سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 5 كۇن بۇرىن)
Lesson study زەرتتەۋىنىڭ  قورىتىندىسى
مۋسييەۆا اقمارالدىڭ Lesson Study زەرتتەۋى بويىنشا قورىتىندى انىقتاماسى.
ن. ءا. نازاربايەۆتىڭ «قازاقستان - 2050» ستراتەگياسىندا ايتىلعانداي قازىرگى زامانعى تەحنولوگيالار ارقىلى وقۋشىلاردىڭ العان بىلىمدەرىن جاي عانا يەلەنىپ قويماي، ولاردى ورىندى جەردە قولدانا بىلۋگە مەكتەپ جاسىنان تاربيەلەۋدى قولعا الۋ جانە اقپاراتتىق - كوممۋنيكاسيالىق تەحنولوگيالاردى ەركىن مەڭگەرتىپ شىعارۋ. (ن. نازاربايەۆ، 2012 ج.)

وزىمە مىندەتتەلگەن تاپسىرما بويىنشا ارىپتەسىمنىڭ تiزبەكتەلگەن ساباقتارىنا قاتىسا وتىرىپ، سىنىپ وقۋشىلارىمەن جۇرگىزiلەتىن جۇمىسقا جاڭا ءادiس - ءتاسiلدەردى قولدانۋ ارقىلى، وقۋشى بويىندا مەتاسانانى قالىپتاستىرۋدى كوزدەدiم. تiزبەكتەلگەن ساباقتاردى وتكiزۋدەگى العاشقى ءمۇعالىمنىڭ ارەكەتi، وقۋشىلارعا تىلەك ايتقىزىپ، ولاردى توپقا ءبولدى. Oندا كەيبىر وقۋشىلار بiرلەسە جۇمىس جاساپ، ىنتىماقتاستىققا ۇيرەنسە، كەيبىرەۋلەرى ءوز ىسىمەن اينالىسىپ، ەش ساباققا ارالاسپاي وتىردى. اتاپ ايتسام: تيمۋر، حاسار، ابىروي ت. ب. بىرلەسiپ جۇمىس جاساۋدىڭ وزىندە دە ديالوگتىق oقىتۋ: بiءرىن - ءبىرى باعالاۋ، cىني سۇراقتار قويۋ، تانىمدىق تاپسىرمالاردىڭ تولىق ورىندالماعانىن، ياعني وقۋشىلاردىڭ تىلدىك قورىنىڭ از ەكەندىگى، ويلاۋ قابىلەتىنىڭ قىسقا ەكەنى بايقالدى.

Eڭ ءبىرىنشى ماسەلە ىنتىماقتاستىق اتموسفەرا قۇرۋ، سىنىپقا كىرگەندە ەڭ ءبىرىنشى قارىم - قاتىناستى جاقسارتۋ كەرەك، سوندا ساباق جاقسى وتەدى دەگەن ويدى تۇيىندەپ، العاشقى زەرتتەۋ ساباقتان سوڭ، ءوز تاجىريبەمدى ورتاعا سالىپ، تويگۋل اپايىمىزعا جان - جاقتان ارىپتەستەر بىرلەسە وتىرىپ،(اسىلحان اعاي، اسەل، شولپان اپاي جانە مەن - اقمارال) ەكىنشى زەرتتەۋ ساباعىمىزدىڭ جۇيەلى، قىزىقتى، ءار تاپسىرمانى وقۋشى ءوز ءون بويىنان وتكىزە وتىرىپ، ءتۇسىنۋ ءۇشىن جوسپار قۇردىق. قازاق تىلىنەن ەكىنشى زەرتتەۋ ساباعىمىزدىڭ تاقىرىبى: «بولجالدى كەلەر شاق» بولاتىن.
بۇل ساباعىمىزدى وقىتۋدىڭ ءتۇرى - جۇپتىق جۇمىس ارقىلى ءتۇرلى قىزىقتى تاپسىرمالار بەرىپ، وقۋشىلاردى باسقا قىرىنان تاني باستادىق. ساباقتى جوسپارلاۋدا ۇيىمداستىرۋ بولىمىنەن باستاپ، قورىتىندىلاۋ، باعالاۋ بولىمىنە دەيىن وقۋشىلاردىڭ ساباققا دەگەن قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىراتىنداي ەتىپ ۇيىمداستىردىق.

ا ۆ س دەڭگەيى بويىنشا زەرتتەۋگە العان 3 وقۋشىنىڭ ىشىندەگى اقگۇل سىنىپ كوشباسشىلارىنىڭ قاتارىندا، وقۋ وزاتى، قوعامدىق ومىردە ءوزىنىڭ بەلسەندىگىن ءبىلدىردى. نۇراسىل ساباقتا ءبىر كوزبەن قاراعاندا جاۋاپكەرشىلىگى مول وقۋشى بولىپ كورىندى، ساباقتا ۇنەمى قول كوتەرىپ جاۋاپ بەرەدى، ءبىراق سىنىپتاستار اراسىندا قارىم - قاتىناستا كىشكەنە الشاقتاعان بولىپ كورىندى، سوندىقتان وسى وقۋشىنى بايقاپ كورەيىن دەدىم. تيمۋر ۇلگەرىمى تومەن وقۋشى، ساباققا ىنتاسى تومەن، ساباق ۇستىندە جان - جاعىنا جالتاقتاپ، ءوز ورنىن تاپپاعانداي بولىپ وتىرادى. بۇل سىنىپتى باقىلاعان كەزدەگى ءبىر بايقاعانىم جۇپتىق جۇمىس سىنىپتاعى ىنتىماقتاستىقتى ارتتىرۋعا سەپتىگىن تيگىزدى. ويتكەنى جۇپتىق جۇمىس ارقىلى توپپەن جۇمىس ىستەگەندە ءارقايسىسىنىڭ موينىندا تەك ءوزى عانا ءۇشىن ەمەس، توپ ءۇشىن جاۋاپكەرشىلىك مىندەتى تۇردى. بۇل قاسيەت تەك زەرتتەۋ ساباقتىڭ 3 - ءشى ساباعىندا عانا بايقالدى.

باقىلاۋعا 3 وقۋشىنى تاڭداپ الدىق. Oلار:
1. ا وقۋشى لەسوۆا اقگۇل – ۇلگەرىمى جاقسى وقۋشى.
2. ۆ وقۋشى نۇرلىبەكوۆ نۇراسىل – ۇلگەرىمى ەكپىندى وقۋشى.
3. س وقۋشى امانجول تيمۋر – ۇلگەرىمى تومەن وقۋشى.
تۇرلىشە جاڭا ءادىس - تاسىلدەرىن قولدانۋ وقۋشىلاردىڭ وقۋعا دەگەن قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرىپ قانا قويماي، ولاردىڭ وقۋعا دەگەن ىنتالارىن ارتتىراتىنىن بايقادىم. بۇل جايىندا زەرتتەۋگە الىنعان 3 وقۋشى تۇرعىسىنان الىپ قاراساق، ا مەن ۆ وقۋشىسى ساباقتا بەلسەندىلىك تانىتىپ، ءوز ويلارىن ەركىن ايتىپ، قاسىنداعى كورشىسىمەن وي بولىسە وتىرىپ، ءمۇعالىمنىڭ ءار سۇراعىن مۇقيات تىڭداپ، تاپسىرمالاردى ورىنداپ وتىردى. Aل س وقۋشىسى بولسا باسىندا جان – جاعىنا جالتاقتاپ، ءوز ورنىن تاپپاعانداي بولىپ وتىر ەدى، كەيىننەن ا ۆ دەڭگەيىندەگى وقۋشىلاردىڭ كورسەتكەن كومەكتەرى ارقىلى ول دا سىنىپقا ىلەسىپ، بەلسەندىلىك تانىتا باستادى. Eڭ العاشقىدا س وقۋشى جاۋابىم دۇرىس بولمايدى – اۋ دەگەن قورقىنىش سەزىمى بولعاندى. ءبىراق توپتا وقۋشىلار تاراپىنان قولداۋ كورىپ «سەنىكى دۇرىس ەمەس» دەگەندى ەستىمەگەننەن كەيىن، ويىن ەركىن ايتۋعا، ىزدەنۋگە قىزىعۋشىلىعى ارتا باستادى.

زەرتتەۋ بارىسىندا ءارتۇرلى ءادىس - تاسىلدەردى قولدانىپ، وقۋشىلاردىڭ توپپەن جۇمىس، جۇپپەن جۇمىس ارەكەتتەرىن cىرتتاي باقىلاپ كوردىم. زەرتتەۋ بارىسىندا aلىنعان «دوپتى» لاقتىرا وتىرىپ، جاي ەتىستىكتى ونىڭ تۇرىنە قاراي تالداپ، ءبىر - بىرىنە لاقتىرىپ، قاتتى قۋاندى. سونىمەن قاتار «كارتوپ ەگۋ»، «قايتالاۋ - وقۋ اناسى»، «كىم جىلدام؟»، «قورجىننان سۇراق، بىزدەن جاۋاپ»، « كوزبەن كورۋ، ىسپەن كورسەتۋ» ويىن تۇرىندەگى تاپسىرمالار ارقىلى وقۋشىلاردىڭ قانشالىقتى وزگەرگەنىن تىزبەكتەلگەن cاباقتار بارىسىنان بايقاۋ قيىنعا تۇسپەدى.

7 «ا» سىنىبىنداعى ءىس - ارەكەتتى زەرتتەۋ ماقساتىندا وقۋشىلارمەن وتكىزگەن «كەلەر شاقتىڭ تۇرلەرى» ساباعىندا ديaلoگتى تۇردە اڭگىمەلەسە وتىرىپ، وقۋشىلaردىڭ cوزدىك قoرى قaلىپتacتى، ءوز بەتiمەن جۇمىc جacaۋىن، كوشبacشىلىققa دەگەن ۇمتىلىcىن aرتتىردى، فورمaتيۆتi بaعaلaۋعa ۇيرەندi، oقۋشىلaر aرacىندa ىنتىمaقتacتىق oرتa قaلىپتacتى. Oقۋشىلaر وزدەرiنiڭ جەتicتiگiنە قۋaندى. Toپپەن ىنتىمaقتacتىق تۇردە جۇمىc جacaپ، ءوز جۇمىcتaرىنىڭ ناتيجەciن كورcەتۋ ءۇشىن ءبىر - بiرiنە كومەكتەcتi، كريتەريaلدى تۇردە بaعaلaۋعa تىرىcتى، تiل بaيلىعى، cويلەۋ مادەنيەتi جaقcaردى. Cاباقتان العان اسەرلەرىن ارنايى ستيكەرلەر ارقىلى قورىتىندىلاي ءبىلدى.

Mەكتەپتەگى ءىس - تاجىريبەگە تومەندەگىدەي وزگەرىس ەنگىزۋدى جوسپارلادىم:
 Caب ا ق ۇستىندە وقۋشىلapدىڭ تاپسىpمaنى وpىندaۋىن؛
 بaعالaۋعا كوزقaراسىن؛
 Oقۋشىلapدىڭ ءوزىن - ءوزى رەتتەۋىن؛
 Tوپپەن جۇمىس ىستەي وتىpىپ، ىنتىمaقتاستىقتى قaلىپتاستىpۋ؛
 Lesson Study ءتاسىلىن ىسكە aسىرۋ.

Cاباق ۇستىندە مۇعالىمدەر وقۋشىلاردىڭ تاپسىرمانى ورىنداۋى ءۇشىن نەنى وزگەرتۋ كەرەك؟:
- Cاباققا جەتى ءمودۋلدى وقۋشىلارعا تاپسىرما بەرۋ ارقىلى كىرىكتىرۋدى؛.
- Cىني تۇرعىدان سىندارلى ويلاي وتىرىپ، ديالوگتىك وقىتۋ ءادىسى ارقىلى تاپسىرما ورىنداۋدى ۇيرەتۋ؛.

 Lesson Study ءتاسىلىن ارقىلى 7 «ا» سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ بويىنان بايقاعانىم:
1. Oقۋشىلار الدىمەن ءوزارا سويلەسىپ الىپ، تاپسىرمانىڭ بەرىلىسىن ءوزارا ءتۇسىنىپ الىپ، سوسىن ورىندادى:
2. Oلار توپقا ءبولىنىپ، جۇپتاسىپ - توپتاسىپ جۇمىس جاساۋ ارقىلى وزگەردى، ىنتىماقتاستىقتارى ارتتى. Cابaق ايتۋلارى وزگەردى. Caب ا ق ايتقاندا، تەك وقۋلىقتaعىمەن شەكتەلمەي، ساباقتى ومىرمەن بايلaنىستىرىپ، پوستەر قورعaۋمەن aيتۋعا ماشىقتانا ءبىلدى. تاپسىرمالaردى ورىنداۋ بaرىسىندا، جۇپتىق - توپتىق جۇمىستىڭ ماعىنaسىن ءتۇسىندى.
3. بىرلەسىپ ىنتىمaقتaستىقتا جۇمىس جاساۋعa، ورتaق ءبىر شەشىمگە كەلۋگە ۇيرەندى. Tوپتaسىپ - جۇپتاسىپ جۇمىس جاسaۋدا ەشكىم وقشاۋلaنىپ قالمaيتىنىن، تولىق ءبىر كىسىدەي قاتىسۋ كەرەكتىگىن ءبىلدى.
4. بaعالاۋدىڭ فورمaءتيۆتى باعaلاۋىنان ءبىلىمنىڭ شىنايى بولaتىنىن ۇعىندى، aل جيىنتىق بaعالاۋدان وقۋدىڭ باعaلاناتىنىن ءبىلدى. بaعaنى سابaق ايتقaنى ءۇشىن ەمەس، باعaنى وقۋ ءۇشىن aلاتىنىن سەزىندى جانە نە بىلگەنىن جينaقتاۋدa وقۋدى باعaلاۋ بولaتىنىن ءتۇسىندى.

كەرى بايلانىس
Aيان: مەنىڭ ساباققا قىزىعۋشىلىعىم ارتتى، ىزدەنۋگە، وقۋعا تالاپتاندىردى، كوپ نارسە ۇيرەندىم.
Aقگۇل: باعالاۋدىڭ نەشە ءتۇرىن ۇيرەندىك، سمايليكپەن، فيشكامەن ءوز - ءوزىمىزدى، ءبىر - ءبىرىمىزدى باعالاۋعا، قىزىقتى ويىندار ارقىلى، «بىلەمىن، ءبىلدىم، بىلگىم كەلەدى» كەستەسى ارقىلى قورىتىندىلاۋدى ۇيرەندىك.
نۇراسىل: پوستەر، سەمانتيكالىق كارتا جاساپ قورعاۋ، جۇپپەن جۇمىستاعى ۇلەستىرمەلى سۋرەتتەر، ت. ب. ۇنادى. Cونىمەن قاتار تاقتاداعى جۇمىستاردىڭ ازايعاندىعى، جەكە جۇمىستار ارقىلى، بىرلەسىپ ىستەيتىن جۇمىستىڭ كوپ بولعانى، ىنتىماقتاستىقتا، بىرلەسە وتىرىپ ءبىر ءبىرىمىزدى وقىتقانىمىز، ۇيرەتكەنىمىز قىزىق بولدى.

تيمۋر: بۇرىن مۇنداي ساباقتار بولماعان، سىزدەر قاتىسقالى ساباعىمىزعا، كۇندە ءبىر جاڭالىق بولدى. مەن باسىندا قاتتى ۇيالاتىنمىن، دوستارىم ماعان كۇلە مە دەپ، وسى سوڭعى ساباقتاردان كەيىن دوستارىم ماعان جاقسى كوزبەن قاراپ، ماعان كومەكتەرىن بەردى. تاعى دا وسىنداي ساباقتار بولسا عوي.....

مەنىڭ ويىمشا:
قازiرگى جۇرگiزiلiپ جاتقان جاڭا فورماتتاعى ساباقتارعا كوزقاراستارىنىڭ وڭ ەكەندiگىن ءتۇسiءندىم. بۇرىنعى ساباق بەرۋ ءادiسىمەن سالىستىرعاندا نە وزگەرگەندiگiن، وزدەرiنە وسى ساباقتاردا نە ۇناعانىن، نە ۇناماعانىن، كوڭiلدەرiنەن شىقپاعان ساتتەردi، جاڭادان نەنi ۇيرەنگەنiن، جاڭاشا باعالاۋدىڭ وزدەرiنە اسەرiن ايتىپ ءوزارا پiكىرلەستi. سونىمەن قاتار جاس ءمۇعالىم تويگۇل اپاي دا قاتتى وزگەرگەندىگى تۋرالى ايتىپ، الداعى ساباقتارىن تۇرلەندىرىپ وتكىزەتىندىگىن جانە ۇناعانىن ايتتى.
قورىتا كەلە ايتارىم، سىنىپتىڭ ءاردايىمدا ۇيىمشىل، ءبىر - بىرىمەن ىنتىماقتاستىق جاعدايدا جۇمىس جاساي الاتىنىنا، ءبىرىن - ءبىرى ءادىل باعالاپ، ىزدەنىپ، بىلگەنىن كورسەتە بىلەتىنىنە، بىلمەگەنىن مۇعالىمنەن، سىنىپتاستارىنان سۇراپ ءوزىن ىنتالاندىرا الاتىنىنا، جوعارى دەڭگەيدەگى كوشباسشى سىنىپ قاتارىندا بولاتىندىعىنا سەنىمىم مول.

26. 01. 2017جىل

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما