ماتەماتيكا ساباعىندا ۇلتتىق ويىن ەلەمەنتتەرىن پايدالانا وتىرىپ، وقۋشىلاردى اتا-سالت داستۇرىنە تاربيەلەۋ
ماتەماتيكا ساباعىندا ۇلتتىق ويىن ەلەمەنتتەرىن پايدالانا وتىرىپ، وقۋشىلاردى اتا-سالت داستۇرىنە تاربيەلەۋ
ماقساتى: وقۋشىلارعا ۇلتتىق ويىن ەلەمەنتتەرىن ماتەماتيكا ساباعىندا مەڭگەرتۋ ارقىلى حالقىمىزدىڭ سالت - ءداستۇرىن دارىپتەۋ جانە جەكە
تۇلعانىڭ ويلاۋ داعدىلارىن جۇيەلەۋ ارقىلى تاپقىرلىققا، العىرلىققا تاربيەلەۋ. بالانى پانگە قىزىقتىرۋ، لوگيكالىق ويلاۋىن دامىتۋ، تانىم ارەكەتىن قالىپتاستىرۋ، تياناقتاۋ، پىسىقتاۋ، العان ءبىلىمدى تەكسەرۋ، قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ، بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋ
ويىن دەگەنىمىز - ادامنىڭ اقىل - ويىن دامىتاتىن، قىزىقتىرا وتىرىپ ويدان - ويعا جەتەلەيتىن، تىنىسى كەڭ، الىسقا مەڭزەيتىن، قيالىنا قانات بىتىرەتىن عاجايىپ نارسە.
ويىن - ادامنىڭ ءومىر تانىمىنىڭ العاشقى قادامى. ويىن ومىردە ەرتە جاستان باستالىپ، ادامنىڭ كاسىپتى تولىق مەڭگەرگەنشە جالعاسادى. ال، وقىتۋ پروسەسىندە جاڭا تەحنولوگيانىڭ ماڭىزدى بولىگى. ادامنىڭ ويىن ارەكەتتەرىنىڭ فورمالارى مەن ادىستەرى جانە مازمۇنى قاراپايىم سىلدىرماقتار مەن قوزعالىستار جاساۋدان، بىرتە - بىرتە فانتاستيكالىق شىندىق دەڭگەيىندەگى ۆيدەو كومپيۋتەرلىك ويىنعا دەيىن اۋىسادى.
ورىس عالىمى، دارىگەر، پەداگوگ ك. ا. پوكروۆسكيي:”ويىن - كۇندەلىكتى بالا ەڭبەگى، بولاشاق ءومىرىنىڭ باستاماسى. ويىن ۇستىندە بالانىڭ ەرتەڭگى ومىرگە دەگەن قابىلەتى بايقالادى”،- دەگەن. ويىن بالانى قيمىلعا، ارەكەتكە، دەنەشىنىقتىرۋعا توسەلدىرەدى. سول ارقىلى ءومىر كۇرەسىنە، ەڭبەككە باۋليدى. ويىنسىز اقىل - ويدىڭ قالىپتى دامۋى دا جوق. ويىن ارقىلى بالانىڭ رۋحاني سەزىمى جاسامپاز ومىرمەن ۇشتاسىپ، ءوزىن قورشاعان دۇنيە تۋرالى تۇسىنىك الادى. ويىندار بالانىڭ ىنتاسىن ساباققا اۋدارۋعا، كوڭىل قويعىزۋعا، قابىلداۋىن جەڭىلدەتۋگە، ءبىلىمدى تولىق يگەرۋگە كومەكتەسەدى.
ۇلتتىق ويىندار مازمۇن جاعىنان دا مانەرلى ءارى تۇسىنىكتى. ۇلتتىق ويىن ەلەمەنتتەرىن ساباق بارىسىندا قولدانۋ وقۋشىلارعا حالىقتىق سالت - ءداستۇرى مەن تۇرمىستىق شارۋاشىلىق ەڭبەگىنەن تۇسىنىك بەرەدى.
قازاقتىڭ ۇلتتىق ويىندارى ەرلىكتى، وجەتتىكتى، باتىلدىقتى، شاپشاڭدىقتى، ەپتىلىكتى، تاپقىرلىقتى، تاباندىلىقتى، بايسالدىلىقتى ت. ب. مىنەز - قۇلىقتىڭ ەرەكشەلىكتەرىمەن بىرگە كۇش - قۋات مولدىلىعىن، بىلەك كۇشىن، دەنەنىڭ سومدانىپ شىنىعۋىن قاجەت ەتەدى. «اقسۇيەك»، «وردا» ويىندارىنداعى ەرەكشەلىك ولاردىڭ تۇندە عانا وينالاتىندىعىندا ەمەس، بۇل ويىندا بولاشاق جاۋىنگەرلەرگە قاجەتتى قاسيەتتەر: قىراعىلىق، بايقاعىشتىق بارلاۋ جاساۋ ءۇشىن تۇندە جەردى ايىرا بىلۋگە، باعىتتى ءدال تابۋعا جاتتىعادى
حالقىمىزدىڭ تاريحي – مادەني مۇرالارىنىڭ تۇرلەرى سان الۋان. وسىنداي قۇندى مادەني يگىلىكتەردىڭ ءبىرى – ۇلت ويىندارى. جاستاردى جاڭا زامانعا ساي تاربيەلەۋ ءۇشىن، ۇستازدار قاۋىمى وقۋ – تاربيە جۇمىسىنا شىعارماشىلىقپەن قاراپ، وقىتۋدىڭ جاڭا ءادىس – تاسىلدەرىن قولدانىپ جاتىر. سونداي ءادىس – تاسىلدەرىمىزدىڭ وقۋ – تاربيە نەگىزدەرىنىڭ ءبىرى ۇلتتىق ويىن جانە تاربيە.. ويىن بالا تابيعاتىمەن ەگىز. ويتكەنى بالا ويىنسىز وسپەك ەمەس. بالا وتباسى تاربيەسى جانە ءوزىن قورشاعان ورتامەن تىعىز ارالاسا وتىرىپ انا ءتىلىن ۇيرەنەدى. مەكتەپ تابالدىرىعىن العاش اتتاعان بالالارعا
ماتەماتيكانى وقىتۋدىڭ ءتيىمدى ادىستەرىنە ەرەكشە ءمان بەردىم. بالانىڭ سوزدىك قورىن مولايتىپ، ءسوزدى ەركىن، ءوز ماعىناسىندا قولدانۋعا، تەز جىلدام سويلەۋگە جاتتىقتىرۋعا ۇلتتىق ويىندار بىردەن – ءبىر تاپتىرمايتىن قۇرال.
مىسالى: مەن ءبىرىنشى سىنىپتا بالالاردى قيمىلداتۋ ماقساتى مەن حالىق ويىنى «قۋىر، قۋىر، قۋىرماشتى» ساباعىمدا پايدالاندىم. ونىڭ شارتى: ءبىرىنشى بالا باس بارماقتان باستاپ شىناشاققا دەيىن ءبىر رەت ساۋساقتاردىڭ اتىن تۇگەل ايتىپ بەرەدى. ءسويتىپ، بار ساۋساعىن جۇمىپ تۇرىپ، ەكىنشى بالا كەز – كەلگەن ساۋساعىنىڭ اتىن اتايدى. بۇل ويىن بالالاردىڭ ءتىلىن جاتتىقتىرىپ، ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن جەتىلدىرە تۇسەدى جانە تۋرا، كەرى ساناۋ داعدىلارىن دامىتادى. جۇمباق شەشۋ ويىنىن جارىس تۇرىندە وتكىزۋگە بولادى. جۇمباق
ويىنى بالالاردىڭ وزدىگىنەن ويلاۋىنا مۇمكىندىك بەرەدى. ولاردى دەرەكسىز ويلاۋدان ناقتىلى ويلاۋعا جەتەلەي تۇسەمىن. ءبىرىنشى سىنىپقا كەلگەن بالالاردىڭ كەيبىر ارىپتەرگە بارلىعىنىڭ بىردەي ءتىلى كەلە بەرمەيدى. بۇل كەزەڭدە ناعىز كومەكشى ۇلتتىق ويىن ەلەمەنتتەرى بولىپ تابىلادى. بۇل ماقساتتا ەجەلگى حالىق ويىنى جاڭىلتپاشتى ۇتىمدى پايدالانۋعا بولادى. جاڭىلتپاشتاردىڭ ءتىل دامىتۋدا، ءسوزدى تازا سويلەپ، شيراق ايتۋدا پايداسى كوپ.
ماتەماتيكا ساباعىندا «از»، «كوپ» ۇعىمدارىن بالانىڭ زەردەسىنە ۇيالاتۋ وڭاي نارسە ەمەس. ال ونى قاراپايىم حالىق ويىنىنىڭ نەگىزىندە تۇسىندىرە باستاساڭ، ول ونشا قيىندىق كەلتىرمەيدى ەكەن. ءبىرىنشى سىنىپتا ماتەماتيكانى وقىپ ۇيرەنە باستاعاندا وقۋشىلاردىڭ تۇسىنىگىن جەڭىلدەتۋ ءۇشىن «ساناماق» ويىنىن ويناتۋ ءتيىمدى ەكەنىن ۇقتىم.
ۇلتتىق ويىنداردى ۇنەمى پايدالانۋ ارقىلى مەن 1 - ءشى سىنىپتا وقۋشىلاردىڭ اۋىزشا ەسەپتەرگە جاتتىعۋىنا، لوگيكالىق وي جۇيەلەرىن جەتىلدىرە تۇسۋىنە تولىق مۇمكىنشىلىك بەردىم. ولاردىڭ قاتارىنا حالىقتىڭ بايىرعى اۋىزشا ەسەپتەرىن، حالىق ويىندارىن جاتقىزۋعا بولادى.
اتاپ ايتقاندا: «قاي قولىمدا»، «ءسوز ءمانىسىن بايقاڭىز»، «ءوزىم دە قۇر قالمايمىن» ت. ب.
مىسالى: «ءوزىم دە قۇر قالمايىن» ويىنى.
جەكسەنبى كۇنى ەدى. اتامنىڭ ۇيىنە نەمەرەلەرى كەلدى. اتاسى ولاردىڭ الدىنا ءبىر تاباق الما قويدى. نەمەرەلەرى اتاسىنا المانى ءبولىپ بەرۋدى ءوتىندى. المانى ءبىر – بىردەن بەرسە بىرەۋى اۋىسىپ قالادى، ەكى – ەكىدەن بەرسە جەتپەيدى. سوندا نەشە الما، نەشە نەمەرە بولعان؟
جاۋابى: 3 نەمەرە، 4 الما.
«ءسوز ءمانىسىن بايقاۋىڭ» ويىنىن الساق مىسالى:
«ءبىر ۇيدە اكەسى بالاسىمەن جانە اتاسى نەمەرەسىمەن وتىر،» وسى ۇيدە نەشە ادام وتىر؟
جاۋابى: 3 ادام
باستاۋىش سىنىپتا ويىندى پايدالانۋ ارقىلى ەسەپتەر شىعارۋمەن قاتار ەسەپتەپ شىعارۋ بارىسىندا قۇرعاق شىعارۋمەن شەكتەلمەي ونىڭ تاربيەلىك ءمانىن اشىپ ءتۇسىندىرۋدى قاجەت ەتەدى.
مىسالى: 2 - كلاسس ماتەماتيكاسىنداعى كەيبىر ەسەپتەرگە توقتالار بولسام، 17 - بەتتەگى №3 ەسەپتە سۋرەت بويىنشا ەسەپ قۇراستىر جانە شىعار دەپ تاپسىرما بەرىلگەن.
بۇل سۋرەتتە:
سابا – 10ل
تورسىق – 4ل
ونىڭ تاربيەلىك ءمانىن بىلايشا اڭگىمەلەپ، ءتۇسىندىرىپ وتەر ەدىم.
«قازاق حالقىنىڭ ىدىس اياعى تۇرمىستىق ءار ءتۇرلى كولەمدە بولادى دا، ءار ءتۇرلى ماقساتتا قولدانىلادى».
سابا دەگەن – ۇلكەن ىدىس، ونى سيىر نەمەسە جىلقى مالىنىڭ تەرىسىنەن جاسايدى، كولەمى سىرتقى ءپىشىنى كونۋس تارىزدەس بولىپ كەلەدى. وعان 100ل - گە دەيىن قىمىز سيادى. جوعارى جاعىنان پىسپەك جاساپ ىشىندەگى قىمىزدى ءپىسىرىپ وتىرادى. جەتىسىنە ءبىر رەت ءىشىن جۋىپ تازالايدى. سابانى كەرەگەگە ءىلىپ قويادى.
ماقساتى: وقۋشىلارعا ۇلتتىق ويىن ەلەمەنتتەرىن ماتەماتيكا ساباعىندا مەڭگەرتۋ ارقىلى حالقىمىزدىڭ سالت - ءداستۇرىن دارىپتەۋ جانە جەكە
تۇلعانىڭ ويلاۋ داعدىلارىن جۇيەلەۋ ارقىلى تاپقىرلىققا، العىرلىققا تاربيەلەۋ. بالانى پانگە قىزىقتىرۋ، لوگيكالىق ويلاۋىن دامىتۋ، تانىم ارەكەتىن قالىپتاستىرۋ، تياناقتاۋ، پىسىقتاۋ، العان ءبىلىمدى تەكسەرۋ، قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ، بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋ
ويىن دەگەنىمىز - ادامنىڭ اقىل - ويىن دامىتاتىن، قىزىقتىرا وتىرىپ ويدان - ويعا جەتەلەيتىن، تىنىسى كەڭ، الىسقا مەڭزەيتىن، قيالىنا قانات بىتىرەتىن عاجايىپ نارسە.
ويىن - ادامنىڭ ءومىر تانىمىنىڭ العاشقى قادامى. ويىن ومىردە ەرتە جاستان باستالىپ، ادامنىڭ كاسىپتى تولىق مەڭگەرگەنشە جالعاسادى. ال، وقىتۋ پروسەسىندە جاڭا تەحنولوگيانىڭ ماڭىزدى بولىگى. ادامنىڭ ويىن ارەكەتتەرىنىڭ فورمالارى مەن ادىستەرى جانە مازمۇنى قاراپايىم سىلدىرماقتار مەن قوزعالىستار جاساۋدان، بىرتە - بىرتە فانتاستيكالىق شىندىق دەڭگەيىندەگى ۆيدەو كومپيۋتەرلىك ويىنعا دەيىن اۋىسادى.
ورىس عالىمى، دارىگەر، پەداگوگ ك. ا. پوكروۆسكيي:”ويىن - كۇندەلىكتى بالا ەڭبەگى، بولاشاق ءومىرىنىڭ باستاماسى. ويىن ۇستىندە بالانىڭ ەرتەڭگى ومىرگە دەگەن قابىلەتى بايقالادى”،- دەگەن. ويىن بالانى قيمىلعا، ارەكەتكە، دەنەشىنىقتىرۋعا توسەلدىرەدى. سول ارقىلى ءومىر كۇرەسىنە، ەڭبەككە باۋليدى. ويىنسىز اقىل - ويدىڭ قالىپتى دامۋى دا جوق. ويىن ارقىلى بالانىڭ رۋحاني سەزىمى جاسامپاز ومىرمەن ۇشتاسىپ، ءوزىن قورشاعان دۇنيە تۋرالى تۇسىنىك الادى. ويىندار بالانىڭ ىنتاسىن ساباققا اۋدارۋعا، كوڭىل قويعىزۋعا، قابىلداۋىن جەڭىلدەتۋگە، ءبىلىمدى تولىق يگەرۋگە كومەكتەسەدى.
ۇلتتىق ويىندار مازمۇن جاعىنان دا مانەرلى ءارى تۇسىنىكتى. ۇلتتىق ويىن ەلەمەنتتەرىن ساباق بارىسىندا قولدانۋ وقۋشىلارعا حالىقتىق سالت - ءداستۇرى مەن تۇرمىستىق شارۋاشىلىق ەڭبەگىنەن تۇسىنىك بەرەدى.
قازاقتىڭ ۇلتتىق ويىندارى ەرلىكتى، وجەتتىكتى، باتىلدىقتى، شاپشاڭدىقتى، ەپتىلىكتى، تاپقىرلىقتى، تاباندىلىقتى، بايسالدىلىقتى ت. ب. مىنەز - قۇلىقتىڭ ەرەكشەلىكتەرىمەن بىرگە كۇش - قۋات مولدىلىعىن، بىلەك كۇشىن، دەنەنىڭ سومدانىپ شىنىعۋىن قاجەت ەتەدى. «اقسۇيەك»، «وردا» ويىندارىنداعى ەرەكشەلىك ولاردىڭ تۇندە عانا وينالاتىندىعىندا ەمەس، بۇل ويىندا بولاشاق جاۋىنگەرلەرگە قاجەتتى قاسيەتتەر: قىراعىلىق، بايقاعىشتىق بارلاۋ جاساۋ ءۇشىن تۇندە جەردى ايىرا بىلۋگە، باعىتتى ءدال تابۋعا جاتتىعادى
حالقىمىزدىڭ تاريحي – مادەني مۇرالارىنىڭ تۇرلەرى سان الۋان. وسىنداي قۇندى مادەني يگىلىكتەردىڭ ءبىرى – ۇلت ويىندارى. جاستاردى جاڭا زامانعا ساي تاربيەلەۋ ءۇشىن، ۇستازدار قاۋىمى وقۋ – تاربيە جۇمىسىنا شىعارماشىلىقپەن قاراپ، وقىتۋدىڭ جاڭا ءادىس – تاسىلدەرىن قولدانىپ جاتىر. سونداي ءادىس – تاسىلدەرىمىزدىڭ وقۋ – تاربيە نەگىزدەرىنىڭ ءبىرى ۇلتتىق ويىن جانە تاربيە.. ويىن بالا تابيعاتىمەن ەگىز. ويتكەنى بالا ويىنسىز وسپەك ەمەس. بالا وتباسى تاربيەسى جانە ءوزىن قورشاعان ورتامەن تىعىز ارالاسا وتىرىپ انا ءتىلىن ۇيرەنەدى. مەكتەپ تابالدىرىعىن العاش اتتاعان بالالارعا
ماتەماتيكانى وقىتۋدىڭ ءتيىمدى ادىستەرىنە ەرەكشە ءمان بەردىم. بالانىڭ سوزدىك قورىن مولايتىپ، ءسوزدى ەركىن، ءوز ماعىناسىندا قولدانۋعا، تەز جىلدام سويلەۋگە جاتتىقتىرۋعا ۇلتتىق ويىندار بىردەن – ءبىر تاپتىرمايتىن قۇرال.
مىسالى: مەن ءبىرىنشى سىنىپتا بالالاردى قيمىلداتۋ ماقساتى مەن حالىق ويىنى «قۋىر، قۋىر، قۋىرماشتى» ساباعىمدا پايدالاندىم. ونىڭ شارتى: ءبىرىنشى بالا باس بارماقتان باستاپ شىناشاققا دەيىن ءبىر رەت ساۋساقتاردىڭ اتىن تۇگەل ايتىپ بەرەدى. ءسويتىپ، بار ساۋساعىن جۇمىپ تۇرىپ، ەكىنشى بالا كەز – كەلگەن ساۋساعىنىڭ اتىن اتايدى. بۇل ويىن بالالاردىڭ ءتىلىن جاتتىقتىرىپ، ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن جەتىلدىرە تۇسەدى جانە تۋرا، كەرى ساناۋ داعدىلارىن دامىتادى. جۇمباق شەشۋ ويىنىن جارىس تۇرىندە وتكىزۋگە بولادى. جۇمباق
ويىنى بالالاردىڭ وزدىگىنەن ويلاۋىنا مۇمكىندىك بەرەدى. ولاردى دەرەكسىز ويلاۋدان ناقتىلى ويلاۋعا جەتەلەي تۇسەمىن. ءبىرىنشى سىنىپقا كەلگەن بالالاردىڭ كەيبىر ارىپتەرگە بارلىعىنىڭ بىردەي ءتىلى كەلە بەرمەيدى. بۇل كەزەڭدە ناعىز كومەكشى ۇلتتىق ويىن ەلەمەنتتەرى بولىپ تابىلادى. بۇل ماقساتتا ەجەلگى حالىق ويىنى جاڭىلتپاشتى ۇتىمدى پايدالانۋعا بولادى. جاڭىلتپاشتاردىڭ ءتىل دامىتۋدا، ءسوزدى تازا سويلەپ، شيراق ايتۋدا پايداسى كوپ.
ماتەماتيكا ساباعىندا «از»، «كوپ» ۇعىمدارىن بالانىڭ زەردەسىنە ۇيالاتۋ وڭاي نارسە ەمەس. ال ونى قاراپايىم حالىق ويىنىنىڭ نەگىزىندە تۇسىندىرە باستاساڭ، ول ونشا قيىندىق كەلتىرمەيدى ەكەن. ءبىرىنشى سىنىپتا ماتەماتيكانى وقىپ ۇيرەنە باستاعاندا وقۋشىلاردىڭ تۇسىنىگىن جەڭىلدەتۋ ءۇشىن «ساناماق» ويىنىن ويناتۋ ءتيىمدى ەكەنىن ۇقتىم.
ۇلتتىق ويىنداردى ۇنەمى پايدالانۋ ارقىلى مەن 1 - ءشى سىنىپتا وقۋشىلاردىڭ اۋىزشا ەسەپتەرگە جاتتىعۋىنا، لوگيكالىق وي جۇيەلەرىن جەتىلدىرە تۇسۋىنە تولىق مۇمكىنشىلىك بەردىم. ولاردىڭ قاتارىنا حالىقتىڭ بايىرعى اۋىزشا ەسەپتەرىن، حالىق ويىندارىن جاتقىزۋعا بولادى.
اتاپ ايتقاندا: «قاي قولىمدا»، «ءسوز ءمانىسىن بايقاڭىز»، «ءوزىم دە قۇر قالمايمىن» ت. ب.
مىسالى: «ءوزىم دە قۇر قالمايىن» ويىنى.
جەكسەنبى كۇنى ەدى. اتامنىڭ ۇيىنە نەمەرەلەرى كەلدى. اتاسى ولاردىڭ الدىنا ءبىر تاباق الما قويدى. نەمەرەلەرى اتاسىنا المانى ءبولىپ بەرۋدى ءوتىندى. المانى ءبىر – بىردەن بەرسە بىرەۋى اۋىسىپ قالادى، ەكى – ەكىدەن بەرسە جەتپەيدى. سوندا نەشە الما، نەشە نەمەرە بولعان؟
جاۋابى: 3 نەمەرە، 4 الما.
«ءسوز ءمانىسىن بايقاۋىڭ» ويىنىن الساق مىسالى:
«ءبىر ۇيدە اكەسى بالاسىمەن جانە اتاسى نەمەرەسىمەن وتىر،» وسى ۇيدە نەشە ادام وتىر؟
جاۋابى: 3 ادام
باستاۋىش سىنىپتا ويىندى پايدالانۋ ارقىلى ەسەپتەر شىعارۋمەن قاتار ەسەپتەپ شىعارۋ بارىسىندا قۇرعاق شىعارۋمەن شەكتەلمەي ونىڭ تاربيەلىك ءمانىن اشىپ ءتۇسىندىرۋدى قاجەت ەتەدى.
مىسالى: 2 - كلاسس ماتەماتيكاسىنداعى كەيبىر ەسەپتەرگە توقتالار بولسام، 17 - بەتتەگى №3 ەسەپتە سۋرەت بويىنشا ەسەپ قۇراستىر جانە شىعار دەپ تاپسىرما بەرىلگەن.
بۇل سۋرەتتە:
سابا – 10ل
تورسىق – 4ل
ونىڭ تاربيەلىك ءمانىن بىلايشا اڭگىمەلەپ، ءتۇسىندىرىپ وتەر ەدىم.
«قازاق حالقىنىڭ ىدىس اياعى تۇرمىستىق ءار ءتۇرلى كولەمدە بولادى دا، ءار ءتۇرلى ماقساتتا قولدانىلادى».
سابا دەگەن – ۇلكەن ىدىس، ونى سيىر نەمەسە جىلقى مالىنىڭ تەرىسىنەن جاسايدى، كولەمى سىرتقى ءپىشىنى كونۋس تارىزدەس بولىپ كەلەدى. وعان 100ل - گە دەيىن قىمىز سيادى. جوعارى جاعىنان پىسپەك جاساپ ىشىندەگى قىمىزدى ءپىسىرىپ وتىرادى. جەتىسىنە ءبىر رەت ءىشىن جۋىپ تازالايدى. سابانى كەرەگەگە ءىلىپ قويادى.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ءبىر اينىمالىسى بار سىزىقتىق تەڭسىزدىكتى شەشۋ
