جۇمباقتار الەمى
ماقساتى: بالالارعا جۇمباق تۋرالى ءبىلىم بەرۋ، شىعارماشىلىق حالىق اۋىز ادەبيەتىمەن تانىستىرۋ، سوزدىك قورىن بايىتۋ.
كورنەكىلىكتەر: جەمىستەردىڭ، كوكونىستەردىڭ مۋلياجدارى، سۋرەتتەر. ساباقتىڭ بارىسى:
شاتتىق شەڭبەرى
ارمىسىڭ، قايىرىمدى اسپان - اتا!
ارمىسىڭ، مەيىرىمدى جەر - انا!
ارمىسىڭ، شۇعىلالى التىن - كۇنىم!
ارمىسىڭ، بالاباقشا، دوس - جارانىم!
- بالالار، سەندەر جۇمباق شەشكەندى جاقسى كورەسىڭدەر مە؟ جۇمباقتار ءار ءتۇرلى بولادى ەكەن. ولارمەن جاقىنىراق تانىسۋ ءۇشىن مەن سەندەردى جۇمباقتار كورمەسىنە شاقىرامىن.
تاربيەشى كورمەدەگى زاتتارمەن تانىستىرىپ شىعادى.
- جۇمباق حالىق اۋىز ادەبيەتىنىڭ ءبىر ءتۇرى. ءار جۇمباقتا زاتتىڭ اتى اتالمايدى، ونى ويلاپ، نە تۋرالى ايتىلعاندىعىن تابۋ كەرەك. جۇمباقتىڭ شەشۋىن وڭاي جولمەن تابۋ ءۇشىن، ۇقسايتىن زاتپەن سالىستىرادى نەمەسە ەرەكشە سوزبەن ايتىلادى.
ويىن: " جىل مەزگىلىن تاپ"
سۋدا مۇز بار،
جەردە قار بار،
بوران بوراپ سوعادى،
بۇل قاي كەزدە بولادى؟ (قىس)
جىل مەزگىلىنىڭ ەرەكشەلىكتەرىن سۇرايدى.
كۇن ۇزارىپ،
قار ەرىپ،
سۋ سايلارعا تولادى.
بۇل قاي كەزدە بولادى؟ ( كوكتەم)
كۇندە ىسىپ،
جەمىس، جيدەك ءپىسىپ،
ەل پىشەنىن ورادى.
بۇل قاي كەزدە بولادى؟ (جاز)
جاۋىپ جاڭبىر،
جەر سابىر،
ءشوپ، جاپىراق سولادى.
بۇل قاي كەزدە بولادى؟ (كۇز)
ويىن: "جانۋارلاردى تاپ"
تاربيەشى تاقتاعا ەكى سۋرەتتى ىلەدى. ءبىرىنشى سۋرەتتە ورماننىڭ، ەكىنشى سۋرەتتە ءۇيدىڭ سۋرەتى بەينەلەنگەن.
- بالالار، مەن جۇمباقتى جاسىرامىن، ونىڭ شەشۋىندەگى شىققان جانۋاردىڭ مەكەندەيتىن جەرىن، قورەگىن تاباسىڭدار.
ءوزى قۋ، ءارى ايلاكەر،
جۇرگەن جەرى ايقاي دا شۋ. (تۇلكى)
سىلدىردان قورقادى،
شوشىنىپ جورتادى. (قويان)
قىس بويىنا جاتادى،
ءتاتتى ۇيقىعا باتادى. (ايۋ)
تونىن كيىپ تۋعان،
جالاپ بەتىن جۋعان. (مىسىق)
ادامعا سەرىك،
كۇزەتكە بەرىك. (يت)
باسىندا ءمۇيىزى بار،
ۇستىندە كيىزى بار. (سيىر)
سەرگىتۋ ءساتى "ايۋ"
ورمانداعى ايۋدىڭ
قۇلپىناي كوپ ەكەن
تەرىپ، تەرىپ الامىز،
قالتامىزعا سالامىز.
ويىن: " ءتورتىنشى ارتىق "
- تاقتادا ءتورت سۋرەت تۇر. سەندەر سول سۋرەتتەرگە مۇقيات قاراپ، ارتىعىن تابىڭدار.
بالالار ءتورتىنشى ارتىق سۋرەتتى تابادى. مىسالى: الما، ورىك، ءجۇزىم، ءسابىز.
ارتىعى ءسابىز، سەبەبى، ول كوكونىسكە جاتادى. ال قالعاندارى جەمىستەر.
ويىن: " سيپاتتاما بويىنشا "
- جۇمباقتىڭ شەشۋىن تاپقان قانداي قىزىق، بالالار، ال جۇمباقتى ويلاپ تاپقان ودان دا قىزىق ەكەن. مىنا قوراپتىڭ ىشىندە زاتتار بار. سول زاتتارعا قاراپ، بالالارعا جۇمباق جاسىرادى. (بالالار جۇمباقتىڭ شەشۋىن تابادى).
شىركىننىڭ وزىنە وبال - اق
جۇرەدى اياقتا دومالاپ. (دوپ)
ۇرلەسەڭ جەپ - جەڭىل،
ەلپىلدەپ كەتەدى.
ۇشىرساڭ، كوك - تەڭبىل،
بۇلتقا دا جەتەدى. (شار)
تاربيەشى ساباقتى قورىتىندىلايدى. ساباققا بەلسەندى قاتىسقان بالالاردى ماداقتايدى.
كورنەكىلىكتەر: جەمىستەردىڭ، كوكونىستەردىڭ مۋلياجدارى، سۋرەتتەر. ساباقتىڭ بارىسى:
شاتتىق شەڭبەرى
ارمىسىڭ، قايىرىمدى اسپان - اتا!
ارمىسىڭ، مەيىرىمدى جەر - انا!
ارمىسىڭ، شۇعىلالى التىن - كۇنىم!
ارمىسىڭ، بالاباقشا، دوس - جارانىم!
- بالالار، سەندەر جۇمباق شەشكەندى جاقسى كورەسىڭدەر مە؟ جۇمباقتار ءار ءتۇرلى بولادى ەكەن. ولارمەن جاقىنىراق تانىسۋ ءۇشىن مەن سەندەردى جۇمباقتار كورمەسىنە شاقىرامىن.
تاربيەشى كورمەدەگى زاتتارمەن تانىستىرىپ شىعادى.
- جۇمباق حالىق اۋىز ادەبيەتىنىڭ ءبىر ءتۇرى. ءار جۇمباقتا زاتتىڭ اتى اتالمايدى، ونى ويلاپ، نە تۋرالى ايتىلعاندىعىن تابۋ كەرەك. جۇمباقتىڭ شەشۋىن وڭاي جولمەن تابۋ ءۇشىن، ۇقسايتىن زاتپەن سالىستىرادى نەمەسە ەرەكشە سوزبەن ايتىلادى.
ويىن: " جىل مەزگىلىن تاپ"
سۋدا مۇز بار،
جەردە قار بار،
بوران بوراپ سوعادى،
بۇل قاي كەزدە بولادى؟ (قىس)
جىل مەزگىلىنىڭ ەرەكشەلىكتەرىن سۇرايدى.
كۇن ۇزارىپ،
قار ەرىپ،
سۋ سايلارعا تولادى.
بۇل قاي كەزدە بولادى؟ ( كوكتەم)
كۇندە ىسىپ،
جەمىس، جيدەك ءپىسىپ،
ەل پىشەنىن ورادى.
بۇل قاي كەزدە بولادى؟ (جاز)
جاۋىپ جاڭبىر،
جەر سابىر،
ءشوپ، جاپىراق سولادى.
بۇل قاي كەزدە بولادى؟ (كۇز)
ويىن: "جانۋارلاردى تاپ"
تاربيەشى تاقتاعا ەكى سۋرەتتى ىلەدى. ءبىرىنشى سۋرەتتە ورماننىڭ، ەكىنشى سۋرەتتە ءۇيدىڭ سۋرەتى بەينەلەنگەن.
- بالالار، مەن جۇمباقتى جاسىرامىن، ونىڭ شەشۋىندەگى شىققان جانۋاردىڭ مەكەندەيتىن جەرىن، قورەگىن تاباسىڭدار.
ءوزى قۋ، ءارى ايلاكەر،
جۇرگەن جەرى ايقاي دا شۋ. (تۇلكى)
سىلدىردان قورقادى،
شوشىنىپ جورتادى. (قويان)
قىس بويىنا جاتادى،
ءتاتتى ۇيقىعا باتادى. (ايۋ)
تونىن كيىپ تۋعان،
جالاپ بەتىن جۋعان. (مىسىق)
ادامعا سەرىك،
كۇزەتكە بەرىك. (يت)
باسىندا ءمۇيىزى بار،
ۇستىندە كيىزى بار. (سيىر)
سەرگىتۋ ءساتى "ايۋ"
ورمانداعى ايۋدىڭ
قۇلپىناي كوپ ەكەن
تەرىپ، تەرىپ الامىز،
قالتامىزعا سالامىز.
ويىن: " ءتورتىنشى ارتىق "
- تاقتادا ءتورت سۋرەت تۇر. سەندەر سول سۋرەتتەرگە مۇقيات قاراپ، ارتىعىن تابىڭدار.
بالالار ءتورتىنشى ارتىق سۋرەتتى تابادى. مىسالى: الما، ورىك، ءجۇزىم، ءسابىز.
ارتىعى ءسابىز، سەبەبى، ول كوكونىسكە جاتادى. ال قالعاندارى جەمىستەر.
ويىن: " سيپاتتاما بويىنشا "
- جۇمباقتىڭ شەشۋىن تاپقان قانداي قىزىق، بالالار، ال جۇمباقتى ويلاپ تاپقان ودان دا قىزىق ەكەن. مىنا قوراپتىڭ ىشىندە زاتتار بار. سول زاتتارعا قاراپ، بالالارعا جۇمباق جاسىرادى. (بالالار جۇمباقتىڭ شەشۋىن تابادى).
شىركىننىڭ وزىنە وبال - اق
جۇرەدى اياقتا دومالاپ. (دوپ)
ۇرلەسەڭ جەپ - جەڭىل،
ەلپىلدەپ كەتەدى.
ۇشىرساڭ، كوك - تەڭبىل،
بۇلتقا دا جەتەدى. (شار)
تاربيەشى ساباقتى قورىتىندىلايدى. ساباققا بەلسەندى قاتىسقان بالالاردى ماداقتايدى.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ ماتەماتيكالىق وي - ءورىسىن دامىتۋ، ماتەماتيكالىق تەرميندەردى ءبىلۋ، جانە لوگيكالىق ويلاۋ قابىلەتتەرىن ارتتىرۋ، پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن دامىتۋ.
