كىرەكەي مەن قونجىقتار
ەرنار ءتورت جاستاعى ءىنىسى سانجار ەكەۋى بيىل دا كانيكۋل كەزىندە جايلاۋداعى ناعاشى اتاسىنىڭ ۇيىنە باردى. جاسىل جايلاۋ. تاۋلى ءوڭىردىڭ تازا اۋاسى قانداي جاقسى! كۇندە كورەتىندەرى: جەلىدەگى قۇلىندار، كوگەندەگى قوزى-لاق. ىنىسىمەن بىرگە كوكوراي شالعىندا كۇنى بويى جالاڭاياق كوبەلەك قۋالاپ، اسىر سالىپ وينايدى.
تۇنگە قاراي تۇڭدىگى ءتۇرۋلى كيىز ءۇيدىڭ شاڭىراعىنان جارقىراعان جۇلدىزدار كورىنىپ تۇرادى. باتىس تۇستا قاراعاي-شىرشا وسكەن بيىك بەتكەي بار. ونىڭ بەر جاعىنداعى تار شاتقالدا تاۋ وزەنى كۇنى-تۇنى سارقىراپ-كۇركىرەپ اعىپ جاتادى.
ءبىر كۇنى تاڭەرتەڭ سارسەن اتا تورى اتىن ەرتتەپ، سانجاردى الدىنا، ەرناردى ارتىنا مىنگىزىپ، ايۋلىسايدىڭ ەتەگىنە الىپ باردى. بيىكتەۋ ءبىر جوتانىڭ ۇستىنە شىققاندا، تىزگىن تارتىپ، ەكەۋىن اتتان ءتۇسىرىپ، جازىق جەردەگى كوك ءشوپ ۇستىنە كورپەشە توسەپ، جانتايا كەتتى. ەرنار مەن سانجار اتالارىنىڭ قاسىندا شوقايىپ وتىر. سارسەن اتا سالدەن سوڭ جيەن نەمەرەلەرىنە قاراپ اسىقپاي اڭگىمەسىن باستادى.
— مىنا وزدەرىڭ كورىپ وتىرعان ءۇستىرتتىڭ بەرگى بەتىنىڭ ورتاڭعى تۇسىندا جابايى ورىك اعاشى بار، — دەپ ءسوزىن جالعاستىرا بەردى. — ءدال وسى جەردەن ات ۇستىندە ءدۇربى سالىپ، ماڭايدى شولىپ تۇر ەدىم… ەگىز قونجىعىن ەرتكەن كىرەكەي كوزىمە شالىنا كەتتى. ول ۇشەۋى جايىمەن ءۇستىرتتىڭ توبەسىنە كوتەرىلىپ بارا جاتتى. ەندى بۇل قايتەر ەكەن دەيمىن ىشىمنەن. العا تۇسكەن كىرەكەي جابايى ورىكتىڭ جانىنا تايادى. سارى ورىكتىڭ ۋىلجىپ ءپىسىپ تۇرعان كەزى بولاتىن. ول ورىك اعاشىنىڭ استىندا تۇرىپ، تۇمسىعىن جوعارى كوتەرىپ اۋا يىسكەدى. ءسويتتى دە، اعاش دىڭىنە تىرناعىن باتىرىپ، الدىڭعى اياقتارىن العا سوزىپ، جوعارى ورمەلەي باستادى. سوڭىنان قالمايتىن قامىتاياق قونجىقتارى دا جابايى ورىككە جاقىندادى. بىرەۋى اعاشقا ورمەلەپ بارا جاتقان كىرەكەيدىڭ ارتقى اياعىنا جارماسىپ جىبەرەر ەمەس. تاعى بىرەۋى جوتاسىنا ءمىنىپ، ءتىپتى موينىنان قاپسىرا قۇشاقتاپ الىپتى…
كىرەكەي ورىكتى سىلكۋگە مۇرشاسىن كەلتىرمەي، مازاسىن العان قونجىقتارىنا قاتتى اشۋلاندى… باسىن تومەن تۇقىرتىپ، بوس اياعىمەن استىنداعى قونجىقتى توبەسىنەن اقىرىن تەۋىپ قۇلاتتى! موينىنا «اسىلعانى» دا، باسىن ءسال شۇلعىپ قالعانى سول ەدى، ول دا اعاش تۇبىنە توپ ەتە قالدى! ال توبەسىنەن سوققى العان قونجىق سول ەكپىنىمەن ەڭىسكە قاراي دومالاپ بارا جاتتى…
كىرەكەي مۇنىم جاراماس دەگەندەي اعاشتان جايلاپ ءتۇستى. جاڭا عانا دومالاپ بارا جاتىپ، بۇتاعا تىرەلىپ، تىرباڭداپ جاتقان قونجىعىنىڭ قاسىنا كەلدى. ونى جەلكەسىنەن بۇرە تىستەپ، ويپاڭداۋ جەرگە شالقاسىنان جاتقىزدى. ءبىر اياعىمەن كەۋدەسىن جايلاپ باسىپ تۇرىپ، جانىندا شاشىلىپ جاتقان جەڭىلدەۋ جايپاق تاستىڭ ءبىرىن وڭ اياعىمەن دەمەپ قونجىقتىڭ قارنىن باستىرىپتاستادى. جازاسىن العان تاسقا باستىرىلعان قونجىق ءبىراز ۋاقىت باقىرىپ-شاقىرىپ جاتتى…
— اتا، ەكىنشى قونجىق ءقايتتى؟ — دەپ سۇرادى شىدامسىز سانجار سارسەن اتاسىنىڭ ءسوزىن ءبولىپ.
— ونىڭ اقىلى بار ەكەن، بالام. جابايى ورىكتىڭ تۇبىندە ءار نارسەنى ءبىر تۇمسىعىمەن تۇرتكىلەپ «جايىلىپ» ءجۇردى دە قويدى…
— سودان كەيىن نە بولدى، اتا؟ — دەدى اڭگىمەنى قىزىعا تىڭداپ وتىرعان ەرنار اتاسىنا ويلانا قاراپ.
— كىرەكەي قايتادان اعاشقا ورمەلەپ شىعىپ، پىسكەن ورىكتى بۇتاقتارىن ءيىپ اكەپ اۋىز تولتىرا اساۋمەن بولدى. ال ورىك سۇيەگىن اۋزىنان ىتقىتىپ جىبەرەدى. ءسويتىپ ول ۋىلجىپ پىسكەن بالداي ءتاتتى ورىكتى تويا جەگەن سوڭ، جەمىستى بۇتاقتاردى الدىڭعى اياقتارىمەن سىلكىپ-سىلكىپ جىبەردى! سارى التىنداي ورىكتەر جەرگە جاڭبىرداي جاۋدى! كىرەكەي جايىمەن جەرگە ءتۇستى. ورىك اعاشى استىنداعى قونجىقتىڭ ۇستىنە دە سارى ورىكتەر ساۋلاپ ءتۇسىپ جاتتى. ول دا ورىككە قارىق بولدى.
— ال اناۋ ەنەسى تاسقا باستىرىپ قويعان قونجىق ءتاتتى ورىكتەن قۇر قالدى ما؟ — دەپ سۇرادى تاعى دا سابىرسىز سانجار.
— ول دا ەشتەڭەدەن قۇر قالعان جوق، — دەدى سارسەن اتا كۇلىمسىرەپ. — ەنەسى باردى دا، تاستى اياعىمەن اۋدارىپ تاستادى. ول ورنىنان تۇرا سالىسىمەن مانادان بەرى ءوزى بيىك اعاشتان كورىپ جاتقان سارى ورىكتەردىڭ جەردە شاشىلىپ جاتقانىنا تاڭدانىپ، ورگە قاراي بورساڭداي جۇگىردى. بارا سالا ءتاتتى ورىكتەرگە اسىعىس اۋىز سالدى. قۋانعانىنان قۇنجىڭ-قۇنجىڭ ەتەدى…
كوپ ۇزاماي كىرەكەي ەگىز قونجىعىن سوڭىنا ەرتىپ ەتەككە قاراي بەت الىپ، قالىڭ قۋرايدىڭ اراسىنان كورىنبەي كەتتى…
مەنىڭ كورگەنىم وسى، قاراقتارىم. حايۋاناتتىڭ دا اقىل-ەسى بار. ول دا ءوز تۇقىمىنا ونەگە-ۇلگى كورسەتىپ، تەنتەگىن تىيىپ ۇستايدى. تىرشىلىك ەتۋدىڭ ءتاسىل-امالىن ۇيرەتەدى، — دەدى قىزىقتى اڭگىمەسىمەن بالالاردى باۋراپ العان سارسەن اتا.
You Might Also Like
-
ءبىز ەكەۋ ەدىك. گيتاراشى جىگىت شولاق ساۋساقتارىمەن مىس ىشەكتى سىرىلداتا شەرتىپ، شەرىن تارقاتا باستادى. ورتا بويلى، شىمىر دەنەلى، قوڭىر كوزدەرى باس سۇيەك قۋىسىنا ەنتەلەي ەنىپ، شۇڭىرەيە تۇسكەن، شاشىن ...
-
الاقانداي اينا مەن تiلدەي تاراق ءسال جەردە سوزگە كەلiپ قالدى. اينا ايتتى:
