سابىرسىز، ارسىز، ەرىنشەك
تاقىرىبى: اباي قۇنانبايەۆ
سابىرسىز، ارسىز، ەرىنشەك.
ماقساتى:
بىلىمدىلىگى: ۇلى اقىن اباي قۇنانبايەۆتىڭ شىعارماشىلىعىمەن تانىستىرا وتىرىپ، ولەڭنىڭ نەگىزگى يدەياسىن اشۋ ارقىلى ساباق بويىنشا تۇسىنىك قالىپتاستىرۋ
دامىتۋشىلىعى: كوركەم ماتىنمەن جۇمىس ىستەي الۋ داعدىسىن جەتىلدىرۋ، وقىپ تۇيگەندەرى تۋرالى وي قورىتىندىسىن ايتقىزىپ جاتتىقتىرۋ. وقۋشىلاردىڭ سوزدىك قورىن مولايتا وتىرىپ، مانەرلەپ وقۋ داعدىسىن جەتىلدىرۋ.
تاربيەلىلىگى: ولەڭ جولدارى ارقىلى ادام بويىنداعى جاعىمسىز قاسيەتتەردەن بويىن اۋلاق ۇستاۋعا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق.
ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، تالداۋ، اڭگىمەلەۋ، ىزدەنۋ، قورىتىندىلاۋ.
كورنەكىلىگى: بۇۇكەستەسى، توپتاستىرۋ، بەس جول ولەڭ، اباي پورترەتى، سلايدتار توپتاماسى
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
مەيىرىمدى جۇرەكپەن
اق پەيىلدى تىلەكپەن،
امانداسىپ الايىق
ءبىر جادىراپ قالايىق!
ءىى. وتكەندى پىسىقتاۋ
*مۇحتار اۋەزوۆ. جولدا.
*سۇراق - جاۋاپ:
1. ءماتىننىڭ اۆتورى كىم؟
2. ءماتىن كىم تۋرالى؟
3. ماتىندەگى كەيىپكەرلەردى اتا.
4. قۇنانباي دەگەن كىم؟
5. ءماتىن قاي روماننان الىنعان؟
6. اناسى ۇلجان ابايعا نە ايتتى؟
7. ابايدىڭ قانداي قاسيەتتەرىن بايقادىق؟
ءىىى. وي قوزعاۋ
«تالاپ، ەڭبەك، تەرەڭ وي،
قاناعات، راقىم، ويلاپ قوي.
بەس اسىل ءىس - كونسەڭىز».
- بۇل ءۇزىندى ابايدىڭ قاي ولەڭىنەن الىنعان؟
- اباي اتا تۋرالى نە بىلەمىز، سونى ورتاعا سالايىق.
بۇگىن ءبىز ساباعىمىزدى «اباي اۋىلىنا ساياحات» جاساۋدان باستايمىز.
ءى توپ «اباي ولەڭدەرى»
ءىى توپ «ابايدىڭ قارا سوزدەرى»
ءىىى توپ «ابايدىڭ اندەرى»
ءىV. جاڭا ساباق.
اباي قۇنانبايەۆ - قازاق حالقىنىڭ ۇلى اقىنى، اسىل ءسوزدىڭ زەرگەرى. ازان شاقىرىپ قويعان اتى - يبراھيم. اجەسى زەرە سۇيكىمدى دە سۇيىكتى نەمەرەسىن اباي دەپ ەركەلەتكەن. وسىدان كەيىن يبراھيم دەيتىن شىن اتى اتالماي، ەل اراسىندا اباي اتانىپ كەتەدى.
ولەڭدەرىنەن باسقا 3 پوەماسى، 45 قارا ءسوزى بار. ابايدىڭ العاشقى ولەڭدەرىن كوكباي جاڭاتايەۆتىڭ اتىمەن جاريالاعان. الماتىدا اباي ەسكەرتكىشى، اباي كوشەسى، اباي اتىنداعى ۋنيۆەرسيتەت، ىلە الاتاۋى جوتالارىندا اباي شىڭى دەپ اتالاتىن جەرلەر بار. ابايدىڭ اناسىنىڭ اتى - ۇلجان، اجەسىنىڭ اتى - زەرە. اباي كىشكەنتايىنان اجەسى زەرەنىڭ ايتقان قىزىقتى ەرتەگىلەرىن تىڭداپ وسەدى.
اباي اقىندىق ونەرگە 40 جاسىنان اسقاندا قۇلاي بەرىلىپ، ءومىرىنىڭ سوڭىنا دەيىن سوزىلعان
20 جىلدىق ادەبي قىزمەتىندە 8000 ولەڭ جولى مەن 45 ناقىل ءسوزىن جازىپ قالدىردى. ول ناقىل سوزدەر “ابايدىڭ قارا سوزدەرى” دەپ اتالادى.
ءىV. وقۋلىقپەن جۇمىس
سابىرسىز، ارسىز، ەرىنشەك
سابىرسىز، ارسىز، ەرىنشەك،
كورسەقىزار، جالماۋىز،
سورلى قازاق سول ءۇشىن
التى باقان، الاۋىز.
ءوزىن - ءوزى كۇندەيدى،
جاقىنىن جالعان مىندەيدى،
ول - ارسىزدىق بەلگىسى.
ۇياتسىنباي، ويلانباي،
قوي دەگەنگە ءتىل الماي،
ءىس قىلماي ما ول كىسى؟
ءبىر - اق سەكىرىپ شىعام دەپ،
ءبىر - اق قارعىپ تۇسەم دەپ،
مەرتىگەدى، جاتادى.
ۇرلىقپەن مال تابام دەپ،
ەگەسسە اۋىل شابام دەپ،
ءسۇيتىپ قۇداي اتادى.
1) ءماتىندى ءمۇعالىمىنىڭ مانەرلەپ وقۋى.
2) وقۋشىلارعا وقىتۋ:
ءى توپ: مانەرلەپ وقۋ
ءىى توپ: تىزبەكتەي وقۋ
ءىىى توپ: جۇپپەن وقۋ
V. سوزدىك جۇمىس
الاۋىز - بەرەكە - بىرلىگى جوق، ىنتىماقسىز.
كۇندەيدى - قىزعانادى.
مەرتىگەدى - ءبىر جەرى سىنادى، شىعادى.
مىندەيدى - ءمىن تاعادى، جاماندايدى.
Vءى. داپتەرمەن جۇمىس
جەلتوقساننىڭ بەسى
اباي قۇنانبايەۆ
سابىرسىز، ارسىز، ەرىنشەك
(ءۇزىندى)
Vءىى«ماعىنانى اش»
ءى توپ – سابىرسىز
ءىى توپ – ارسىز
ءىىى توپ – ەرىنشەك
Vءىىى. سەرگىتۋ ءساتى
ەلەكتروندى وقۋلىقتان ابايدىڭ «جەلسىز تۇندە جارىق اي» ءانىن تىڭداۋ
ءىح. كەستەمەن جۇمىس
ادامنىڭ مىنەز - قۇلىقتارى
جاعىمسىز
سابىرسىز
ارسىز
ەرىنشەك
جالماۋىز
كورسەقىزار
الاۋىز
وسەك
وتىرىك
ماقتانشاق
ەرىنشەك
بەكەر مال شاشپاق
جاعىمدى
سابىرلى
ارلى
ەڭبەكقور
سىپايى
ءبىلىمدى
اقىلدى
تالاپ
ەڭبەك
تەرەڭ وي
قاناعات
راحىم
ح. شىعارماشىلىق تاپسىرما
ءى توپ: بەس جول ولەڭ
1. زات ەسىم (ءبىر سوزدەن)
2. سىن ەسىم (ەكى سوزدەن)
3. ەتىستىك (ءۇش سوزدەن)
4. سەزىمدى بىلدىرەتىن سوزدەر (ءتورت سوزدەن)
5. سينونيم
ءىى توپ: «اباي» توپتاستىرۋ
ءىىى توپ: ءبۇۇ كەستەسى
ءحى. قورىتۋ.
-«جاقسى ءسوز – جان ازىعى» - دەيدى قازاق. مىنا جۇرەكشەنى ءبىر – بىرىمىزگە بەرە وتىرىپ، قانداي ادام بولۋ كەرەكتىگىن بىلدىرەتىن تىلەگىمىزدى ايتايىق:
جۇرەكشە سوڭىندا ءمۇعالىمنىڭ قولىنا قايتىپ كەلەدى.
- اباي رۋحى - تۋعان ءتىلدىڭ تىرەگى.
اباي رۋحى - قازاعىمنىڭ جۇرەگى.
جىر مارجانى جۇرەگىڭدى تولقىتىپ،
نامىسىڭدى قامشىلاسىن ۇنەمى.- دەپ بۇگىنگى ساباقتى قورىتىندىلاي كەلە (باعالارىن ايتۋ، ماداقتاۋ)
ءحىى. ۇيگە تاپسىرما.
1. ولەڭدى جاتقا ايتۋ
2. 3 - سىنىپقا ارنالعان «ادەبيەتتىك وقۋ» وقۋلىعىنان اباي ولەڭدەرىنىڭ اتتارىن تەرىپ جازۋ
سابىرسىز، ارسىز، ەرىنشەك.
ماقساتى:
بىلىمدىلىگى: ۇلى اقىن اباي قۇنانبايەۆتىڭ شىعارماشىلىعىمەن تانىستىرا وتىرىپ، ولەڭنىڭ نەگىزگى يدەياسىن اشۋ ارقىلى ساباق بويىنشا تۇسىنىك قالىپتاستىرۋ
دامىتۋشىلىعى: كوركەم ماتىنمەن جۇمىس ىستەي الۋ داعدىسىن جەتىلدىرۋ، وقىپ تۇيگەندەرى تۋرالى وي قورىتىندىسىن ايتقىزىپ جاتتىقتىرۋ. وقۋشىلاردىڭ سوزدىك قورىن مولايتا وتىرىپ، مانەرلەپ وقۋ داعدىسىن جەتىلدىرۋ.
تاربيەلىلىگى: ولەڭ جولدارى ارقىلى ادام بويىنداعى جاعىمسىز قاسيەتتەردەن بويىن اۋلاق ۇستاۋعا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق.
ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، تالداۋ، اڭگىمەلەۋ، ىزدەنۋ، قورىتىندىلاۋ.
كورنەكىلىگى: بۇۇكەستەسى، توپتاستىرۋ، بەس جول ولەڭ، اباي پورترەتى، سلايدتار توپتاماسى
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
مەيىرىمدى جۇرەكپەن
اق پەيىلدى تىلەكپەن،
امانداسىپ الايىق
ءبىر جادىراپ قالايىق!
ءىى. وتكەندى پىسىقتاۋ
*مۇحتار اۋەزوۆ. جولدا.
*سۇراق - جاۋاپ:
1. ءماتىننىڭ اۆتورى كىم؟
2. ءماتىن كىم تۋرالى؟
3. ماتىندەگى كەيىپكەرلەردى اتا.
4. قۇنانباي دەگەن كىم؟
5. ءماتىن قاي روماننان الىنعان؟
6. اناسى ۇلجان ابايعا نە ايتتى؟
7. ابايدىڭ قانداي قاسيەتتەرىن بايقادىق؟
ءىىى. وي قوزعاۋ
«تالاپ، ەڭبەك، تەرەڭ وي،
قاناعات، راقىم، ويلاپ قوي.
بەس اسىل ءىس - كونسەڭىز».
- بۇل ءۇزىندى ابايدىڭ قاي ولەڭىنەن الىنعان؟
- اباي اتا تۋرالى نە بىلەمىز، سونى ورتاعا سالايىق.
بۇگىن ءبىز ساباعىمىزدى «اباي اۋىلىنا ساياحات» جاساۋدان باستايمىز.
ءى توپ «اباي ولەڭدەرى»
ءىى توپ «ابايدىڭ قارا سوزدەرى»
ءىىى توپ «ابايدىڭ اندەرى»
ءىV. جاڭا ساباق.
اباي قۇنانبايەۆ - قازاق حالقىنىڭ ۇلى اقىنى، اسىل ءسوزدىڭ زەرگەرى. ازان شاقىرىپ قويعان اتى - يبراھيم. اجەسى زەرە سۇيكىمدى دە سۇيىكتى نەمەرەسىن اباي دەپ ەركەلەتكەن. وسىدان كەيىن يبراھيم دەيتىن شىن اتى اتالماي، ەل اراسىندا اباي اتانىپ كەتەدى.
ولەڭدەرىنەن باسقا 3 پوەماسى، 45 قارا ءسوزى بار. ابايدىڭ العاشقى ولەڭدەرىن كوكباي جاڭاتايەۆتىڭ اتىمەن جاريالاعان. الماتىدا اباي ەسكەرتكىشى، اباي كوشەسى، اباي اتىنداعى ۋنيۆەرسيتەت، ىلە الاتاۋى جوتالارىندا اباي شىڭى دەپ اتالاتىن جەرلەر بار. ابايدىڭ اناسىنىڭ اتى - ۇلجان، اجەسىنىڭ اتى - زەرە. اباي كىشكەنتايىنان اجەسى زەرەنىڭ ايتقان قىزىقتى ەرتەگىلەرىن تىڭداپ وسەدى.
اباي اقىندىق ونەرگە 40 جاسىنان اسقاندا قۇلاي بەرىلىپ، ءومىرىنىڭ سوڭىنا دەيىن سوزىلعان
20 جىلدىق ادەبي قىزمەتىندە 8000 ولەڭ جولى مەن 45 ناقىل ءسوزىن جازىپ قالدىردى. ول ناقىل سوزدەر “ابايدىڭ قارا سوزدەرى” دەپ اتالادى.
ءىV. وقۋلىقپەن جۇمىس
سابىرسىز، ارسىز، ەرىنشەك
سابىرسىز، ارسىز، ەرىنشەك،
كورسەقىزار، جالماۋىز،
سورلى قازاق سول ءۇشىن
التى باقان، الاۋىز.
ءوزىن - ءوزى كۇندەيدى،
جاقىنىن جالعان مىندەيدى،
ول - ارسىزدىق بەلگىسى.
ۇياتسىنباي، ويلانباي،
قوي دەگەنگە ءتىل الماي،
ءىس قىلماي ما ول كىسى؟
ءبىر - اق سەكىرىپ شىعام دەپ،
ءبىر - اق قارعىپ تۇسەم دەپ،
مەرتىگەدى، جاتادى.
ۇرلىقپەن مال تابام دەپ،
ەگەسسە اۋىل شابام دەپ،
ءسۇيتىپ قۇداي اتادى.
1) ءماتىندى ءمۇعالىمىنىڭ مانەرلەپ وقۋى.
2) وقۋشىلارعا وقىتۋ:
ءى توپ: مانەرلەپ وقۋ
ءىى توپ: تىزبەكتەي وقۋ
ءىىى توپ: جۇپپەن وقۋ
V. سوزدىك جۇمىس
الاۋىز - بەرەكە - بىرلىگى جوق، ىنتىماقسىز.
كۇندەيدى - قىزعانادى.
مەرتىگەدى - ءبىر جەرى سىنادى، شىعادى.
مىندەيدى - ءمىن تاعادى، جاماندايدى.
Vءى. داپتەرمەن جۇمىس
جەلتوقساننىڭ بەسى
اباي قۇنانبايەۆ
سابىرسىز، ارسىز، ەرىنشەك
(ءۇزىندى)
Vءىى«ماعىنانى اش»
ءى توپ – سابىرسىز
ءىى توپ – ارسىز
ءىىى توپ – ەرىنشەك
Vءىىى. سەرگىتۋ ءساتى
ەلەكتروندى وقۋلىقتان ابايدىڭ «جەلسىز تۇندە جارىق اي» ءانىن تىڭداۋ
ءىح. كەستەمەن جۇمىس
ادامنىڭ مىنەز - قۇلىقتارى
جاعىمسىز
سابىرسىز
ارسىز
ەرىنشەك
جالماۋىز
كورسەقىزار
الاۋىز
وسەك
وتىرىك
ماقتانشاق
ەرىنشەك
بەكەر مال شاشپاق
جاعىمدى
سابىرلى
ارلى
ەڭبەكقور
سىپايى
ءبىلىمدى
اقىلدى
تالاپ
ەڭبەك
تەرەڭ وي
قاناعات
راحىم
ح. شىعارماشىلىق تاپسىرما
ءى توپ: بەس جول ولەڭ
1. زات ەسىم (ءبىر سوزدەن)
2. سىن ەسىم (ەكى سوزدەن)
3. ەتىستىك (ءۇش سوزدەن)
4. سەزىمدى بىلدىرەتىن سوزدەر (ءتورت سوزدەن)
5. سينونيم
ءىى توپ: «اباي» توپتاستىرۋ
ءىىى توپ: ءبۇۇ كەستەسى
ءحى. قورىتۋ.
-«جاقسى ءسوز – جان ازىعى» - دەيدى قازاق. مىنا جۇرەكشەنى ءبىر – بىرىمىزگە بەرە وتىرىپ، قانداي ادام بولۋ كەرەكتىگىن بىلدىرەتىن تىلەگىمىزدى ايتايىق:
جۇرەكشە سوڭىندا ءمۇعالىمنىڭ قولىنا قايتىپ كەلەدى.
- اباي رۋحى - تۋعان ءتىلدىڭ تىرەگى.
اباي رۋحى - قازاعىمنىڭ جۇرەگى.
جىر مارجانى جۇرەگىڭدى تولقىتىپ،
نامىسىڭدى قامشىلاسىن ۇنەمى.- دەپ بۇگىنگى ساباقتى قورىتىندىلاي كەلە (باعالارىن ايتۋ، ماداقتاۋ)
ءحىى. ۇيگە تاپسىرما.
1. ولەڭدى جاتقا ايتۋ
2. 3 - سىنىپقا ارنالعان «ادەبيەتتىك وقۋ» وقۋلىعىنان اباي ولەڭدەرىنىڭ اتتارىن تەرىپ جازۋ
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: كوورديناتالارى بويىنشا نۇكتەنى سالۋعا ەسەپتەر شىعارۋ
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ءۇشبۇرىشتىڭ بيىكتىگى، بيسسەكتريساسى جانە مەدياناسى
