ءجۇز جىل جىرلاعان جۇرەك
ءجۇز جىل جىرلاعان جۇرەك
(جامبىل جابايەۆ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى)
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ جامبىل جابايەۆتىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىنان العان بىلىمدەرىن تەكسەرۋ، ءبىلىم دەڭگەيىن كوتەرۋ.
ساباقتىڭ مىندەتتەرى:
- وقۋشىلار ءوز بەتىنشە ىزدەنەدى، اقىن تۋرالى بىلىمدەرىن كەڭەيتەدى، تولىقتىرادى.
- وقۋشىلاردىڭ اۋىزەكى سويلەۋ تىلدەرى داميدى، ءسوز قورىن باييدى، ەستە ساقتاۋ قابىلەتتەرى داميدى.
ساباقتىڭ ءادىس - ءتاسىلى: زەرتتەۋ جۇمىستارى، ەسسە ستراتەگيالارى
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: بايتەرەك سۋرەتى، جامبىل كەسەنەسى، جامبىل تاۋىنىڭ سۋرەتى، باعدارشام، ءبىلىم اعاشى، ۆيدەوتاسپا، ماركەر، پلاكات، ستيكەر ت. ب.
ساباقتىڭ بارىسى: ساباققا وقۋشىلاردىڭ نازارىن اۋدارۋ.
توپقا ءبولۋ «پازىل» ءادىسى
ءى. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ كەزەڭى
- بالالار، ءبارىمىز بۇگىنگى ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبىنا كوڭىلىمىزدى اۋدارايىقشى، ول نەگە «ءجۇز جاساعان بايتەرەك» دەپ اتالادى دەپ ويلايسىڭدار؟
داپتەرلەرىنە كۇندى، تاقىرىپتى جازعىزۋ.
- اقىن ساكەن سەيفۋللين: «جامبىل جىرلارى تەڭىز تۇبىندە شاشىلىپ جاتقان مارجان سىقىلدى. ونى جيناپ الىپ، حالىقتىڭ قولىنا بەرۋ – ءبىزدىڭ ءارقايسىمىزدىڭ ازاماتتىق بورىشىمىز» دەگەن ەكەن. سوندىقتان ءبىز ونىڭ ءومىرىن، جىرلارىن ءبىلۋىمىز كەرەك.
جامبىل اتامىز جايلى دەرەكتەر وتە كوپ، كىتاپ قورى دا بار، تۇسىرىلگەن كوركەم فيلمدار دە، دەرەكتى فيلمدەر دە بار. ءقازىر مەن سەندەردىڭ نازارلارىڭا مىنا بەينەتاسپانى ۇسىنعىم كەلەدى (بەينەتاسپانى كورسەتۋ).
بالالار، شىنىندا دا، ەكى ءداۋىردىڭ جىرشىسى بولعان ج. جابايەۆ تۋرالى قانشالىقتى ءبىز بىلەدى ەكەنبىز؟ ەندەشە، بۇگىنگى ساباعىمىزدىڭ ماقساتى – اقىننىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىنان العان بىلىمدەرىمىزدى جيناقتاپ، قوسىمشا مالىمەتتەر ارقىلى ءار قىرىنان زەرتتەپ كورۋ.
ءىى. ماعىنانى اجىراتۋ كەزەڭى
سىنىپتاعى وقۋشىلار 3 توپقا ءبولىنىپ وتىرادى. تاپسىرمالارىن سول جەردە تاڭداپ الادى. تاپسىرمالارى كونۆەرتتە. باعالاۋ پاراعى تاراتىلادى.
1 - توپ «ءومىرى – اڭىز، ءوزى – ابىز»
جامبىل اتامىزدىڭ ومىرىنەن الىنعان تاعىلىمدى دەرەكتەر، سۋرەتتەر، فوتوسۋرەتتەر بويىنشا زەرتتەۋ جۇمىستارىن جاسايدى.
2 - توپ «جامبىل – ايتىسكەر اقىن»
ايتىس ونەرى تۋرالى، تۇرلەرى جايلى ماعلۇمات بەرە وتىرىپ، جامبىل اتامىزدىڭ سۋىرىپ سالما اقىن ەكەندىگىن دالەلدەپ، قۇلمامبەت اقىنمەن ايتىسىن تالدايدى.
3 - توپ سوعىس تاقىرىبىنداعى ولەڭدەرى
ءىىى. وي تولعانىس كەزەڭى
«جامبىل بابا، ماڭگى بىرگە قازاقپەن» شاعىن ەسسە
ءىV. قورىتىندى
- بۇگىنگى ساباعىمىزدا جامبىل اتامىزدىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىن جان - جاقتى زەرتتەدىك. مانادان ايتقاندارىڭا قوسارىم، «ەگەمەندى قازاقستان» گازەتىندە «جۇرەگى ءجۇز جىل جىرلاعان» دەگەن ماقالا شىقتى. سودان ءبىر ءۇزىندى كەلتىرە كەتەيىن:
... 1957 جىلى مۇحتار اۋەزوۆ ءۇندىستانعا ءبىر ساپارمەن بارىپتى. وندا ونىڭ اتى - ءجونىن، «اباي جولى» رومانىن ۇندىلەر جاقسى بىلەدى ەكەن، ءبىراق ۇلتىن بىلمەيدى ەكەن. ۇلتىنىڭ قازاق ەكەنىن ءبىلدىرۋ ءۇشىن كەلتىرمەگەن مىسالى قالماپتى. ءبىر كەزدە اۋزىنا جامبىل تۇسەدى. جامبىلدىڭ ەسىمىن اتايدى. سول كەزدە زالدا وتىرعاندار دۋ قول شاپالاقتاپ، دۇرلىگىپ ورىندارىنان تۇرىپ كەتەدى. ءۇندىنىڭ ءبىر اقىنى مىنبەگە شىعىپ، اقىننىڭ حالىقتار دوستىعى تۋرالى جىرلاعان «جاڭا زاڭ» ولەڭىن ءوز تىلىندە جاتقا ايتىپ بەرەدى. جۇرت قوشەمەت كورسەتىپ، ۇزاق قول شاپالاقتاپ تۇرىپ الادى.
سوندا م. اۋەزوۆ:
– مىنە، مەن سول جامبىلدىڭ ۇلتىنانمىن، – دەيدى. سوندىقتان، بالالار، ءوز ۇلتىمىزدى ءسۇيىپ، وزگە ۇلتتى قۇرمەتتەۋ كەرەك. «حح عاسىردىڭ گومەرى» اتانعان جامبىل جابايەۆتىڭ داڭقى الەمگە جايىلىپ، قازاق حالقى باردا ونىڭ ەسىمى دە بىرگە ماڭگىلىك جاساي بەرەتىنىنە كامىل سەنەمىن.
ۇيگە: ولەڭدەرىن جاتتاۋ.
(جامبىل جابايەۆ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعى)
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ جامبىل جابايەۆتىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىنان العان بىلىمدەرىن تەكسەرۋ، ءبىلىم دەڭگەيىن كوتەرۋ.
ساباقتىڭ مىندەتتەرى:
- وقۋشىلار ءوز بەتىنشە ىزدەنەدى، اقىن تۋرالى بىلىمدەرىن كەڭەيتەدى، تولىقتىرادى.
- وقۋشىلاردىڭ اۋىزەكى سويلەۋ تىلدەرى داميدى، ءسوز قورىن باييدى، ەستە ساقتاۋ قابىلەتتەرى داميدى.
ساباقتىڭ ءادىس - ءتاسىلى: زەرتتەۋ جۇمىستارى، ەسسە ستراتەگيالارى
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: بايتەرەك سۋرەتى، جامبىل كەسەنەسى، جامبىل تاۋىنىڭ سۋرەتى، باعدارشام، ءبىلىم اعاشى، ۆيدەوتاسپا، ماركەر، پلاكات، ستيكەر ت. ب.
ساباقتىڭ بارىسى: ساباققا وقۋشىلاردىڭ نازارىن اۋدارۋ.
توپقا ءبولۋ «پازىل» ءادىسى
ءى. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ كەزەڭى
- بالالار، ءبارىمىز بۇگىنگى ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبىنا كوڭىلىمىزدى اۋدارايىقشى، ول نەگە «ءجۇز جاساعان بايتەرەك» دەپ اتالادى دەپ ويلايسىڭدار؟
داپتەرلەرىنە كۇندى، تاقىرىپتى جازعىزۋ.
- اقىن ساكەن سەيفۋللين: «جامبىل جىرلارى تەڭىز تۇبىندە شاشىلىپ جاتقان مارجان سىقىلدى. ونى جيناپ الىپ، حالىقتىڭ قولىنا بەرۋ – ءبىزدىڭ ءارقايسىمىزدىڭ ازاماتتىق بورىشىمىز» دەگەن ەكەن. سوندىقتان ءبىز ونىڭ ءومىرىن، جىرلارىن ءبىلۋىمىز كەرەك.
جامبىل اتامىز جايلى دەرەكتەر وتە كوپ، كىتاپ قورى دا بار، تۇسىرىلگەن كوركەم فيلمدار دە، دەرەكتى فيلمدەر دە بار. ءقازىر مەن سەندەردىڭ نازارلارىڭا مىنا بەينەتاسپانى ۇسىنعىم كەلەدى (بەينەتاسپانى كورسەتۋ).
بالالار، شىنىندا دا، ەكى ءداۋىردىڭ جىرشىسى بولعان ج. جابايەۆ تۋرالى قانشالىقتى ءبىز بىلەدى ەكەنبىز؟ ەندەشە، بۇگىنگى ساباعىمىزدىڭ ماقساتى – اقىننىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىنان العان بىلىمدەرىمىزدى جيناقتاپ، قوسىمشا مالىمەتتەر ارقىلى ءار قىرىنان زەرتتەپ كورۋ.
ءىى. ماعىنانى اجىراتۋ كەزەڭى
سىنىپتاعى وقۋشىلار 3 توپقا ءبولىنىپ وتىرادى. تاپسىرمالارىن سول جەردە تاڭداپ الادى. تاپسىرمالارى كونۆەرتتە. باعالاۋ پاراعى تاراتىلادى.
1 - توپ «ءومىرى – اڭىز، ءوزى – ابىز»
جامبىل اتامىزدىڭ ومىرىنەن الىنعان تاعىلىمدى دەرەكتەر، سۋرەتتەر، فوتوسۋرەتتەر بويىنشا زەرتتەۋ جۇمىستارىن جاسايدى.
2 - توپ «جامبىل – ايتىسكەر اقىن»
ايتىس ونەرى تۋرالى، تۇرلەرى جايلى ماعلۇمات بەرە وتىرىپ، جامبىل اتامىزدىڭ سۋىرىپ سالما اقىن ەكەندىگىن دالەلدەپ، قۇلمامبەت اقىنمەن ايتىسىن تالدايدى.
3 - توپ سوعىس تاقىرىبىنداعى ولەڭدەرى
ءىىى. وي تولعانىس كەزەڭى
«جامبىل بابا، ماڭگى بىرگە قازاقپەن» شاعىن ەسسە
ءىV. قورىتىندى
- بۇگىنگى ساباعىمىزدا جامبىل اتامىزدىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىن جان - جاقتى زەرتتەدىك. مانادان ايتقاندارىڭا قوسارىم، «ەگەمەندى قازاقستان» گازەتىندە «جۇرەگى ءجۇز جىل جىرلاعان» دەگەن ماقالا شىقتى. سودان ءبىر ءۇزىندى كەلتىرە كەتەيىن:
... 1957 جىلى مۇحتار اۋەزوۆ ءۇندىستانعا ءبىر ساپارمەن بارىپتى. وندا ونىڭ اتى - ءجونىن، «اباي جولى» رومانىن ۇندىلەر جاقسى بىلەدى ەكەن، ءبىراق ۇلتىن بىلمەيدى ەكەن. ۇلتىنىڭ قازاق ەكەنىن ءبىلدىرۋ ءۇشىن كەلتىرمەگەن مىسالى قالماپتى. ءبىر كەزدە اۋزىنا جامبىل تۇسەدى. جامبىلدىڭ ەسىمىن اتايدى. سول كەزدە زالدا وتىرعاندار دۋ قول شاپالاقتاپ، دۇرلىگىپ ورىندارىنان تۇرىپ كەتەدى. ءۇندىنىڭ ءبىر اقىنى مىنبەگە شىعىپ، اقىننىڭ حالىقتار دوستىعى تۋرالى جىرلاعان «جاڭا زاڭ» ولەڭىن ءوز تىلىندە جاتقا ايتىپ بەرەدى. جۇرت قوشەمەت كورسەتىپ، ۇزاق قول شاپالاقتاپ تۇرىپ الادى.
سوندا م. اۋەزوۆ:
– مىنە، مەن سول جامبىلدىڭ ۇلتىنانمىن، – دەيدى. سوندىقتان، بالالار، ءوز ۇلتىمىزدى ءسۇيىپ، وزگە ۇلتتى قۇرمەتتەۋ كەرەك. «حح عاسىردىڭ گومەرى» اتانعان جامبىل جابايەۆتىڭ داڭقى الەمگە جايىلىپ، قازاق حالقى باردا ونىڭ ەسىمى دە بىرگە ماڭگىلىك جاساي بەرەتىنىنە كامىل سەنەمىن.
ۇيگە: ولەڭدەرىن جاتتاۋ.
You Might Also Like
-
تاراز قالاسى اكىمدىگىنىڭ ءبىلىم ءبولىمىنىڭ
-
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى تۋرەبەكوۆا ايگەرىم مارات قىزى
