اتا زاڭ – ەلدىگىمىزدىڭ ەڭسەسى
30 - تامىز - قازاقستان رەسپۋبليكاسى كونستيتۋسياسى كۇنىنە وراي «اتا زاڭ – ەلدىگىمىزدىڭ ەڭسەسى» اتتى زياتكەرلىك سايىسى
ءبىزدىڭ باستى جەتىستىكتەرىمىز - 1995 جىلى بۇكىل حالقىمىز قابىلداعان كونستيتۋسيامىزدىڭ جەمىسى» (ق ر پرەزيدەنتى ن. ءا. نازاربايەۆ)
تاقىرىبى: اتا زاڭ – ەلدىگىمىزدىڭ ەڭسەسى
ماقساتى: كونستيتۋسيانىڭ سيپاتى، ماڭىزى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ. اتا زاڭنىڭ قالىپتاسۋ تاريحىنىڭ كەزەڭدەرى جانە ونىڭ ەرەكشەلىكتەرى تۋرالى بىلىمدەرىن تەرەڭدەتۋ. ۇلتتىق بولمىسىمىزدى بەينەلەگەن زاڭدىق قاعيدالار مەن وركەنيەتتىك زاڭدىق ەرەجەلەردى جاستاردىڭ بويلارىنا ءسىڭىرۋ جانە اتا زاڭىمىزدى قۇرمەتتەۋگە، سىيلاۋعا تاربيەلەۋ.
كورنەكىلىگى: «اتا زاڭ – ەلدىگىمىزدىڭ ەڭسەسى» تاقىرىبى بويىنشا بەينەروليك، سلايد - شوۋ. ق ر كونستيتۋسياسى كىتابى، مەملەكەتتىك تۋ، ەلتاڭبا.
ءجۇرۋ بارىسى:
اتا زاڭىم – ار - نامىسىم، ايبارىم،
بولاشاعىم، تەكتىلىگىم، قاينارىم،
اتا زاڭنىڭ اياسىندا كوش باستاپ،
ەل كوگىندە جەلبىرەي بەر، بايراعىم!
قازاقستان – ەگەمەندى، بايراقتى ەل،
جەردىڭ ءجۇزىن مويىنداتقان قايراتتى ەل.
اتا زاڭ – ەلدىگىمنىڭ ەڭسەسى،
زاڭى باردا قازاق ەلى ايباتتى ەل.
زاڭىم باردا زايىرلى ەلمەن تەڭەستىر،
قاي كەزدە دە زاڭدى ءبىلىپ كەڭەس قۇر.
- قايىرلى كۇن قۇرمەتتى قوناقتار، جاستار، سايىسقا قاتىسۋشىلار! 30 - تامىز كونستيتۋسيا كۇنىنە وراي وتكەلى وتىرعان «اتا زاڭ – ەلدىگىمىزدىڭ ەڭسەسى» اتتى سايىسقا قوش كەلدىڭىزدەر! ەرتەڭ، ياعني 30 تامىزدا تاۋەلسىز قازاقستان رەسپۋبليكاسى كونستيتۋسياسىنىڭ قابىلدانعانىنا 19 جىل تولعالى وتىر. بۇل جىلدار ىشىندە مەملەكەتىمىز دەموكراتيالىق دامۋ جولىمەن ءجۇرىپ كەلەدى، ەكونوميكادا، الەۋمەتتىك سالادا زور جەتىستىكتەرگە جەتتىك.
قازاقستاننىڭ كونستيتۋسيالىق تاريحىنا كوز سالساق، مەملەكەتىمىزدىڭ بىرنەشە جازبا كونستيتۋسياسى بولعان ەكەن. سونىڭ ءبىرىنشىسى – 1926 جىلعى 18 اقپانداعى قىرعىز سوۆەتتىك سوسياليستىك رەسپۋبليكاسىنىڭ كونستيتۋسياسى (نەگىزگى زاڭى)؛ ول كەزدە قازاقتاردى قىرعىز دەپ اتاعانى تاريحتان ءمالىم. ال ودان كەيىنگى كونستيتۋسيا 1937 جىلعى 26 ناۋرىزداعى قازاق سسر - ءنىڭ كونستيتۋسياسى بولىپ تابىلادى. ءۇشىنشىسى – 1978 جىلعى 20 ساۋىردەگى قازاق سسر - نىڭ كونستيتۋسياسى بولسا، ءتورتىنشىسى 1993 جىلعى ق ر كونستيتۋسياسى ەكەندىگى بەلگىلى. ءقازىر قولدانىستاعى 1995 جىلعى 30 تامىزداعى ق ر كونستيتۋسياسى اتا زاڭ رەتىندە تاريحقا نىق ەنىپ وتىر.
ەندەشە كونستيتۋسيا كۇنىنە ارنالعان سايىسىمىزدى باستاۋعا رۇقسات ەتىڭىزدەر! سايىس ەرەجەلەرىمەن تانىستىرىپ وتەيىن. سايىسقا 3 توپتان تۇراتىن 9 جاس قاتىسادى. الدىمەن سايىسقا قاتىناساتىن جاستاردى كورەرمەندەرگە ءار ءتۇرلى تاقىرىپتاعى سۇراقتار قويۋ ارقىلى انىقتايتىن بولامىز. ءقازىر سىزدەرگە 9 سۇراق قويامىن. ءار سۇراققا جىلدام ءارى دۇرىس جاۋاپ بەرگەن 9 كورەرمەن سايىستىڭ قاتىسۋشىسى اتانادى. ولاي بولسا باستايىق!
1. «كونستيتۋسيا» تەرمينى قانداي ماعىنانى بىلدىرەدى؟ (قۇرىلىم)
2. «جەتى جارعى» زاڭدار جيناعىنىڭ اۆتورى – (تاۋكە حان)
3. قازاق حاندىعىنىڭ نەگىزىن سالۋشى؟ (جانىبەك پەن كەرەي حان)
4. قازاقتىڭ تۇڭعىش شەشەنى كىم؟ جيرەنشە (15 ع.)
5. «ياسا» («جاساق») زاڭدار جيناعىنىڭ اۆتورى؟ (شىڭعىسحان)
6. 2011 جىلى 1 - جەلتوقساندا اشىلعان قازاقستان بويىنشا العاشقى، ورتالىق ازيا بويىنشا 2 - ءشى (تاشكەنت) مەتروپوليتەن قازاقستاننىڭ قاي قالاسىندا ورنالاسقان؟ (الماتى)
7. 2012 جىلى جازعى وليمپيادا قايدا بولدى؟ (لوندون)
8. ومىلدىرىك دەگەنىمىز؟ (ەر - توقىم ابزەلدەرىنىڭ ءبىرى).
9. ەشكى مالى تارتىلاتىن ۇلتتىق ويىن – (كوكپار)
ەندى قاتىسۋشىلاردى توپقا ءبولۋ ءۇشىن تۇستەردى تاڭداپ، بىردەي ءتۇس تاڭداعاندار ءبىر توپتىڭ مۇشەلەرى بولىپ تانىلادى جانە توپ باسشىلارىن وزدەرى سايلايدى. (سارى، قىزىل، جاسىل تۇستەرىن تاڭدايدى).
ولاي بولسا توپتارمەن تانىس بولىڭىزدار!
«وجەت» توبى:
«قايسار» توبى:
«ادىلەت» توبى:
سايىسىمىزعا باعا بەرەتىن ءادىل - قازى القالارىمەن تانىس بولىڭىزدار:
-----------------------------------------------------------------------------
سايىسكەرلەرگە ساتتىلىك تىلەيمىز!
سايىس 4 كەزەڭنەن تۇرادى:
1 - كەزەڭ. «جۇزدەن جۇيرىك، مىڭنان تۇلپار». توپ باسشىلارى سايىسى. ءار دۇرىس جاۋاپ – 1 ۇپايمەن باعالانادى.
«وجەت» توبى:
1. ابايدىڭ شىن ەسىمى: (يبراحيم)
2. قازاقستاننىڭ ءبىرىنشى استاناسى: (ورىنبور)
3. ق ر - نىڭ جاڭا ءانۇرانى «مەنىڭ قازاقستانىم» ءانى رەسمي تۇردە ورىندالعان ۋاقىت. (2006 جىلى 10 قاڭتاردا ق ر پرەزيدەنتىنىڭ ۇلىقتاۋ راسىمىندە)
4. شىڭعىس حان ەنگىزگەن زاڭدار جيناعى –( ياسسى)
5. 2009ج. 25 اقپان مەن 6 ناۋرىز ارالىعىندا قازاقستاندا بولعان تاريحي وقيعا: حالىق ساناعى
6. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنا سىڭگەن ەڭبەگى ءۇشىن، ونىڭ تاۋەلسىزدىك جولىندا كۇرەسى ءۇشىن بەرىلەتىن وردەن: (حالىق قاھارمانى)
7. استانا قالاسىنىڭ بۇرىنعى اتاۋى: (سەلينوگراد)
8. قازاقتىڭ سوڭعى حانى – (كەنەسارى)
9. « كوشپەندىلەر» تريللوگياسىنىڭ اۆتورى: (ءى. ەسەنبەرلين)
10. ق ر دەنساۋلىق ساقتاۋ جانە الەۋمەتتىك دامۋ ءمينيسترى – (تامارا دۇيسەنوۆا)
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ ماتەماتيكا پانىنە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ، ىنتالاندىرۋ، ماتەماتيكا ءپانىن ومىرمەن بايلانىستىرۋ.
