سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 1 كۇن بۇرىن)
كوپمۇشە جانە ولارعا امالدار قولدانۋ
كاپاروۆا زۋلفيا بۋرەبايەۆنا
اتىراۋ وبلىسى، يساتاي اۋدانى حاميدوللا ناۋبەتوۆ
اتىنداعى ورتا مەكتەپتىڭ ماتەماتيكا ءپانى ءمۇعالىمى

ساباقتىڭ تاقىرىبى: «كوپمۇشە جانە ولارعا امالدار قولدانۋ» تاقىرىبىنا ەسەپتەر شىعارۋ

ماقساتتارى مەن مىندەتتەرى:
1. بىلىمدىلىك: تاقىرىپ بويىنشا وقۋشىلار ءبىلىمىن ، داعدىسىن، بىلىكتىلىگىن تەكسەرۋ؛
2. تاربيەلىلىك: قىزىقتى ەسەپتەر شىعارۋ ، ءارتۇرلى جۇمىس تۇرلەرىن قولدانا وتىرىپ الگەبرا پانىنە قىزىعۋشىلىقتارىن تۋعىزۋ؛ ءوز ويىن ناقتى جانە انىق جەتكىزە بىلۋگە تاربيەلەۋ؛
3. دامىتۋشىلىق: توپپەن ، جۇپپەن، جەكە جۇمىس جاساي ءبىلۋ بىلىكتىلىگىن دامىتۋ؛ تانىمدىق قىزىعۋشىلىعىن دامىتۋ.
ساباقتىڭ ءجۇرىسى
1. ۇيىمداستىرۋ
2. ماقسات قويۋ.
اعىلشىن فيلوسوفى گەربەرت سپەنسەر ايتقان ەكەن: «ميدا ماي سياقتى جينالعان بىلىمنەن گورى، اقىل بۇلشىق ەتىنە اينالعان ءبىلىم قىمبات»
ءبىز دە ءوز ءبىلىمىمىزدىڭ بوسقا جينالىپ قالماي، پايداعا اسىرايىق. ءبىراق الدىمەن ميىمىزدى جۇمىس جاساتۋ ءۇشىن كىشكەنە شىنىعۋ جۇمىسىن جاسالىق. مەن زات ەسىمدەردى اتايمىن ، ال سىزدەر وعان سايكەس ەتىستىكتى اتاڭدار.مىسالى، قول – سوعادى، اياق - … ، باس - … ، قۇلاق - … ، ساۋساق - … ، كوز - … ، ءتىل - ..، ءىش - … .
مىنە، ءبىزدىڭ باسىمىز جۇمىس جاسادى، ەندى ساباعىمىزعا كوشەمىز.

بۇگىن ءبىز سيقىرلى اۆتوبۋسپەن ساياحاتقا شىعامىز.مارشرۋت كارتادا كورسەتىلگەن.
ەسەپتەردى دۇرىس شىعارۋ ارقىلى ءبىز بىلىممەن قارۋلانىپ ءوز مەكتەبىمىزگە امان ساۋ ورالامىز.
مارشرۋتىمىزدىڭ اتى - «كوپمۇشەلەرگە امالدار قولدانۋ». ساياحاتقا شىقپاس بۇرىن الدىمەن بىزگە كومەكتەسەتىن بىلىمدەرىمىزدى ەسكە تۇسىرەلىك.

3. بىلىمگە سايكەس كەلەتىن داعدىلار مەن ىسكەرلىكتەردى قالىپتاستىرۋ
اۆتوبۋستا كەلە جاتىپ مىناداي ويىن وينايمىز «شىن -جالعان».ەگەر ءسىزدىڭ قۇپيا ءسوزىڭىز شىن بولسا، ءساز ءبىزدىڭ بۇگىنگى ساباعىمىزدىڭ ەپيگرافىن بىلە الاسىزدار .ول ءۇشىن مىنا سويلەمدەرگە بەلگىلەردى قويىپ جاۋاپ بەرەمىز. «Λ» – يا، « — » -جوق. سونىمەن باستايمىز!
1. بىرمۇشە دەگەنىمىز سان جانە ءارىپتى كوبەيتكىشتەردىڭ قوسىندىسى.

2. ستاندارت تۇردە جازىلعان بىرمۇشەنىڭ ءارىپ كوبەيتكىشىن بىرمۇشەنىڭ كوەففيسيەنتى دەپ اتايدى.
3. ساندى جانە ءارىپتى كوبەيتكىشتەر مەن ولاردىڭ دارەجەلەرىنىڭ كوبەيتىندىسى بىرمۇشە دەپ اتالادى.
4. بىرمۇشەنىڭ قۇرامىنداعى ارىپتەردىڭ دارەجەلەرىنىڭ قوسىندىسى بىرمۇشەنىڭ دارەجەسى دەپ اتالادى.
5. بىر-بىرىنەن ايىرماشىلىعى تەك كوەففيسيەنتىندە بولاتىن بىرمۇشەلەر ۇقساس مۇشەلەر دەپ اتالادى

6. بىرنەشە بىرمۇشەلەردىڭ الگەبرالىق قوسىندىسى بىرمۇشە دەپ اتالادى.
7. بىرمۇشەنى كوپمۇشەگە كوبەيتكەندە بىرمۇشە شىعادى.
8. بىرمۇشەنى كوپمۇشەگە كوبەيتكەندە كوپمۇشە شىعادى.
9. ۇقساس مۇشەلەرى جوق ءاربىر مۇشەسى ستاندارت تۇردەگى بىرمۇشە بولاتىن كوپمۇشە ستاندارت تۇردەگى كوپمۇشە دەپ اتالادى.
10. جاقشانىڭ الدىندا "+” تاڭباسى تۇرسا، جاقشانى اشقاندا ىشىندەگى تاڭبالارى وزگەرمەيدى.
11. جاقشانىڭ الدىندا "-” تاڭباسى تۇرسا، جاقشانى اشقاندا ىشىندەگى تاڭبالار قاراما-قارسىعا وزگەرەدى.

تەكسەرۋ : –– —ΛΛΛ— —ΛΛΛΛ

«ماتەماتيكا الەمدى باسقارمايدى، ءبىراق الەمنىڭ قالاي باسقارىلاتىن كورسەتەدى».
بۇل سوزدەردى - گوتە ايتقان. گوتە- نەمىس فيلوسوفى ، اقىن.
ەگەر قۇپيا سوزدەر ءدال بولسا، «جول كارتاسىنا» «+» تاڭباسىن، قاتە بولسا «-» قويىڭىزدار.

4. ءبىلىمدى جيناقتاۋ.
ءمۇعالىم: سونىمەن ، ايالداماعا كەلدىك. ءبىز عىلىم ورمانىنا كەلدىك.وسى جەردەن كوپمۇشەنى كوپمۇشەگە كوبەيتۋ ەرەجەسىن ەسكە تۇسىرەلىك: (ا – 4) (ا + 1)؟

وقۋشى تاقتاعا كوبەيتۋ سحەماسىن جازادى:
(a + b) (c + d) = ac + ad + bc +bd.
ەكىنشى وقۋشى سيمۆول تۇرىندە جازادى:
(□ +○) (▲ + ◊ ) = □▲ + □◊ + ○▲ + ○◊.
ولار تاقتاعا جازىپ جاتقاندا ، قالعان وقۋشىلار ەرەجەنى ايتادى.
ءمۇعالىم: ەندى مىنا كوپمۇشەلەردىڭ كوبەيتىندىسىن تابالىق: (ا – 4) (ا + 1).
جاۋاپ: ا2 – 3ا – 4.
(ءمۇعالىم ءاربىر وقۋشىنى باعالايدى)

سول كەزدە اعاشتار ەكىگە ايىرىلىپ جول بەرەدى.ءارى قاراي كەتتىك پە؟
م ءۇعالىم: ءبىز ءبىلىم وزەنىنە جاقىندادىق.ەندى ارعى بەتكە ءوتۋ ءۇشىن كوپىر سالۋىمىز كەرەك.ول ءۇشىن كەلەسى تاپسىرمالاردى ورىندايمىز:
ا) (ۆ + 10) (ۆ – 4)؛ ب) (ۋ + 6) (ۋ – 10)؛ ۆ) (ا – 3) (ا + 8).
/ۆ2 + 6ۆ – 40/ /ۋ2 – 4ۋ – 60/ /ا2 +5ا – 24/

كىم تاپسىرمانى بارىنەن بۇرىن اياقتاسا، سولار زەرتحاناعا كىرۋىنە بولادى.ولار شىعارماشىلىق تاپسىرمالاردى ورىندايدى.جاۋاپتارىڭىزدى جول كارتاسىنا تولتىرىڭىزدار.

زەرتحانانىڭ شىعارماشىلىق تاپسىرمالارى:.
1. ورنەكتى ىقشامدا:
ا. ب. ۆ. گ.
2. ورنەكتى ىقشامدا
ا. ب. ۆ. گ.
3. ورنەكتى ىقشامدا 3ح(ح-5)-5ح(ح+3).،
ا.-2ح2-3؛ ب. 2ح2 + 30؛ ۆ. 8ح2؛ گ. -2ح2 + 30.
4. ورنەكتى ىقشامدا : (3ا-2)(5-2ا)+4ا2.
ا. 2ا2+19ا؛ ب.11ا-2ا2-10؛ ۆ.-2ا2+19ا-10؛ گ.-2ا2+11ا.

5.وزىندىك جۇمىس.
ءمۇعالىم. ال ەندى ساياحاتىمىزدى جالعاستىرامىز.ءبىز وزەننەن ءوتىپ جول ايىرىعىنا كەلدىك.وڭعا جۇرسەك –شولگە تاپ بولامىز، سولعا جۇرسەك – لابيرينتكە كىرەمىز(ەرتەدەگى گرەسيا مەن ەگيپەتتە كىرگەن ادام شىعا المايتىن ەتىپ جاسالعان شىتىرمان ءدالىزدى ءۇي)، ال تىكە جۇرسەك- قاتەلىكتەر ارالىنا تاپ بولامىز.كىم قايدا باراتىنىن تاڭداڭىزدار.
1.
2. كوبەيتۋ ءشولى.
ارحەولوگتار تاۋىپ العان پاپيرۋس جاپىراعىنداعى جازبالاردى رەتكە كەلتىرىڭدەر:
ا) (4ا – 3) (2ا + 5) = 8ا2 - … + 20ا …15 = 8ا2 … 14ا - …؛
/ 8ا2 – 6ا +20ا – 15 = 8ا2 + 14ا – 15 /
ب) (3ح – 5) (5ح +4) = 15ح2 - … + 12ح … 20 = 15ح2 … 13ح - …؛
/ 15ح2 – 25ح + 12ح - 20 = 15ح2 - 13ح – 20 /
ۆ) (2ا – 4) (3ا + 8) = 6ا2 - … +16ا … 32 = 6ا2 … 4ا - ... .
/ 6ا2 – 12ا +16ا - 32 = 6ا2 + 4ا – 32 /
3. شىتىرمان كوبەيتۋ.
سىزدەر شىتىرمان كوشەلەرگە ءتۇسىپ كەتتىڭىزدەر، ودان شىعۋ ءۇشىن تەڭدەۋلەردى شەشۋ كەرەك.
ءبىرىنشى (2ح + 4) (3ح – 3) – 6ح2 = 0. / 2 /.
وسى تەڭدەۋدىڭ ءتۇبىرى ەكىنشى تەڭدەۋ قانداي ساننان باستالاتىنىن كورسەتەدى:
(◊ح + 4) (4ح – 12) – 8ح2= 0. / - 6 /.
4. قاتەلىكتەر ارالى.
قاتەنى تاۋىپ كورسەتىڭىزدەر:
ا) (2ا – 1) (3ا + 2) = 6ا2 – 3ا + 4ا + 2 = 6ا2 + ا + 2؛ / -2 /
ب) (3ح – 2) (3ح – 1) = 9ح2 – 6ح – 3ح – 2 = 9ح2 – 9ح – 2؛ / +2 /
ۆ) (-5ح + 1) (2ح – 3) = -10ح2 + 2ح + 15ح -3؛ / -10ح2 +17ح -3 /
گ) (2ا – 5) (3 – 4ا) = 6ا – 15 – 8ا + 20ا = 18ا – 15. / -8ا2 ؛ 26ا – 15 – 8ا2 /
6. ساباقتى قورىتىندىلاۋ. رەفلەكسيا.
ءمۇعالىم. مىنە اۆتوبۋسقا كەرى ورالامىز.ورىندالعان تاپسىرمالارىڭىزدا ماعان تاپسىراسىزدار.بارلىق كەدەرگىلەردەن ءوتىپ ماقساتىمىزعا جەتتىك.
بۇگىنگى ساباق تۋرالى ءوز ويلارىڭىزبەن بولىسۋلەرىڭىزدى سۇرايمىن.
(ءبىر اۋىز سوزبەن)
ول ءۇشىن تومەندەگى سويلەمدەردى پايدالانىڭىزدار:
- مەنىڭ بىلگەنىم…
- مەنىڭ سەزگەنىم…
- مەنىڭ كورگەنىم…
- مەن باسىندا قورىقتىم، سوسىن…
- مەنىڭ بايقاعانىم …
- مەنى ويلاندىرعان…
7. ۇيگە تاپسىرما №124

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما