جولدا ءجۇرۋ ەرەجەسىن ساقتايىق!
ساباقتىڭ تاقىرىبى: جولدا ءجۇرۋ ەرەجەسىن ساقتايىق!
ساباقتىڭ ماقساتى: 1. وقۋشىلاردى جولدا ءجۇرۋ ەرەجەسىمەن تانىستىرۋ، وسى «جولدا ءجۇرۋ ەرەجەسىن ساقتايىق» اتتى تاقىرىپ بويىنشا بەينەلەۋ ءادىسىن ءتۇسىندىرۋ، باعىت بەرۋ.
2. جول قاۋىپسىزدىگىن ەستە ساقتاۋعا، بىلۋگە جول ەرەجەسىنىڭ
ساقتاۋ، ويلاۋ، سۋرەتتەۋ داعدىلارىن دامىتۋ.
3. وقۋشىلاردى كوشەدە دۇرىس ءجۇرىپ، جول ەرەجەسىن ساقتاۋعا، جۇمىس كەزىندە تازا، تياناقتى جۇمىس جاساۋعا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: سايىس ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: ءتۇسىندىرۋ، اڭگىمەلەسۋ، سۇراق - جاۋاپ، سۋرەتتەۋ.
كورنەكىلىگى: باعدارشام، جول بەلگىلەرى سالىنعان سۋرەتتەر، ناقىل سوزدەر ت. ب كورنەكىلىكتەر.
ساباقتىڭ بارىسى: 1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
ءى. كىرىسپە:
جول زاڭى دۇرىس ءجۇرىپ، اباي بولۋدى تالاپ ەتەدى. جول ءتارتىبىن بۇزبا، ول قاتەر تۋدىرادى. جولدىڭ قالىپتى قوزعالىسى كوبىنەسە بالالاردىڭ جول بويىندا قالاي بولسا سولاي ءجۇرىپ، دوپ قۋالايتىنى، شاڭعى تەبەتىنى، ءجۇرىپ بارا جاتقان ماشيناعا جابىساتىنى، قالتارىستان جولعا شىعىپ كەلەتىن سالدارىنان بۇزىلادى. جول ءتارتىبىن بۇزعاندىقتان كەيبىرەۋلەر ماشينا دوڭگەلەگىنە ءىلىنىپ قازا تاۋىپ، كەيبىرەۋلەرى جاراقات الادى. ال كەيبىرەۋلەرى ومىرلىك مۇگەدەك بولىپ قالادى. سوندىقتان ءاربىر وقۋشى مەكتەپتە وقىلاتىن «جولدا ءجۇرۋ ەرەجەسى» تاقىرىبىنداعى ساباقتى مۇقيات تىڭداپ، ءار ساباقتان قورىتىندى جاساپ وتىرۋعا مىندەتتى. ۇلگىلى، ءتارتىپتى وقۋشى كوشەدە، جولدا ءجۇرۋ ەرەجەسىن، زاڭىن بۇزبايدى.
سونىمەن قانداي بالا جول ەرەجەسىن بۇزبايدى؟
بالالار: ۇلگىلى، ءتارتىپتى بالا.
ءىى. نەگىزگى ءبولىم:
تاقتاداعى جۇمباقتاردى شەشۋ:
جۇمباقتار
1 الا تاياق ۇستاعان،
جول ءتارتىبىن نۇسقاعان.
ىسقىرىقپەن تۇزەتكەن. (ميليسيونەر)
2. كوشە بويلاپ اياڭدايدى،
ادام تاسىپ ايالايدى.
ءومىرىڭدى كۇزەتكەن، (اۆتوبۋس)
3. كولىكتىڭ قانشاسىن ۇستىنەن وتكىزگەن،
ىرگەدەن باستالىپ، الىسقا جەتكىزگەن. (جول)
4. جوق وزىندە باس تا، اۋىزدا دا، قۇلاق تا،
باقىرايعان ءۇش كوزى بار ءبىراق تا. (باعدارشام)
5. ارقانىم بار تىم ۇزىن،
الا - المايسىڭ ءبىر ءۇزىم.
تابىڭدارشى، بالالار،
بۇل جۇمباقتىڭ شەشۋىن. (جول)
6. ءوزى سويلەي بىلمەيدى،
ءبىراق «توقتا، ءجۇر!» دەيدى. «باعدارشام»
- باعدارشام ءومىرىمىزدى جازىمنان ساقتاندىراتىن كومەكشىمىز. ونىڭ سىرىن ءبىلىپ،
ءتىلىپ الۋ بارشامىزعا كەرەك.
- نەگە؟
- ءبىزدىڭ قالامىزدا، سول سياقتى ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ قالا، اۋىلدارىنا بارىنە ورتاق كوشە قاتىناس ەرەجەسى ەنگىزىلگەن. بۇل ەرەجەنى وقۋشىلار دا، ۇلكەندەر دە، ياعني بارلىق جۇرگىزۋشىلەر، كولىك جۇرگىزەتىن جۇرگىزۋشىلەر دە بۇلجىتپاي ورىنداۋى كەرەك.
- بالالار، سەندەر كوشەدە ءجۇرۋ ەرەجەسىن بىلەسىڭدەر مە ەكەن، كورەيىك. مىناداي سۇراقتارعا جاۋاپ بەرىڭدەرشى.
1. جيەك جول دەگەن نە؟ ادامدار جاياۋ جۇرەتىن كوشە جيەگىندەگى تار جول.
2. جاياۋ ادامعا قاي جەرمەن جۇرۋگە بولمايدى؟ كولىك جۇرەتىن كوشەنىڭ ورتاسىمەن جۇرۋگە رۇقسات ەتىلمەيدى.
تاقتادا
اشسا كەزەك ءۇش كوزىن،
ايتتى دەپ ۇق ءۇش ءسوزىن.
«توقتا، ساقتان، جول اشىق!»
جۇرمە جولعا تالاسىپ. – دەي كەلە، اق پاراق تاراتىلادى.
ساراماندىق جۇمىس:
- بالالار، وسى تاقىرىپقا مۇقيات ويلانىپ سۋرەت سالايىق. (بالالار وسى تاقىرىپ بويىنشا وزدەرى سۋرەتتەپ، بوياپ اڭگىمەلەيدى. ول سۋرەتتەر تاقتاعا ىلىنەدى.)
ەڭ ۇزدىك سۋرەتتەر
ءان: باعدارشام
1. كوشەدە ءبىز ساق بولايىق،
قايمىقپاسىن اتا – انا.
جولدا سەن بول لايىق،
جاس ۇلان دەگەن اتقا
ق - سى:
ءارقاشان كۇن سونبەسىن،
اسپاننان بۇلت تونبەسىن.
قاسىمدا بولسىن انام،
بولايىن مەن دە امان!
2. جولدا ءجۇرۋ الىپپەسىن
بىلگەن ءجون بەس ساۋساقتاي.
سوندا عانا جۇرە الاسىڭ،
سەن ءوزىڭدى ساۋ ساقتاپ
- بالالار، ءبىز ءار بەلگىنىڭ نە ماقساتتا قولدانىلاتىنىن بىلدىك.
ءىى. قورىتىندىلاۋ:
ءمۇعالىم: بالالار، بۇگىنگى ساباقتى قورىتا كەلە «جاس ءداۋىردىڭ بالالارى» ءانىن ايتايىق. دەنىمىز ساۋ، ەلىمىز تىنىش، جول ءتارتىبىن ساقتاپ، امان – ەسەن جۇرەلىك. قورىتا كەلە:
يرەك – يرەك كوشەلەر،
كوشە دەگەن مىڭ يرەك.
قيىندىققا ايتسە دە،
ۇيرەنەسىڭ بىرتىندەپ.
بارار جەرگە اسىقپا،
بايگە المايسىڭ بۇرىن كەپ.
ساباقتىڭ ماقساتى: 1. وقۋشىلاردى جولدا ءجۇرۋ ەرەجەسىمەن تانىستىرۋ، وسى «جولدا ءجۇرۋ ەرەجەسىن ساقتايىق» اتتى تاقىرىپ بويىنشا بەينەلەۋ ءادىسىن ءتۇسىندىرۋ، باعىت بەرۋ.
2. جول قاۋىپسىزدىگىن ەستە ساقتاۋعا، بىلۋگە جول ەرەجەسىنىڭ
ساقتاۋ، ويلاۋ، سۋرەتتەۋ داعدىلارىن دامىتۋ.
3. وقۋشىلاردى كوشەدە دۇرىس ءجۇرىپ، جول ەرەجەسىن ساقتاۋعا، جۇمىس كەزىندە تازا، تياناقتى جۇمىس جاساۋعا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: سايىس ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: ءتۇسىندىرۋ، اڭگىمەلەسۋ، سۇراق - جاۋاپ، سۋرەتتەۋ.
كورنەكىلىگى: باعدارشام، جول بەلگىلەرى سالىنعان سۋرەتتەر، ناقىل سوزدەر ت. ب كورنەكىلىكتەر.
ساباقتىڭ بارىسى: 1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
ءى. كىرىسپە:
جول زاڭى دۇرىس ءجۇرىپ، اباي بولۋدى تالاپ ەتەدى. جول ءتارتىبىن بۇزبا، ول قاتەر تۋدىرادى. جولدىڭ قالىپتى قوزعالىسى كوبىنەسە بالالاردىڭ جول بويىندا قالاي بولسا سولاي ءجۇرىپ، دوپ قۋالايتىنى، شاڭعى تەبەتىنى، ءجۇرىپ بارا جاتقان ماشيناعا جابىساتىنى، قالتارىستان جولعا شىعىپ كەلەتىن سالدارىنان بۇزىلادى. جول ءتارتىبىن بۇزعاندىقتان كەيبىرەۋلەر ماشينا دوڭگەلەگىنە ءىلىنىپ قازا تاۋىپ، كەيبىرەۋلەرى جاراقات الادى. ال كەيبىرەۋلەرى ومىرلىك مۇگەدەك بولىپ قالادى. سوندىقتان ءاربىر وقۋشى مەكتەپتە وقىلاتىن «جولدا ءجۇرۋ ەرەجەسى» تاقىرىبىنداعى ساباقتى مۇقيات تىڭداپ، ءار ساباقتان قورىتىندى جاساپ وتىرۋعا مىندەتتى. ۇلگىلى، ءتارتىپتى وقۋشى كوشەدە، جولدا ءجۇرۋ ەرەجەسىن، زاڭىن بۇزبايدى.
سونىمەن قانداي بالا جول ەرەجەسىن بۇزبايدى؟
بالالار: ۇلگىلى، ءتارتىپتى بالا.
ءىى. نەگىزگى ءبولىم:
تاقتاداعى جۇمباقتاردى شەشۋ:
جۇمباقتار
1 الا تاياق ۇستاعان،
جول ءتارتىبىن نۇسقاعان.
ىسقىرىقپەن تۇزەتكەن. (ميليسيونەر)
2. كوشە بويلاپ اياڭدايدى،
ادام تاسىپ ايالايدى.
ءومىرىڭدى كۇزەتكەن، (اۆتوبۋس)
3. كولىكتىڭ قانشاسىن ۇستىنەن وتكىزگەن،
ىرگەدەن باستالىپ، الىسقا جەتكىزگەن. (جول)
4. جوق وزىندە باس تا، اۋىزدا دا، قۇلاق تا،
باقىرايعان ءۇش كوزى بار ءبىراق تا. (باعدارشام)
5. ارقانىم بار تىم ۇزىن،
الا - المايسىڭ ءبىر ءۇزىم.
تابىڭدارشى، بالالار،
بۇل جۇمباقتىڭ شەشۋىن. (جول)
6. ءوزى سويلەي بىلمەيدى،
ءبىراق «توقتا، ءجۇر!» دەيدى. «باعدارشام»
- باعدارشام ءومىرىمىزدى جازىمنان ساقتاندىراتىن كومەكشىمىز. ونىڭ سىرىن ءبىلىپ،
ءتىلىپ الۋ بارشامىزعا كەرەك.
- نەگە؟
- ءبىزدىڭ قالامىزدا، سول سياقتى ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ قالا، اۋىلدارىنا بارىنە ورتاق كوشە قاتىناس ەرەجەسى ەنگىزىلگەن. بۇل ەرەجەنى وقۋشىلار دا، ۇلكەندەر دە، ياعني بارلىق جۇرگىزۋشىلەر، كولىك جۇرگىزەتىن جۇرگىزۋشىلەر دە بۇلجىتپاي ورىنداۋى كەرەك.
- بالالار، سەندەر كوشەدە ءجۇرۋ ەرەجەسىن بىلەسىڭدەر مە ەكەن، كورەيىك. مىناداي سۇراقتارعا جاۋاپ بەرىڭدەرشى.
1. جيەك جول دەگەن نە؟ ادامدار جاياۋ جۇرەتىن كوشە جيەگىندەگى تار جول.
2. جاياۋ ادامعا قاي جەرمەن جۇرۋگە بولمايدى؟ كولىك جۇرەتىن كوشەنىڭ ورتاسىمەن جۇرۋگە رۇقسات ەتىلمەيدى.
تاقتادا
اشسا كەزەك ءۇش كوزىن،
ايتتى دەپ ۇق ءۇش ءسوزىن.
«توقتا، ساقتان، جول اشىق!»
جۇرمە جولعا تالاسىپ. – دەي كەلە، اق پاراق تاراتىلادى.
ساراماندىق جۇمىس:
- بالالار، وسى تاقىرىپقا مۇقيات ويلانىپ سۋرەت سالايىق. (بالالار وسى تاقىرىپ بويىنشا وزدەرى سۋرەتتەپ، بوياپ اڭگىمەلەيدى. ول سۋرەتتەر تاقتاعا ىلىنەدى.)
ەڭ ۇزدىك سۋرەتتەر
ءان: باعدارشام
1. كوشەدە ءبىز ساق بولايىق،
قايمىقپاسىن اتا – انا.
جولدا سەن بول لايىق،
جاس ۇلان دەگەن اتقا
ق - سى:
ءارقاشان كۇن سونبەسىن،
اسپاننان بۇلت تونبەسىن.
قاسىمدا بولسىن انام،
بولايىن مەن دە امان!
2. جولدا ءجۇرۋ الىپپەسىن
بىلگەن ءجون بەس ساۋساقتاي.
سوندا عانا جۇرە الاسىڭ،
سەن ءوزىڭدى ساۋ ساقتاپ
- بالالار، ءبىز ءار بەلگىنىڭ نە ماقساتتا قولدانىلاتىنىن بىلدىك.
ءىى. قورىتىندىلاۋ:
ءمۇعالىم: بالالار، بۇگىنگى ساباقتى قورىتا كەلە «جاس ءداۋىردىڭ بالالارى» ءانىن ايتايىق. دەنىمىز ساۋ، ەلىمىز تىنىش، جول ءتارتىبىن ساقتاپ، امان – ەسەن جۇرەلىك. قورىتا كەلە:
يرەك – يرەك كوشەلەر،
كوشە دەگەن مىڭ يرەك.
قيىندىققا ايتسە دە،
ۇيرەنەسىڭ بىرتىندەپ.
بارار جەرگە اسىقپا،
بايگە المايسىڭ بۇرىن كەپ.
You Might Also Like
-
30 - تامىز - قازاقستان رەسپۋبليكاسى كونستيتۋسياسى كۇنىنە وراي «اتا زاڭ – ەلدىگىمىزدىڭ ەڭسەسى» اتتى زياتكەرلىك سايىسى
