InfoHub Logo

ساباقتىڭ تاقىرىبى: كوورديناتالارى بويىنشا نۇكتەنى سالۋعا ەسەپتەر شىعارۋ
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. نۇكتەنىڭ جازىقتىقتاعى ورنىن انىقتاۋدى ۇيرەتۋ، بىلىمدەرىن ەسەپ شىعارتۋ بارىسىندا جەتىلدىرۋ.
2. وقۋشىلاردىڭ وي ءورىسىن، وزدىگىمەن جۇمىس جاساۋ، ىزدەنۋ، شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
3. وقۋشىلاردىڭ ۇيىمشىلدىققا، ۇقىپتىلىققا، دالدىككە تاربيەلەۋ.

ساباقتىڭ كەزەڭدەرى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ.
ساباقتاعى ۇستانىمىمىز «ادامنىڭ الدىندا اقىلعا اپاراتىن ءۇش جول بار: ويلاۋ جولى، بۇل - ەڭ جاقسىسى؛ ۇقساۋ جولى، بۇل ەڭ جەڭىلى؛ جەكە تاربيە جولى، بۇل - وتە جاۋاپتىسى»
ولاي بولسا، ءبىز ساباق بارىسىندا ءارقايسىسىمىز ءوزىمىز تاڭداعان جولمەن جۇمىس جاسايىق.

ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
№1134
1) ا(2؛ 1)، ۆ(2؛ 4)، س(2؛- 3)،
2) د(- 4؛ 4)، ع(1؛ 4)، ە(3؛ 4)،

وقۋشىلاردى ماتەماتيكالىق فيگۋرالار ارقىلى ەكى توپقا ءبولۋ.
ءىىى. شىعارماشىلىق كەزەڭ.
رەنە دەكارت تۋرالى وقۋشىلاردىڭ پىكىرى.
وقۋشىلاردىڭ كوورديناتالىق جازىقتىقتا سالعان سۋرەتتەرى

ءىV. گرافيكتىك ديكتانت.
دۇرىس تۇجىرىمدامادا (+)، بۇرىس تۇجىرىمدامادا (-) بەلگىلەۋلەرى ارقىلى گرافيكتىك جاۋاپ بەرەمىز.
1. تىك بۇرىشتى كوورديناتالار جۇيەسى فرانسۋز فيلوسوفى جانە ماتەماتيگى رەنە دەكارتتىڭ قۇرمەتىنە دەكارتتىق كوورديناتالار جۇيەسى دەپ اتالادى.
2. تۇزۋدە جاتپايتىن ءبىر نۇكتە ارقىلى تۇزۋگە بىرنەشە پاراللەل ءتۇزۋ جۇرگىزۋگە بولادى.
3. تىك بۇرىشتى كوورديناتالار جۇيەسى ورنالاسقان جازىقتىق كوورديناتالىق جۇيە دەپ اتالادى.
4. ەگەر جازىقتىقتاعى ەكى ءتۇزۋ ءۇشىنشى تۇزۋگە پەرپەنديكۋليار بولسا، وندا ولار ءوزارا پاراللەل بولادى.
5. بەرىلگەن نۇكتەنىڭ ابسيسساسى مەن ورديناتاسى نۇكتەنىڭ كوورديناتالارى دەپ اتالادى.
6. بەرىلگەن نۇكتەدەن تۇزۋگە بىرنەشە پەرپەنديكۋليار تۇسىرۋگە بولادى.
7. كوورديناتا جازىقتىعى ءۇش شيرەكتەن تۇرادى.
8. نۇكتەنىڭ جازىقتىقتاعى ورنى ساندار جۇبىمەن انىقتالادى.
9. قيىلىساتىن ەكى ءتۇزۋدىڭ ورتاق ەكى نۇكتەسى بولادى.
10. ابسيسسالار ءوسى مەن ورديناتالار ءوسىنىڭ قيىلىسۋ نۇكتەسىن كوورديناتالار باسى دەپ اتايدى.

V. ورنىم قايدا؟
1. گوريزونتال سىزىلعان كوورديناتالىق ءتۇزۋ... دەپ اتالادى.
2. ۆەرتيكال سىزىلعان كوورديناتالىق ءتۇزۋ... دەپ اتالادى.
3. گرافيكتەن انىقتا.
4. نۇكتەلەردى كوورديناتالارىمەن جازىندار.
ا(2؛ 5)، ۆ(- 3؛ 2)، س(1؛- 4)، د(6؛- 3)، ك(0؛- 5)، م(4؛ 0)

Vءى. وقۋلىقپەن جۇمىس

№1136
1. كوورديناتالىق جازىقتىقتا توبەلەرىنىڭ كوورديناتالارى بويىنشا:
ا) ءۇشبۇرىشتى سالىڭدار: ا(- 3؛- 1) ۆ(2؛ 4) جانە س(6؛- 2)؛
ءا) تىك ءتورتبۇرىشتى سالىڭدار: ا(- 2؛- 2) ۆ(- 2؛ 1) س(4؛ 1) جانە د(4؛- 2).

№1137.
كوورديناتالىق جازىقتىقتاعى اۆسد كۆادراتىنىڭ ءۇش توبەسىنىڭ كوورديناتالارى: ا(- 3؛ 2)؛ ۆ(- 3؛- 2)؛ س(1؛ 2) بويىنشا ءتورتىنشى توبەسى د - نىڭ كوورديناتالارىن تاۋىپ، كۆادرات سالىڭدار.
№1142
1. كوورديناتالىق جازىقتىقتا اۆسد تىك ءتورتبۇرىشىنىڭ ا(- 2؛- 2)، ۆ(- 2؛ 2) جانە س(4؛ 2) توبەلەرى بويىنشا ونىڭ د توبەسىنىڭ كوورديناتالارىن انىقتاندار.
2. بەرىلگەن تىك ءتورتبۇرىشتىڭ پەريمەترىن ەسەپتەپ تابىڭدار. بىرلىك كەسىندى 1 سم - گە تەڭ.

Vءىى. تەست تاپسىرمالار.
1. قاي تۇزۋلەر قيىلىسپايدى؟
2. دۇرىس سويلەمدى تاڭداپ ال.
ا) پەرپەنديكۋليار تۇزۋلەردىڭ ورتاق نۇكتەلەرى جوق.
ءا) جازىقتىقتاعى قيىلىسپايتىن ەكى ءتۇزۋ پاراللەل دەپ اتالادى
ب) شەڭبەردىڭ ەكى سيممەتريا ءوسى بار
ۆ) ابسيسسالارى وڭ نۇكتەلەر ەكىنشى شيرەكتە ورنالاسادى

3. ەكى ءتۇزۋ قيىلىسقاندا پايدا بولعان بۇرىشتاردىڭ بىرەۋى 100گرادۋس. قالعان بۇرىشتاردى تاپ.
ا) 40، 160، 40
ءا) 40، 140، 140
ب) 100، 80، 80
ۆ) 50، 90، 100

4. س(- 5؛ 4) جانە د(- 4؛- 5) نۇكتەلەرى كوورديناتالىق جازىقتىقتىڭ قاي شيرەكتەرىندە ورنالاسقان؟
ا) ءى، ءىى ب) ءىى، ءىىى س) ءىى، ءى د) ءى، ءىىى

5. MNDC تىكتورتبۇرىشىنىڭ پاراللەل قابىرعالارىن جاز.
ا) MN جانە NC ءا) NC جانە CD
ب) MN جانە CD ۆ) NC جانە MD

6. ا ءتۇزۋى m تۇزۋىنە پاراللەل، m ءتۇزۋى n تۇزۋىنە پاراللەل. ا جانە n تۇزۋلەرى.
ا) قيىلىسادى ءا) قيىلىسپايدى
ب) پەرپەنديكۋليار ۆ) پاراللەل

7. اۆسد تىكتورتبۇرىشىنىڭ اۋدانى مەن پەريمەترىن تاپ، ەگەر ا(- 3؛- 2)، ۆ(- 3؛ 1)، س(5؛ 1)، د(5؛- 2) بولسا.
ا) 24؛ 22 ءا) 20؛ 21 ب) 14؛ 12 ۆ) 20؛ 24
ۇيگە تاپسىرما