ءجىپتىڭ تارتىلۋىن رەتتەۋگە بايلانىستى تىگىن ماشيناسىنىڭ اقاۋلارى جانە ولاردى جوندەۋ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ءجىپتىڭ تارتىلۋىن رەتتەۋگە بايلانىستى تىگىن ماشيناسىنىڭ اقاۋلارى جانە ولاردى جوندەۋ
ساباقتىڭ ماقساتى:
ا/ بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا ماشينا ءجىبىنىڭ تارتىلۋىنا بايلانىستى پايدا بولاتىن
اقاۋلاردى بولدىرماۋ جايلى تۇسىنىك بەرۋ؛
ءا/ دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردى تىگىن ماشيناسىندا جۇمىس ىستەۋ ارقىلى، وي-ورىستەرىن، ىسكەرلىگىن دامىتۋ.
ب/ تاربيەلىك: وقۋشىلاردى ءوزىن-وزى قىزمەت كورسەتۋگە، ۇقىپتىلىققا تاربيەلەۋ؛
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ءادىسى: تۇسىندىرمەلى
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: تىگىن ماشينا، ينەلەرى، قول ينەلەر، سۋرەتتەر، تەست، سايكەستەندىرۋ تەست
ءپانارالىق بايلانىس: ادەبيەت، تاريح
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
ا/ وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ، تۇگەندەۋ
ءا/ ساباققا دايارلىعىن قاداعالاۋ
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
1. ينەنىڭ سۋرەتى ارقىلى قۇرىلىسىن سۇراۋ
2. ماشينانىڭ قۇرىلىسىن سۇراۋ
ءىىى. ساباقتى قورىتۋ
تەست ارقىلى
1. ينەنىڭ نەگىزگى قىزمەتى؟
ا/ سىزۋ؛ ءا/ كەسۋ؛ ب/ تىگىس تىگۋ؛ ۆ/ جازۋ
2. ينە قانداي تەمىردەن جاسالعان؟
ا/ جىلتىر بولاتتان
ءا/ مىس
ب/ اليۋمينيي ۆ/ قارا تەمىر
3. ينەنىڭ جۋان بولىگى
ا/ كوزى؛ ءا/ ۇشى ب/ ستەرجەن ۆ/ كولبا
4. كولبادان تومەنگى بولىك؟
ا/ ستەرجەن ءا/ ۇشى ب/ كولبا ۆ/ كوزى
5. ينە كونسترۋكسياسىن قاي ەلدە نەشىنشى جىلداردا ويلاپ تاپتى؟
ا/ فرانسيا ءحىح عاسىر 1910 ج
ءا/ يتاليا ءحىح عاسىر 1940 ج
ب/ امەريكا ءحىح عاسىردىڭ 1930 جىلى
ۆ/ رەسەي ءحىح عاسىر 1920 جىلى
6. ماشينا ينەسىمەن قول ينەسىنىڭ ايىرماشىلىعى؟
ا/ تۇرىندە؛ ءا/ كوزىندە ب/ نومەرىندە ۆ/ قۇرىلىسىندا
ءىV. جاڭا ساباققا كوشۋ
تەحنيكالىق قاۋىپسىزدىك ەرەجەسى
- تىگىن ماشيناسىمەن جۇمىس ىستەگەن كەزدە دەنەنى تىك ۇستاپ، باستى ءسال ىلگەرى ەڭكەيتىپ وتىر؛
- جۇمىس ورنىنا جارىق سول جاقتان نەمەسە الدىڭعى جاقتان ءتۇسۋ كەرەك.
- وتىراتىن ورىندىق پەن تىگىن ماشيناسىنىڭ اراقاشىقتىعى 10-15 سم بولۋ كەرەك؛
- تىگىن ماشيناسىنىڭ اينالاتىن بولشەكتەرىنە تىم جاقىنداماڭدار؛
V. جاڭا ساباق
كىرىسپە
قانداي دا بولماسىن ماشينامەن جۇمىس ىستەۋ الدىندا مىنا دايىندىق ىستەرىن اتقارۋ قاجەت:
- ۇستىڭگى جانە استىڭعى جىپتەر وتكىزىلىپ، استىڭعى ءجىپ ۇستىنە شىعارىلادى؛
- ماتا تاباننىڭ استىنا سالىنىپ ينە تەسىلگەننەن سوڭ تابان تۇسىرىلەدى دە، جىپتەر جيناقتالىپ، تاباننىڭ استىنا جىبەرىلەدى؛
- ينەشانشىمنىڭ ۇزىندىعى، ۇستىڭگى جانە استىڭعى جىپتەردىڭ كەرىلۋى تەكسەرىلەدى /تىگىس ساپاسى/
ءجىپتىڭ تارتىلۋىن رەتتەۋ
تىگىن ماشيناسىنا تىگىس ۇستىڭگى /ينە/ جانە استىڭعى /شورمەك/ جىپتەردىڭ ايقاسۋىنان پايدا بولادى
ۇستىڭگى ءجىپتى وتكىزگەندە، ءجىپ ەكى دوڭگەلەكتىڭ، ياعني ۇستىڭگى ءجىپتى تارتىپ تۇراتىن شايبانىڭ اراسىنان وتكىزىلەدى، ال استىڭعى ءجىپتى شورمەكتىڭ قاقپاعىنداعى ءجىپتى تارتىپ تۇراتىن سەرپپەدەن وتكىزەدى. وسى قۇرىلعىلار ارقىلى ءجىپتىڭ تارتىلۋىن رەتتەيدى.
رەتتەۋىشتىڭ كومەگىمەن ءجىپتى بوساتىپ نەمەسە قاتتى تارتىپ رەتتەۋگە بولادى.
1 – ءۆينتتى تىعىرىق
2 – تەڭگەرىلمەلى سەرىپپە
3ء-جىپ تارتقىش شايبا
4 – تارتۋ شايبالارى
5-قالپاق
6 – تارتۋ سەرىپپەسى
7 – بۇراندالىق
استىڭعى ءجىپ رەتتەۋشتەگى شورمەك قاقپاعىنان بوس شىعىپ تۇرعان ءجىپتى تارتىپ كورۋ ارقىلى ءجىپتىڭ بوس نەمەسە تىعىز تارتىلۋىن بايقاۋعا بولادى.
ۇستىڭگى جانە استىڭعى جىپتەردى دۇرىستاپ رەتتەمەسە، تىگىس ساپالى بولمايدى. ءجىپ جاقسى رەتتەلمەگەن جاعدايدا، تىگىستىڭ ءۇستى نەمەسە استى ىلمەكتەلە بەرەدى، ول ارينە، تىگىس ساپاسىن تومەندەتەدى. كەرىسىنشە، جىپتەردىڭ تارتىلۋى وتە تىعىز بولعان جاعدايدا، تىگىس تىعىزدالىپ تارتىلىپ قالادى. بۇل رەتتە دە تىگىستى ساپالى دەپ ايتۋعا بولمايدى سوندىقتان الدىمەن ۇستىڭگى ءجىپتىڭ تارتىلۋىن، كەيىن استىڭعى ءجىپتى رەتتەۋ كەرەك.
داپتەرمەن جۇمىس
تىگىس اقاۋلارى
1. بوس تىگىس
2. تىعىز تىگىس
3. ءجىپتىڭ استىڭعى جاققا ىلمەكتەنۋى
4. ءجىپتىڭ ۇستىڭگى جاققا ىلمەكتەنۋى
Vءى. ساباقتى بەكىتۋ
چاينۆورد ءادىسى /اداسقان سوزدەر/
ا ب ءۇ س ڭ گ
س و س ت ءى ءى
ت ى ڭ ع ى ا
ە ن ي ۋ ا ق
اناگرامما شەشۋ / ساباقتا قولدانعان سوزدەردى تابۋ/
1. گەرەكە-كەرەگە
2. نيە-ينە
3. ماققار-قارماق
4. شانيما-ماشينا
5. ۋاقا-اقاۋ
6. گىڭىستۇ-ۇستىڭگى
7. زانتايقا-تايقازان
8. سوب-بوس
9. قاجاۋزىن-جاۋقازىن
10. عىستاڭى-استىڭعى
11. ڭىراقشا-شاڭىراق
12. عىزىت-تىعىز
Vءىى. ساباقتى قورىتۋ /سايكەستەندىرۋ تەست ارقىلى/
اقاۋ جويۋ ءادىسى
ۇستىڭگى تىگىستىڭ ىلمەكتەنۋى ۇستىڭگى ءجىپتى، سودان كەيىن استىڭعى ءجىپتى قاتتىراق تارتۋ
استىڭعى تىگىستىڭ ىلمەكتەنۋى ۇستىڭگى ءجىپتىڭ تارتىلۋىن بوساتۋ
تىعىز تىگىس ۇستىڭگى ءجىپتى قاتتىراق تارتۋ جانە استىڭعى ءجىپتى بوساتۋ
بوس تىگىس ۇستىڭگى ءجىپتى، سودان كەيىن استىڭعى ءجىپتى بوساتۋ
Vءىىى. ۇيگە تاپسىرما: تىگىن ماشيناسىنداعى جىپتەردىڭ ساباقتالۋىن رەتتەۋ، تىگىپ ۇيرەنۋ.
ءىح. باعالاۋ
ساباقتىڭ ماقساتى:
ا/ بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا ماشينا ءجىبىنىڭ تارتىلۋىنا بايلانىستى پايدا بولاتىن
اقاۋلاردى بولدىرماۋ جايلى تۇسىنىك بەرۋ؛
ءا/ دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردى تىگىن ماشيناسىندا جۇمىس ىستەۋ ارقىلى، وي-ورىستەرىن، ىسكەرلىگىن دامىتۋ.
ب/ تاربيەلىك: وقۋشىلاردى ءوزىن-وزى قىزمەت كورسەتۋگە، ۇقىپتىلىققا تاربيەلەۋ؛
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ءادىسى: تۇسىندىرمەلى
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: تىگىن ماشينا، ينەلەرى، قول ينەلەر، سۋرەتتەر، تەست، سايكەستەندىرۋ تەست
ءپانارالىق بايلانىس: ادەبيەت، تاريح
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
ا/ وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ، تۇگەندەۋ
ءا/ ساباققا دايارلىعىن قاداعالاۋ
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
1. ينەنىڭ سۋرەتى ارقىلى قۇرىلىسىن سۇراۋ
2. ماشينانىڭ قۇرىلىسىن سۇراۋ
ءىىى. ساباقتى قورىتۋ
تەست ارقىلى
1. ينەنىڭ نەگىزگى قىزمەتى؟
ا/ سىزۋ؛ ءا/ كەسۋ؛ ب/ تىگىس تىگۋ؛ ۆ/ جازۋ
2. ينە قانداي تەمىردەن جاسالعان؟
ا/ جىلتىر بولاتتان
ءا/ مىس
ب/ اليۋمينيي ۆ/ قارا تەمىر
3. ينەنىڭ جۋان بولىگى
ا/ كوزى؛ ءا/ ۇشى ب/ ستەرجەن ۆ/ كولبا
4. كولبادان تومەنگى بولىك؟
ا/ ستەرجەن ءا/ ۇشى ب/ كولبا ۆ/ كوزى
5. ينە كونسترۋكسياسىن قاي ەلدە نەشىنشى جىلداردا ويلاپ تاپتى؟
ا/ فرانسيا ءحىح عاسىر 1910 ج
ءا/ يتاليا ءحىح عاسىر 1940 ج
ب/ امەريكا ءحىح عاسىردىڭ 1930 جىلى
ۆ/ رەسەي ءحىح عاسىر 1920 جىلى
6. ماشينا ينەسىمەن قول ينەسىنىڭ ايىرماشىلىعى؟
ا/ تۇرىندە؛ ءا/ كوزىندە ب/ نومەرىندە ۆ/ قۇرىلىسىندا
ءىV. جاڭا ساباققا كوشۋ
تەحنيكالىق قاۋىپسىزدىك ەرەجەسى
- تىگىن ماشيناسىمەن جۇمىس ىستەگەن كەزدە دەنەنى تىك ۇستاپ، باستى ءسال ىلگەرى ەڭكەيتىپ وتىر؛
- جۇمىس ورنىنا جارىق سول جاقتان نەمەسە الدىڭعى جاقتان ءتۇسۋ كەرەك.
- وتىراتىن ورىندىق پەن تىگىن ماشيناسىنىڭ اراقاشىقتىعى 10-15 سم بولۋ كەرەك؛
- تىگىن ماشيناسىنىڭ اينالاتىن بولشەكتەرىنە تىم جاقىنداماڭدار؛
V. جاڭا ساباق
كىرىسپە
قانداي دا بولماسىن ماشينامەن جۇمىس ىستەۋ الدىندا مىنا دايىندىق ىستەرىن اتقارۋ قاجەت:
- ۇستىڭگى جانە استىڭعى جىپتەر وتكىزىلىپ، استىڭعى ءجىپ ۇستىنە شىعارىلادى؛
- ماتا تاباننىڭ استىنا سالىنىپ ينە تەسىلگەننەن سوڭ تابان تۇسىرىلەدى دە، جىپتەر جيناقتالىپ، تاباننىڭ استىنا جىبەرىلەدى؛
- ينەشانشىمنىڭ ۇزىندىعى، ۇستىڭگى جانە استىڭعى جىپتەردىڭ كەرىلۋى تەكسەرىلەدى /تىگىس ساپاسى/
ءجىپتىڭ تارتىلۋىن رەتتەۋ
تىگىن ماشيناسىنا تىگىس ۇستىڭگى /ينە/ جانە استىڭعى /شورمەك/ جىپتەردىڭ ايقاسۋىنان پايدا بولادى
ۇستىڭگى ءجىپتى وتكىزگەندە، ءجىپ ەكى دوڭگەلەكتىڭ، ياعني ۇستىڭگى ءجىپتى تارتىپ تۇراتىن شايبانىڭ اراسىنان وتكىزىلەدى، ال استىڭعى ءجىپتى شورمەكتىڭ قاقپاعىنداعى ءجىپتى تارتىپ تۇراتىن سەرپپەدەن وتكىزەدى. وسى قۇرىلعىلار ارقىلى ءجىپتىڭ تارتىلۋىن رەتتەيدى.
رەتتەۋىشتىڭ كومەگىمەن ءجىپتى بوساتىپ نەمەسە قاتتى تارتىپ رەتتەۋگە بولادى.
1 – ءۆينتتى تىعىرىق
2 – تەڭگەرىلمەلى سەرىپپە
3ء-جىپ تارتقىش شايبا
4 – تارتۋ شايبالارى
5-قالپاق
6 – تارتۋ سەرىپپەسى
7 – بۇراندالىق
استىڭعى ءجىپ رەتتەۋشتەگى شورمەك قاقپاعىنان بوس شىعىپ تۇرعان ءجىپتى تارتىپ كورۋ ارقىلى ءجىپتىڭ بوس نەمەسە تىعىز تارتىلۋىن بايقاۋعا بولادى.
ۇستىڭگى جانە استىڭعى جىپتەردى دۇرىستاپ رەتتەمەسە، تىگىس ساپالى بولمايدى. ءجىپ جاقسى رەتتەلمەگەن جاعدايدا، تىگىستىڭ ءۇستى نەمەسە استى ىلمەكتەلە بەرەدى، ول ارينە، تىگىس ساپاسىن تومەندەتەدى. كەرىسىنشە، جىپتەردىڭ تارتىلۋى وتە تىعىز بولعان جاعدايدا، تىگىس تىعىزدالىپ تارتىلىپ قالادى. بۇل رەتتە دە تىگىستى ساپالى دەپ ايتۋعا بولمايدى سوندىقتان الدىمەن ۇستىڭگى ءجىپتىڭ تارتىلۋىن، كەيىن استىڭعى ءجىپتى رەتتەۋ كەرەك.
داپتەرمەن جۇمىس
تىگىس اقاۋلارى
1. بوس تىگىس
2. تىعىز تىگىس
3. ءجىپتىڭ استىڭعى جاققا ىلمەكتەنۋى
4. ءجىپتىڭ ۇستىڭگى جاققا ىلمەكتەنۋى
Vءى. ساباقتى بەكىتۋ
چاينۆورد ءادىسى /اداسقان سوزدەر/
ا ب ءۇ س ڭ گ
س و س ت ءى ءى
ت ى ڭ ع ى ا
ە ن ي ۋ ا ق
اناگرامما شەشۋ / ساباقتا قولدانعان سوزدەردى تابۋ/
1. گەرەكە-كەرەگە
2. نيە-ينە
3. ماققار-قارماق
4. شانيما-ماشينا
5. ۋاقا-اقاۋ
6. گىڭىستۇ-ۇستىڭگى
7. زانتايقا-تايقازان
8. سوب-بوس
9. قاجاۋزىن-جاۋقازىن
10. عىستاڭى-استىڭعى
11. ڭىراقشا-شاڭىراق
12. عىزىت-تىعىز
Vءىى. ساباقتى قورىتۋ /سايكەستەندىرۋ تەست ارقىلى/
اقاۋ جويۋ ءادىسى
ۇستىڭگى تىگىستىڭ ىلمەكتەنۋى ۇستىڭگى ءجىپتى، سودان كەيىن استىڭعى ءجىپتى قاتتىراق تارتۋ
استىڭعى تىگىستىڭ ىلمەكتەنۋى ۇستىڭگى ءجىپتىڭ تارتىلۋىن بوساتۋ
تىعىز تىگىس ۇستىڭگى ءجىپتى قاتتىراق تارتۋ جانە استىڭعى ءجىپتى بوساتۋ
بوس تىگىس ۇستىڭگى ءجىپتى، سودان كەيىن استىڭعى ءجىپتى بوساتۋ
Vءىىى. ۇيگە تاپسىرما: تىگىن ماشيناسىنداعى جىپتەردىڭ ساباقتالۋىن رەتتەۋ، تىگىپ ۇيرەنۋ.
ءىح. باعالاۋ
You Might Also Like
