كحوكابابۋدىڭ قايتىپ كەلۋى
رايچورون ون ەكى جاسار كەزىنەن باستاپ بابۋدا كۇتۋشى بولىپ تۇردى. ول كەزدە ۇزىن شاشتى، ۇلكەن كوزدى، سىمباتتى بالا ەدى. تۋعان جەرى دجەسسور ءۋالاياتى بولاتىن. قوجالارى سياقتى ول دا كاياستحا كاستاسىنان شىقتى. كىسى ەسىگىندەگى باستى مىندەتى بابۋدىڭ ونۋكۋل دەگەن ءبىر جاسار ۇلىن كۇتۋ بولدى.
ارادا بىرنەشە جىلدار ءوتتى. نارەستە ءوسىپ مەكتەپكە دە باردى، ودان كەيىن كوللەدجدا وقىدى، اقىرى سوتتا قىزمەت ىستەيتىن بولدى.
رايچورون بۇرىنعىسىنشا بابۋدىڭ ۇيىندە شارۋاسىن ىستەپ جۇرە بەردى. ەندى ونىڭ قوجاسى ەكەۋ بولدى. ونۋكۋل ايەل الدى. ءۇي ىشىندەگى بار بيلىك سول ايەلدىڭ قولىنا كوشتى.
ونۋكۋلدىڭ ايەلى رايچورونعا جاڭا ءبىر مىندەت جۇكتەدى. جاس جۇبايلار كوپ كەشىكپەي جاس ءيىستى بولعان. سول نارەستەنى باعۋدى رايچوروننىڭ قولىنا بەردى.
رايچورون بالا تەربەتسە دە ماساتتانىپ، شالقىپ كەتەدى. ءسابيدى ەپپەن لاقتىرىپ، قاعىپ الىپ ويناتۋعا دا شەبەر-اق. باسىن بالانىڭ بەتىنە تاقاي بەرىپ، سەلكىلدەپ الا جونەلەدى دە، ىشەك-سىلەسىن قاتىرا كۇلدىرەدى. ماعىناسىز سۇراۋلاردى دا ۇستى-ۇستىنە بەرىپ جاتادى. وسىنىڭ بارىنە ابدەن ۇيرەنىپ قالعان بالا رايچوروندى كورگەننەن-اق قۋانىپ، كۇلە باستايدى.
بالا تابالدىرىقتان ەڭبەكتەپ وتۋگە جارادى. قۋلانا كۇلىپ، ۇستاتپاي بۇلتارا قاشىپ وينايتىن بولدى. مۇنىڭ اقىلى مەن قىلىعىنا رايچورون قايران قالدى. ءسابي اناسىنا ول:
— حانىم، بالاڭ وسكەندە سۋديا بولادى. بەس مىڭ رۋپيا تابادى، — دەيتىن. تاڭىرقاي سويلەپ، ماقتانىش كورىپ ايتاتىن.
مۇنىڭ جاسىنداعى بالا ەڭبەكتەپ، تابالدىرىعىن وتە الادى دەگەندى رايچورون بىلمەيدى. اقىلدىلىعىن اڭعارتىپ، وسىنداي قىلىق كورسەتەتىندەرى بولادى دەپ تاعى ويلامايدى. ءسىرا، مۇنداي قىلىقتار سۋديا بولاتىن بالاعا عانا ءتان نارسە سياقتى.
اقىر سوڭىندا بالانىن ءبىر جىعىلىپ، ءبىر تۇرىپ قاز-قاز باسىپ جۇرە باستاۋى رايچوروندى ءتىپتى تاڭىرقاتتى، ال بالا ءتىلى شىعىپ اناسىن "اپالاپ"، تاشەيىن — "توت" دەپ، ال رايچوروندى "چوننو" دەپ بىلدىرلاي سويلەي باستاعاندا قارت قىزمەتشىنىڭ شىدامى تاۋسىلدى — بۇل ءبىر عالامات جاڭالىقتى ول كەزدەسكەننىڭ بارىنە اۋىز جاپپاي ايتا بەرەتىن بولدى.
— ەڭ تاڭىرقارلىعى اپاسىن "اپ"، ال مەنى "چوننو" دەيدى، — دەيتىن رايچورون.
شىنىندا دا بالا قىلىعى نەگە مۇنداي، ايتۋ قيىن. ارينە ۇلكەندەردىڭ ەشقايسىسى دا بۇل سياقتى تاڭ-تاماشا قىلىق كورسەتپەسى حاق قوي، ال الدا-جالدا بىرەۋ بولماسا بىرەۋ سونداي قىلىق كورسەتە قالسا، ول ادامنىڭ سۋديا بولا الاتىندىعىنا قارا حالىقتىڭ تەك كۇدىگىن عانا كۇشەيتكەن بولار ەدى.
ءبىراز ۋاقىت وتكەن سوڭ، رايچورون جىپتەن جۇگەن سالىپ ات بولدى. بالۋان بوپ كۇرەسكە دە ءتۇستى، كۇرەستە رايچورون جىعىلماي قالسا، شۋ كوتەرەتىندى شىعاردى بالا.
كۇندەردىڭ كۇنىندە ونۋكۋل پادما بويىنداعى ءبىر اۋدانعا اۋىستى. كالكۋتتادان ۇلىنا يت اربا اكەلىپ بەردى. ەندى رايچورون نوبوكۋمارعا اتلاس كويلەك، وقالى قالپاق كيگىزىپ، بىلەگىنە التىن بىلەزىك سالىپ، سەرۋەنگە الىپ شىعاتىن بولدى.
جاڭبىرلى ماۋسىم باستالدى. ارانى اشىلعان پادما باۋ-باقشانى، ەگىستى، قىستاقتاردى الىپ كەتتى. قۇمدى جاعالاۋداعى توعاي مەن قاشانى دا سۋ باستى. وپىرىلعان جارقاباقتىڭ سۋعا شولپ-شولپ قۇلاعانى ءالسىن-السىن ەستىلىپ تۇردى. وزەن بەتىندە زىمىراعان اق كوبىك اعىننىڭ قاتتى ەكەنىن اڭعارتادى.
بۇگىن كەشكە قاراي دا اسپاندى بۇلت تورلادى، ءبىراق جاۋا قوياتىن ءتۇرى جوق. رايچوروننىڭ قياڭقى جاس قوجاسى يت ارباعا ءمىنىپ الدى، ۇيدە وتىراتىن ەمەس. رايچورون اربانى باياۋ سۇيرەتىپ كۇرىش دالاسىنا تامان كەلدى دە، وزەن جاعاسىنا توقتادى. وزەندە بىردە-بىر قايىق جوق، ەگىندە دە ەشكىم كورىنبەيدى. بۇلت اراسىنان شوقتاي قىزارىپ قىلت ەتە قالعان كۇننىڭ كوزى ارعى بەتتەگى قۇمايت جاعالاۋدان اسىپ، باتىپ بارادى. اينالا جىم-جىرت، بالا بىردەمەنى قولىمەن نۇسقاپ، ايعايلاپ قالدى.
— چوننو، پحۋ!
انانداي جەردە، ساز ىشىندە وسكەن ۇلكەن كادوممو اعاشى تۇر ەكەن، جوعارعى بۇتاقتارىنان كوز تارتار گ ۇلى كورىنەدى. بالا سوعان قاراپ قالىپتى. بۇدان بىرنەشە كۇن بۇرىن رايچورون شىبىقتان ءورىپ، كىشكەنتاي سۇيرەتپە جاساپ بەرىپ ەدى. شىبىق اراسىنا وسىنداي گۇلدى قوسا ورگەن بولاتىن. بالا ونى جىپپەن سۇيرەتىپ ويناعان ەدى. سول كۇنى رايچورون بۇرىنعىداي ات بولىپ جەگىلۋدەن قالدى، اتتان ات قوسشىنىڭ دارەجەسىنە بىردەن جوعارىعا اتىلدى.
رايچورون باتپاق ىشىندەگى گۇلگە بارعىسى كەلمەدى، جالما-جان باسقا جاقتى نۇسقاپ: —
— انە، قارا، انەكەي، قۇس! انە، ۇشىپ بارادى! انە، كەتتى تاعى ءبىر قۇس! — دەي بەردى.
ول سويلەي بەردى، سول بەتىمەن يت اربانى يتەرىپ الا جونەلدى.
وسكەندە سۋديا بولعالى تۇرعان بالانى الداي قويۋ وڭاي بولىپ پا! اسىرەسە، توڭىرەكتە الدارقاتار ەشتەڭە بولماعان سوڭ، الداۋ ءتىپتى قيىن عوي. سوندىقتان "قۇس" دەپ سىلتاۋراتىپ الداستىرعانى ۇزاققا بارمادى.
— جارايدى، سەن وتىرا تۇر، مەن جۇگىرىپ بارىپ الىپ كەلەيىن. تەك سۋعا جاقىن بارما!
وسىدان كەيىن رايچورون بالاعىن ءتۇرىپ الىپ، اعاشقا قاراي كەتتى.
سۋعا جاقىنداما دەگەننەن-اق، بالانىڭ كوڭىلى وزەنگە اۋدى. تاپ قاسىنان اتىندى تولقىن زىمىراپ ءوتىپ جاتىر. جوڭكىلگەن سۋ باسقا ءبىر ۇلكەن رايچوروننىڭ قولىنان جۇلقىنىپ شىعىپ "بارما" دەگەن جاعىنا قاراي سىقىلىقتاپ، كۇلە جارىسىپ ءوتىپ جاتقان ءبىر توپ بالا تارىزدەنەدى.
مۇنى كورىپ ءبىزدىڭ بالانىڭ دا ارقاسى قوزدى. اربادان اقىرىن ءتۇستى دە، وزەنگە قاراي بەتتەدى. جولىندا جاتقان ءبىر ۇزىن ءشيدى الىپ، جارقاباققا كەلدى دە، بالىق اۋلاعان بولىپ سۋعا ءۇڭىلدى.
زىمىراعان تولقىندار تۇسىنىكسىز بىلدىرلاپ، بالانى ءوز ۇيىنە ويناۋعا شاقىرعانداي بولادى.
كەنەت سۋ الدەنەدەن شولپ ەتە قالدى. سۇمبىلەدە پادمانىڭ شولپىلداعانى تالاي ەستىلىپ جاتاتىن.
قويىن-قونىشىن گۇلگە تولتىرىپ رايچورون اعاشتان ءتۇستى، كۇلىمسىرەپ جاعاعا كەلسە، — بالا جوق. اينالاسىنا قاراپ ەدى، ەشكىم كورىنبەدى.
رايچوروننىڭ جۇرەگى مۇزداپ سالا بەردى، بۇكىل دۇنيە كوشكەن بۇلتتاي ءتۇرىلىپ، كوز الدىنان سىرعي جونەلدى. رايچوروننىڭ ۇرەيى ۇشىپ كەتتى، بار داۋسىمەن ايعاي سالدى:
— بابۋ، كحوكابابۋ، ارداقتىم دادابابۋ!
ەشكىم جاۋاپ قاتپادى. بالانىڭ قۋلانا سىقىلىقتاعان كۇلكىسى دە ەستىلمەدى. تەك پادما عانا قاسىنان شۋلاي اعىپ، زىمىراپ ءوتىپ جاتىر. جاراتىلىستىڭ ۇيرەنشىكتى وقيعاسىنا قارايلاۋعا ونىڭ ۋاقىتى جوق سياقتى.
كەش بولدى. نەگە كەشىكتى دەپ قوبالجىعان انا بۇلاردى ىزدەۋگە كىسى جىبەردى. فونار الىپ پادمانىڭ جاعاسىنا كەلگەندەر داۋىلداي تۇنەرگەن رايچوروندى كوردى، قارلىققان داۋىسپەن ايعاي سالىپ، ەگىس دالاسىن كەزىپ ءجۇر ەكەن:
— بابۋ، دادابابۋ!
ۇيگە كەلگەن سوڭ، رايچورون بالانىڭ اناسىن كورە سالىپ، ەڭىرەپ اياعىنا جىعىلدى. سۇراعانىنىڭ بارىنە:
— بىلمەيمىن، انا! — دەپ جىلاي جاۋاپ بەرۋمەن بولدى. جازىقتى پادما ەكەنىن جۇرت انىق سەزگەندەي بولدى، ايتسە دە قىستاق شەتىنە كەلىپ، قونىپ جاتقان سىعانداردان دا ءقاۋىپ قىلدى. ال شەشەسى "بالامدى رايچوروننىڭ ءوزى ۇرلادى-اۋ" دەپ تە كۇدىكتەندى. ول رايچوروندى شاقىرتىپ الىپ:
— بالامدى وزىمە كايتار، قالاعانىڭدى بەرەيىن، — دەپ جالىندى.
بۇعان كۇيىنگەن رايچورون ءوزىن-وزى توپەلەدى. ايەل ونى قۋىپ شىقتى.
رايچوروننان كۇدىكتەنۋىنىڭ اعات، ادىلەتسىزدىك ەكەنىنە ايەلىنىڭ كوزىن جەتكىزبەك بولىپ، ونۋكۋل ودان: "مۇنداي قىلمىستى نە ءۇشىن ىستەيدى؟" — دەگەندى سۇرادى.
— نە ءۇشىن؟ بالانىڭ ۇستىندە التىن اشەكەيى بولاتىن، — دەپ جاۋاپ بەردى ايەلى.
II
رايچورون ەلىنە قايتىپ كەلدى. وسى كۇنگە دەيىن ونىڭ بالاسى جوق، بالالى بولۋدان ونشالىق ءۇمىتى دە جوق ەدى. قارتاڭ تارتقان ايەلى ول كەلگەن سوڭ، جىل تولماي-اق، ويدا جوقتا ۇل تاپتى دا ارتىنشا بۇل دۇنيەمەن قوش ايتىستى.
جاڭا تۋعان نارەستەگە رايچورون ىشتەي ىزا بولىپ ءجۇردى. كحوكابابۋدىڭ ورنىن قۋلىقپەن تارتىپ الۋعا كەلگەن بالا عوي. قوجاسىنىڭ جالعىز ۇلىن سۋعا كەتىرىپ، ەندى باقىتتى اكە بولىپ وتىرۋدى كەشىرىلمەس كۇنا دەپ ەسەپتەدى. رايچوروننىڭ جەسىر وتىرعان قارىنداسى بولماسا نارەستەنىڭ ءومىرى ۇزاققا بارمايتىن دا ەدى.
ءبىر عاجابى، وسە كەلە بۇل بالا دا تابالدىرىقتان ەڭبەكتەپ وتەتىن بولدى. ءار نارسەنى بىلۋگە قۇمارتتى. ءسويتىپ بۇل دا اقىلدى بولايىن دەپ تۇرعانىن اڭعارتتى. ءتىپتى داۋسى، كۇلگەنى، جىلاعانى — ءبارى دە سوناۋ جوعالعان بالاعا ۇقسايدى. ۇلىنىڭ داۋسىن ەستىسە-اق رايچوروننىڭ جۇرەگى لۇپىلدەپ سوعىپ قويا بەرەدى، جوعالعان دادا بابۋ وسى ماڭايدا ءبىر جەردە جىلاپ جاتقان سياقتانادى.
رايچوروننىڭ قارىنداسى بالانىڭ اتىن پحەلنا قويدى. پحەلنا ءتىلى شىعا باستاعاندا، تاتەسىن "تو" دەيتىن بولدى. بۇل رايچوروننىس قۇلاعىنا تانىس ءسوز ەدى، مۇنى ەستىپ، ول توسىننان ءبىر ويعا قالدى:
مىنا بالا دادا بابۋدىڭ ءوزى ەكەن-اۋ! مەنىڭ جاقسى كورەتىنىمدى ۇمىتپاپتى ول سوندىقتان مەنىڭ ۇيىمدە قايتا تۋعان ەكەن عوي.
مۇنى دالەلدەيتىن كوپ جايلار بار سياقتى. ويتكەنى بالا رايچورون كەلگەن سوڭ، كوپ كەشىكپەي تۋدى. ونىڭ ۇستىنە، سونشا جاسقا كەلگەندە ايەلى وزدىگىنەن ۇل تابا المايتىن ەدى. ونىمەن قويماي، بۇل دا ەڭبەكتەيدى عوي، اياعىن اپىل-تاپىل باسىپ جۇرەدى، تاتەسىن "ءتو" دەيدى. كەلەشەكتە سۋديا بولايىن دەپ تۇرعان بالانىڭ بار سيپاتى وسى پحەلنانىڭ بويىندا انىق بار سياقتى.
دادا بابۋ جوعالعاندا ونىڭ اناسى رايچوروننىڭ وزىنەن قاتتى كۇدىكتەنىپ ەدى-اۋ. رايچوروننىن ەسىنە سول ءتۇستى.
اھ! — دەپ كۇرسىنىپ، قايران قالدى ول. — ۇلىن كىم ۇرلاعانىن ليل جۇرەگى سەزگەن ەكەن عوي.
بۇعان دەيىن مىنا بالانىڭ كۇتىمىنە نازار اۋدارماي كەلىپ ەدى، رايچورون سوعان وكىندى ەندى. ءسويتىپ ءوز ءومىرىن تاعى دا وسى بالانىڭ جولىنا سارپ ەتپەك بولدى.
پحەلنانىڭ تاربيەسىنە رايچورون سول كۇننەن باستاپ، تەكتى ادامنىڭ بالاسىن باعىپ-قاعاتىنداي بولىپ كىرىستى. بالاتا اتلاس كويلەك، وقالى باس كيىم اپەردى، ايەلى مارقۇمنان قالعان جەسىرلەردەن التىن بىلەزىك سوقتىردى. كۇندىز-تۇنى بالادان ەكى ەلى ايىرىلمايتىن قۇربىسى دا، قۇرداسى دا ءوزى بولدى، اۋىل بالالارىنا ونى ارالاستىرمادى. بىرگە ويناتپادى. رەتى كەلىپ قالعان جەردە ولار مۇنى ناۋاب ۇلى دەپ كەلەمەجدەدى. كورشى-قولاڭ رايچوروننىڭ وسىنداي وقشاۋ قىلىعىنا تاڭىرقاي قارادى.
پحەلنا وقۋ جاسىنا جەتتى. رايچورون بار دۇنيەسىن ساتتى دا، ونى كالكۋتتاعا الىپ ءجۇردى. قالادا ءوزى ارەڭ دەگەندە جۇمىسقا ارپالىسىپ، پحەلنانى مەكتەپكە وقۋعا بەردى: رايچوروننىڭ بار بالانىڭ قامى بولدى، سونى كيىم تاماقتان تارىقتىرماي، جاقسى ءبىلىم اپەرۋگە تىرىستى، ءوز باسىنىڭ قامىن ويلاۋدى قويدى.
ارادا ون ەكى جىل ءوتتى. پحەلنا سۇيكىمدى، جاقسى بولىپ ءوستى، وقۋ ۇلگەرۋى دە وڭدى، سانىمەن كيىنىپ، تازا ءجۇردى. ونىڭ كوزىنە رايچورون اكەسى سياقتى كورىنبەدى. ويتكەنى رايچورون كۇتۋشىسىندەي تىك تۇرىپ قىزمەت ەتەدى، ءبىراق ىشتەن شىققان بالاسىنداي جاقسى كورەدى. رايچوروننىڭ جىبەرگەن اعاتتىعى دا بار ەدى. پحەلنانىڭ اكەسى ەكەنىن جاسىرادى. پحەلنا جاتقان پانسيوننىڭ شاكىرتتەرى رايچوروندى ءاجۋالاپ، تالكەك قىلادى. اكەسى جوقتا پحەلنا دا سولاردىڭ قالجىڭىنا قوسىلىپ كەتەدى ايتسە دە شاكىرتتەر اڭقىلداعان اقكوڭىل رايچوروندى جاقسى كورەدى. پحەلنا دا ونى سۇيەدى. ءبىراق الگىندە ايتقانىمىزداي، تاپ اكەسىندەي كورمەيدى. رايچورونعا دەگەن ماحابباتى الدەقانداي ءبىر مەيىرىمى تۇسكەندىكتەن عانا بولاتىن سياقتى.
رايچورون قارتايدى. ىستەپ جۇرگەن جۇمىسىنان كەمشىلىك تابىلا بەرەتىن بولدى. كارىلىك جەڭىپ، قايراتى قايتتى بىلەم، جۇمىستى بۇرىنعىداي تىندىرا الماي ءجۇردى، ۇمىتشاقتىق پايدا بولدى. كارىلىگىنە قوجاسى كەشىرىم جاسامادى. سول كەزەڭدە رايچوروننىڭ ەلدەن اكەلگەن اقشاسى دا تاۋسىلدى. ەندى پحەلنا كيىم-تاماقتان تارىعىپ، رەنجىگەن ىڭعايىن تانىتا باستادى.
كۇندەردىڭ كۇنىندە رايچورون قوجاسىمەن ەسەپ ايىرىستى دا، پحەلنانىڭ قولىنا ءبىراز اقشا بەردى.
— قاجەتىڭە جۇمساي تۇر. مەن بىرنەشە كۇنگە ەلگە بارىپ كەلەم، — دەدى دە باراساتقا ءجۇرىپ كەتتى. ونۋكۋل-بابۋ سوندا سۋديا بولاتىن.
ونۋكۋلدىڭ بالاسى جوق ەدى. سوناۋ ءبىر كەزدە جالعىز ۇلىنان ايىرىلىپ قالعانىنا ايەلى ءالى كۇنگە دەيىن قاتتى قايعىراتىن.
ءبىر كۇنى كەشتە ونۋكۋل-بابۋ جۇمىستان كەيىن دەمالىپ جاتتى. ايەلى بالا كوتەرۋگە زار بولعاندىقتان، سوعان شاراپاتى تيە مە دەپ، ءبىر ساننياسيدەن وسىمدىك تامىرىن ساتىپ الىپ، ەندى باتا تىلەپ جاتقان كەز ەدى. كەنەت قورا جاقتان بىرەۋدىڭ داۋسى شىقتى:
— ىسكە ءسات، مىرزا!
— بۇل كىم؟ — دەدى ونۋكۋل-بابۋ.
— مەن... رايچورون.
رايچورون ونۋكۋلدىڭ الدىنا بارىپ، ءيىلىپ ءتاجىم ەتتى.
شالدى كورىپ ونۋكۋلدىڭ كوڭىلى بوسادى. ءقازىر قالاي تۇراتىنىن، حال-جايىن ۇستى-ۇستىنە سۇراپ جاتىر. قايتادان وسى ۇيدە قىزمەتشى بوپ تۇرۋىن دا ءوتىندى. رايچورون مۇڭايىپ، كوڭىلسىز عانا ەزۋ تارتتى.
— جاماعاتىڭا سالەم بەرىپ، تاعزىم ەتسەم دەپ ەم.
ونۋكۋل ونى ايەلىنىڭ بولمەسىنە الىپ كەلدى. ايەلى قارت قىزمەتشىسىن قۋانىشپەن قارسى الا قويعان جوق. كۇيەۋى سياقتى جىلى شىراي كورسەتپەدى. رايچورون ونىسىنا قارامادى، الدىنا جەتىپ بارىپ، قولىن قۋسىردى دا:
— انا، بالاڭدى ۇرلاعان مەنمىن، پادما دا، باسقا دا ەمەس، جاقسىلىقتى بىلمەيتىن مەن ماقۇلىق! — دەدى.
— نە دەيدى؟ — دەدى ونۋكۋل، داۋسى قاتتىراق شىعىپ كەتتى. — ول قايدا؟
— مەنىڭ قولىمدا. ەرتەڭ ەمەس، ارعى كۇنى الىپ كەلەيىن.
...كۇن جەكسەنبى ەدى، جۇمىسقا بارۋدىڭ كەرەگى جوق بولاتىن. ەرلى-زايىپتى ەكەۋى دە تاڭ اتقالى تەلمىرىپ جولعا قاراۋمەن بولدى. ساعات وندى سوققاندا بارىپ پحەلنا مەن رايچورون كەلدى.
ونۋكۋلدىڭ ايەلى ەسى شىعىپ، بويىن بيلەي المادى، ەشتەمە سۇراۋعا دا مۇرشاسى كەلمەدى. بالانى الدىنا الىپ، قولىنان ۇستاپ، ءۇستى-باسىن سىلاپ-سيپاۋمەن بولدى. قۇشىرلانا يىسكەپ، بەتىنە بار ىقىلاسىمەن ۇڭىلە قارايدى دا، بىرەسە كۇلەدى، بىرەسە جىلايدى. شىنىندا دا بالا سونداي جاقسى ەكەن: كيىمىندە، ءسان-سالتاناتىندا كەدەيلىكتىڭ بەلگىسى جوق. قاراپايىم عانا ۇياڭ ءجۇزى سونشالىق سۇيكىمدى كورىنەدى. ءتىپتى ونۋكۋلدىڭ دا ىقىلاسى ءتۇسىپ كەتتى.
الايدا ول سابىرلىلىق ساقتاپ:
— دالەلىڭ بار ما ءبىر؟ — دەپ سۇرادى.
— مۇنداي ىستە قانداي دالەل بولسىن؟ — دەدى رايچورون، — ۇلىڭدى ۇرلاعانىم ءبىر ءتاڭىردىڭ وزىنە ايان، جەر ۇستىندە ونى ەشكىم بىلمەيدى.
ونۋكۋل ءسال ويلانىپ قالدى؛ بالانى كورىسىمەن ايەلىنىڭ انالىق ماحابباتى ويانىپ، وزەۋرەپ، ءولىپ وتىرعانى اناۋ، ەندى ونى دالەلدە دەپ جاتۋدىڭ قاجەتى نە، مەيلى سولاي-اق بولسىن دەگەن قورىتىندىعا كەلدى. يلانعىش بولعان جاقسى عوي، شىركىن! شىنىندا مۇنداي بالانى رايچورون قايدان الادى؟ جانە بۇلاردى نەسىنە الدايدى ول؟
ونۋكۋل بالانىڭ وزىمەن سويلەسە كەلىپ، ونىڭ جاس كەزىنەن بەرى رايچورونمەن بىرگە تۇراتىنىن ءبىلدى، رايچوروندى ول اكەسى دەپ ەسەپتەيدى ەكەن، ءبىراق رايچورون اكەسى سياقتى بولماي، تىك تۇرىپ قىزمەت ەتىپ، كۇتۋشىسى سياقتى بولىپتى.
ونۋكۋلدا ەندى ەشبىر كۇمان قالعان جوق.
— ءبىراق سەن، رايچورون، بىزدىكىندە تۇرمايتىن بولاسىڭ، — دەدى ول
— مىرزا، مەن قايدا بارماقپىن ەندى، قارتايدىم عوي؟
— وسى ۇيدە-اق بولسىن، — دەدى ايەل كولدەنەڭنەن سوزگە قوسىلىپ، — ۇلىمنىڭ باقىتى ءۇشىن بولسىن وسىندا! مەن كەشىردىم كىناسىن.
— بۇل قىلىعىنا كەشىرىم جوق! — دەدى ادىلدىكتى ۇناتاتىن ونۋكۋل رايچورون ونىڭ الدىنا كەلىپ، تىزە بۇگىپ ءيىلدى:
— مەن ەمەس، مۇنى ىستەگەن قۇداي، — دەپ ونۋكۋلدىڭ اياعىن قۇشتى. ءوز كىناسىن قۇدايعا جاپپاق بولعانى ونۋكۋلدى ودان بەتەر ىزا قىلدى:
— مۇنداي وڭباعاندىقتى ىستەگەن كىسىگە ەندى سەنۋگە بولمايدى. رايچورون قوجاسىنىڭ اياعىن قويا بەردى:
— مەن ەمەس، مىرزام!
— ەندى كىم؟
— مەنىڭ تاعدىرىم.
مۇنداي سوزدەر وقىعان ادامنىڭ بىردە-بىرىن قاناعاتتاندىرا الار ما؟!
— دۇنيەدە بۇدان باسقا ەشكىمىم جوق مەنىڭ، — دەپ ەگىلدى رايچورون.
پحەلنا ءوزىنىڭ سۋديا بالاسى ەكەنىن جانە بۇعان دەيىن ونى رايچورون ءوز بالام دەپ وتىرىك ايتىپ، نامىسىن قورلاپ كەلگەنىن بىلگەندە، ىزا بولىپ كەتتى. ايتسە دە شالدى ەسىركەپ، اكەسىنە:
— كىناسىن كەشىر، اكە. ءبىراق بۇل ۇيدە قالدىرماي-اق قوي. ويتكەنشە اي سايىن ازداپ اقشا جىبەرىپ تۇرارمىز، — دەدى.
رايچورون ءۇن قاتپاستان بالاسىنىڭ بەتىنە قارادى، سودان كەيىن ۇشەۋىنە دە ءتاجىم ەتىپ، قوشتاسىپ ۇيدەن شىعا جونەلدى دە، كوشەدەگى كوپشىلىكپەن ارالاسىپ كەتە باردى.
ايدىڭ اياعىندا رايچورونعا دەپ، ونۋكۋل اۋىلعا بىرنەشە رۋپيا اقشا سالىپ ەدى، ونىسى قايتىپ كەلدى. رايچورون ول جەردە جوق بولىپ شىقتى.
You Might Also Like
-
جاز ايىنىڭ جايدارى تاڭى تاعى دا ادەمى اتتى. جاۋىننىڭ كوپتىگىنەن قوڭىرلانىپ، بيىكتەپ العان باتسايى راڭ شاشاقتارىن سىلكىنىپ، ەرتەڭگى ارايعا بەت بۇرا باستادى. ازانعى سامالمەن ازدى-كەم بۇيرا تولقىن وين...
-
ماقالادا جاڭارتىلعان ءبىلىم بەرۋ مازمۇنىنا كوشۋ ساتىسى باستالىپ،وقۋشىلاردى كەڭ اۋقىمدى داعدىلارعا ۇيرەتۋگە ، فۋنكسيونالدىق ساۋاتتىلىقتارىن ارتتىرۋعا،ادامي قۇندىلىقتارىن دامىتۋعا كو...
