InfoHub Logo

«مادەنيەتتانۋ» تەرمينىن العاش رەت امەريكاندىق انتروپولوگ لەسلي ۋايت ۇسىنعان بولاتىن. مادەنيەتتانۋ جەكە ءپان رەتىندە XIX عاسىردىڭ سوڭعى شيرەگىندە قالىپتاسا باستادى. مادەنيەتتانۋ دەگەنىمىز  ادامداردىڭ رۋحاني مادەنيەتى مەن قوعامنىڭ ءوزارا ارەكەتتەسۋ تەندەنسيالارى تۋرالى عىلىم جانە ونىڭ ينستيتۋتتارىن تۇتاس فەنومەن رەتىندە زەرتتەيتىن عىلىم سالاسى. مادەنيەتتانۋ ماماندىعى وقۋ ۇردىسىنە 1994 جىلدان باستاپ ەندى.قازىرگى تاڭدا مادەنيەتتانۋ ماماندىعىنىڭ قازاقستان رەسپۋبليكاسى بويىنشا ءرولى ءوسىپ، ماڭىزدى ماماندىقتاردىڭ بىرىنە اينالىپ كەلە جاتىر. مادەنيەتتانۋ ماماندىعىنىڭ كوپتەگەن ەرەكشەلىكتەرى بار، سونىڭ ىشىندە ونىڭ بىرنەشە سالانى قامتيتىنى. مادەنيەتتانۋشىلار تاريح، فيلولوگيا، ەتنوگرافيا، فيلوسوفيا، ءدىنتانۋ، سالالارىن جاقسى بىلەدى، سوندىقتان كەڭ اۋقىمدى گۋمانيتارلىق ماماندار بولىپ تابىلادى. بۇل ماماندىقتىڭ يەسىلەرى ەشقاشان جۇمىسسىز قالمايدى دەپ ەسەپتەيمىن. ويتكەنى مادەنيەتتانۋشىلار ءاردايىم سۇرانىستا بولادى جانە سۇرانىس جىل سايىن الدىعا قاراي وسە بەرەدى دەگەن سەنىمدەمىن.

جالپى مادەنيەتتانۋ ماماندىعى بويىنشا كوپتەگەن جۇمىستارمەن اينالىسۋعا بولادى،سونىڭ ىشىندەگىلەرى: ۇيىمنىڭ مادەني-اعارتۋشىلىق قىزمەتكەرى، ب ا ق جۇيەسىندە مادەني ۇردىستەردى شولۋشى، ىشكى ىستەر جانە ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك ورگانىنىڭ ارنايى قۇرىلىم قىزمەتكەرى، رەفەرەنت، ساراپتاماشى، يميدجەولوگ، قوعامدىق بايلانىستار مامانى، مادەني ساياسات جونىندەگى مامان. جالپى جانە ورتا كاسىپتىك ءبىلىم بەرۋ وقۋ ورىندارىنىڭ مادەنيەتتانۋ وقىتۋشىسى. جانە دە مەنىڭ كوڭىلىمە ەڭ جاقىن ءىس، ول مادەني قۇندىلىقتاردى باعالاۋ بويىنشا ساراپتاماشى مەن گالەرەيالاردا باس مامان بولىپ جۇمىس ىستەۋ.

مادەنيەتتانۋدىڭ جالپى ادام ومىرىنە ماڭىزى وتە زور،ويتكەنى بۇل تەك قانا كۇنكورىس ءۇشىن قاجەت ماماندىق ەمەس، كەرىسىنشە ادامدى جان جاقتى دامىتاتىن، وي ءورىسىن ۇلكەيتەتىن، ومىرگە دەگەن كوزقاراسىن وزگەرتەتىن، ادام بالاسىنا ناعىز قاجەت ءبىلىم سالاسى دەپ ەسەپتەيمىن. وسى ماماندىق يەلەرى، ءوزىنىڭ ادامي قاسيەتتەرىن جوعارى دەڭگەيگە كوتەرىپ قانا قويماي، كوپتەگەن ماماندىق يەلەرى بولۋعا مۇمكىندىك الادى جانەدە ءاردايىم سۇرانىستا بولادى. مادەنيەتتانۋ ماماندىعىنا دەگەن سۇرانىس دامىماسا ەشقاشان كەمىمەيتىنىنە مەن كەمىل سەنىمدەمىن. بۇل ماماندىقتىڭ بولاشاعى وتە زور، ويتكەنى ول ادام بالاسىن ناعىز جەكە تۇلعا ەتىپ شىعاراتىن ماماندىق دەپ ەسەپتەيمىن.

وندىرىستىك تاجىريبە جەتەكشىسى ەسبولوۆا ءمولدىر اۋەلتايەۆنا.

جەكسەنبينوۆا جۇلدىز، “ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى”، “فيلوسوفيا جانە ساياساتتانۋ فاكۋلتەتى”، “ءدىنتانۋ جانە مادەنيەتتانۋ كافەدراسى”، مادەنيەتتانۋ ماماندىعىنىڭ 2 كۋرس ستۋدەنتى.

---