ليۋ سانجيە
مەنىڭ ەلىم گۋاڭ سي چجۋاڭدىقتار ءومىر سۇرەتىن جەر. بۇل جەردىڭ ادامدارى ەڭبەكقور، اقجارقىن، سونىمەن قاتار ءان ايتىپ، بي بيلەۋدە الدارىنا جان سالمايدى. ليۋ سانجيە ءاندى ەڭ جاقسى ايتاتىن جاس سۇلۋ قىز. ول ءان سالعاندا اسپانداعى قۇس تا ۇشپايدى، سۋداعى بالىق تا جۇزبەيدى، ءتىپتى، سۋ دا اعىسىن توقتاتادى، جولداعى ادامدار دا قيمىلسىز قالاتىن. ليۋ سانجيە ءاندى جاقسى ايتىپ قانا قويماي، سونىمەن قاتار وتە ەڭبەكقور ادام بولاتىن. كۇرىش جيناعاندا، باسقالار ءبىر ورام جيناسا، ليۋ سانجيە ءۇش ورام جينايتىن. كوشەت وتىرعىزعاندا، باسقالار ءبىر تال وتىرعىزسا، ول ون تال وتىرعىزادى. ول سۋ تولقىنىنداي، اسپانداعى بۇلتتاي ويۋ-ورنەكتەر سالادى. ليۋ سانجيە ۇنەمى توقىما توقىپ وتىرىپ، ءان سالادى. سول كەزدە قۇستار ونىڭ تەرەزەسىنىڭ الدىنا ۇشىپ كەلىپ، ءانىن ەستىپ، ۇزاق ۋاقىت ۇشقىلارى كەلمەي وتىرادى.
ءار جىلى كۇزگى جيىن تەرىننەن كەيىن حالىق ءان كەشىن ۇيىمداستىرادى. بۇل جەردە بارلىعى ءان ايتۋدان جارىسادى. سونىمەن قاتار جاس جىگىتتەر مەن قىزدار بىر-بىرىنە دەگەن سەزىمدەرىن بىلدىرەدى.
بۇل كۇنى ليۋ سانجيە ءان ايتاتىن الاڭعا كەلگەندە ورامال ساتىپ وتىرعان اپانى كورەدى دە: «ءبىر ورامال قانشا تۇرادى؟»، — دەپ سۇرايدى.
كەمپىر ليۋ سانديەنىڭ العىرلىعىن بايقاپ كورگىسى كەلەدى دە: «سەن ماعان تاۋ ولەڭىن، ياعني ورامال ساتۋ تۋرالى ولەڭدى ايتىپ بەر. ءبىراق ءار سويلەمدە ەكىم «头» ءسوزى بولسىن. وسىلاي ايتا الساڭ ساعان ورامال تارتۋ ەتەمىن»، — دەيدى.
ليۋ سانجيە از ويلانىپ بارىپ ءان ايتا جونەلەدى:
«ءدال ۋاعىندا كەلىپتىم، ەتەكتەگى ەلدى مەكەنگە،
ليۋ سانجيە ەڭ اۋەلى ورامال ساتىپ الادى.
سوسىن ونى باسىنا تاعىپ الادى،
وسىلاي ءار سويلەمگە ەكى«头» ءارىپىن قولدانىپ ورامال ۇتىپ الامىن»
دەپ توقتايدى.
كەمپىر ماقتاپ ليۋ سانديەگە ورامال سىيلايدى، وعان بىرنەشە ورامال ۇسىنادى. ليۋ سانجيە كۇلىمسىرەپ، اقشاسىن تولەيدى دە: «مەن ورامال ءۇشىن ءان سالعان جوقپىن»، — دەيدى.
بۇل جولعى ءان سايىسىنا جان-جاقتان ادامدار كەلىپ، ليۋ سانديەمەن جارىسقا تۇسكىلەرى كەلەدى. ول ءبىر شۋماق ايتىپ باستاعاندا، بارلىعى ونى جالعاستىرا كەتەدى. وسىلايشا ءۇش كۇن، ءۇش ءتۇن ولەڭ ايتادى. ءتورتىنشى كۇنى كۇن باتىپ، اي ۇياسىنان شىققاندا ەشكىم ليۋ سانديەنى جەڭە الماعاندىقتان ول: «ەشكىمنىڭ ايتارعا ءانى قالماسا كەلەسى جىلعى جارىستا كورىسكەنشە»، — دەيدى.
كەنەت توپتىڭ اراسىنان ءتورت ادام شىعىپ: «ليۋ سانجيە ءان سالىپ، بي بيلەيدى، ءبىز ونى ىزدەپ جارىسقا تۇسۋگە كەلدىك»، — دەيدى.
ليۋ سانديە: «سەندەردىڭ ەسىمدەرىڭ كىم؟»، — دەيدى.
ءتورت جىگىت: « لي، چجۋ، ءشى، تاۋ»، — دەيدى.
ليۋ سانديە: «لي ەسىمدى لي گۇلىن كورگەن ەمەس، تاۋ ەسىمدى تاۋ گ ۇلىنىڭ اشىلعانىن كورگەن ەمەس، بامبۋكتى تەرەڭ سايدا، تاستى الىپ كوشەگە تاستادىم»، — دەيدى.
تورتەۋى ساسقالاقتاپ، ءارى ويلانىپ بەرى ويلانىپ: «سەن زەرەكسىڭ-عوي، ولاي بولسا، ءبىر قايىقتا نەشە شەگە بار؟ ءبىر ليمون اعاشىندا نەشە جاپىراق بار؟ وزەننىڭ سۋىنىڭ سالماعى قانشا؟»، — دەپ سۇرايدى.
ليۋ سانديە: «قايىقتىڭ شەگەسى سانسىز-اۋ، اعاشتىڭ جاپىراعى دا سانالماس. ولاي بولسا سەندەردەن سۇرايىن، وزەن سۋى قانشالىقتى ۇزىن؟ وزەندە نەشە بالىق بار؟ تاۋداعى قۇستار قانشا جۇپ؟»، — دەپ وزدەرىنەن سۇرايدى.
ءتورت جىگىت اۋىزدارىن اشا الماي، بەتتەرى قىزارىپ قاشا جونەلەدى. تورتەۋى كەتكەن سوڭ، ءبىر باي شال كەلەدى. ول سۇلۋ قىزدى كورىپ: «سەنىڭ سالعان ءانىڭ ءان بە! سەن مەندەي ءان سالا المايسىڭ، ودان دا مەنىڭ توقالىم بول»، — دەيدى.
ليۋ سانديە: «سەن انىڭمەن كەل، بولماسا ارا قۇساپ ىزىڭداما»، — دەيدى.
شال بولسا: «سەنىڭ سالعان ءانىڭ ءانىڭ نەگە كەرەك! مەنىڭ اقشام كوپ، مەنەن اسىپ تۇسسەڭ دە، توقالىم بولاسىڭ»، — دەيدى.
ليۋ سانديە: «مەن اقشاعا قىزىقپايمىن، اقشاسى كوپ ۇيدە ۋلى جىلان بولادى»، — دەگەندە حالىق دۋ ەتىپ كۇلەدى، سول كەزدە شال قاشا جونەلەدى.
سول ساتتە ءبىر جاس جىگىتتىڭ بەينەسى كورىنەدى. بويى ۇزىن، سىمباتتى، ەسىمى تى جياڭ. ول ليۋ سانديەگە قارايدى. ليۋ سانجيە دە تى جياڭعا كوز سالىپ، ەكەۋى بىر-بىرىنە ۇزاق قارايدى. ليۋ سانجيە : «سەن قايدان كەلدىڭ؟ نەگە كەلدىڭ؟»، — دەپ سۇرايدى.
تى جياڭ ەرەكشە سەزىممەن: «مەن كەلگەن جەردە جەردە گۇل كوپ، بىراق سۇلۋ قىز جوق، مەن بۇل جەرگە سەن ءۇشىن كەلدىم»، — دەيدى.
ليۋ سانجيە مەن تى جياڭ ءبىر-بىرىن ءۇنسىز ءتۇسىنىپ، تاۋعا كەتىپ قالادى. ىشكى سىرلارىن بىر-بىرىنە ايتا باستايدى، ال بار الەم بۇلاردى قۇتتىقتاپ تۇرعانداي بولادى.
ليۋ سانجيە مەن تى جياڭ تاۋدان ءتۇسىپ كەلە جاتقاندا، كەنەتتەن ءبىر توپ ادام جۇگىرىپ شىعادى. بۇلار ليۋ سانديەمەن ولەڭ ايتۋعا كەلگەن شالدىڭ ادامدارى ەكەن. شال : «ماعان ليۋ سانجيە كەرەك»، — دەپ اقىرادى.
ليۋ سانجيە ونى بەتىنەن سالىپ قالادى. اشۋلانعان شال كوزىن الارتىپ قول استىنداعىلارىنا : «ۇرىڭدار!»، — دەپ بۇيرىق بەرەدى.
تى جياڭ دا اشۋعا بۋلىعىپ، قولىنا تەمىر ىستىك الىپ ءۇش جىگىتتى ۇرىپ جىعادى دا، شالدى دا ۇشىرىپ جىبەرەدى. ءبىراق ونى بىرەۋ ارت جاعىنان باسىنان ۇرىپ قالادى. ونىڭ باسى اينالىپ تاۋدان تومەن قاراي قۇلايدى.
ليۋ سانجيە تى جياڭدى داۋىستاپ شاقىرىپ ىزدەيدى.
ليۋ سانجيە كوز جاسى سورعالاپ تاۋدان ءتۇسىپ، جارالى تى جياڭدى ىزدەيدى. بىرنەشە تاۋ جوتاسىنان وتەدى، ءبىر توپ قۇستى كورىپ: «جارالى ادامدى كوردىڭدەر مە؟» — دەپ سۇرايدى
قۇستار: «ءوتىپ كەتتى، ءوتىپ كەتتى»، — دەيدى.ليۋ سانجيە تاعى بىرنەشە تاۋ قىراتىنان ءوتىپ، ءبىر جاس جىگىتتى كورىپ: «جاس جىگىت، تى جياڭدى كوردىڭ بە؟» — دەگەندە، ول: «تى جياڭدى اعالارى الىپ كەتتى»، — دەيدى.
ليۋ سانجيە العا قاراي جۇگىرىپ، اقىرى تى جياڭنىڭ ۇيىنە كەلەدى. ونىڭ امان-ەسەن ەكەنىن كورىپ ءارى قۋانىپ، ءارى مۇڭايادى.
ءتۇننىڭ ورتاسىندا سول جەردەگى اسكەر كەلىپ، تى جياڭ مەن ونىڭ اعالارىن سوققىعا جىقپاقشى بولادى. ءبىراق اعايىندىلار جاۋدىڭ توقسان توعىزىن ولتىرەدى. ليۋ سانجيە مەن تى جياڭ تاۋعا كەتىپ قالادى.
كەنەتتەن كۇن كۇركىرەپ، نايزاعاي ويناپ جاڭبىر جاۋا باستايدى. جاڭبىر ءۇش كۇن، ءۇش ءتۇن جاۋادى. بارلىعىن شايىپ، اينالانى تازارتادى.
جەل مەن جاڭبىر باسىلعاننان كەيىن، اسپاندا كەمپىرقوساق پايدا بولادى دا ەكى ادامنىڭ بەينەسى كورىنەدى. بۇلار ليۋ سانجيە مەن تى جياڭ بولاتىن. ولار ءجۇزىمنىڭ بۇتاعىنا وتىرىپ، تى جياڭ سىبىزعىدا ويناپ، ليۋ سانجيە ءان سالادى.
جاۋ كەلىپ ءجۇزىمدى قانشا شاپسا دا شابا الماي، ءۇش كۇن ءۇش ءتۇن شاۋىپ ءۇش ءجۇز ارا سىندىرىپ، اقىرى شابادى.
ليۋ سانجيە مەن تى جياڭ وزەنگە بارادى، وزەندەگى بالىقتار ليۋ سانديەنىڭ ءانىن ءسۇيىپ تىڭدايتىن، ءسويتىپ ەكەۋىن باسقا ءبىر كەرەمەت سۇلۋ جەرگە جەتكىزەدى. وسىلايشا ەكەۋى حالىق اندەرىن ايتىپ، باقىتتى ءومىر سۇرەدى.
You Might Also Like
-
اڭىزداعى پەرىشتەلەردىڭ ەسىمدەرى حان دجۇڭ لي، لۋ دۇڭ بيڭ، تيە گۋاي لي، دجاڭ گۋو لاو، حان سياڭ دزى، ساو گۋو، ءلان ءساي حى جانە حى سيەن گۋ بولعاندى-مىس. اڭىز بويىنشا، ولار العاشىندا قاراپايىم ادام بولعا...
-
باياعى زاماندا تايقۋ كولىنىڭ ماڭىندا ءبىر قاپ-قارا الىپ ايداھار بولىپتى. ول جاڭبىر جاۋدىرا الاتىن ەرەكشە كۇشكە يە بولىپتى. قاي جەردە قۇرعاقشىلىق بولسا، ول سول جەرگە بارىپ اۋزىنداعى سۋدى بۇركىپ، جاڭبى...
