ماقال ماتەل
ماقال ماتەلدەر
ادام ءبىر - بىرىنە قوناق.
ات جاقسىسىن ماقتا،
ادام جاقسىسىن جاقتا.
ادام قايعىسى - زامان قايعىسى.
كۇيەسىز قازان جوق،
قايعىسىز ادام جوق.
جاسىق ادام جاسىنا جەتپەي قارتايار،
اسىل ادام جاسىنا جەتپەي مارقايار.
ون ادام جۇرگەن جەردە ءىز قالادى،
ءجۇز ادام جۇرگەن جەر - سوقپاق،
مىڭ ادام جۇرگەن جەردە جول قالادى.
كىسىنى كەيدە تارشىلىق سىنايدى،
كەيدە بارشىلىق سىنايدى.
اركىمنىڭ ءوزى شىعار بيىگى بار.
جۇمساق اعاش قۇرتقا جەم،
جۇمساق ادام جۇرتقا جەم.
بەيتانىس كىسى -
بىتەۋ جاڭعاق.
اقىلسىز ادام ايقاي كەلەدى.
جان - جاعىن جايپاي كەلەدى.
اقىلدى ادام جاي - جاي سويلەيدى،
جان جاعىن بايقاي كەلەدى.
قاعازعا ءتىل بىتىرگەن - قالام،
جانسىزعا جان بىتىرگەن - ادام.
ادام ويعا تويماس،
ءبورى قويعا تويماس.
تەمىر سىرىن وتتا تانىتادى،
ادام سىرىن جوقتا تانىتادى.
جامان ادام كەتسە،
دۇنيە كەڭىپ قالعانداي.
جاقسى ادام كەتسە،
دۇنيە كەمىپ قالعانداي.
جاقسى سىيلاعاننىڭ ق ۇلى،
جامان قورىققاننىڭ ق ۇلى.
جاقسىنىڭ سوڭىنان كوپ ەرەدى،
جاماننىڭ سوڭىنان ءشوپ ەرەدى.
ادام دەگەن ارداقتى ات.
ادامگەرشىلىككە ارنالعان ءۇش ساۋال بار:
شولگە قۇدىق قازعان ءبىر ساۋاپ،
وزەنگە كوپىر سالعان ءبىر ساۋاپ،
جولعا اعاش ەككەن ءبىر ساۋاپ.
ەڭبەك ادامنىڭ كوركى،
ادام زاماننىڭ كوركى.
بىرەۋ، بىرەۋگە سۇيەۋ.
تالابى جوق جاس -
قاناتى جوق قۇس.
ورمانسىز جەر - جالاڭاش،
ارمانسىز ەر - جالاڭاش.
ادامنىڭ كۇنى اداممەن.
بىتەر ءىستىڭ باسىنا،
جاقسى كەلەر قاسىڭا.
سىرلاسۋعا دوس جاقسى،
سىيلاسۋعا جات جاقسى.
اق ساۋىتتىڭ جاعاسى بار،
جەڭى جوق.
شىن جاقسىنىڭ اشۋى بار.
كەگى جوق.
اقىلسىز اتقا مىنسە،
اتاسىن باسىپ كەتە جازدايدى.
بولار ادام – ون بەسىندە باس بولار،
بولماس ادام – قىرىق بەسىندە جاس بولار.
ايلا التاۋ،
اقىل جەتەۋ،
ايلا مەن اقىل قوسىلسا،
الدىرمايتىن ەكەۋ.
ءوزىن عانا ويلاعان،
جاماندىقتىڭ بەلگىسى.
وزگەنى دە ويلاعان،
ادامدىقتىڭ بەلگىسى.
اقىلدى وزىنەن كورەدى،
اقىلسىز اعايىننان كورەدى.
اقىماق ىشكەن - جەگەنىن ايتادى،
اقىلدى كورگەن - بىلگەنىن ايتادى.
كورگەندى كىسى،
كورگەنىن ايتار.
كورگەنسىز كىسى،
بەرگەنىن ايتار.
جاقسىنىڭ ايتقانى كەلمەيدى،
جاماننىڭ ساندىراعى كەلەدى.
بىرەۋگە ور قازبا، ءوزىڭ تۇسەسىڭ.
جامان بولسا العانىڭ،
شىن دوسىڭ دا شەتتەيدى.
جاقسىنى جامانداساڭ،
ارۋاعى تاسادى.
جاماندى جامانداساڭ،
قۇتى قاشادى.
جىلانعا تۇك بىتكەن سايىن،
قالتىراۋىق بولادى.
جامانعا مال بىتكەن سايىن،
باقىراۋىق بولادى.
باسىڭا ءىس تۇسسە،
جاقسى كومەك ەتەدى،
جامان كۇلىپ كەتەدى.
جاقسى ءوز باسىنان كورەدى،
جامان جولداسىنان كورەدى.
جامان ادام ءتورشىل.
جاقسىدان جامان تۋادى،
ءبىر اياق اسقا العىسىز.
جاماننان جاقسى تۋادى،
ادام ايتسا نانعىسىز.
جامان ماقتانسا قاتىنىن سابار.
جاقسىلىققا جاقسىلىق،
ءار كىسىنىڭ ءىسى.
جاماندىققا جاقسىلىق،
ەر كىسىنىڭ ءىسى.
جاقسى ارمان وزدىرار،
جامان قۇلقىن توزدىرار.
جاقسىعا قىلعان جاقسىلىق
ومىرىڭدە توزبايدى.
جامانعا قىلعان جاقسىلىق
ءبىر كۇنگىدەي بولمايدى.
قۇدىقتان سۋ ىشكەن،
قازعانعا راحمەت ايتادى.
اعاشتى كولەڭكەلەگەن،
ەككەنگە راحمەت ايتادى.
ءبىر كۇن تۇزىن تاتقانعا، قىرىق كۇن سالەم.
جاۋىزعا ايتقان جىلى ءسوز -
سۋعا جازعان سەرتپەن تەڭ.
ءوزىم اسىراعان كۇشىگىم ءوزىمدى قاپتى.
ءقادىرىڭدى بىلمەسكە
قادامىڭدى كوتەرمە.
ءبورى بالاسىن اسىراعانمەن يت بولماس.
تارشىلىقتى كورمەسەڭ كەمشىلىكتى بىلمەسسىڭ.
ءوزى بولعان قىز توركىنىن تانىمايدى.
اشارشىلىقتا جەگەن قۇيقانىڭ ءدامى كەتپەيدى.
ساڭىراۋعا سالەم بەرسەڭ "اتاڭنىڭ باسى" دەر.
ەسەكتى وتقا ايداساڭ، بوققا قاشار.
ءومىر – ۇلكەن مەكتەپ.
وقۋ - ءبىلىم ازىعى،
ءبىلىم – ىرىس قازىعى.
ءبىلىم باسى - بەينەت، سوڭى - زەينەت.
وقىعانىڭدى ايتپا، توقىعانىڭدى ايت.
بىلىمدىگە دۇنيە جارىق.
ءبىلىمسىزدىڭ كۇنى كارىپ.
كوزى جوق، قۇلاعى ساۋدىڭ
اقىلى تولادى.
قۇلاعى جوق، كوزى ساۋدىڭ
اقىلى سولادى.
ءومىر - ۇلكەن مەكتەپ.
ءومىردىڭ ءوزى - ۇلى ۇستاز.
جەردىڭ ءسانى - ەگىن،
ەردىڭ ءسانى - ءبىلىم.
جەر - ىرىستىڭ كىندىگى،
ءبىلىم - ىرىستىڭ تىزگىنى.
ءبىلىمدى بەسىكتەن تەسىككە دەيىن ىزدەن.
ونەر - اعىپ جاتقان بۇلاق،
ءىلىم - جانىپ تۇرعان شىراق.
ءبىلىمدى ولسە،
قاعازدا اتى قالار.
ۇستا ولسە،
ىستەگەن زاتى قالار.
كىتاپ - التىن قازىنا.
كوپ جاساعان بىلمەيدى، كوپ كورگەن بىلەدى.
تىلىڭمەن جۇگىرمە، بىلىممەن جۇگىر.
كورگەنسىز دەگەنگە كەك تۇتپا،
كورگەنىڭنەن كورمەگەنىڭ كوپ.
عىلىم - تەڭىز، ءبىلىم - قايىق.
ماقال ماتەل. جۇكتەۋ
ادام ءبىر - بىرىنە قوناق.
ات جاقسىسىن ماقتا،
ادام جاقسىسىن جاقتا.
ادام قايعىسى - زامان قايعىسى.
كۇيەسىز قازان جوق،
قايعىسىز ادام جوق.
جاسىق ادام جاسىنا جەتپەي قارتايار،
اسىل ادام جاسىنا جەتپەي مارقايار.
ون ادام جۇرگەن جەردە ءىز قالادى،
ءجۇز ادام جۇرگەن جەر - سوقپاق،
مىڭ ادام جۇرگەن جەردە جول قالادى.
كىسىنى كەيدە تارشىلىق سىنايدى،
كەيدە بارشىلىق سىنايدى.
اركىمنىڭ ءوزى شىعار بيىگى بار.
جۇمساق اعاش قۇرتقا جەم،
جۇمساق ادام جۇرتقا جەم.
بەيتانىس كىسى -
بىتەۋ جاڭعاق.
اقىلسىز ادام ايقاي كەلەدى.
جان - جاعىن جايپاي كەلەدى.
اقىلدى ادام جاي - جاي سويلەيدى،
جان جاعىن بايقاي كەلەدى.
قاعازعا ءتىل بىتىرگەن - قالام،
جانسىزعا جان بىتىرگەن - ادام.
ادام ويعا تويماس،
ءبورى قويعا تويماس.
تەمىر سىرىن وتتا تانىتادى،
ادام سىرىن جوقتا تانىتادى.
جامان ادام كەتسە،
دۇنيە كەڭىپ قالعانداي.
جاقسى ادام كەتسە،
دۇنيە كەمىپ قالعانداي.
جاقسى سىيلاعاننىڭ ق ۇلى،
جامان قورىققاننىڭ ق ۇلى.
جاقسىنىڭ سوڭىنان كوپ ەرەدى،
جاماننىڭ سوڭىنان ءشوپ ەرەدى.
ادام دەگەن ارداقتى ات.
ادامگەرشىلىككە ارنالعان ءۇش ساۋال بار:
شولگە قۇدىق قازعان ءبىر ساۋاپ،
وزەنگە كوپىر سالعان ءبىر ساۋاپ،
جولعا اعاش ەككەن ءبىر ساۋاپ.
ەڭبەك ادامنىڭ كوركى،
ادام زاماننىڭ كوركى.
بىرەۋ، بىرەۋگە سۇيەۋ.
تالابى جوق جاس -
قاناتى جوق قۇس.
ورمانسىز جەر - جالاڭاش،
ارمانسىز ەر - جالاڭاش.
ادامنىڭ كۇنى اداممەن.
بىتەر ءىستىڭ باسىنا،
جاقسى كەلەر قاسىڭا.
سىرلاسۋعا دوس جاقسى،
سىيلاسۋعا جات جاقسى.
اق ساۋىتتىڭ جاعاسى بار،
جەڭى جوق.
شىن جاقسىنىڭ اشۋى بار.
كەگى جوق.
اقىلسىز اتقا مىنسە،
اتاسىن باسىپ كەتە جازدايدى.
بولار ادام – ون بەسىندە باس بولار،
بولماس ادام – قىرىق بەسىندە جاس بولار.
ايلا التاۋ،
اقىل جەتەۋ،
ايلا مەن اقىل قوسىلسا،
الدىرمايتىن ەكەۋ.
ءوزىن عانا ويلاعان،
جاماندىقتىڭ بەلگىسى.
وزگەنى دە ويلاعان،
ادامدىقتىڭ بەلگىسى.
اقىلدى وزىنەن كورەدى،
اقىلسىز اعايىننان كورەدى.
اقىماق ىشكەن - جەگەنىن ايتادى،
اقىلدى كورگەن - بىلگەنىن ايتادى.
كورگەندى كىسى،
كورگەنىن ايتار.
كورگەنسىز كىسى،
بەرگەنىن ايتار.
جاقسىنىڭ ايتقانى كەلمەيدى،
جاماننىڭ ساندىراعى كەلەدى.
بىرەۋگە ور قازبا، ءوزىڭ تۇسەسىڭ.
جامان بولسا العانىڭ،
شىن دوسىڭ دا شەتتەيدى.
جاقسىنى جامانداساڭ،
ارۋاعى تاسادى.
جاماندى جامانداساڭ،
قۇتى قاشادى.
جىلانعا تۇك بىتكەن سايىن،
قالتىراۋىق بولادى.
جامانعا مال بىتكەن سايىن،
باقىراۋىق بولادى.
باسىڭا ءىس تۇسسە،
جاقسى كومەك ەتەدى،
جامان كۇلىپ كەتەدى.
جاقسى ءوز باسىنان كورەدى،
جامان جولداسىنان كورەدى.
جامان ادام ءتورشىل.
جاقسىدان جامان تۋادى،
ءبىر اياق اسقا العىسىز.
جاماننان جاقسى تۋادى،
ادام ايتسا نانعىسىز.
جامان ماقتانسا قاتىنىن سابار.
جاقسىلىققا جاقسىلىق،
ءار كىسىنىڭ ءىسى.
جاماندىققا جاقسىلىق،
ەر كىسىنىڭ ءىسى.
جاقسى ارمان وزدىرار،
جامان قۇلقىن توزدىرار.
جاقسىعا قىلعان جاقسىلىق
ومىرىڭدە توزبايدى.
جامانعا قىلعان جاقسىلىق
ءبىر كۇنگىدەي بولمايدى.
قۇدىقتان سۋ ىشكەن،
قازعانعا راحمەت ايتادى.
اعاشتى كولەڭكەلەگەن،
ەككەنگە راحمەت ايتادى.
ءبىر كۇن تۇزىن تاتقانعا، قىرىق كۇن سالەم.
جاۋىزعا ايتقان جىلى ءسوز -
سۋعا جازعان سەرتپەن تەڭ.
ءوزىم اسىراعان كۇشىگىم ءوزىمدى قاپتى.
ءقادىرىڭدى بىلمەسكە
قادامىڭدى كوتەرمە.
ءبورى بالاسىن اسىراعانمەن يت بولماس.
تارشىلىقتى كورمەسەڭ كەمشىلىكتى بىلمەسسىڭ.
ءوزى بولعان قىز توركىنىن تانىمايدى.
اشارشىلىقتا جەگەن قۇيقانىڭ ءدامى كەتپەيدى.
ساڭىراۋعا سالەم بەرسەڭ "اتاڭنىڭ باسى" دەر.
ەسەكتى وتقا ايداساڭ، بوققا قاشار.
ءومىر – ۇلكەن مەكتەپ.
وقۋ - ءبىلىم ازىعى،
ءبىلىم – ىرىس قازىعى.
ءبىلىم باسى - بەينەت، سوڭى - زەينەت.
وقىعانىڭدى ايتپا، توقىعانىڭدى ايت.
بىلىمدىگە دۇنيە جارىق.
ءبىلىمسىزدىڭ كۇنى كارىپ.
كوزى جوق، قۇلاعى ساۋدىڭ
اقىلى تولادى.
قۇلاعى جوق، كوزى ساۋدىڭ
اقىلى سولادى.
ءومىر - ۇلكەن مەكتەپ.
ءومىردىڭ ءوزى - ۇلى ۇستاز.
جەردىڭ ءسانى - ەگىن،
ەردىڭ ءسانى - ءبىلىم.
جەر - ىرىستىڭ كىندىگى،
ءبىلىم - ىرىستىڭ تىزگىنى.
ءبىلىمدى بەسىكتەن تەسىككە دەيىن ىزدەن.
ونەر - اعىپ جاتقان بۇلاق،
ءىلىم - جانىپ تۇرعان شىراق.
ءبىلىمدى ولسە،
قاعازدا اتى قالار.
ۇستا ولسە،
ىستەگەن زاتى قالار.
كىتاپ - التىن قازىنا.
كوپ جاساعان بىلمەيدى، كوپ كورگەن بىلەدى.
تىلىڭمەن جۇگىرمە، بىلىممەن جۇگىر.
كورگەنسىز دەگەنگە كەك تۇتپا،
كورگەنىڭنەن كورمەگەنىڭ كوپ.
عىلىم - تەڭىز، ءبىلىم - قايىق.
ماقال ماتەل. جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
تاقىرىبى: قازاقتىڭ تەكتى اقىن - انا كەلىنى
