كيىكتى ىسقىرىپ اتقان، جاۋىن وياتىپ شاپقان
كەيدە باعزىدان جەتكەن ءبىرلى جارىم ءسوزدىڭ وزىنەن اتالارىمىزدىڭ قاي ىستە قانداي ۇستانىمدا بولعانىن جانە بولمىس، تانىمىن بىلە بەرۋگە بولادى.
مىسالى، «ىسقىرىپ اتقان كيىكتىڭ وبالى جوق» دەيدى. ءقادىرىن بىلگەن ادامعا وسى ءسوز ۇلى قازىنا. بۇل بىزگە بابالارىمىزدىڭ بيىك پاراساتىن كورسەتىپ تۇرعان ءبىر بەلگى. اللا ادام ءۇشىن جاراتقان سوڭ كيىك نەسىبە بولادى. قاجەتتىلىكتەن اۋلايدى. عاجاپ، سويتە تۇرا «ىسقىرىپ ات» دەيدى. كيىككە دە بەرىلگەن ءبىر مۇمكىندىك. قاپى كەتپەۋى ءتيىس. ويتسە «وبال بولادى» دەيدى ۇلى دالالىق زاڭ.
تەحنيكانىڭ كۇشىمەن ءتۇز تاعىلارىن قورلاۋ، ونى ماقتانىپ الەۋمەتتىك جەلىگە شىعارۋ ناداندىق. اسىرەسە، ۇيدەي دجيپتەرمەن قاسقىردى بەلدەن مىجىپ قاڭقىلداتىپ جاتقان قازاقتاردى كورگەندە توبە شاشىڭ تىك تۇرادى. «ءيتتىڭ يەسى بولسا، ءبورىنىڭ ءتاڭىرىسى بار». يەسىنە ارقالانعان يت سەكىلدى، تەحنيكاسىنا ارقالانىپ قورلىق جاساعانداردى قۇداي دا تەگىن قويماس. حايۋان دا اللانىڭ مۇلكى. قورلاسىن دەپ جاراتقان جوق، ءار قايسىسىن ءبىزدىڭ ءار قاجەتتىلىگىمىزگە جاراتتى. ەندى ءبىزدىڭ ادامشىلىعىمىز ونى ءوزى ادەبى، ءوز تارتىبىمەن پايدالانۋ بولسا كەرەك ەدى.
«جاۋىڭ دا ەر بولسىن»، دەيدى قازاق. تەگىندە بۇل ۇلتتىڭ ءىرى بولمىسىن كورسەتەتىن ۇلكەن ءسوز. ءبىز ۇلى دالا توسىندە قانشاما عاسىر جوڭعارمەن قىرقىستىق، جەڭدىك دەيمىز. تاريحي شىندىق ءوز الدىنا بولەك اڭگىمە، سوندا سوعىس جاعدايىندا ولاردىڭ ءوزارا تۇسىنىسەتىن شارتتارى، جازىلماعان زاڭدارى بولدى. ۇيىقتاپ جاتقان جەرىنەن باسپالاپ بارىپ ءولتىرۋ، ارى قاراپ تۇرعاندا قاپى كەتىرۋ دەگەندەي ارەكەتتەر پاسىقتىق سانالىپ، ەش قۇپتالماعان. الدىمەن وياتىپ الىپ جەكپە-جەككە شاقىرعان. بۇل — قازىرگى مادەنيەتتى سانالاتىن ادامداردىڭ ءۇش ۇيىقتاسا تۇسىنە كىرمەيتىن، ءتۇيسىنىپ جەتپەس بيىك شىڭ. بۇل كيىز تۋىرلىقتى، كوشپەلى حالىقتىڭ عاجايىپ ەرەكشەلىكتەرى ەدى. جاۋىڭ دا سونى تۇسىنسە عوي دەيدى سول ۇلى وركەنيەتتىڭ وكىلدەرى. جوعارىداعى ماتەل سونى يشارالايدى. جاۋىڭ دا جازىلماعان زاڭدىلىقتاردى ساقتاي بىلسە شىركىن! اباي حاكىمنىڭ: «دوستىققا دوستىق — قارىز ءىس، دۇشپانىڭا ءادىل بول!» دەيتىنى دە سول عوي...
قىسقاسى، بابالارىمىز ادام تۇگىلى، اڭعا دا ادىلەتتىلىك جاساعان. ادام مەن ادام، تابيعاتپەن ادام اراسىندا زاڭدىلىقتار سولاي ساقتالعان ەدى. وبال، ساۋاپتى ءبىلىپ، جاۋىنا دا ادىلەتتى بولعان اتالار تانىمىنان الىستاپ كەتكەنىمىز وكىنىشتى-اق.
You Might Also Like
-
جاز جايلاۋدا دۋمانعا ابدەن قانىپ، قىس قىسقاندا الىپ تاۋلاردىڭ قوينى-قونشىنا ەنىپ ءىزىم-عايىم جوق بولىپ كەتەتىن وسىناۋ ءبىر قاۋىمنىڭ ءار ءبىرى دۇنيەگە كەلگەن ساتتە-اق جان تۇكپىرىنە جازىلىپ قويعانداي ءوز ...
-
ءيا، بۇل دا دەمىن ىشىنە تارتقان قاتۋلى قازاق تاريحىنىڭ قانكەشتى ءبىر پاراعى. بورداي دەيتىن اجەمىزدىڭ باسىنان وتكەن قيلى وقيعالار. بولعان جايدى بولعان كۇيىندە بايانداپ بەرۋدى ءجون كوردىك.
