InfoHub Logo

تاقىرىبى: جانۋارلاردىڭ تابيعاتتاعى جانە ادام ومىرىندەگى ءرولى

ماقساتى:
1. جانۋارلار ءتىرى نەگىزگى بولىگى، ولاردىڭ دا الۋان ءتۇرى بار ەكەنى تۋرالى تۇسىنىكتەرىن قالىپتاستىرۋ، جانۋارلاردىڭ نەگىزگى توپتارىمەن تانىستىرۋ.
2. جانۋارلاردىڭ قۇرلىقتا، سۋدا دا تىرشىلىك ەتەتىندىگىن، ولاردىڭ ءارقايسىسىنىڭ ءوز يكەمدەلگەن تىرشىلىك ورتاسى بارىن اڭعارتۋ.
3. جانۋارلارعا قامقورلىق كورسەتۋ جايىندا سويلەسە وتىرىپ، ولاردى قورعاۋعا تاربيەلەۋ. ەكولوگيالىق تاربيە بەرۋ.
ساباق بارىسى
1. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى
2. ءۇي جۇمىسىن تەكسەرۋ
دۇنيە تانىمدىق تەست
1. ادامنىڭ ءومىر ءسۇرۋى تابيعاتپەن تىعىز بايلانىستى. سوندىقتان ادام...................
2................ دەگەنىمىز شىندىققا سىناق جۇرگىزۋ ارقىلى كوز جەتكىزۋ، تانىپ ءبىلۋ.
3. جەر بەتىنىڭ قاعازعا وتە كىشىرەيتىلىپ تۇسىرىلگەن بەينەسىن.............. دەپ اتايمىز.
4. جەر قىرتىسىن تولتىرىپ جاتقان دەنەلەر.................... دەپ اتالادى.
5. جانۋارلار......... جانە........ بولىپ بولىنەدى.
ءبىلىم مينۋتى
جانۋارلار قايدا تىرشىلىك ەتەدى؟
كامبالا نەگە سۋ تۇبىنەن كوتەرىلمەيدى؟
ءتيىن نەنى تاڭدامايدى؟
ۇزىن مويىن قۇستاردىڭ تۇمسىعى نەگە قولايلى؟
مەكەن ورتاسى دەگەنىمىز نە؟
جاڭا ساباق

جانۋارلار
♦ ومىرتقالى
بالىق
قوسمەكەندى
قۇستار
سۇتقورەكتىلەر

♦ ومىرتقىسىز
قۇمىرسقا
شىبىن
كوبەلەك
“قاڭقاسى جوق بۋناقدەنەلىلەر”

قوسىمشى مالىمەتتەر
• قۇستار - 8600 ءتۇرى بار. ايىرماشىلىعى ۇشادى.
• بالىقتاردىڭ 20 000 ءتۇرى بار. ولاردىڭ ايىرماشىلىعى جۇزەدى
• قوسمەكەندىلەردىڭ - 4000 ءتۇرى بار. ولاردىڭ ايىرماشىلىعى قۇرلىقتا دا، سۋدا دا تىرشىلىك ەتەدى.
• جورعالاۋشىلاردىڭ – 8000 ءتۇرى بار. ولاردىڭ ايىرماشىلىعى باۋىرىمەن جورعالايدى
• جاندىكتەردىڭ – 700 000 ءتۇرى بار.
• سۇتقورەكتىلەردىڭ – 5000 ءتۇرى بار. ولاردىڭ ايىرماشىلىعى بالالارىن ءوز سۇتىمەن اسىرايدى.
• ولاردىڭ ايىرماشىلىعى - ەت پەن سۇيەكتى قورەك ەتەتىن جىرتقىش جانۋارلار.
تاپسىرمالار:
1. قاي توپقا جاتادى؟
2. ءتۇرى قانداي؟
3. قايدا مەكەندەيدى؟
4. نەمەن قورەكتەنەدى؟
ويىن: "ءۇي جانۋارلارىن تاپ"
- بالالار، مەن سەندەرگە جانۋارلاردىڭ اتتارىن ايتامىن،
- "ءۇي جانۋارىن" ەستىگەندە قول شاپالاقتاۋ كەرەك.

داۋىسىن تاپ ويىنى ءار جانۋاردىڭ داۋسىن تابۋ
سيتۋاسيالىق سۇراقتار
1. ەگەر ورماندا جۇرگەن بالالار قۇستاردىڭ ۇياسىنان جۇمىرتقاسىن الىپ كەتپەكشى بولسا، سەن نە ايتار ەدىڭ؟

2. ەگەر قۇستىڭ ۇياسىنان بالاپانى جەرگە ءتۇسىپ كەتسە، سەن نە ىستەر ەدىڭ؟
بىلگەنگە مارجان
• كيتتىڭ ۇلكەندىگى سونشا، ونىڭ تەرىسىنە 12 افريكالىق ءپىل سىيىپ كەتەدى ەكەن
• جولبارىستىڭ ءجۇنى عانا ەمەس، تەرىسى دە جولاق بولادى ەكەن.
• امەريكادا مۋسسۋران جىلانى ادام ومىرىنە ءقاۋىپتى وزگە جىلاندى كورسە، سول بويى اتىلىپ جەپ قويادى ەكەن. وسىلايشا ولار بىرنەشە ادامنىڭ ءومىرىن امان الىپ قالىپتى.
• اۆستراليادا ۇيدە، قولدا وسىرىلگەن قولتىراۋىن ادامعا ەش زيانىن تيگىزبەيدى ەكەن. بالالار ونىمەن سۋعا بىرگە تۇسە بەرەدى ەكەن.
• ءۇندى مۇحيتىندا بالىقتىڭ ءبىر ءتۇرى تۇنگى ۇيقىعا كەتەردە اۋزىنان كوزگە كورىنبەيتىن سۇيىقتىق ءبولىپ دەنەسىنە ورانىپ الادى ەكەن. ەرتەمەن قايتا شەشىپ تاستايدى.
• مەكسيكادا بويى 15سم يت ءومىر سۇرۋدە ەكەن.
• تىرنا ۇشىپ كەلە جاتىپ 10 - 15 مينۋتتاي ۇيىقتاپ الا الادى ەكەن.
• تۇيەقۇستى افريكادا كۇزەتشى ورنىنا پايدالانادى ەكەن. ول ادامنان ارتىق كۇزەتەدى دەيدى.
• ارا ادام قولىنا ۇيرەنگەن جالعىز ومىرتقاسىز جانۋار.
• ەۋروپادا ۇشقىش ءتيىن مەكەن ەتەدى ەكەن. ول ءوزىنىڭ الدىڭعى جانە ارتقى اياق اراسىنداعى تەرىسىن قانات رەتىندە پايدالانادى ەكەن.