جىل مەزگىلدەرى (ەرتەگىلەر الەمىندە)
سىنىپتان تىس شارا، 5 سىنىپ
تاقىرىبى: جىل مەزگىلدەرى (ەرتەگىلەر الەمىندە)
سىنىپتان تىس شارا
ماقساتى:
ا) وقۋشى بويىنداعى شىعارماشىلىق كوڭىل كۇي تۋدىرۋ، شىعارماشىلىق قابىلەتىن دامىتۋ، شىعارماشىلىق وي تالداۋعا بەيىمدەۋ؛
ءا) وقۋشىلاردى ادامگەرشىلىك اسىل قاسيەتتەرگە جەتەلەي وتىرىپ بويىنا ءسىڭىرۋ؛
ب) ءوز ويلارىن ەركىن ايتۋعا، وقۋشىنىڭ تەز قابىلداۋىنا جول اشۋ، ويلاۋ قابىلەتتەرىن ارتتىرۋ.
جوسپار:
اۆتور – ءبىرىنشى وقۋشى
مەزگىل قارت – ەكىنشى وقۋشى
«قىس» - ءۇشىنشى وقۋشى
«كۇز» - ءتورتىنشى
«جاز» - بەسىنشى وقۋشى
I. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى.
ءمۇعالىمنىڭ ءسوزى: قۇرمەتتى ۇستازدار! الدارىڭىزدا 6 ۆ سىنىپ وقۋشىلارى ەرتەگىدەن ءۇزىندى كورسەتەدى.
اۆتور: ەرتە - ەرتە زاماندا مەزگىل اتتى باتىر ءومىر ءسۇرىپتى. ونىڭ ءتورت ۇل - قىزى بولىپتى. باتىر اكە قىزدارىنىڭ ونەرلى، دانىشپان بولۋىن ارمان ەتىپتى. ءبىر كۇنى تورتەۋىن شاقىرىپ الىپ:
مەزگىل قارت: - قاراقتارىم، باتىرلىق بويعا بىتكەن قايرات پەن ەلگە دەگەن ماحابباتتان تۋادى. سەندەردىڭ بويلارىڭدا ەكى قاسيەتتىڭ ەكەۋى دە بار. ەندى تورتەۋىڭ الەمنىڭ ءتورت جاعىنا تاراپ، ونەر ۇيرەنىپ كەلىڭدەر.
ونەرلەرىڭ تەك وزدەرىڭ ءۇشىن ەمەس، حالىق يگىلىگىنە اسسىن، - دەپ بالالارىن ۇزاق ساپارعا شىعارىپ سالىپتى.
اۆتور: اي ءوتىپتى، ۇلدارى مەن قىزدارى ورالماپتى، جىلدار ءوتىپتى، ورالماپتى. مەزگىل باتىر قارتايا باستاپتى. قىزدارىن ساعىنعان اكە تاۋ جوتاسىنا شىعىپ، بالالارىن كۇتەدى ەكەن. ءبىر كۇنى ۇلكەن ۇلى ۇستىندە تۇلىپ، اياعىندا بايپاق، باسىندا تۇلكى تىماق كيىپ ورالىپتى.
قىس - ارمىسىڭ، اكە؟
بار بول، ۇلىم.
مەزگىل قارت: - كورسەت وندا ونەرىڭدى!
قىس: بۇكىل الەم اق كورپە جامىلىپ، اينالا تاماشا قۇبىلىسقا ەندى. وزەن، كول بەتىنە ايناداي كوك مۇز قاتتى. جىلى كيىنگەن بالا كوك مۇزدا اسىر سالىپ، سىرعاناق تەپتى. توبەدەن تومەن قاراي شانامەن زىرلادى. قار اتىستا ويناعان بالالاردىڭ بەتتەرى قىزىل الماداي بالبىراپ، گۇل - گۇل جاينادى.
مەزگىل قارت: - جارايسىڭ، ۇلىم! ريزامىن ساعان! كوڭىلى تازا جاندارعا قۋانىش اكەلىپسىڭ. ونەرلى بول، ماڭگى ءتىرى بول، - دەپ باتاسىن بەرىپتى.
قىس: - قوش بولىڭىز اكە!
مەزگىل قارت: - قوش بول، ۇلىم.
اۆتور: وسى كەزدە مەزگىل قارتتىڭ قىزى كوكتەم ورالىپتى.
كوكتەم: - سالەمەتسىز بە، اكە! نەگە مۇنشا جاۋراپ وتىرسىز؟ مەن ءسىزدىڭ كوكتەم دەگەن قىزىڭ بولامىن.
مەزگىل قارت: - سەنبىسىڭ، اينالدىم مەنىڭ كوكتەمىم!
كوكتەم: - ءيا، اكە مەنمىن.
كۇن جادىراپ، اشىلىپ، اينالانىڭ قارى اعىل – تەگىل ەري باستايدى. جەر بەتى جايقالىپ كوكوراي شالعىنعا بولەنەدى. قىزعالداق پەن ءتۇرلى گۇلدەر جاينادى. جاس بالالار اسىر سالىپ، قىرعا شىعىپ، گۇل تەرەدى.
مەزگىل قارت: - اينالدىم، قىزىم كوكتەمىم! ماڭگى جاس بول!. ەل قۋانسا، سەن دە قۋان!
كوكتەم: - راحمەت اكە، ساۋ بولىڭىز!
اۆتور: قۋانىشپەن كۇندەردىڭ وتكەنىن مەزگىل باتىر بايقاماي قالىپتى. قايتادان ەل ارالاۋعا شىعىپتى. وسى كەزدە مەزگىل قارتتىڭ جاز دەگەن قىزى ورالىپتى.
جاز: - ساۋمىسىڭ، اكە! قۋانىشىڭىز قۋانىشقا ۇلاسسىن! بۇل ءسىزدىڭ كەلگەن جاز دەگەن قىزىڭ بولامىن.
مەزگىل قارت: - ارمىسىڭ قىزىم! سەن دە ءوزىڭنىڭ ونەرىڭدى ورتاعا سال.
جاز: كۇن بۇرىنعىدان دا ۇزارا باستادى. شارۋا باققان ەل قىس قامىنا بىردەن كىرىستى. مول - مول پىشەن جيادى. بالا بىتكەن كولدىڭ سالقىن سۋىنان شىقپايتىن بولدى. كۇشتىلەرگە كۇش قوسىلىپ، ەل قۋاندى. بۇل ناعىز جاز ەدى، ەل ءماز ەدى.
مەزگىل قارت: - جارايسىڭ، قىزىم! ريزامىن مەن ساعان. ونەرلى بول، ماڭگى ءتىرى بول، - دەپ باتاسىن بەرىپتى.
اۆتور: مەزگىل قارت ءوزىنىڭ كۇز اتتى ۇلىن كۇتەدى.
كۇز: - ارمىسىڭ، اكە!- دەدى كۇز اتتى ۇلى.
مەزگىل قارت: - بار بول ۇلىم! سەن دە كەلىپ جەتتىڭ بە؟ كارى اكەڭدى قالاي قۋانتپاق ويىڭ بار؟
كۇز: - اكە ونەرىم جالعىز ءسىزدى عانا قۋانتپاس. مەن ونەرىمدى حالىق ءۇشىن مەڭگەردىم. سوندىقتان بۇكىل جۇرتقا ونەرىم ورتاق بولسىن.
مەزگىل قارت: - وندا نە تۇرىس بار، كورسەت ونەرىڭدى.
كۇز: تەڭىزدەي تولقىعان بيداي سارعىش تارتىپ، ەگىنشىلەر استىقتىڭ استىندا قالدى. قىرماندا تاۋ - تاۋ بولىپ، اق مارجانداي بيداي ءۇيىلدى. باۋ – باقشاداعى جەمىستەر ءپىسىپ، ەل ونى جيناپ الا باستادى...
مەزگىل قارت: - بار بول بالام! راحمەت، ساۋ بول!
كۇز: - ساۋ بول اكە!
اۆتور: ءتورت پەرزەنتىنە ريزا بولعان مەزگىل قارت ولارعا العىس ايتىپ، تىلەك ءبىلدىردى.
مەزگىل قارت: قاراقتارىم، سەندەر حالىق ءۇشىن تۋعان ەكەنسىڭدەر. ەندى ءومىر بويى حالىق يگىلىگىنە قىزمەت ەتىڭدەر. ومىرلەرىڭ ءارقاشان وركەندى بولسىن! ەل قۋانسا، سەندەر دە قۋانىڭدار. سەندەردى ەندى «جىل مەزگىلدەرى» دەسىن. ساۋ بولىڭدار، - دەدى اكەسى.
اۆتور: سودان باستاپ، مەزگىل بالالارى جىل سايىن كەزەكتەسىپ كەلىپ وتىراتىن بولىپتى.
قورىتىندى: بۇگىنگى ءبىزدىڭ 6 «ۆ» كلاسس وقۋشىلارى قوناقتارعا وزدەرىنىڭ ەرتەگىلەردەن ءۇزىندى كورسەتتى. وقۋشىلار سىزدەرگە كوپ - راحمەت. كەلگەن قوناقتارعا دا كوپ - كوپ راحمەت. الداعى ۋاقىتتا سىزدەرگە جۇمىستا تابىس تىلەيمىز.
جىل مەزگىلدەرى (ەرتەگىلەر الەمىندە). جۇكتەۋ
تاقىرىبى: جىل مەزگىلدەرى (ەرتەگىلەر الەمىندە)
سىنىپتان تىس شارا
ماقساتى:
ا) وقۋشى بويىنداعى شىعارماشىلىق كوڭىل كۇي تۋدىرۋ، شىعارماشىلىق قابىلەتىن دامىتۋ، شىعارماشىلىق وي تالداۋعا بەيىمدەۋ؛
ءا) وقۋشىلاردى ادامگەرشىلىك اسىل قاسيەتتەرگە جەتەلەي وتىرىپ بويىنا ءسىڭىرۋ؛
ب) ءوز ويلارىن ەركىن ايتۋعا، وقۋشىنىڭ تەز قابىلداۋىنا جول اشۋ، ويلاۋ قابىلەتتەرىن ارتتىرۋ.
جوسپار:
اۆتور – ءبىرىنشى وقۋشى
مەزگىل قارت – ەكىنشى وقۋشى
«قىس» - ءۇشىنشى وقۋشى
«كۇز» - ءتورتىنشى
«جاز» - بەسىنشى وقۋشى
I. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى.
ءمۇعالىمنىڭ ءسوزى: قۇرمەتتى ۇستازدار! الدارىڭىزدا 6 ۆ سىنىپ وقۋشىلارى ەرتەگىدەن ءۇزىندى كورسەتەدى.
اۆتور: ەرتە - ەرتە زاماندا مەزگىل اتتى باتىر ءومىر ءسۇرىپتى. ونىڭ ءتورت ۇل - قىزى بولىپتى. باتىر اكە قىزدارىنىڭ ونەرلى، دانىشپان بولۋىن ارمان ەتىپتى. ءبىر كۇنى تورتەۋىن شاقىرىپ الىپ:
مەزگىل قارت: - قاراقتارىم، باتىرلىق بويعا بىتكەن قايرات پەن ەلگە دەگەن ماحابباتتان تۋادى. سەندەردىڭ بويلارىڭدا ەكى قاسيەتتىڭ ەكەۋى دە بار. ەندى تورتەۋىڭ الەمنىڭ ءتورت جاعىنا تاراپ، ونەر ۇيرەنىپ كەلىڭدەر.
ونەرلەرىڭ تەك وزدەرىڭ ءۇشىن ەمەس، حالىق يگىلىگىنە اسسىن، - دەپ بالالارىن ۇزاق ساپارعا شىعارىپ سالىپتى.
اۆتور: اي ءوتىپتى، ۇلدارى مەن قىزدارى ورالماپتى، جىلدار ءوتىپتى، ورالماپتى. مەزگىل باتىر قارتايا باستاپتى. قىزدارىن ساعىنعان اكە تاۋ جوتاسىنا شىعىپ، بالالارىن كۇتەدى ەكەن. ءبىر كۇنى ۇلكەن ۇلى ۇستىندە تۇلىپ، اياعىندا بايپاق، باسىندا تۇلكى تىماق كيىپ ورالىپتى.
قىس - ارمىسىڭ، اكە؟
بار بول، ۇلىم.
مەزگىل قارت: - كورسەت وندا ونەرىڭدى!
قىس: بۇكىل الەم اق كورپە جامىلىپ، اينالا تاماشا قۇبىلىسقا ەندى. وزەن، كول بەتىنە ايناداي كوك مۇز قاتتى. جىلى كيىنگەن بالا كوك مۇزدا اسىر سالىپ، سىرعاناق تەپتى. توبەدەن تومەن قاراي شانامەن زىرلادى. قار اتىستا ويناعان بالالاردىڭ بەتتەرى قىزىل الماداي بالبىراپ، گۇل - گۇل جاينادى.
مەزگىل قارت: - جارايسىڭ، ۇلىم! ريزامىن ساعان! كوڭىلى تازا جاندارعا قۋانىش اكەلىپسىڭ. ونەرلى بول، ماڭگى ءتىرى بول، - دەپ باتاسىن بەرىپتى.
قىس: - قوش بولىڭىز اكە!
مەزگىل قارت: - قوش بول، ۇلىم.
اۆتور: وسى كەزدە مەزگىل قارتتىڭ قىزى كوكتەم ورالىپتى.
كوكتەم: - سالەمەتسىز بە، اكە! نەگە مۇنشا جاۋراپ وتىرسىز؟ مەن ءسىزدىڭ كوكتەم دەگەن قىزىڭ بولامىن.
مەزگىل قارت: - سەنبىسىڭ، اينالدىم مەنىڭ كوكتەمىم!
كوكتەم: - ءيا، اكە مەنمىن.
كۇن جادىراپ، اشىلىپ، اينالانىڭ قارى اعىل – تەگىل ەري باستايدى. جەر بەتى جايقالىپ كوكوراي شالعىنعا بولەنەدى. قىزعالداق پەن ءتۇرلى گۇلدەر جاينادى. جاس بالالار اسىر سالىپ، قىرعا شىعىپ، گۇل تەرەدى.
مەزگىل قارت: - اينالدىم، قىزىم كوكتەمىم! ماڭگى جاس بول!. ەل قۋانسا، سەن دە قۋان!
كوكتەم: - راحمەت اكە، ساۋ بولىڭىز!
اۆتور: قۋانىشپەن كۇندەردىڭ وتكەنىن مەزگىل باتىر بايقاماي قالىپتى. قايتادان ەل ارالاۋعا شىعىپتى. وسى كەزدە مەزگىل قارتتىڭ جاز دەگەن قىزى ورالىپتى.
جاز: - ساۋمىسىڭ، اكە! قۋانىشىڭىز قۋانىشقا ۇلاسسىن! بۇل ءسىزدىڭ كەلگەن جاز دەگەن قىزىڭ بولامىن.
مەزگىل قارت: - ارمىسىڭ قىزىم! سەن دە ءوزىڭنىڭ ونەرىڭدى ورتاعا سال.
جاز: كۇن بۇرىنعىدان دا ۇزارا باستادى. شارۋا باققان ەل قىس قامىنا بىردەن كىرىستى. مول - مول پىشەن جيادى. بالا بىتكەن كولدىڭ سالقىن سۋىنان شىقپايتىن بولدى. كۇشتىلەرگە كۇش قوسىلىپ، ەل قۋاندى. بۇل ناعىز جاز ەدى، ەل ءماز ەدى.
مەزگىل قارت: - جارايسىڭ، قىزىم! ريزامىن مەن ساعان. ونەرلى بول، ماڭگى ءتىرى بول، - دەپ باتاسىن بەرىپتى.
اۆتور: مەزگىل قارت ءوزىنىڭ كۇز اتتى ۇلىن كۇتەدى.
كۇز: - ارمىسىڭ، اكە!- دەدى كۇز اتتى ۇلى.
مەزگىل قارت: - بار بول ۇلىم! سەن دە كەلىپ جەتتىڭ بە؟ كارى اكەڭدى قالاي قۋانتپاق ويىڭ بار؟
كۇز: - اكە ونەرىم جالعىز ءسىزدى عانا قۋانتپاس. مەن ونەرىمدى حالىق ءۇشىن مەڭگەردىم. سوندىقتان بۇكىل جۇرتقا ونەرىم ورتاق بولسىن.
مەزگىل قارت: - وندا نە تۇرىس بار، كورسەت ونەرىڭدى.
كۇز: تەڭىزدەي تولقىعان بيداي سارعىش تارتىپ، ەگىنشىلەر استىقتىڭ استىندا قالدى. قىرماندا تاۋ - تاۋ بولىپ، اق مارجانداي بيداي ءۇيىلدى. باۋ – باقشاداعى جەمىستەر ءپىسىپ، ەل ونى جيناپ الا باستادى...
مەزگىل قارت: - بار بول بالام! راحمەت، ساۋ بول!
كۇز: - ساۋ بول اكە!
اۆتور: ءتورت پەرزەنتىنە ريزا بولعان مەزگىل قارت ولارعا العىس ايتىپ، تىلەك ءبىلدىردى.
مەزگىل قارت: قاراقتارىم، سەندەر حالىق ءۇشىن تۋعان ەكەنسىڭدەر. ەندى ءومىر بويى حالىق يگىلىگىنە قىزمەت ەتىڭدەر. ومىرلەرىڭ ءارقاشان وركەندى بولسىن! ەل قۋانسا، سەندەر دە قۋانىڭدار. سەندەردى ەندى «جىل مەزگىلدەرى» دەسىن. ساۋ بولىڭدار، - دەدى اكەسى.
اۆتور: سودان باستاپ، مەزگىل بالالارى جىل سايىن كەزەكتەسىپ كەلىپ وتىراتىن بولىپتى.
قورىتىندى: بۇگىنگى ءبىزدىڭ 6 «ۆ» كلاسس وقۋشىلارى قوناقتارعا وزدەرىنىڭ ەرتەگىلەردەن ءۇزىندى كورسەتتى. وقۋشىلار سىزدەرگە كوپ - راحمەت. كەلگەن قوناقتارعا دا كوپ - كوپ راحمەت. الداعى ۋاقىتتا سىزدەرگە جۇمىستا تابىس تىلەيمىز.
جىل مەزگىلدەرى (ەرتەگىلەر الەمىندە). جۇكتەۋ
You Might Also Like
