تيىسىنشە، باسەكەلەستىك جوعارىلىعىنا قاراي، تولەنەتىن جالاقى مولشەرى تومەن بولادى.

عىلىم سالاسىن الگوريتمدەۋ مۇمكىن ەمەس، سوندىقتان ونى دا اۆتوماتتاندىرۋعا بولمايدى. ادامدار ەڭبەگى ءشۇباسىز ساقتالاتىن سالا –يننوۆاسيا جاساۋعا، ادامزات تىرشىلىگىنە جاعىمدى ورتا تۋدىرۋعا قاتىستى ماماندىقتار. جاڭا تەحنولوگيالاردى دايىندايتىن سالادا تەر توگەتىن ادامدارعا جوعارى جالاقى تولەنۋىنىڭ سەبەبى دە وسىندا.

ادامزات تىرشىلىك ورتاسى كۇن ساناپ تابيعيلىعىن جوعالتۋدا. ۇيلەر، كوشەلەر، تۇرمىستىق زاتتار، بۇيىمدار، ءجۇرىس-تۇرىس قۇرالدارىنىڭ بارلىعى جاساندى ورتا قالىپتاستىرادى. ءتىپتى، ساياباقتار مەن قالا ماڭىنداعى ورمانداردى تابيعي سيپاتى جويىلىپ بارادى. ءار ءتۇرلى سالا ديزاينەرلەرىنە دەگەن سۇرانىس اتالعان مامان جەتىسپەۋشىلىگىن تۋعىزدى.

بۇگىنگى جانە كەلەشەكتەگى قىزمەت تۇرلەرىنىڭ اراسىندا ايتارلىقتاي ايىرماشىلىقتار بولادى، سەبەبى جۇمىسشىعا ناقتى تالاپ قويا المايسىز. مىسالى، قۇرىلىس زاتتارىنا سىزبا بويىنشا تاپسىرىس بەرۋگە نەمەسە ءۇي توبەسىن جابۋعا ارنالعان بورەنەنىڭ سىزباسىن، ەسەبىن تاپسىرىسپەن الۋىڭىزعا بولادى. دەسە دە مۇنىڭ ءبارى اۆتوماتتاندىرىلعان تۇردە ورىندالادى.

عىلىمي جۇمىس، ينووۆاسيا، ونەر، ديزاينعا قاتىستى تاپسىرىستىڭ ناقتىلىعى، كۇردەلىلىگى سەبەپتى، تاپسىرىس بەرۋشى مەن اتقارۋشى اراسىنداعى قارىم-قاتىناس وزگەشە سيپاتقا بەت بۇرادى.

قارىم-قاتىناس جۇيەسى وزگەرۋدە

بۇگىنگى كۇنى ەكونوميكالىق پروسەستەردى باسقارۋ قۇرىلىمدارىندا ماڭىزدى وزگەرىستەر ورىن الۋدا. باسشىلار قاتارى ازايىپ، باسقارۋشىلار بۇيرىق بەرۋدەن بەلگىلى ءبىر ەرەجە قۇرۋعا كوشكەن.

عالامتور باسشىسىز-اق جۇمىس جاسايدى. وسى ءتارىزدى قاعيدالا نەگىزىندە كريپتوۆاليۋتالار پايدا بولۋدا. ەكونوميكالىق قىزمەت سالاسىندا تابىسقا قول جەتكىزۋمەن تىكەلەي بايلانىستى بولعاندىقتان، اتالعان قاعيدالار بۇكىل پروسەستەردە قابىلدانادى.

وتكەن عاسىردا باسقارۋ جۇيەسى ساتىلاي باسقارۋ قاعيدالارىنا سۇيەنگەن. بۇگىندە كوپتەگەن قۇرىلىمدا دەڭگەيلىك بايلانىس قالىپتاسۋ ۇستىندە.

ەرتەرەكتە كوشباسشىلىق قابىلەتى باسىم قىزمەتكەر كوپتەگەن جەتىستىككە قول جەتكىزگەن. ال بۇگىنگى ۋاقىتتا كوممۋنيكاتيۆتى بايلانىس قۇرا بىلگەن قىزمەتكەرلەر تابىسقا جەتەتىن جاعداي جيىلەۋدە.

كوممۋنيكاتيۆتى جۇيەدە جۇمىستى ءبولىسۋ جونىندە تىكەلەي كەلىسىم جاسالادى. مۇندا «باسشىلار» مەن «قول استىنداعىلار» سىندى ۇعىم جوق. اتالعان جۇيەنىڭ تيىمدىلىگى سول، ادامدار ءبىرىن-بىرى جاقسى ءتۇسىنىسىپ، جۇكتەلگەن مىندەتىن اتقارۋعا قابىلەتى ارتىپ، قىزمەتىندە قولدانۋ ماقساتىندا قاجەتتى اقپاراتتى جىلدام تابا الادى.

ارينە، مۇنداي جۇيە بارلىق ماماندىقتان كورىنىس تابا المايدى. ولاردىڭ كەيبىرىندە ساتىلاي باسقارۋ جۇيەسى ساقتالىپ، شىعارماشىلىقتان بۇرىن، اتقارۋ قابىلەتى باسىم باعالانادى.

قارىم-قاتىناس جۇيەسى وزگەرەدى. قاي زامانداردا جازۋ ادامنىڭ رۇقسات قاعازى ءتارىزدى قىزمەت اتقارعان. بۇگىندە عالامتورداعى جەكە پاراقشاڭىزداعى ءقارىپ جيىنتىعى، سۋرەتىڭىز ماڭىزدى. بۇرىن ساۋالناما ماڭىزدى بولسا، بۇگىن عالامتوردا ءوزىڭىز جايلى اقپاراتتى قىسقا دا نۇسقا تۇردە بەرە الۋىڭىز ءتيىس. بۇرىن بەتپە-بەت قارىم-قاتىناس بولسا، قازىرگى ۋاقىتتا ۆيرتۋالدى ورتادا جۇمىس جاساۋىڭىز كەرەك. جانە ۆيرتۋالدى كەڭىستىكتە جۇمىس ىستەي بىلۋگە دە ۇيرەنۋ قاجەت.

كەلەشەك ماماندىقتارى قاجەت ەتەتىن داعدىلار

ارينە، ەڭ قاجەتتى داعدىلاردىڭ ءبىرى – اقپاراتپەن جۇمىس ىستەي ءبىلۋ. «نارىققا نە قاجەت؟»، «ساتىپ الۋشىلار سۇرانىسىن تۋعىزاتىن يننوۆاسيا قانداي؟» سىندى سۇراقتاردىڭ جاۋابىن بىلۋگە ءتيىستىسىز. ال بۇل – بولجام. ياعني ماماندار جاساپ جاتقان ونىمدەردىڭ قالاي وزگەرەتىنىن دە بولجاي ءبىلۋ قاجەت. بولجام قاندايدا ءبىر زاتتىڭ جاسالۋى ءۇشىن، دەر ۋاقىتىندا اقپارات الۋعا، ۇيرەنىپ-بىلۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. سونىمەن قاتار ساتىپ الۋشىلاردىڭ قاجەتتىلىكتەرىن بولجاپ، جاڭا ءونىم جاساۋدا باسەكەلەستەردەن وزۋ ءۇشىن، قوسىمشا ءبىلىم الىپ، جاڭا داعدىلارعا بەيىمدەلۋى شارت.

سەرىكتەستىك قارىم-قاتىناس قۇرۋ نە ساقتاۋ ءۇشىن، ينووۆاسيالىق پروسەستەر بەلگىلى ءبىر داعدىلاردىڭ يگەرۋىڭىزدى تالاپ ەتەدى. كوممۋنيكاتيۆتىك داعدى ادامنىڭ بالا كەزىندە قالىپتاسادى. ونى جاس ۇلعايعاندا قالىپتاستىرۋ قيىنعا سوعادى.

سەرىكتەستىك قارىم-قاتىناس ادامداردىڭ بىر-بىرىنە شىنايى، ءجۇباسىز سەنىم ارتقان كەزىندە عانا كورىنىس بەرەدى. بىرگە قىزمەت ەتكەن ۋاقىتتا سەرىكتەسىڭىزدىڭ سەنىمى ارتۋ ءۇشىن، نە ۇيرەنگەنىڭىز، قولىڭىزدان قانداي ءىس كەلەتىنى، نەگە ۇيرەنۋدى كوزدەيتىنىڭىز جايلى مالىمەت بەرىپ وتىرىڭىز.

ءوز مۇمكىندىكتەرىڭىزدەن ۇيالۋدىڭ قاجەتى جوق. ول بوس ماقتان ەمەس، سوندىقتان سەرىكتەسىڭىزدىڭ قابىلەتتەرىڭىز جونىنەن قۇلاعدار بولعانى ءجون.

مۇندا پارتفوليونىڭ اتقارار ءرولى – وتە ماڭىزدى. پورتفوليو جاساۋ بەلگىلى داعدىلاردى يگەرۋىڭىزدى قاجەت ەتەدى. ول – جۇمىسقا ورنالاسۋىڭىزعا ارنالعان ساۋالناما ەمەس، قارىم-قاتىناس قۇجاتى. پورتفوليو جاساۋدى جاس شاعىڭىزدان قولعا العانىڭىز ابزال. ءوز كەزەگىندە ول كەلەشەك ماماندىقتارىنا قاجەت داعدىلاردى مەڭگەرۋىڭىزگە كومەكتەسەدى.

ساتىلاي بيلىك جۇيەسىندە جۇمىس ىستەيتىن ماماندار جوعارىدان بۇيرىق پەن تاپسىرما كۇتەدى. يننوۆاسيالىق قىزمەت جۇيەسىندەگى مامان نە ىستەۋى كەرەك ەكەندىگىن، ىس-ارەكەت الگوريتمىن ءوزى قۇرادى. ىقىلاس جىلدار بويى تۇزىلەدى. ۇسىنىس جاساي ءبىلۋ ءۇشىن، جۇمىستى كەزەڭدەرگە ءبولۋ كەرەك. ايتۋعا وڭاي بولعانىمەن، اتالعان ارەكەتتەردى ءىس جۇزىندە جۇزەگە اسىرۋ وڭاي ەمەس.

اتا-انالار قاجەتتى داعدىلار جونىندە بىلۋگە تىرىسىپ، بالالارىنىڭ قىزىعۋشىلىعىن تۋدىرا بىلگەنى ءجون. ءوز كەزەگىندە بالانىڭ كەلەشەك ماماندىقتارىنا بەيىمدەلۋىندەگى اتا-انا ءرولىنىڭ وتە ماڭىزدى ەكەندىگىن ەسكە سالعىمىز كەلەدى.

---