جەڭىس تۋى جەلبىرە
اتىراۋ وبلىسى، قىزىلقوعا اۋدانى،
تاسشاعىل اۋىلى ت.اماندوسوۆ اتىنداعى ورتا مەكتەپ
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى نۋرگۋل جالگاسوۆا كۋلمانوۆنا
ساباقتىڭ تاقىرىبى: جەڭىس تۋى جەلبىرە
ساباقتىڭ ماقساتى:وقۋشىلاردى ادامگەرشىلىككە، وتانىن سۇيۋگە، ونى قورعاۋعا باۋلۋ. وتانعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرۋ. ولارعا پاتريوتتىق تاربيە بەرۋ. وقۋشىلاردى ۇلى وتان سوعىسىمەن، قازاقستاندىقتاردىڭ ەرلىك ىستەرىمەن تانىستىرىپ، ءوي-ورىسىن دامىتۋ. وقۋشىلاردى ۇلكەن ادامداردى سىيلاي بىلۋگە، ولاردى قادىرلەۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: سلايد
ساباقتىڭ ءجۇرۋ بارىسى:
وزدەرىڭە بەلگىلى 1941 جىلى 22-ماۋسىم كۇنى تاڭعى ساعات 4-تە بەيبىت جاتقان ەلىمىزگە گەرمانيا تۇتقيىلدان سوعىس اشتى. سۋىق حابار سول كۇنى بايتاق ەلىمىزگە، جەر-جەردەگى اۋىل-سەلوعا تارادى. ەر ازاماتتار اسىعىس سوعىسقا اتتاندى. كەيبىرى وزدەرى سۇرانىپ كەتتى. قاسيەتتى جەرىمىز بەيبىت جاتقان ەلىمىز، قۇلاق ەستىپ، كوز كورمەگەن اپاتقا ۇشىرادى. ەلىمىزدىڭ جاۋىنگەرلەرى قاسىق قانى، شىبىنداي جانى قالعانشا شايقاستى. جەڭىس جەڭىلدىكپەن كەلگەن جوق. 50 ملن. ادامنىڭ ءومىرىن جالمادى. مىنە، وسىناۋ ەلىمىزگە لاڭ سالعان الاپاتتىڭ جەڭىسپەن اياقتالعانىنا بيىل 66 جىل تولىپ وتىر. ەشكىم دە، ەشقاشان دا ۇمىتىلماق ەمەس. وسى قان مايداندا مەرت بولعان ەرلەردىڭ رۋحىنا، بۇگىن ارامىزدا اسقار تاۋداي بولىپ جۇرگەن اتالارىمىزعا باسىمىزدى ءيىپ تاعزىم ەتەيىك. ولاردىڭ ەرلىك ىستەرىن ەشكىم دە، ەشقاشان دا ۇمىتپاۋعا ءتيىس
ءدال وسىناۋ جادىراڭقى جاي كۇنى،
بولسا داعى قاي عاسىردىڭ قاي جىلى
ۇلى وتانىم باسىم ءيىپ ءبىر مينۋت،
ەسىنە الماق سول ءبىر اپات قايعىنى.
(1 مينۋت ۇنسىزدىك)
بۇگىنگى كۇن – كوپتەن كۇتكەن سالتاناتتى كۇن، زىمىراعان ۋاقىتتىڭ قاناتىندا جەڭىستىڭ مىنە 66-شى كوكتەمى دە كەلىپ جەتتى.
66 جىل بەيبىت كوكتەم تاڭ اتقالى،
66 جىل شۋاقتى كۇن تاراتتى ءانىن.
66 رەت كوكتەمدە سودان بەرى
اشىلدى جەڭىس كۇننىڭ پاراقتارى.
وسىنداي باقىتتى كۇندى ەلى مەن جەرى ءۇشىن ارىستانداي الىسقان جەڭىمپاز جاۋىنگەرلەر ءبىز ءۇشىن، كەلەر ۇرپاق ءۇشىن سىيلادى.
ارۋ قىزدار – الاۋلاپ وت كەشكەندەر،
سىزداپ تۇر – اۋ ءالى كۇن وق تەسكەن جەر.
قالاسىڭدار ماڭگىلىك ەل ەسىندە
ارۋ قىزدار – الاۋلاپ وت كەشكەندەر.
الاۋلاپ وت جالىندار،
وتقا وراعان دالالار.
جارتى عاسىر وتسە دە،
ەستەن كەتپەس سول جىلدار.
قارۋ الىپ اعالار،
قىرعا شىعىپ انالار.
جەڭۋ ءۇشىن دۇشپاندى،
تۋ كوتەردى بابالار.
باقىتتى ءومىر كۇن ءۇشىن،
ماڭگى تىنىش ءتۇن ءۇشىن.
قان مايداندا ەلىم قان كەشىپ،
ۇلى جەڭىس ورناتتى.
قازاقتىڭ اتىن، حالىقتىڭ اتىن سامعاتتىڭ!
جاساسىن جەڭىس!
باقىتتى ەلىم كۇلە بەر!
تاۋەلسىز بولىپ بولاشاعىڭا جۇرە بەر!
بولماسىن سوعىس!
بولماسىن سوعىس!
بولماسىن!
بۇلت تۇنەرىپ اسپاننان
تالاي كوزدەن جاس تامعان
تۇتقيىلدان جاۋ ءتيىپ،
قىرعىن سوعىس باستالعان.
سوعىس جالماپ ءاعا-ىنى باۋىردى،
زار جىلاتتى تىنىش جاتقان اۋىلدى.
جالعىزىنان ايىرىپتى انانى،
اكەسىنەن ايىرىپتى بالانى.
ءان «ەل قورعاۋعا ءازىرمىز»
جۇرگىزۋشى: وسى سوعىستا كەڭەس وداعىنىڭ باسقا رەسپۋبليكالارمەن بىرگە ءبىزدىڭ قازاقستان رەسپۋبليكاسى دا جان اياماي شايقاستى. داڭقتى قارۋلى كۇشتەردىڭ جانە ەڭبەك ارمياسىنىڭ قۇرامىندا 1ملن 870 مىڭ قازاقستاندىقتار بولعان.
تۋعان جەر وسكەن ورتا، بايتاق دالا
ماحاببات، ىستىق جۇرەك، قۇمارلانا
سۇيەدى تولەگەندەي ەر بالاسىن
باۋلىعان باتىرلىققا وتان- انا!
اجال بوپ تونگەن جاۋىنا،
داۋىلدى كوكتىڭ قىرانى.
ورالدى الاتاۋىنا،
ەرلىكتىڭ وجەت ءبىر ءانى.
تاڭعالتقان باتىرلىعىمەن،
تارلانبوز تالعات اعامىز.
جۇرگىزۋشى: ءيا، كەۋدەسىن وققا توسەگەن قازاقتىڭ قاراپايىم قىزى مانشۇك قاس دۇشپانىنان ەلىن قورعاعان ەدى. ول اناسىن، تۋعان جەرىن قاتتى ساعىنعاندا، قولى قالت بوساعاندا اناسىنا جازعان ساعىنىش حاتتارى ءبىر تولاستاعان ەمەس. بۇل 1943 جىلدىڭ كۇز ايى بولاتىن.
مانشۇكتىڭ حاتىن وقۋ
ءان «باتىر بالا بولاتبەك»
تىنىشتىق! جاسا تىنىشتىق!
وسى بىزگە تىم ىستىق.
كوركەيە بەرسىن ەلىمىز،
كوبەيە بەرسىن ىرىس – قۇت.
باقىتتى بولسىن بالالار
سوعىستى سۇيمەس ادامدار
وركەندەي بەرسىن قالالار،
گۇلدەنە بەرسىن دالالار.
جەڭىس دەگەن جاقسىلىقتىڭ سىڭارى
جىگەرلەنگەن قۇشتارلىقتىڭ قۇرالى
كۇرەسكەردىڭ ارمانى مەن ۇرانى
قۋانىش پەن مەرەكەنىڭ بۇلانى
جەڭىس كەلدى قالاما
جەڭىس كەلدى دالاما،
جەڭىس كەلدى اكە بوپ،
جەڭىس كەلدى ءان بولىپ.
جەڭىس كەلدى الاقاي!
تويا جەيتىن نان بولىپ
ويلاپ – ويلاپ تۇردىم كوپ،
سۇراق قويدىم بىلگىم كەپ:
- قۋانىشتى مەرەكە -
جەڭىس كۇنى قاي كۇن؟ – دەپ
اتامنان دا سۇرادىم،
اكەمنەن دە سۇرادىم،
اعامنان دا سۇرادىم،
انامنان دا سۇرادىم.
توستى ءبارى قۇلاعىن:
- دۇرىس، - دەستى سۇراعىڭ.
- بەيبىت كۇننىڭ ءبارى دە
جەڭىس كۇنى شىراعىم!
«قازاقتىڭ قوس شىنارى»
ءان «اركاشان كۇن سونبەسىن»
ءان «اق كوگەرشىن»
قورىتىندى
جەر جۇزىندە نۇر شاشىپ جەڭىس كۇنى،
جاقسى ءۇمىتتىڭ شىراعى جاندى ءمىنى!
اسپان بەتىن قاپتاعان قارا تۇمان
سەرپىلىپ، زۇلىمدىقتىڭ ءسوندى ءتۇنى!
جەر بەتىن قان ساسىتقان سوعىس ءبىتتى!
جەر بەتىنەن جاماندىق مۇلدەم كەتتى.
جەڭىستىڭ جارقىن كۇنىن جىر قىلامىز،
اسپانداتىپ جىرلايمىز جاقسىلىقتى.
تاسشاعىل اۋىلى ت.اماندوسوۆ اتىنداعى ورتا مەكتەپ
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى نۋرگۋل جالگاسوۆا كۋلمانوۆنا
ساباقتىڭ تاقىرىبى: جەڭىس تۋى جەلبىرە
ساباقتىڭ ماقساتى:وقۋشىلاردى ادامگەرشىلىككە، وتانىن سۇيۋگە، ونى قورعاۋعا باۋلۋ. وتانعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرۋ. ولارعا پاتريوتتىق تاربيە بەرۋ. وقۋشىلاردى ۇلى وتان سوعىسىمەن، قازاقستاندىقتاردىڭ ەرلىك ىستەرىمەن تانىستىرىپ، ءوي-ورىسىن دامىتۋ. وقۋشىلاردى ۇلكەن ادامداردى سىيلاي بىلۋگە، ولاردى قادىرلەۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: سلايد
ساباقتىڭ ءجۇرۋ بارىسى:
وزدەرىڭە بەلگىلى 1941 جىلى 22-ماۋسىم كۇنى تاڭعى ساعات 4-تە بەيبىت جاتقان ەلىمىزگە گەرمانيا تۇتقيىلدان سوعىس اشتى. سۋىق حابار سول كۇنى بايتاق ەلىمىزگە، جەر-جەردەگى اۋىل-سەلوعا تارادى. ەر ازاماتتار اسىعىس سوعىسقا اتتاندى. كەيبىرى وزدەرى سۇرانىپ كەتتى. قاسيەتتى جەرىمىز بەيبىت جاتقان ەلىمىز، قۇلاق ەستىپ، كوز كورمەگەن اپاتقا ۇشىرادى. ەلىمىزدىڭ جاۋىنگەرلەرى قاسىق قانى، شىبىنداي جانى قالعانشا شايقاستى. جەڭىس جەڭىلدىكپەن كەلگەن جوق. 50 ملن. ادامنىڭ ءومىرىن جالمادى. مىنە، وسىناۋ ەلىمىزگە لاڭ سالعان الاپاتتىڭ جەڭىسپەن اياقتالعانىنا بيىل 66 جىل تولىپ وتىر. ەشكىم دە، ەشقاشان دا ۇمىتىلماق ەمەس. وسى قان مايداندا مەرت بولعان ەرلەردىڭ رۋحىنا، بۇگىن ارامىزدا اسقار تاۋداي بولىپ جۇرگەن اتالارىمىزعا باسىمىزدى ءيىپ تاعزىم ەتەيىك. ولاردىڭ ەرلىك ىستەرىن ەشكىم دە، ەشقاشان دا ۇمىتپاۋعا ءتيىس
ءدال وسىناۋ جادىراڭقى جاي كۇنى،
بولسا داعى قاي عاسىردىڭ قاي جىلى
ۇلى وتانىم باسىم ءيىپ ءبىر مينۋت،
ەسىنە الماق سول ءبىر اپات قايعىنى.
(1 مينۋت ۇنسىزدىك)
بۇگىنگى كۇن – كوپتەن كۇتكەن سالتاناتتى كۇن، زىمىراعان ۋاقىتتىڭ قاناتىندا جەڭىستىڭ مىنە 66-شى كوكتەمى دە كەلىپ جەتتى.
66 جىل بەيبىت كوكتەم تاڭ اتقالى،
66 جىل شۋاقتى كۇن تاراتتى ءانىن.
66 رەت كوكتەمدە سودان بەرى
اشىلدى جەڭىس كۇننىڭ پاراقتارى.
وسىنداي باقىتتى كۇندى ەلى مەن جەرى ءۇشىن ارىستانداي الىسقان جەڭىمپاز جاۋىنگەرلەر ءبىز ءۇشىن، كەلەر ۇرپاق ءۇشىن سىيلادى.
ارۋ قىزدار – الاۋلاپ وت كەشكەندەر،
سىزداپ تۇر – اۋ ءالى كۇن وق تەسكەن جەر.
قالاسىڭدار ماڭگىلىك ەل ەسىندە
ارۋ قىزدار – الاۋلاپ وت كەشكەندەر.
الاۋلاپ وت جالىندار،
وتقا وراعان دالالار.
جارتى عاسىر وتسە دە،
ەستەن كەتپەس سول جىلدار.
قارۋ الىپ اعالار،
قىرعا شىعىپ انالار.
جەڭۋ ءۇشىن دۇشپاندى،
تۋ كوتەردى بابالار.
باقىتتى ءومىر كۇن ءۇشىن،
ماڭگى تىنىش ءتۇن ءۇشىن.
قان مايداندا ەلىم قان كەشىپ،
ۇلى جەڭىس ورناتتى.
قازاقتىڭ اتىن، حالىقتىڭ اتىن سامعاتتىڭ!
جاساسىن جەڭىس!
باقىتتى ەلىم كۇلە بەر!
تاۋەلسىز بولىپ بولاشاعىڭا جۇرە بەر!
بولماسىن سوعىس!
بولماسىن سوعىس!
بولماسىن!
بۇلت تۇنەرىپ اسپاننان
تالاي كوزدەن جاس تامعان
تۇتقيىلدان جاۋ ءتيىپ،
قىرعىن سوعىس باستالعان.
سوعىس جالماپ ءاعا-ىنى باۋىردى،
زار جىلاتتى تىنىش جاتقان اۋىلدى.
جالعىزىنان ايىرىپتى انانى،
اكەسىنەن ايىرىپتى بالانى.
ءان «ەل قورعاۋعا ءازىرمىز»
جۇرگىزۋشى: وسى سوعىستا كەڭەس وداعىنىڭ باسقا رەسپۋبليكالارمەن بىرگە ءبىزدىڭ قازاقستان رەسپۋبليكاسى دا جان اياماي شايقاستى. داڭقتى قارۋلى كۇشتەردىڭ جانە ەڭبەك ارمياسىنىڭ قۇرامىندا 1ملن 870 مىڭ قازاقستاندىقتار بولعان.
تۋعان جەر وسكەن ورتا، بايتاق دالا
ماحاببات، ىستىق جۇرەك، قۇمارلانا
سۇيەدى تولەگەندەي ەر بالاسىن
باۋلىعان باتىرلىققا وتان- انا!
اجال بوپ تونگەن جاۋىنا،
داۋىلدى كوكتىڭ قىرانى.
ورالدى الاتاۋىنا،
ەرلىكتىڭ وجەت ءبىر ءانى.
تاڭعالتقان باتىرلىعىمەن،
تارلانبوز تالعات اعامىز.
جۇرگىزۋشى: ءيا، كەۋدەسىن وققا توسەگەن قازاقتىڭ قاراپايىم قىزى مانشۇك قاس دۇشپانىنان ەلىن قورعاعان ەدى. ول اناسىن، تۋعان جەرىن قاتتى ساعىنعاندا، قولى قالت بوساعاندا اناسىنا جازعان ساعىنىش حاتتارى ءبىر تولاستاعان ەمەس. بۇل 1943 جىلدىڭ كۇز ايى بولاتىن.
مانشۇكتىڭ حاتىن وقۋ
ءان «باتىر بالا بولاتبەك»
تىنىشتىق! جاسا تىنىشتىق!
وسى بىزگە تىم ىستىق.
كوركەيە بەرسىن ەلىمىز،
كوبەيە بەرسىن ىرىس – قۇت.
باقىتتى بولسىن بالالار
سوعىستى سۇيمەس ادامدار
وركەندەي بەرسىن قالالار،
گۇلدەنە بەرسىن دالالار.
جەڭىس دەگەن جاقسىلىقتىڭ سىڭارى
جىگەرلەنگەن قۇشتارلىقتىڭ قۇرالى
كۇرەسكەردىڭ ارمانى مەن ۇرانى
قۋانىش پەن مەرەكەنىڭ بۇلانى
جەڭىس كەلدى قالاما
جەڭىس كەلدى دالاما،
جەڭىس كەلدى اكە بوپ،
جەڭىس كەلدى ءان بولىپ.
جەڭىس كەلدى الاقاي!
تويا جەيتىن نان بولىپ
ويلاپ – ويلاپ تۇردىم كوپ،
سۇراق قويدىم بىلگىم كەپ:
- قۋانىشتى مەرەكە -
جەڭىس كۇنى قاي كۇن؟ – دەپ
اتامنان دا سۇرادىم،
اكەمنەن دە سۇرادىم،
اعامنان دا سۇرادىم،
انامنان دا سۇرادىم.
توستى ءبارى قۇلاعىن:
- دۇرىس، - دەستى سۇراعىڭ.
- بەيبىت كۇننىڭ ءبارى دە
جەڭىس كۇنى شىراعىم!
«قازاقتىڭ قوس شىنارى»
ءان «اركاشان كۇن سونبەسىن»
ءان «اق كوگەرشىن»
قورىتىندى
جەر جۇزىندە نۇر شاشىپ جەڭىس كۇنى،
جاقسى ءۇمىتتىڭ شىراعى جاندى ءمىنى!
اسپان بەتىن قاپتاعان قارا تۇمان
سەرپىلىپ، زۇلىمدىقتىڭ ءسوندى ءتۇنى!
جەر بەتىن قان ساسىتقان سوعىس ءبىتتى!
جەر بەتىنەن جاماندىق مۇلدەم كەتتى.
جەڭىستىڭ جارقىن كۇنىن جىر قىلامىز،
اسپانداتىپ جىرلايمىز جاقسىلىقتى.
You Might Also Like
-
قاراعاندى وبلىسى، اقتوعاي اۋدانى،
