InfoHub Logo

قازىرگى تاڭدا زامان اعىمىمەن بىرگە سان ءتۇرلى ماماندىقتار پايدا بولىپ، ءتىپتى ءبىر ماماندىقتار مۇلدە سۇرانىستان شىعىپ، ءوشىپ تە جاتىر. بولاشاق جوعارعى وقۋ ورنىن ەندى اتتاماقشى تالاپكەرلەردىڭ باستى ءسۇراقتارىنىڭ ءبىرى، ول ماماندىق تاڭداۋ بولىپ سانالادى. بۇل سۇراق تەك قانا بولاشاعى جارقىن جاستارىمىزدى عانا ەمەس، سونىمەن قاتار اتا-انالاردى دا، اسا الاڭداتاتىن سۇراقتاردىڭ ءبىرى. سول سەبەپتى، بۇگىندە ءوزىنىڭ ماماندىعىن ءوز قالاۋىمەن دە، اتا-اناسىنىڭ ايتۋىمەن دە، ءتىپتى ماماندىق تاڭداۋعا كومەك بەرەتىن تەستتىلەۋ سايتتارىمەن تاڭداپ، سونى ومىرلىك سەرىگىنە اينالدىرۋعا بەل بۋعاندار ءبىرشاما.

قازاقتى:

قازىرگى تاڭدا عالىمداردىڭ ايتۋى بويىنشا 5 جىلدان سوڭ ءبىرشاما ماماندىقتار اتىمەن جويىلىپ كەتەدى دەپ بولجايدى.

مىسالى، باحگالتەر ماماندىعى. قازىرگى تاڭدا جەلىلەردىڭ شارىقتاپ دامىعان شاعىندا، اقشالاي قارجىنى حالىق ۇلكەن بانكوماتتاردان نەمەسە جەلىدە اۋدارۋ ارقىلى تەز، ءارى وڭاي الۋدا. بۇگىندە، ەۋروپا ەلدەرىندە، ۇلكەن ساۋدا دۇكەندەرىندە كاسسا اپاراتىنىڭ جانىندا وتىرعان قىزمەتكەرلەردى باقىلاي المايسىڭ. سەبەبى تولەماقىنىڭ بارلىعى روبوتتار ارقىلى، كامەرالار، نەمەسە جاڭا قۇرىلعىلار ارقىلى ىسكە اسىپ وتىرادى.

كەلەسى جويىلۋى مۇمكىن ماماندىق قاتارىنا ەنگەن بۇل – اۋدارماشى سالاسى. قازىرگى تاڭدا بۇل ماماندىققا ءتۇسىپ جاتقان تالاپكەرلەر قاراسى كوپ بولسا دا، كەلەشەكتە اۋدارماشىلاردا جۇمىسسىز قالۋى ابدەن مۇمكىن. عالامتوردىڭ دامىعانى سونشالىقتى، بۇگىن قولىڭداعى سماترفون ءسوزىڭدى بۇرمالاماي، تۋرا ەتىپ، كەز كەلگەن تىلگە اۋدارىپ بەرە الادى، سوندىقتان بولار اۋدارماشىلاردىڭ بولاشاعىن بولجاۋ قيىن.

تاعى وسى سياقتى ماماندىقتار ءتىزىمى كەلەسى 5 – 10 جىلدىقتا مۇللدەم جويىلىپ كەتۋى مۇمكىن.

مەملەكەتىمىزدە جىل ساناپ جوعارى وقۋ ورنىنا تۇسەتىن تالاپكەرلەر كوبەيۋدە. اسىرەسە، مەديسينا سالاسى مەن پەداگوگيكا قىزمەتىنە قىزىعۋشىلىق بىلدىرۋشىلەردىڭ قاتارى كوپ. قيىنشىلىعى مول، ءارى جاۋاپكەرشىلىكتى تالاپ ەتەتىن، وشپەيتىن سالانى بولاشاق ماماندار ۇلتتىق ءبىرىڭعاي تەستىلەۋ سىناعىنان دا سۇرىنبەي وتۋدە. ءبىراق سول سالا بالانىڭ تاڭداۋى ما، الدە اتا انانىڭ تاڭداۋى ما؟

پسيحولوگيالاق سان ءتۇرلى تەستتەر بار ەكەنى جاسىرىن ەمەس. ول ادامنىڭ بولمىسىن، ونىڭ مىنەزىن انىقتايتىن، ءتىپتى بولاشاعىن ايقىنداپ، ادام قانداي سالاعا بەيىم جانە قاي سالانى ومىرلىك سەرىك ەتىپ الىپ كەتە الاتىنىن ايشىقتاپ، اتاپ بەرە الادى. ارينە كەي جاندار بۇعان كۇمانمەن قاراسا، ءبىرى سول تەستتە اتالعان سالانى الداعى تاڭداۋ رەتىندە الىپ كەتەدى.

مەنتاليتەت بولعاندىقتان با، ءبىزدىڭ جاستارىمىز كوبىنە اتا-انا تاڭداۋىنا جۇگىنەدى. ياعني، بالانىڭ اتا-اناسى الدىن الا بالانىڭ كىم بولاتىنىن تاڭداپ، ونىڭ بولاشاعىنا وزدەرى شەشىم قابىلدايدى. كەي بالا سول تاڭداۋدى الىپ كەتىپ جاتسا، ءبىرى جۇمىسىنىڭ العا باسپاي، قيىنشىلىعىنا توزە المايدى.

ايتا كەتسەك، ءار ادامنىڭ ءوزىنىڭ سۇيىكتى جۇمىسى بولادى. ياعني، قاراجاتقا قاراماستان ادام ءوزىنىڭ قابىلەتىن، بىلىكتىلىگىن كورسەتەتىن جۇمىستا عانا جەتىستىككە جەتەتىنى انىق. سەنىمدىلىك ۇيالاتپايتىن ماماندىقتار دا بار. اتاپ ايتقاندا، بارلىق ونەرمەن قاتىستى جۇمىستى كوبى تۇراقتى ەمەس دەپ جاتادى. سونداقتان جانى قالاعان ماماندىقتى، وزدەرى تاڭداي الماي جاتادى. بۇل ۇعىم اتا-انادان قالعان تۇسىنىك دەسەك تە قاتەلەسپەيمىز. ءار ادام ءوزىنىڭ بالاسىنا ارينە تەك جاقسىلىق تىلەگەنىمەن، كەي جاعدايدا بالانىڭ قالاۋىن ەسكەرمەيدى. پسيحولوگتاردىڭ پايىمداۋىنشا، كەيدە تاربيەلەۋشى بالاعا ءوزىنىڭ جاس كەزىندە ورىندالماعان ارمانىن ورىنداتۋعا بەل بۋادى ەكەن.

تاعى دا ءبىر تاڭداۋ ول، جولداسىنىڭ تاڭداۋى. ياعني مەكتەپ شاعىڭدا قانشا جىلدان بەرى دوس بولىپ كەلگەن، جان دوسىڭ نەمەسە قۇربىڭ ەكەۋىڭ ەش ايىرلماس ءۇشىن جانە بىرگە وقۋ ءۇشىن جاسالعان تاڭداۋ، ياكي سول دوستىڭ نۇسقاۋ، ماقتاۋ، باعدارىمەن جاسالعان تاڭداۋ دا، ۇلكەن قاتەلىكتەرگە بويالدىرۋى ابدەن مۇمكىن.

ارينە، ەڭ قيىن تاڭداۋلاردىڭ ءبىرى ول، ماماندىق تاڭداۋ بولىپ سانالادى. مەكتەپ وقۋشىسى وقۋ بارىسىندا سان قيلى ويدى ويلاپ، ءتۇرلى مامان يەسىن ارمان ەتەدى. ءبىراق ەڭ تۇبىندە ايتارىمىز، ءارتۇرلى تەستتەر بولسىن، اتا-انانىڭ نۇسقاۋى بولسىن، جانىڭداعى دوستارىڭنىڭ كەڭەسى بولسىن، بارلىعىنان كەڭەس الىپ، سوڭىندا ءوز قالاۋىن ناق تاۋىپ، سول cالاعا تۇسكەن بالا راسىمەندە جۇمىسىندا ۇلكەن جەتىستىككە جەتە الادى.

كۋاتوۆا اسەليا كۋانىشبەكوۆنا

---