InfoHub Logo

ساباق تاقىرىبى: كۇن جۇيەسىنىڭ قۇرىلىسى تۋرالى ەجەلگى عالىمداردىڭ كوزقاراستارى.
ساباق ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردىڭ كۇن جۇيەسىنىڭ قۇرىلىسى تۋرالى ماعلۇمات بەرۋ، ساباقتى ءپانارالىق بايلانىس ارقىلى ۇعىندىرۋ.
دامىتۋشىلىق: تەوريانى پراكتيكامەن ۇشتاستىرا وتىرىپ، لوگيكالىق ويلاۋ قابىلەتىن دامىتۋ.
تاربيەلىك: وقۋشىلاردىڭ ءوز بەتىنشە ەڭبەك ەتۋگە ۇيرەتۋ، ىزدەنۋگە باۋلۋ، وي - ءورىسىن كەڭەيتىپ، جاۋاپكەرشىلىكتى سەزىنۋگە، ادامگەرشىلىككە تاربيەلەۋ.
ساباق ءتۇرى: جاڭا ساباق.
كورنەكىلىگى: پلاكاتتار، كەسپە قاعازدار، باعالاۋ جەتوندارى، قوسىمشا ماتەريالدار، عالىمداردىڭ پورترەتتەرى، سلايدتار، بالىقتار، كول بەينەسى بەينەلەنگەن پلاكات.
ءادىس - تاسىلدەر: ءتۇسىندىرۋ، سۇراق - جاۋاپ، باعالاۋ.
ءپانارالىق بايلانىس: بيولوگيا، استرونوميا، دۇنيەتانۋ، ماتەماتيكا.

ساباق بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى (2مين)
ا/ وقۋشىلاردىڭ ساباققا زەيىنىن جيناقتاپ، ولاردىڭ ساباققا ازىرلىگىن تەكسەرۋ.
ب/ جاڭا ساباقتىڭ ماقسات - مىندەتتەرىن ايتۋ.
ۆ/ پسيحولوگيالىق دايىندىق.

ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ. (7 مين)
بالىق اۋلاۋ ويىنىن ويناۋ. تاقتاعا كول بەينەسى بەينەلەنگەن پلاكات ىلىنەدى. كول ۇستىندە بالىقتار جۇرەدى. وقۋشى بالىقتى اۋلاپ، سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى.
ەكليپتيكا دەپ نەنى ايتادى؟ (عالىمدار ەرتە كەزدەن - اق كۇن جۇلدىزدار اراسىندا قوزعالا وتىرىپ، ءبىر جىلدا اسپان سفەراسىنىڭ ۇلكەن دوڭگەلەگى بويىمەن ءبىر اينالىم جاسايتىنىن بايقاعان. بۇل ۇلكەن دوڭگەلەكتى ەجەلگى گرەكتەر ەكليپتيكا دەپ اتاعان)
زودياك شوقجۇلدىزدارى نەشەۋ جانە ولار قالاي اتالادى؟ (زودياك شوقجۇلدىزدارى 12، ولار: ەشكىمۇيىز، مەرگەن، سارىشايان، تارازى، بيكەش، ارىستان، شايان، ەگىزدەر، تورپاق، توقتى، بالىقتار، سۋقۇيعىش دەپ اتالادى)
زودياك بەلدەۋى دەگەن نە؟ (ولاردىڭ سانى ءبىر جىل ىشىندەگى ايلار سانىنا سايكەس كەلەدى، ال وسى شوقجۇلدىزداردىڭ جيىنى زودياك بەلدەۋى دەپ اتالادى)
كۇن مەن ءتۇننىڭ كوكتەمگى جانە كۇزگى تەڭەلۋ نۇكتەلەرى قاي شوقجۇلدىزدارعا سايكەس كەلەدى؟ (بالىقتار)
جازعى جانە قىسقى كۇن توقىراۋ قاي كۇندەرى بولادى؟ (22 شىلدەدە جانە 22 جەلتوقساندا)

ءىىى. قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ
1. جۇرتتىڭ ءبارى سونى سۇيەدى،
ءبىراق قاراعىسى كەلمەيدى. (كۇن)
2. ءبىر ەمەن، جەتى تەرەك، التى قايىڭ،
بۇتاعى تولىپ جاتىر دايىم - دايىم،
ىشىندە شىنار تەرەك، ءۇش قاراعاي،
وڭگەسىن ايتا بەرىپ نە قىلايىن. (شولپان، جەتىقاراقشى، ۇركەر، ءۇش تارازى)
3. داريانىڭ ورتاسىندا ەكى جايىن
ءبىرى كەتسە ءبىرى دايىن. (كۇن مەن اي)
جاڭا ساباقتى مەڭگەرۋ. (15 مين)

ادامدار ءوزىن قورشاعان الەمنىڭ قۇرىلىسىن، ونداعى بولىپ جاتقان قۇبىلىستاردى زەرتتەۋگە ەجەلدەن - اق قۇمار بولدى.
كونە زامانداعى الەم قۇرىلىسى تۋرالى العاشقى تۇسىنىكتەر وتە قاراپايىم جانە ولار ءدىني نانىمدارمەن استاسىپ جاتتى. اسپان مەن جەر بولەك قاراستىرىلىپ، جەر دۇنيەنىڭ قوزعالمايتىن سەنترى رەتىندە قابىلداندى.
جەردىڭ بۇكىل الەمنىڭ سەنترىندە ورنالاسقانى جونىندە قالىپتاسقان ەجەلگى گرەسيا عالىمدارى دۇنيەنىڭ گەليوسەنترلىك جۇيەسىنىڭ نەگىزىنە الدى.
ءبىزدىڭ زامانىمىزدىڭ ءىى عاسىرىندا ءومىر سۇرگەن ەجەلگى گرەك عالىمى الەكساندريالىق كلاۆديي پتولەمەي (90 - 160جج.) وزىنەن بۇرىن ءومىر ءسۇرىپ، كەيىنگىلەرگە جول سالىپ كەتكەن اريستوتەل، گيپپارح، ت. ب. ەڭبەكتەرىنە سۇيەنە وتىرىپ، دۇنيەنىڭ جەتىلدىرىلگەن، گەليوسەنترلىك (گرەكشە گەو - جەر) جۇيەسىن جاسادى. ول دۇنيەنىڭ سەنترىنە قوزعالمايتىن جەردى قويدى دا، ونى وزگە شىراقتار اينالىپ جۇرەدى دەدى.
وربيتالارى جەر وربيتاسىنىڭ ىشكى جاعىندا ورنالاسقان پلانەتالار تومەنگى پلانەتالار دەپ اتالادى. ولارعا مەركۋريي جانە شولپان جاتادى. ال وربيتالارى جەر وربيتاسىنىڭ سىرتىندا ورنالاسقان پلانەتالار جوعارعى پلانەتالار دەپ اتالادى. ولار: مارس، يۋپيتەر، ساتۋرن، ۋران، نەپتۋن.
سونداي - اق مەركۋريي، شولپان، جەر جانە مارس – كۇن ماڭىنداعى پلانەتالارعا جاتادى. ال يۋپيتەر، ساتۋرن، ۋران جانە نەپتۋن الىپ پلانەتالار بولىپ سانالادى.

ءىV. جاڭا ساباقتى بەكىتۋ (5 مين).
سۇراق قويۋ ارقىلى جاڭا ساباقتان العان بىلىمدەرىن تەكسەرۋ.
● 973 جىلى حورەزمدە دۇنيەگە كەلگەن جانە 150 ەڭبەگىنىڭ 50 - ءىن استرونومياعا ارناعان ورتاازيالىق عالىم - استرونوم، فيزيك، گەوگراف، فيلوسوف، ەتنوگراف كىم؟ (ءابۋ رايحان ءال - بيرۋني)
● وربيتالارى جەر وربيتاسىنىڭ ىشكى جاعىندا ورنالاسقان پلانەتالار قالاي اتالادى؟ (تومەنگى پلانەتالار)
● تومەنگى پلانەتالارعا قانداي پلانەتالار جاتادى؟ (مەركۋريي، شولپان)
● وربيتالارى جەر وربيتاسىنىڭ سىرتىندا ورنالاسقان پلانەتالار قالاي اتالادى؟ (جوعارى پلانەتالار)
● الىپ پلانەتالارعا قانداي پلانەتالار جاتادى؟ (يۋپيتەر، ساتۋرن، ۋران، نەپتۋن)

V. سەرگىتۋ ءساتى (2 مين).
Vءى. جاڭا ساباقتى قورىتىندىلاۋ. (4 مين)
جاڭا ساباققا بايلانىستى ماقال - ماتەلدەر ايتۋ ارقىلى جاڭا ساباقتان العان بىلىمدەرىن تەكسەرۋ.
Vءىى. ۇيگە تاپسىرما. (2 مين)
§20؛ ءوزىن - ءوزى تەكسەرۋ سۇراقتارى.

Vءىىى. باعالاۋ. (2 مين)
فيزيكا ءپانى قيىن ەمەس بالاعا،
ءبىلىم ىزدەپ، عىلىم قۋعان داناعان.
زەيىن قويىپ تىنداساڭدار، بالالار،
فيزيكا ءپانى جارىق بولىپ جاعىلار.
ۇلى ايقاستا جاۋدى جەڭىپ كەتتىڭدەر،
بۇل جەڭىسكە زور ەڭبەكپەن جەتتىڭدەر.
ۇلەس قوسقان تالاپكەرگە بۇگىنگى