تۇساۋ كەسۋ تويى.
تاقىرىبى: تۇساۋ كەسۋ تويى.
ماقساتى:
1. ۇلتتىق سالت - ءداستۇردىڭ، اتا ءداستۇردىڭ ۇرپاققا مۇرا رەتىندە بەرىلۋىنىڭ ماڭىزىن وقۋشىلارعا ءتۇسىندىرۋ.
2. وقۋشىلاردى ۇلتتىق سالت - داستۇرگە ادال بولۋعا، ونى قاستەرلەپ ۇدايى ساقتاۋعا، جاسامپازدىقپەن دامىتۋعا ۇيرەتۋ.
3. ۇلتجاندىلىققا، اتا سالتىنا بەرىكتىككە، پاراساتتىلىققا تاربيەلەۋ.
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
شاتتىق شەڭبەرى
الدىمىزدان كەزىككەن،
كوپ تانىستى كورەمىز.
بارىنە دە ىزەتپەن،
بىزدەر سالەم بەرەمىز.
تاربيە ساعاتىڭ بارىسى:
قازاق حالقى تويشىل، ىرىمشىل حالىقپىز. ءبىزدىڭ ەرتە كەزدەن كەلە جاتقان ءار ءتۇرلى سالت داستۇرلەرىمىز بۇگىنگى كۇنگە دەيىن جەتىپ جاتىر.
قانە، بالالار ءوزىمىز بىلەتىن سالت داستۇرلەرىمىزدى اتاپ شىعايىقشى؟
جاقسى بالالار، ەندى ءبىز بۇگىن تاربيە ساعاتىمىزدا تۇساۋ كەسۋ سالتىنا توقتالامىز.
تۇساۋ كەسۋ سالتى تۋرالى نە بىلەمىز؟ (وقۋشىلارمەن اڭگىمەلەسۋ)
جاقسى، ەندى ءقازىر «تۇساۋ كەسۋ» سالتى تۋرالى تولىق ماعلۇمات الۋ ءۇشىن مىنا بەينە روليكتى كورەيىك.
بەينەروليكتى تاماشالاۋ
ال ەندى ءوزىمىزدىڭ سىنىبىمىزدا تۇساۋ كەسۋ سالتىن كورسەتپەكپىز.
تاربيەشى:
ءبىز قازاق حالقى اۋلەت ءداستۇرىن قاستەرلەپ، داستۇرلىك مۇرالاردى ناسيحاتتاپ جۇرگەن حالىقپىز.
ءداستۇردىڭ وزىعى بار، جازىعى بار،
وتكەننەن بىزگە جەتكەن اسىلى بار.
ءسابيدىڭ كەيبىر كەزىن قىزىقتايتىن،
قازاقتا «تۇساۋ كەسەر» ءراسىمى بار.
تاربيەشى:
تاربيەشى: تۇساۋ كەسەر ءراسىمى دەگەنىمىز نە؟
كىم ايتادى؟
ينديرا:
تۇساۋ كەسۋ دەگەنىمىز 1 جاسقا تولىپ، ەركىن جۇرە باستاعان بالبوبەكتىڭ باسقان قادامى قۇتتى بولىپ، ودان ءارى جانى جاماندىق كورمەي، ءجۇرىپ كەتۋىنە تىلەك بىلدىرەتىن سالت.
كۇلگەنىڭ دە توي سەنىڭ،
جۇرگەنىڭ دە توي سەنىڭ.
قىزىقتاسىن حالايىق،
تۇساۋ كەسكەن بۇل كۇنىڭ
ەستە قالسىن، جارقىنىم.
تاربيەشى:
البەتتە، بالانىڭ تۇساۋى الا جىپپەن، قويدىڭ مايلى شەگىمەن نەمەسە ورىلگەن كوك شوپپەن كەسىلەدى: الا ءجىپ اقتىق پەن ادالدىققا جول اشادى، مايلى شەك بايلىققا، توقتىققا جەتەلەيدى، كوك ءشوپ كوبەيۋگە، وسۋگە، ونۋگە شاقىرادى.
بۇگىنگى كۇنى اجەمىز ءوزىنىڭ نەمەرەسىنىڭ تۇساۋ كەسەر تويىن قالىڭ جۇرتتان باتا الۋ ماقساتىندا وسى جەردە «تۇساۋ كەسەر» تويىن وتكىزبەكشى.
نازەركە اجە:
العاشقى نەمەرەم جەر - اناعا العاش اياق باسىپ، ۇلكەن ءومىر كوشىنە ەرمەك، ءىز تاستاماق. سول قۇلىنىمنىڭ تۇساۋىن كەسۋگە ءوزىمنىڭ اياعى جەڭىل، ءجۇرىسى شاپشاڭ، اقكوڭىل، ەلىمىزگە سىيى، ارداقتى انا، سۇيىكتى اجە، ورىنباسار قۇربىما نەمەرەمنىڭ تۇساۋىن كەستىرەمىن.
ال، كەلىن بالام، كىشكەنتاي نەمەرەمدى ورتاعا اكەل.
(وسى كەزدە اق جايما جايىلىپ، تۇساۋ كەسۋگە قاجەتتى زاتتار ورتاعا قويىلادى.)
زەرە كەلىن بالا:
(بالانى كوتەرىپ كەلە جاتىپ ايتاتىن ولەڭى:)
ءتاي - ءتاي بالام، ءتاي بالام،
شاقىرىپ تۇر اينالاڭ،
قاز - قاز تۇرىپ تالپىندىڭ،
قۋانتاسىڭ، كۇلەسىڭ.
امان بولساڭ از - اق كۇندە
الشاڭ باسىپ جۇرەسىڭ.
قاسيەت:
(اجە قولىنا الا ءجىپتى الىپ جاتىپ)
تاربيەشى:
الا جىپپەن تۇسايىن
_______ اياعىن
تۇساۋ ءجىبىن كەسەيىك
جاساپ بابا ىرىمىن.
ساعات سايىن ەسەيىپ،
شاپقىلاسىن قۇلىنىم
اياقتارى تالماسىن
اينالايىن، التىنىم.
(اياعىن بايلايدى. قولىنا قايشىسىن الىپ، تۇساۋىن كەسەدى).
تۇساۋ كەسۋ تويى. جۇكتەۋ
ماقساتى:
1. ۇلتتىق سالت - ءداستۇردىڭ، اتا ءداستۇردىڭ ۇرپاققا مۇرا رەتىندە بەرىلۋىنىڭ ماڭىزىن وقۋشىلارعا ءتۇسىندىرۋ.
2. وقۋشىلاردى ۇلتتىق سالت - داستۇرگە ادال بولۋعا، ونى قاستەرلەپ ۇدايى ساقتاۋعا، جاسامپازدىقپەن دامىتۋعا ۇيرەتۋ.
3. ۇلتجاندىلىققا، اتا سالتىنا بەرىكتىككە، پاراساتتىلىققا تاربيەلەۋ.
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
شاتتىق شەڭبەرى
الدىمىزدان كەزىككەن،
كوپ تانىستى كورەمىز.
بارىنە دە ىزەتپەن،
بىزدەر سالەم بەرەمىز.
تاربيە ساعاتىڭ بارىسى:
قازاق حالقى تويشىل، ىرىمشىل حالىقپىز. ءبىزدىڭ ەرتە كەزدەن كەلە جاتقان ءار ءتۇرلى سالت داستۇرلەرىمىز بۇگىنگى كۇنگە دەيىن جەتىپ جاتىر.
قانە، بالالار ءوزىمىز بىلەتىن سالت داستۇرلەرىمىزدى اتاپ شىعايىقشى؟
جاقسى بالالار، ەندى ءبىز بۇگىن تاربيە ساعاتىمىزدا تۇساۋ كەسۋ سالتىنا توقتالامىز.
تۇساۋ كەسۋ سالتى تۋرالى نە بىلەمىز؟ (وقۋشىلارمەن اڭگىمەلەسۋ)
جاقسى، ەندى ءقازىر «تۇساۋ كەسۋ» سالتى تۋرالى تولىق ماعلۇمات الۋ ءۇشىن مىنا بەينە روليكتى كورەيىك.
بەينەروليكتى تاماشالاۋ
ال ەندى ءوزىمىزدىڭ سىنىبىمىزدا تۇساۋ كەسۋ سالتىن كورسەتپەكپىز.
تاربيەشى:
ءبىز قازاق حالقى اۋلەت ءداستۇرىن قاستەرلەپ، داستۇرلىك مۇرالاردى ناسيحاتتاپ جۇرگەن حالىقپىز.
ءداستۇردىڭ وزىعى بار، جازىعى بار،
وتكەننەن بىزگە جەتكەن اسىلى بار.
ءسابيدىڭ كەيبىر كەزىن قىزىقتايتىن،
قازاقتا «تۇساۋ كەسەر» ءراسىمى بار.
تاربيەشى:
تاربيەشى: تۇساۋ كەسەر ءراسىمى دەگەنىمىز نە؟
كىم ايتادى؟
ينديرا:
تۇساۋ كەسۋ دەگەنىمىز 1 جاسقا تولىپ، ەركىن جۇرە باستاعان بالبوبەكتىڭ باسقان قادامى قۇتتى بولىپ، ودان ءارى جانى جاماندىق كورمەي، ءجۇرىپ كەتۋىنە تىلەك بىلدىرەتىن سالت.
كۇلگەنىڭ دە توي سەنىڭ،
جۇرگەنىڭ دە توي سەنىڭ.
قىزىقتاسىن حالايىق،
تۇساۋ كەسكەن بۇل كۇنىڭ
ەستە قالسىن، جارقىنىم.
تاربيەشى:
البەتتە، بالانىڭ تۇساۋى الا جىپپەن، قويدىڭ مايلى شەگىمەن نەمەسە ورىلگەن كوك شوپپەن كەسىلەدى: الا ءجىپ اقتىق پەن ادالدىققا جول اشادى، مايلى شەك بايلىققا، توقتىققا جەتەلەيدى، كوك ءشوپ كوبەيۋگە، وسۋگە، ونۋگە شاقىرادى.
بۇگىنگى كۇنى اجەمىز ءوزىنىڭ نەمەرەسىنىڭ تۇساۋ كەسەر تويىن قالىڭ جۇرتتان باتا الۋ ماقساتىندا وسى جەردە «تۇساۋ كەسەر» تويىن وتكىزبەكشى.
نازەركە اجە:
العاشقى نەمەرەم جەر - اناعا العاش اياق باسىپ، ۇلكەن ءومىر كوشىنە ەرمەك، ءىز تاستاماق. سول قۇلىنىمنىڭ تۇساۋىن كەسۋگە ءوزىمنىڭ اياعى جەڭىل، ءجۇرىسى شاپشاڭ، اقكوڭىل، ەلىمىزگە سىيى، ارداقتى انا، سۇيىكتى اجە، ورىنباسار قۇربىما نەمەرەمنىڭ تۇساۋىن كەستىرەمىن.
ال، كەلىن بالام، كىشكەنتاي نەمەرەمدى ورتاعا اكەل.
(وسى كەزدە اق جايما جايىلىپ، تۇساۋ كەسۋگە قاجەتتى زاتتار ورتاعا قويىلادى.)
زەرە كەلىن بالا:
(بالانى كوتەرىپ كەلە جاتىپ ايتاتىن ولەڭى:)
ءتاي - ءتاي بالام، ءتاي بالام،
شاقىرىپ تۇر اينالاڭ،
قاز - قاز تۇرىپ تالپىندىڭ،
قۋانتاسىڭ، كۇلەسىڭ.
امان بولساڭ از - اق كۇندە
الشاڭ باسىپ جۇرەسىڭ.
قاسيەت:
(اجە قولىنا الا ءجىپتى الىپ جاتىپ)
تاربيەشى:
الا جىپپەن تۇسايىن
_______ اياعىن
تۇساۋ ءجىبىن كەسەيىك
جاساپ بابا ىرىمىن.
ساعات سايىن ەسەيىپ،
شاپقىلاسىن قۇلىنىم
اياقتارى تالماسىن
اينالايىن، التىنىم.
(اياعىن بايلايدى. قولىنا قايشىسىن الىپ، تۇساۋىن كەسەدى).
تۇساۋ كەسۋ تويى. جۇكتەۋ
You Might Also Like
