جوبا: «اجەگە قوناققا»
جوبا: «اجەگە قوناققا»
ءتۇرى: (قىسقا مەرزىمدى)
قاتىسۋشىلارى: “بالاپان” 2 سابيلەر توبى، تاربيەشىلەر، اتا - انالار.
ماقساتى: بەرىلگەن قاسيەتتەرى بار تۇلعانى تاربيەلەۋ. ءبىلىمدى، شەبەرلىكتى، داعدىلانۋدى مەڭگەرتۋ.
مىندەتتەرى: بالالاردى ۇلتتىق مادەنيەتكە قاتىناستىرۋ. ۇلتتىق سيۋجەتكە اۋەستەندىرۋ. ۇلتتىق مادەنيەتكە قىزىعۋشىلىقتارىن بىلدىرۋگە تاربيەلەۋ.
بالالاردىڭ ويىن تاجىريبەسىن بايىتۋ. بالالاردىڭ ءوزارا بايلانىستى ويىن مىندەتتەرىن ورىندالاتىنداي، ويىن جاعدايلارىن جاساۋ.
ەرەسەكتەر جانە قۇرداستارىمەن وڭ قارىم قاتىناستا ماشىقتانۋىنا تاربيەلەۋ. بالالاردىڭ جاس شاماسىنا قاراي سيۋجەتتىك – رولدىك ويىندار ەلەمەنتتەرىمەن مەكتەپكە دەيىنگى جاستاعى بالالاردى وقىتۋ.
وزەكتىلىگى: بالانىڭ جەكە ساپاسى ءارقايسى كەزەڭدە جەتەكشى بولىپ تابىلاتىن قورشاعان ادامدارمەن ءوزارا قارىم قاتىناس ەرەكشەلىگىن، ونىڭ قىزىعۋشىلىعىن بەلگىلەيدى، بەلسەندىلىك ارەكەتشىلدىگىن قالىپتاستىرادى. مەكتەپكە دەيىنگى جاستا مۇنداي جەتەكشى ارەكەتشىلدىك ويىن بولىپ تابىلادى. ويىن ارقىلى بالا ەرەسەكتەر ومىرىنە كىرەدى، رۋحاني قۇندىلىعىن مەڭگەرەدى، الەۋمەتتىك تاجىريبە جينايدى. بالا ويىننان العاشقى ۇجىمدىق ويلاۋ ساباعىن الادى دەپ تۇسىنۋگە بولادى
جوبا كەزەڭدەرى:
I. دايارلىق كەزەڭى:
اڭگىمەلەسۋ.
سۋرەتتەردى قاراۋ
ۇلتتىق كيىمدەر، ىدىس - اياقتار جانە سالت - داستۇرلەرمەن تانىستىرۋ.
كيىز ءۇيدى بەزەندىرۋ.
مۋلياجداردى جاساۋ قازى، باۋىرساق، قۇرت، ىرىمشىك.
كيىز ءۇي كوركى
قازاقتىڭ ۇلتتىق كيىمدەرى
ءور التايعا بارعاندا.
كول جاعاسى تاماشا!
II - نەگىزگى
ويىن ورنىن ۇيىمداستىرۋ.
ويىن جاعدايلارى: «قوناققا دايارلىق»، «اجەگە سىيلىقتار دايارلاۋ»، «كولىك تاڭداپ، جولعا شىعامىز».
جولعا دايىندىق
ال، جۇرەلىك!
اجەمە ساعىنىپ كەلگەندە.
اجەگە سىيلىقتار.
ءۇي جانۋارلارىن تاماشالاۋ
داستارقان جاسايىق.
اجەمە قولقانات ەتەيىك.
مالداردى جايىلىمعا شىعارايىق
اجەنىڭ كومەكشىلەرى
اجەمنىڭ قويۋ قوڭىر شايىن – اي!
III - قورتىندى
«سىيلىق تاراتۋ»، «قوشتاسۋ»
راحمەت، بالالار، مەنىڭ اۋىلىما كەلىپ مەنى قۋانتتىڭدار، مەن دە سەندەردى قۇر قول كەتپەسىن دەپ سىيلىقتار بەرگىم كەلىپ تۇر.
اجە ءبىزدىڭ كەتەتىن ۋاقىتىمىزدا بولىپ قالدى، ساۋ بولىڭىز.
سىيلىقتار تاراتىلۋدا.
اجەمە ەستەلىككە فوتوسۋرەت.
اجە قوڭىراۋ شالدى.
اجە: - سالەمەتسىڭدەر مە، بالالار؟ قالدارىڭ قالاي، امانسىڭدار ما بالاپاندارىم. ماعان اۋىلعا قوناققا كەلىندەر. مەن سەندەردى قاتتى ساعىندىم.
تاربيەشى: - بالالار، ءبىز اجەگە سىيلىققا نە الىپ بارامىز؟
بالالار: - اجەمىزگە سىيلىققا ۇيالى تەلەفون، بىلەزىك الايىق. سالەمدەمەگە قانت، شاي، جەمىستەر الۋعا بولادى.
تاربيەشى: - بالالار، اجەگە اۋىلعا بارۋ ءۇشىن قانداي كولىكتى تاڭداساق ەكەن؟
بالالار: - اۋىلعا اۆتوبۋسپەن بارايىق.
تاربيەشى: - اۆتوبۋسقا كىرگەندە ءبىز نە الۋىمىز كەرەك؟
بالالار: - اقشا تولەپ بيلەت الامىز.
تاربيەشى: - كىم جۇرگىزۋشى بولادى؟ كىم بيلەت ساتۋشى بولادى؟
مىنە ءبىز اندەتىپ، اۋىلعا دا جەتىپ قالدىق. ەندى تۇسەيىك.
اۋىلدىڭ اۋاسى قانداي تازا، تەرەڭ تىنىس الىپ دەم الايىق. قۇستاردىڭ سايراعان داۋىسى قانداي تاماشا. سۋى قانداي تۇنىق. جاسىل شوپتەر جايقالىپ، گۇلدەر قۇلپىرىپ كەتىپتى عوي.
تاربيەشى: - بالالار، تابيعات تۋرالى كىم تاقپاق بىلەدى؟
بالا: تابيعات انا قۇشاعىن ايالايمىز،
قورعاۋ ءۇشىن كۇش جىگەر ايامايمىز،
ول بولماسا سەن جوقسىن وسىنى ۇق.
ادامزات! تابيعاتتى ايالايىق!
الدارىنان اجە شىعادى.
بالالار: - اجە سالەمەتسىز بە؟ قالىڭىز قالاي؟ ءبىز اۆتوبۋسپەن كەلدىك.
اجە: - سالەمەتسىڭدەر مە، بالالارىم ماعان قوناققا كەلىپ قالىپسىڭدار، جوعارى شىعىندار. سەندەرگە ارناپ ايران ۇيىتىپ، قۇرت جاساپ قويىپ ەدىم. مۇنداعى قىمىز، شۇباتتان اۋىز تيىندەر.
بالالار: - اجەتاي ءبىز سىزگە كوپ سىيلىقتار الىپ كەلدىك. سىزگە سىيلىقتار ۇنايدى دەپ ويلايمىز.
- مىنە، سىزگە تەلەفون الىپ كەلدىك، بىزبەن ىلعي حابارلاسىپ جۇرەسىز.
- اجە، ءبىز كوپ تاقپاقتار بىلەمىز. سىزگە ايتىپ بەرەيىك، تىڭداڭىز.
اجەم مەنىڭ الىدە، بوبەگىڭنىڭ تىلەگىن
ۇقسامايدى كارىگە قابىل الشى، اجەتاي.
شاي قايناتىپ بەرەدى ۇزاق ءومىر، ءجۇز جاساپ،
قاجەت بولعان كىسىگە. ءجۇرشى اجە قامىقپاي.
اجە: - راحمەت بالاپاندارىم. مەن سەندەرگە شاي قايناتايىن، باۋىرساق پىسىرەيىن.
بالالار: - اجە مالدىڭ ءبارى ورىسكە جايىلىپ كەتكەن بە؟
اجە: - ءيا، بالالارىم مىنا جاقىن ماڭدا قوزىلار، بۇزاۋلار قالىپ ەدى، ولارعا سۋ قۇيىپ، جەم سالۋ كەرەك.
بالالار:- اجە ءسىز شارشاعان بولارسىز، ءبىز سىزگە كومەكتەسەمىز. ءبىز بالاباقشادا ءۇي جانۋارلارى تۋرالى تاقپاقتار جاتتادىق.
اۋىلدىڭ قويى بار، ەشكى قويدى باستاعان،
قويى باردىڭ تونى بار. قويدى ارتىنا تاستاعان.
ساۋسا ءتاتتى ءسۇتى بار، ەشكى دەگەن جانۋار،
سويسا ءدامدى ەتى بار. ساۋسا ءسۇتى بۇلاقتاي.
شورە - شورە لاعىم،
تەنتەك بولما شىراعىم.
سەكەكتەمە دەمىڭدى ال،
سەلتەڭدەمەي قۇلاعىن.
اجە: - راحمەت، قانداي جاقسى تاقپاقتار ايتتىڭدار.
قىزدار داستارقان ازىرلەيدى، ۇلدار مالدارعا جەم بەرەدى، سۋ قۇيادى، قوراعا قاماپ بەرەدى.
بالالار اجەنىڭ ءدامدى شايىن ءىشىپ، جاتتاعان اندەرىن ايتىپ بەرەدى.
ءان «اجەتاي»
اجە بالالارعا دايىنداعان سىيلىقتارىن تاراتادى.
بالالار:- اجە، ءبىزدىڭ قايتاتىن ۋاقىتىمىز بولدى. ايران، شايىڭىز وتە ءدامدى ەكەن. راحمەت سىزگە، ەندى ءسىز قوناققا كەلىڭىز. ساۋ بولىڭىز!
اجە: - سەندەرگە راحمەت، سەندەر بولماساڭدار قايتەر ەدىم. تاعى اۋىلعا كەلىپ تۇرىندار. بارىنە سالەم ايتىڭدار.
بالالار اۆتوبۋسقا وتىرىپ قالاعا قايتادى.
ءتۇرى: (قىسقا مەرزىمدى)
قاتىسۋشىلارى: “بالاپان” 2 سابيلەر توبى، تاربيەشىلەر، اتا - انالار.
ماقساتى: بەرىلگەن قاسيەتتەرى بار تۇلعانى تاربيەلەۋ. ءبىلىمدى، شەبەرلىكتى، داعدىلانۋدى مەڭگەرتۋ.
مىندەتتەرى: بالالاردى ۇلتتىق مادەنيەتكە قاتىناستىرۋ. ۇلتتىق سيۋجەتكە اۋەستەندىرۋ. ۇلتتىق مادەنيەتكە قىزىعۋشىلىقتارىن بىلدىرۋگە تاربيەلەۋ.
بالالاردىڭ ويىن تاجىريبەسىن بايىتۋ. بالالاردىڭ ءوزارا بايلانىستى ويىن مىندەتتەرىن ورىندالاتىنداي، ويىن جاعدايلارىن جاساۋ.
ەرەسەكتەر جانە قۇرداستارىمەن وڭ قارىم قاتىناستا ماشىقتانۋىنا تاربيەلەۋ. بالالاردىڭ جاس شاماسىنا قاراي سيۋجەتتىك – رولدىك ويىندار ەلەمەنتتەرىمەن مەكتەپكە دەيىنگى جاستاعى بالالاردى وقىتۋ.
وزەكتىلىگى: بالانىڭ جەكە ساپاسى ءارقايسى كەزەڭدە جەتەكشى بولىپ تابىلاتىن قورشاعان ادامدارمەن ءوزارا قارىم قاتىناس ەرەكشەلىگىن، ونىڭ قىزىعۋشىلىعىن بەلگىلەيدى، بەلسەندىلىك ارەكەتشىلدىگىن قالىپتاستىرادى. مەكتەپكە دەيىنگى جاستا مۇنداي جەتەكشى ارەكەتشىلدىك ويىن بولىپ تابىلادى. ويىن ارقىلى بالا ەرەسەكتەر ومىرىنە كىرەدى، رۋحاني قۇندىلىعىن مەڭگەرەدى، الەۋمەتتىك تاجىريبە جينايدى. بالا ويىننان العاشقى ۇجىمدىق ويلاۋ ساباعىن الادى دەپ تۇسىنۋگە بولادى
جوبا كەزەڭدەرى:
I. دايارلىق كەزەڭى:
اڭگىمەلەسۋ.
سۋرەتتەردى قاراۋ
ۇلتتىق كيىمدەر، ىدىس - اياقتار جانە سالت - داستۇرلەرمەن تانىستىرۋ.
كيىز ءۇيدى بەزەندىرۋ.
مۋلياجداردى جاساۋ قازى، باۋىرساق، قۇرت، ىرىمشىك.
كيىز ءۇي كوركى
قازاقتىڭ ۇلتتىق كيىمدەرى
ءور التايعا بارعاندا.
كول جاعاسى تاماشا!
II - نەگىزگى
ويىن ورنىن ۇيىمداستىرۋ.
ويىن جاعدايلارى: «قوناققا دايارلىق»، «اجەگە سىيلىقتار دايارلاۋ»، «كولىك تاڭداپ، جولعا شىعامىز».
جولعا دايىندىق
ال، جۇرەلىك!
اجەمە ساعىنىپ كەلگەندە.
اجەگە سىيلىقتار.
ءۇي جانۋارلارىن تاماشالاۋ
داستارقان جاسايىق.
اجەمە قولقانات ەتەيىك.
مالداردى جايىلىمعا شىعارايىق
اجەنىڭ كومەكشىلەرى
اجەمنىڭ قويۋ قوڭىر شايىن – اي!
III - قورتىندى
«سىيلىق تاراتۋ»، «قوشتاسۋ»
راحمەت، بالالار، مەنىڭ اۋىلىما كەلىپ مەنى قۋانتتىڭدار، مەن دە سەندەردى قۇر قول كەتپەسىن دەپ سىيلىقتار بەرگىم كەلىپ تۇر.
اجە ءبىزدىڭ كەتەتىن ۋاقىتىمىزدا بولىپ قالدى، ساۋ بولىڭىز.
سىيلىقتار تاراتىلۋدا.
اجەمە ەستەلىككە فوتوسۋرەت.
اجە قوڭىراۋ شالدى.
اجە: - سالەمەتسىڭدەر مە، بالالار؟ قالدارىڭ قالاي، امانسىڭدار ما بالاپاندارىم. ماعان اۋىلعا قوناققا كەلىندەر. مەن سەندەردى قاتتى ساعىندىم.
تاربيەشى: - بالالار، ءبىز اجەگە سىيلىققا نە الىپ بارامىز؟
بالالار: - اجەمىزگە سىيلىققا ۇيالى تەلەفون، بىلەزىك الايىق. سالەمدەمەگە قانت، شاي، جەمىستەر الۋعا بولادى.
تاربيەشى: - بالالار، اجەگە اۋىلعا بارۋ ءۇشىن قانداي كولىكتى تاڭداساق ەكەن؟
بالالار: - اۋىلعا اۆتوبۋسپەن بارايىق.
تاربيەشى: - اۆتوبۋسقا كىرگەندە ءبىز نە الۋىمىز كەرەك؟
بالالار: - اقشا تولەپ بيلەت الامىز.
تاربيەشى: - كىم جۇرگىزۋشى بولادى؟ كىم بيلەت ساتۋشى بولادى؟
مىنە ءبىز اندەتىپ، اۋىلعا دا جەتىپ قالدىق. ەندى تۇسەيىك.
اۋىلدىڭ اۋاسى قانداي تازا، تەرەڭ تىنىس الىپ دەم الايىق. قۇستاردىڭ سايراعان داۋىسى قانداي تاماشا. سۋى قانداي تۇنىق. جاسىل شوپتەر جايقالىپ، گۇلدەر قۇلپىرىپ كەتىپتى عوي.
تاربيەشى: - بالالار، تابيعات تۋرالى كىم تاقپاق بىلەدى؟
بالا: تابيعات انا قۇشاعىن ايالايمىز،
قورعاۋ ءۇشىن كۇش جىگەر ايامايمىز،
ول بولماسا سەن جوقسىن وسىنى ۇق.
ادامزات! تابيعاتتى ايالايىق!
الدارىنان اجە شىعادى.
بالالار: - اجە سالەمەتسىز بە؟ قالىڭىز قالاي؟ ءبىز اۆتوبۋسپەن كەلدىك.
اجە: - سالەمەتسىڭدەر مە، بالالارىم ماعان قوناققا كەلىپ قالىپسىڭدار، جوعارى شىعىندار. سەندەرگە ارناپ ايران ۇيىتىپ، قۇرت جاساپ قويىپ ەدىم. مۇنداعى قىمىز، شۇباتتان اۋىز تيىندەر.
بالالار: - اجەتاي ءبىز سىزگە كوپ سىيلىقتار الىپ كەلدىك. سىزگە سىيلىقتار ۇنايدى دەپ ويلايمىز.
- مىنە، سىزگە تەلەفون الىپ كەلدىك، بىزبەن ىلعي حابارلاسىپ جۇرەسىز.
- اجە، ءبىز كوپ تاقپاقتار بىلەمىز. سىزگە ايتىپ بەرەيىك، تىڭداڭىز.
اجەم مەنىڭ الىدە، بوبەگىڭنىڭ تىلەگىن
ۇقسامايدى كارىگە قابىل الشى، اجەتاي.
شاي قايناتىپ بەرەدى ۇزاق ءومىر، ءجۇز جاساپ،
قاجەت بولعان كىسىگە. ءجۇرشى اجە قامىقپاي.
اجە: - راحمەت بالاپاندارىم. مەن سەندەرگە شاي قايناتايىن، باۋىرساق پىسىرەيىن.
بالالار: - اجە مالدىڭ ءبارى ورىسكە جايىلىپ كەتكەن بە؟
اجە: - ءيا، بالالارىم مىنا جاقىن ماڭدا قوزىلار، بۇزاۋلار قالىپ ەدى، ولارعا سۋ قۇيىپ، جەم سالۋ كەرەك.
بالالار:- اجە ءسىز شارشاعان بولارسىز، ءبىز سىزگە كومەكتەسەمىز. ءبىز بالاباقشادا ءۇي جانۋارلارى تۋرالى تاقپاقتار جاتتادىق.
اۋىلدىڭ قويى بار، ەشكى قويدى باستاعان،
قويى باردىڭ تونى بار. قويدى ارتىنا تاستاعان.
ساۋسا ءتاتتى ءسۇتى بار، ەشكى دەگەن جانۋار،
سويسا ءدامدى ەتى بار. ساۋسا ءسۇتى بۇلاقتاي.
شورە - شورە لاعىم،
تەنتەك بولما شىراعىم.
سەكەكتەمە دەمىڭدى ال،
سەلتەڭدەمەي قۇلاعىن.
اجە: - راحمەت، قانداي جاقسى تاقپاقتار ايتتىڭدار.
قىزدار داستارقان ازىرلەيدى، ۇلدار مالدارعا جەم بەرەدى، سۋ قۇيادى، قوراعا قاماپ بەرەدى.
بالالار اجەنىڭ ءدامدى شايىن ءىشىپ، جاتتاعان اندەرىن ايتىپ بەرەدى.
ءان «اجەتاي»
اجە بالالارعا دايىنداعان سىيلىقتارىن تاراتادى.
بالالار:- اجە، ءبىزدىڭ قايتاتىن ۋاقىتىمىز بولدى. ايران، شايىڭىز وتە ءدامدى ەكەن. راحمەت سىزگە، ەندى ءسىز قوناققا كەلىڭىز. ساۋ بولىڭىز!
اجە: - سەندەرگە راحمەت، سەندەر بولماساڭدار قايتەر ەدىم. تاعى اۋىلعا كەلىپ تۇرىندار. بارىنە سالەم ايتىڭدار.
بالالار اۆتوبۋسقا وتىرىپ قالاعا قايتادى.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: قازاقتىڭ سالت - داستۇرىنەن تۋعان ماقال - ماتەلدەر
